Di tích 3 bãi cọc cổ Bạch Đằng ở Quảng Ninh đang bị bỏ quên?

Nguyễn Hùng   –  
Thứ năm, 26/12/2019 21 : 06 ( GMT + 7 )

Quảng Ninh sở hữu 3 bãi cọc cổ nằm trong trận đại thủy chiến Bạch Đằng lừng danh thế giới năm 1288, tiêu diệt hơn 4 vạn quân địch cùng gần 600 chiến thuyền của quân xâm lược Nguyên Mông, gồm: Bãi cọc Đồng Má Ngựa, bãi cọc đầm Nhử và bãi cọc Đồng Vạn Muối, với tổng cộng cả nghìn cọc cổ. Tuy nhiên, đến nay, dường như di tích đặc biệt quan trọng này đang bị bỏ quên, trong đó có bãi cọc đầm Nhử, phường Yên Giang, thị xã Quảng Yên, được phát hiện và khai quật từ năm 1953…

Các chuyên gia trong và ngoài nước khai quật tại bãi Đồng Má Ngựa. Ảnh tư liệu

Quá khứ oai hùng, tài sản vô giá

3 bãi cọc trên được những nhà nghiên cứu trong và ngoài nước, qua nhiều lần khai thác khảo cổ học, thám sát … phối hợp với những tư liệu lịch sử vẻ vang, đều chứng minh và khẳng định nằm trong trận địa cọc quyết định hành động hủy hoại hàng loạt đoàn quân địch đang trên đường tháo chạy. Các cọc được sắp xếp theo hướng ngược dòng chảy, nghiêng chếch từ 30-45 độ, nằm cách nhau từ 1-1, 5 m. Cọc dài nhất được tìm thấy là khoảng chừng 2,5 m. Nhiều khu vực, tỷ lệ cọc rậm rạp. So với những cây cọc cổ vừa được tìm thấy ở Thủy Nguyên, Hải Phòng Đất Cảng, thì cọc ở Quảng Yên nhỏ hơn nhưng được sắp xếp dày hơn .Những nghiên cứu và điều tra, khảo sát, khai thác thực địa nhiều lần cùng những cuộc hội thảo chiến lược quốc tế đều chứng minh và khẳng định 3 bãi cọc trên góp thêm phần tạo nên trận địa cọc ngầm cực hiểm, khóa chặt quân địch, sau những ngày bị đánh đuổi trong thế trận liên hoàn lê dài từ Vạn Kiếp ( Thành Phố Hải Dương ) qua Đông Triều, Thủy Nguyên … trước khi bị diệt trọn vẹn bởi hỏa công và mưa tên .Theo ông Ngô Đình Dũng – Phó Trưởng phòng Văn hóa – Thể thao thị xã Quảng Yên – người từng nhiều lần theo chân những đoàn chuyên viên trong và ngoài nước khi khai thác khảo cổ học những bãi cọc Bạch Đằng cổ, thám sát dòng sông Bạch Đằng, có 3 yếu tố để quyết định hành động chiến bại tại vị trí này là thủy triều, vị trí lòng sông và bãi cọc. “ Nếu chỉ có bãi cọc, những con thuyền dù có bị mắc kẹt vào đó cũng không hề chìm và thủy triều chỉ lên xuống thông thường cũng khó gây nguy hại tới những con thuyền. Tuy nhiên, biên độ chênh lệnh giữa thủy triều lên – xuống trên sông Bạch Đằng là rất lớn, phối hợp với ở vị trí cửa họng sông Bạch Đằng có ghềnh Cốc và ghềnh sông Chanh khiến cửa con sông này cực kỳ độc ác ” – ông Dũng san sẻ .

Hơn nửa thế kỷ, vẫn chỉ là cái ao

3 bãi cọc này được coi là hồn cốt của Khu di tích Quốc gia đặc biệt quan trọng Bạch Đằng, với 11 điểm di tích trải dài từ TP.Uông Bí cho tới thị xã Quảng Yên. Tuy nhiên, như Lao Động đã từng phản ánh, bãi cọc này vẫn chưa được phát huy xứng tầm để trở thành một điểm du lịch thăm quan, học tập của hành khách, nhân dân cả nước .Nếu như bãi cọc Đồng Má Con Ngữa và Đồng Vạn Muối hiện đã được vùi sâu dưới lớp bùn để dữ gìn và bảo vệ thì bãi cọc đầm Nhử để lộ thiên nhằm mục đích Giao hàng hành khách thăm quan suốt hơn nửa thế kỷ qua vẫn chỉ là … một cái ao tù. Du khách đến đây có ngắm được cọc hay không trọn vẹn phụ thuộc vào vào … trời. Du khách thăm gặp hôm nước to thì phải báo trước để ban quản trị dùng máy bơm hút nước. Thậm chí, không ít lần, có những đoàn khách chỉ được ngắm biển nước vì mưa quá to, những máy bơm không giải quyết và xử lý kịp. Xung quanh bãi cọc cũng trống không, ngay một chỗ tránh nắng, mưa cho hành khách cũng không có. Nhìn thảm cảnh đó, những nhà nghiên cứu, quản trị và hành khách lo âu, ngán ngẩm và hụt hẫng cho một di tích độc nhất vô nhị trên quốc tế .Thực tế, đã có Dự án Bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị của Khu di tích Quốc gia đặc biệt quan trọng Bạch Đằng, gồm 2 tiến trình lê dài từ năm nay – 2025 do Thủ tướng nhà nước phê duyệt, với tổng số vốn trên 700 tỉ đồng. Tuy nhiên, đến nay, mới chỉ góp vốn đầu tư trùng tu, thiết kế xây dựng những đền, đình, hạ tầng nằm trong khu di tích, còn 3 bãi cọc cổ thì để tiêu tốn lãng phí .Trao đổi với Lao Động sáng 23.12.2019, bà Nguyễn Thị Hạnh – Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao tỉnh Quảng Ninh – cho biết, những nhà quản trị, những chuyên viên cũng thấp thỏm lắm vì tiến trình chậm. “ Thủ tướng nhà nước đã phê duyệt góp vốn đầu tư đơn cử từng khuôn khổ rồi, nhưng cũng không biết xoay nguồn vốn ở đâu nên cứ giậm chân tại chỗ ” – bà Hạnh san sẻ .

Trao đổi với Lao Động, một số nhà nghiên cứu cho rằng, Quảng Ninh không phải là không có điều kiện, nhưng tại sao lại để di tích 3 bãi cọc cổ bị lãng quên lâu đến vậy?

“ Sau khi Hải Phòng Đất Cảng thiết kế xây dựng khu Bạch Đằng Giang thì phía Quảng Ninh có vẻ như sôi sục một chút ít, nhưng rồi lại để đấy ” – một chuyên viên đề xuất giấu tên đặt câu hỏi .Được biết, trước đây, thị xã Quảng Yên đã cho thiết kế xây dựng một nhà để xe khang trang ở ngay cạnh di tích bãi cọc đầm Nhử, Yên Giang, nhưng đã hỏng từ lâu. Một trong những khu công trình mới nhất của dự án Bất Động Sản là nhà đón rước khách vừa được thiết kế xây dựng, khiến dư luận ngỡ ngàng vì “ có khách đâu mà xây ” .Theo tiến sỹ Nguyễn Việt – Giám đốc Trung tiền sử Khu vực Đông Nam Á – lẽ ra phải ưu tiên góp vốn đầu tư phát huy những bãi cọc cổ để Giao hàng hành khách thì lại chỉ đi làm những khu công trình kiến thiết xây dựng, trong khi đó, việc này không tốn kém như dự án Bất Động Sản vẽ ra.

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh