Khu di tích lịch sử lưu niệm Thanh niên xung phong Đại đội 915

Vào đêm Noel năm 1972, đã thổi bùng lên ngọn lửa căm thù đế quốc Mỹ xâm lược của người dân “ đất thép ”, thôi thúc quyết tâm chiến đấu từ mặt trận hậu phương. Lưu Xá trở thành một địa điểm gắn với lịch sử dân tộc chiến đấu của lực lượng người trẻ tuổi xung phong, một hình tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng ở miền Bắc xã hội chủ nghĩa .

Khách thập phương đến dâng hương tại nhà tưởng niệm di tích 915
Đại đội Thanh niên xung phong 915 được xây dựng vào tháng 6 năm 1972 thuộc Đội 91 tỉnh Bắc Thái, có trách nhiệm sửa chữa thay thế, tăng cấp quốc lộ 1B đoạn từ cầu Gia Bẩy, thành phố Thái Nguyên đến xã La Hiên, huyện Võ Nhai. Sau đó, Đại đội 915 chuyển sang đóng quân tại xã Linh Sơn, thành phố Thái Nguyên, làm trách nhiệm ship hàng giao thông vận tải trên tuyến đường 16A từ chùa Hang đi Trại Cau. Đây là tuyến đường luân chuyển vũ khí, lương thực, sản phẩm & hàng hóa do những nước xã hội chủ nghĩa bạn bè viện trợ cho Nước Ta. Với vị trí trọng điểm này, đế quốc Mỹ liên tục cho máy bay bắn phá kinh hoàng hòng cắt đứt tuyến huyết mạch luân chuyển sản phẩm & hàng hóa của ta. Mặc dù tận mắt chứng kiến những thiệt hại và thương vong của bom đạn Mỹ, tuy nhiên cán bộ, đội viên Đại đội 915 luôn giữ vững niềm tin “ sống bám cầu đường giao thông, chết kiên cường quật cường ” .
Trước tình thế gần 20.000 tấn lương thực và sản phẩm & hàng hóa quốc phòng được viện trợ còn tồn ở TT thành phố Thái Nguyên. Nếu không giải tỏa kịp thời, bị máy bay Mỹ ném bom hủy hoại thì tổn thất sẽ vô cùng to lớn. Nhận rõ nhu yếu, trách nhiệm cực kỳ cấp bách, cán bộ, đội viên Đại đội 915 đều xung phong đi làm trách nhiệm. Sáng sớm ngày 24 tháng 12 năm 1972 dưới sự chỉ huy của Đội phó Đội 915 Nguyễn Thế Cường, 66 cán bộ, đội viên Đại đội 915 khẩn trương làm trách nhiệm bốc xếp, giải tỏa sản phẩm & hàng hóa .
Chập tối, số lương thực, sản phẩm & hàng hóa tồn dư ở ga Lưu Xá cơ bản đã được giải tỏa, cả đơn vị chức năng còn chưa kịp ăn cơm tối thì 6 tốp máy bay ném bom kế hoạch B52 và máy bay giải pháp của Mỹ đánh phá vào khu vực trọng điểm thuộc vùng công nghiệp phía nam thành phố Thái Nguyên ( nơi có cảng cạn ga Lưu Xá và xí nghiệp sản xuất Gang Thép ). Theo tín hiệu lệnh, cán bộ, đội viên Thanh niên xung phong 915 cùng Đội phó Đội 91 và 02 thủ kho đã vào hầm trú ẩn. Song những trái bom oan nghiệt từ máy bay B52 của đế quốc Mỹ ném xuống đã cướp đi sinh mạng của nhiều người dân trong đó có 60 cán bộ, đội viên Thanh niên xung phong Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái. Sự quyết tử của 60 cán bộ, đội viên Thanh niên xung phong Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái là tổn thất lớn nhất ở mặt trận hậu phương của lực lượng người trẻ tuổi xung phong trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước .
Để ghi công những anh hùng liệt sĩ người trẻ tuổi xung phong, nhân ngày kỷ niệm 63 năm ngày xây dựng Đoàn người trẻ tuổi cộng sản Hồ Chí Minh ( 26/3/1931 – 26/3/1994 ), Thành đoàn Thái Nguyên đã phát động triển khai khu công trình thiết kế xây dựng Bia tưởng niệm liệt sĩ người trẻ tuổi xung phong Đại đội 915. Công trình được kiến thiết xây dựng triển khai xong từ nguồn quỹ tự nguyện góp phần của thanh, thiếu niên thành phố Thái Nguyên với số tiền hơn 100 triệu đồng. Công trình đã được khánh thành ngày 25/3/1996 .

 

Hiện vật tọa lạc tại Khu di tích nhằm mục đích tái hiện đời sống khó khăn vất vả, chiến đấu khó khăn, quyết tử dũng mãnh của 60 Thanh niên xung phong
Ngày 28 tháng 4 năm 2009, quản trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký Quyết định số 613 / QĐ-CTN phong tặng thương hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân cho Đại đội 915 thuộc Đội Thanh niên xung phong 91 Bắc Thái. Ngày 18 tháng 12 năm 2009, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 4698 / QĐ-BVHTTDL về việc xếp hạng Di tích Quốc gia khu vực lưu niệm những Thanh niên xung phong Đại đội 915 quyết tử tại Lưu Xá ( tháng 12/1972 ), phường Gia Sàng, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên .
Nhằm tôn vinh những cán bộ, đội viên Thanh niên xung phong Đại đội 915, năm 2018 cán bộ, nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã tích cực tiến hành thực thi Dự án trùng tu, tôn tạo Di tích Đại đội Thanh niên xung phong 915, Khu di tích được lan rộng ra từ 1,1 ha lên 4,75 ha .

Các tài liệu, tư liệu tại Nhà trưng bày

Để Giao hàng nhân dân và khách thập phương đến dâng hương tưởng niệm 60 Thanh niên xung phong tại Khu di tích, Bảo tàng tỉnh Thái Nguyên đã dày công sưu tầm, tọa lạc gần 350 hiện vật, tài liệu, tư liệu tại Nhà tọa lạc trong Khu di tích nhằm mục đích tái hiện đời sống khó khăn vất vả, chiến đấu khó khăn, quyết tử quả cảm của 60 Thanh niên xung phong. Những tài liệu, hiện vật đã tạo ra niềm xúc động lớn so với những thân nhân liệt sĩ và hành khách du lịch thăm quan .
Di tích Đại đội Thanh niên xung phong 915 là nơi để nhân dân tỉnh Thái Nguyên và hành khách thập phương biểu lộ đạo lý uống nước nhớ nguồn, đền ơn đáp nghĩa, ghi công và biết ơn những cán bộ, đội viên Thanh niên xung phong Đại đội 915 đã dũng mãnh quyết tử cho độc lập dân tộc bản địa, tự do của Tổ quốc. / .

Bài và ảnh: Đoàn Chiên

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh