Giải Bài Tập Lịch Sử 11 Bài 4: Các nước Đông Nam Á (Cuối thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX)

Xem toàn bộ tài liệu Lớp 11: tại đây

Giải Bài Tập Lịch Sử 11 Bài 4 : Các nước Khu vực Đông Nam Á ( Cuối thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX ) giúp HS giải bài tập, cung ứng cho HS những kỹ năng và kiến thức cơ bản, đúng mực, khoa học để các em có những hiểu biết thiết yếu về lịch sử vẻ vang quốc tế, nắm được những nét lớn của tiến trình lịch sử dân tộc Nước Ta :

(trang 19 sgk Lịch Sử 11):Dựa vào lược đồ hình 9, trình bày những nét chính về quá trình xâm lược của các nước đế quốc ở Đông Nam Á.

Trả lời:

– Quá trình xâm lược của các nước đế quốc ở Khu vực Đông Nam Á .
+ Từ TK XV, XVI – XIX Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Hà Lan xâm lược Inđônêxia .
+ Từ giữa TK XVI Tây Ban Nha xâm lược Philippin. Từ ( 1889 – 1902 ) Philippin là thuộc địa của Mĩ
+ TD Anh chiếm Miến Điện ( 1885 ), Mã Lai ( Malayxia + Xingapo ) đầu TK XX .
+ TD Pháp chiếm ba nước Nước Ta, Lào, Campuchia cuối TK XIX
+ Xiêm ( xứ sở của những nụ cười thân thiện ) Anh – Pháp tranh chấp → vẫn giữ được độc lập

(trang 20 sgk Lịch Sử 11):Hãy nêu những nét lớn trong phong trào đấu tranh chống thực dân Hà Lan của nhân dân In-đô-nê-xi-a cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX.

Trả lời:

– Nguyên nhân :
+ Chính sách thống trị thực dân Hà Lan đã làm bùng nổ nhiều cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa .
– Diễn biến :
+ 1825 – 1830 : Cuộc khởi nghĩa A – chê do hoàng tử Di-pô-nê-gô-rô vương quốc Yogyacata chỉ huy, được phần đông nhân dân trên hòn đảo Giava và các hòn đảo khác đi theo, là cuộc nổi dậy lớn nhất của người Inđônêxia hồi đầu thế kỉ XIX .
+ Cuộc khởi nghĩa nông dân do Sa-min chỉ huy năm 1890 .
+ Các tổ chức triển khai chính trị của công nhân sinh ra như : Thương Hội công nhân đường tàu ( 1905 ), Thương Hội công nhân xe lửa ( 1908 ) .
+ Tháng 12/1914, Liên minh xã hội dân chủ Inđônêxia sinh ra nhằm mục đích tuyên truyền chủ nghĩa Mác trong công nhân đặt cơ sở cho Đảng Cộng sản sinh ra ( 5/1920 ) .
– Đặc điểm :
+ Giai cấp tư sản dân tộc bản địa, những tầng lớp tri thức tiếp thu tư tưởng dân chủ tư sản châu Âu, đóng vai trò nhất định trong trào lưu yêu nước ở Inđônêxia đầu thế kỉ XX .
+ Vì vậy trào lưu yêu nước mang sắc tố mới theo khuynh hướng dân chủ tư sản với sự tham gia của công nhân và tư sản .
3. Phong trào chống thực dân ở Phi-lip-pin

(trang 21 sgk Lịch Sử 11):So sánh những điểm giống và khác nhau giữa 2 xu hướng đấu tranh ở Phi-lip-pin.

Trả lời:

– Vào những năm 90 của thế kỉ XIX, ở Philíppin Open 2 xu thế chính trong trào lưu giải phóng dân tộc bản địa .

Nội dung Xu hướng cải cách Xu hướng bạo động
Lãnh đạo Hô-xê-Ri-dan Bô-ni-pha-xi-ô
Lực lượng tham gia “Liên minh Philíppin”, bao gồm trí thức yêu nước, địa chủ, tư sản tiến bộ, một số hộ nghèo “Liên hiệp những người con yêu quý của nhân dân” tập hợp chủ yếu là nông dân, dân nghèo thành thị
Hình thức đấu tranh Đấu tranh ôn hòa Khởi nghĩa, vũ trang tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa tháng 8/1896
Chủ trương đấu tranh Tuyên truyền, khơi dậy ý thức dân tộc, đòi quyền bình đẳng với người Tây Ban Nha. Đấu tranh lật đổ ách thống trị của Tây Ban Nha, xây dựng quốc gia độc lập.
Kết quả – ý nghĩa Tuy thất bại nhưng Liên minh đã thức tỉnh, tinh thần dân tộc, chuẩn bị tư tưởng cho cao, tráo cách mạng sau này Khởi nghĩa tháng 8/1896 đã giải phóng nhiều vùng, thành lập được chính quyền nhân dân, tiến tới thành lập nền cộng hòa.

(trang 21 sgk Lịch Sử 11):Cách mạng năm 1896 ở Phi-lip-pin diễn ra như thế nào?

Trả lời:

– Ngày 28-8-1896, Bô-ni-pha-xi-ô phát lệnh khởi nghĩa với khẩu hiệu “ Chiến thắng hay là chết ! ”, được nhân dân hưởng ứng nhiệt liệt. Cách mạng bùng nổ .
– Phong trào kháng chiến chống thực dân lan rộng toàn quần đảo .
– Tại nhiều vùng giải phóng, chính quyền sở tại nhân dân do KATIPUNAN chỉ huy đã được thiết lập, thực thi chia ruộng đất cho nông dân, tiến tới xây dựng nền cộng hòa .
– Sau đó, Bô-ni-pha-xi-ô bị sát hại, KATIPUNAN tan rã ( 1897 ). Cách mạng kết thúc .
– Ý nghĩa : Cách mạng năm 1896 ở Phi-lip-pin được coi là cuộc cách mạng mạng đặc thù tư sản, chống đế quốc tiên phong ở Khu vực Đông Nam Á, ghi lại sự thức tỉnh của nhân dân Phi-lip-pin trong cuộc đấu tranh giành độc lập .

(trang 21 sgk Lịch Sử 11):Âm mưu và thủ đoạn của Mỹ đối với Phi-lip-pin như thế nào?

Trả lời:

– Âm mưu :
Nhân thời cơ, Cách mạng năm 1896 ở Phi-lip-pin bị đàn áp, Mỹ tìm cách bành trướng sang bờ Tây Thái Bình Dương .
– Thủ đoạn :
+ Tháng 4 – 1898, Mĩ gây chiến với Tây Ban Nha hất cẳng Tây Ban Nha và chiếm Phi-lip-pin
+ Tháng 6 – 1898, Tháng 6-1898, Mĩ dựng A-ghi-nan-đô lên làm Tổng thống nước Cộng hòa Phi-líp-pin .
+ Sau khi Tây Ban Nha thua trận, quân Mĩ đổ xô chiếm Ma-ni-la và nhiều nơi trên quần đảo .
+ Cuộc kháng chiến của nhân dân Phi-líp-pin chống Mĩ diễn ra trong thực trạng không cân sức, lê dài đến năm 1902 thì bị dập tắt. Từ đây, Phi-líp-pin trở thành thuộc địa của Mĩ .

(trang 23 sgk Lịch Sử 11):Trình bày diễn biến chính các cuộc khởi nghĩa chống Thực dân Pháp của nhân dân Cam-pu-chia

Trả lời:

– Bối cảnh Cam-pu-chia giữa thế kỉ XIX
+ Trước khi bị Pháp xâm lược triều đình phong kiến Nô-rô-đôm suy yếu phải thần phục Đất nước xinh đẹp Thái Lan .
+ Năm 1863 Cam-pu-chia gật đầu sự bảo lãnh của Pháp. Năm 1884 Pháp gạt Xiêm, biến Cam-pu-chia thành thuộc địa của Pháp .
+ Ách thống trị của Pháp làm cho nhân dân Cam-pu-chia bất bình vùng dậy đấu tranh .
– Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân Cam – pu – chia được bộc lộ ở ba cuộc khởi nghĩa sau :

Tên phong trào khởi nghĩa Thời gian Địa bàn hoạt động Kết quả
Khởi nghĩa Si-vô-tha 1861-1892 Tấn công U-đong và Phnôm Pênh Thất bại
Khởi nghĩa A-cha-xoa 1863-1866 Các tỉnh giáp biên giới Việt Nam, nhân dân. Châu đốc (Hà Tiên) ủng hộ A-cha-xoa chống Pháp Thất bại
Khởi nghĩa Pu-côm-bô 1866-1867 Lập căn cứ ở Tây Ninh (Việt Nam) sau đó tấn công về Cam-pu-chia kiểm soát Pa-man tấn công U-đong Thất bại

(trang 23 sgk Lịch Sử 11):Nhân dân 2 nước Việt Nam và Cam-pu-chia đã đoàn kết chiến đấu như thế nào trong các cuộc khởi nghĩa của A-cha Xoa và Pu-côm-bô?

Trả lời:

– Cuộc khởi nghĩa của A-cha-xoa ( 1863 – 1866 ) :
+ Diễn ra ở các tỉnh giáp với biên giới Nước Ta, đã gây cho thực dân Pháp nhiều tổn thất to lớn .
+ Nhân dân Nước Ta trợ giúp A-cha-xoa chống Pháp .
+ Từ vùng núi Thất Sơn, A – cha-xoa lấy Châu Đốc, Hà Tiên làm bàn đạp tiến công quân Pháp ở Cam-pu-chia .
+ Biên giới Việt Nam-Cam-pu-chia trở thành vùng địa thế căn cứ cho cuộc khởi nghĩa của A-cha Xoa .
– Cuộc khởi nghĩa của Phu-côm-bô ( 1866 – 1867 ) :

     + Năm 1866, Pu-côm-bô phát động cuộc khởi nghĩa chống Pháp và lập căn cứ ở Tây Ninh. Nghĩa quân gồm người Khơ-me, người Chăm, người X tiêng, người Kinh, Trương Quyền (con Trương Định) và Võ Duy Dương (Thiên hộ Dương) đã liên kết với nghĩa quân Pu-côm-bô đánh Pháp.

+ Khi lực lượng vững mạnh, Pu-côm-bô tiến quân về nước, trấn áp Pa-man, tiến công U-đông ( 17-12-1866 ). Nhân dân Nước Ta ở ba tỉnh miền Tây Nam Kì liên tục cung ứng lương thực, vũ khí cho nghĩa quân .
Ngày 3-12-1867, Pu-côm-bô hi sinh trong chiến đấu .

(trang 24 sgk Lịch Sử 11):Nêu những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào chống Pháp của nhân dân Lào đầu thế kỉ XX.

Trả lời:

Giữa thế kỉ XIX chính sách phong kiến suy yếu Lào phải thuần phục Thailand .
Năm 1893 bị thực dân Pháp xâm lược .
Nhân dân Lào đứng lên đấu tranh với các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu vượt trội :

Tên khởi nghĩa Thời gian Địa bàn hoạt động Kết quả
Khởi nghĩa Pha-ca-đuốc 1901-1903 Xa-va-na-khet, Đường 9, Biên giới Việt – Lào Thất bại
Khởi nghĩa Ong Kẹo và Com-ma-đam 1901-1937 Cao nguyên Bô-lô-ven Thất bại
Khởi nghĩa Châu Pa-chay 1918-1922 Bắc Lào, Tây Bắc Việt Nam Thất bại

(trang 25 sgk Lịch Sử 11):Trình bày các biện pháp cải cách của Ra-ma V.

