‘Nhạy cảm’ chuyện đăng ký kỷ lục thế giới

Tuy nhiên, sau công văn của Bộ VHTT&DL đề xuất tỉnh xem xét việc tổ chức triển khai đăng ký xác lập kỷ lục quốc tế, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Yên Bái thông tin dừng đăng ký kỷ lục quốc tế, dù màn trình diễn vẫn được giữ nguyên.

Trước đó, ngay sau khi Bộ VHTT&DL nhận Công văn số 2521 của UBND Yên Bái xin ý kiến xác lập kỷ lục Guinness “màn đại xòe Việt Nam lớn nhất thế giới”, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy ký Công văn số 3668 phản hồi đề nghị tỉnh cân nhắc việc tổ chức đăng ký xác lập kỷ lục thế giới. 

Bộ nêu rõ, tháng 3 vừa qua Việt Nam đệ trình hồ sơ di sản phi vật thể thẩm mỹ và nghệ thuật xòe Thái ý kiến đề nghị UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa truyền thống phi vật thể đại diện thay mặt quả đât. Hồ sơ do hội đồng chủ thể của di sản, chính quyền sở tại địa phương những cấp có di sản những tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Sơn La và Yên Bái đồng thuận trình và cam kết bảo vệ.

Công văn của Bộ nhắc đến việc UNESCO khuyến nghị các quốc gia đệ trình lưu ý thận trọng trong các biện pháp bảo vệ phát huy giá trị di sản bởi có thể vô tình gây nên sự ganh đua giữa các cộng đồng hoặc giữa các quốc gia, cũng như cần thiết phải lường trước sự nhạy cảm của cộng đồng khác trên khắp thế giới, bởi đảm bảo tôn trọng lẫn nhau giữa các cộng đồng, nhóm người và cá nhân là nguyên tắc cơ bản của Công ước 2003…

Không phải không có nguyên do khi UNESCO đặc biệt quan trọng quan tâm như trên, bởi đã từng có những vấn đề như vậy xảy ra. Singapore và Malaysia từng tranh nhau di sản văn hoá siêu thị nhà hàng đường phố. Trước đó, Nước Singapore công bố sẽ yêu cầu văn hoá hàng rong vào list di sản văn hoá phi vật thể của UNESCO. Singapore được coi là nơi có nhiều khu siêu thị nhà hàng ngoài trời, nơi những người phân phối được gọi là “ người bán hàng rong ” bán những món như thịt gà và cơm, mì và thịt xiên với giá tương đối rẻ. Một số người bán hàng rong thậm chí còn còn được Tặng Ngay sao Michelin và những TT hàng ăn được xem như thể những nhà ăn hội đồng tạo thành một phần truyền thống của quốc gia.

Nhưng hành động này đã gây ra phản ứng ở Malaysia, bởi người dân nước này công bố thức ăn đường phố của họ, vốn có nhiều nét tương đương với Nước Singapore, hơn bất kỳ thứ gì có bên “ hàng xóm ”.

Đầu bếp nổi tiếng Malaysia Redzuawan Ismail, thường được biết dưới danh hiệu Chef Wan, đã công khai phản đối khi trả lời phỏng vấn về đề xuất của Singapore. Một đầu bếp khá nổi tiếng khác, ông Ismail Ahmad, nhấn mạnh rằng đất nước của ông mới là một “thiên đường” thức ăn đường phố cần được công nhận. 

Nhưng Nước Singapore đã bác bỏ sự phản ứng của Malaysia, lấy nguyên do là sự xếp hạng của UNESCO gồm nhiều thứ chứ không chỉ là thức ăn ; di sản văn hoá thức ăn đường phố liên kết mọi người với nhau, được nhà nước và ngành thực phẩm tương hỗ, vì đó chính là hội đồng … Dự kiến, năm 2020 sẽ biết hiệu quả của việc Singapore trình đề cử lên UNESCO có thành công xuất sắc không và từ giờ cho đến lúc đó, những tranh cãi vẫn diễn ra giữa hai vương quốc láng giềng. Thế mới biết, những chuyện tương quan đến công nhận và bảo tồn di sản cũng rất nhạy cảm …