Trả lời:

– Giữa thế kỉ XIX đứng trước sự rình rập đe dọa xâm lược của phương Tây, Ra-ma IV ( Mông-kút ở ngôi từ 1851 – 1868 ) đã triển khai Open kinh doanh với quốc tế .
– Ra-ma V ( Chu-la-long-con ở ngôi từ 1868 – 1910 ) đã triển khai nhiều chủ trương cải cách .
* Nội dung cải cách
– Kinh tế
+ Nông nghiệp : để tăng nhanh lượng gạo xuất khẩu nhà nước giảm nhẹ thuế ruộng, xóa bỏ chính sách lao dịch .
+ Công thương nghiệp : khuyến khích tư nhân bỏ vốn kinh doanh thương mại, thiết kế xây dựng xí nghiệp sản xuất, mở hiệu buôn, ngân hàng nhà nước
– Chính trị
+ Cải cách theo khuôn mẫu Phương Tây .
+ Đứng đầu nhà nước vẫn là vua .
+ Giúp việc có hội đồng nhà nước ( nghị viện ) .
+ nhà nước có 12 bộ trưởng liên nghành .
– Quân đội, TANDTC, trường học được cải cách theo khuôn mẫu phương Tây .
– Về xã hội : xóa bỏ chính sách nô lệ, giải phóng người lao động .
– Đối ngoại :
+ Thực hiện chủ trương ngoại giao mềm dẻo .
+ Lợi dụng vị trí nước đệm .
+ Lợi dụng xích míc giữa 2 thế lực Anh – Pháp đã lựa chiều có lợi để giữ chủ quyền lãnh thổ quốc gia .

(trang sgk Lịch Sử 11):Những cải cách của Ra-ma V có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển của Xiêm?

Trả lời:

– Xóa bỏ được chính sách nô lệ, giải phóng sức lao động, góp thêm phần đưa nền kinh tế tài chính tăng trưởng theo con đường Tư bản chủ nghĩa .
– Trong nông nghiệp, hình thái kinh tế tài chính tự nhiên, tự cung tự túc tự cấp đã bị vô hiệu và thay bằng nền kinh tế tài chính sản phẩm & hàng hóa tư bản chủ nghĩa .
– Xiêm trở thành nước xuất khẩu gạo, gỗ, đường và nhiều mẫu sản phẩm quan trọng khác có uy tín trên quốc tế .
– Công nghiệp khai khoáng và thiết kế xây dựng hạ tầng cơ sở, mạng lưới hệ thống đường tàu, đường đi bộ tăng trưởng mạnh .
– Hệ thống giáo dục Xiêm được chuẩn hóa và hiện đại hóa, những tầng lớp tri thức ngày càng được trọng dụng và tôn vinh .
– Các tôn giáo không thay đổi, nâng cao trình độ dân trí và nhận thức tốt trong nhân dân .
– Nhờ chủ trương đối ngoại mềm dẻo nên bảo vệ được nền độc lập, chủ quyền lãnh thổ .
– Tuy đã có những thành công xuất sắc nhất định nhưng Xiêm vẫn còn phải nhờ vào nhiều đến các nước Phương Tây .

Câu 1 (trang 26 sgk Sử 11): Nêu những nét chính về tình hình các nước Đông Nam Á vào cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX.

Lời giải:

– Khu vực Đông Nam Á là một khu vực có vị trí địa lý quan trọng, giàu tài nguyên, chính sách phong kiến đang lâm vào khủng hoảng cục bộ, suy yếu nên không tránh khỏi bị các nước phương Tây nhòm ngó, xâm lược .
– Từ nửa sau thế kỷ XIX, tư bản phương Tây tăng nhanh xâm lược Khu vực Đông Nam Á : Anh chiếm Mã Lai, Miến Điện ; Pháp chiếm 3 nước Đông Dương ; Tây Ban Nha rồi Mỹ chiếm Philippin ; Hà Lan và Bồ Đào Nha chiếm Inđônêxia .
– Xiêm ( Thailand ) là nước duy nhất ở Khu vực Đông Nam Á vẫn giữ được độc lập, nhưng cũng trở thành “ vùng đệm ” của tư bản Anh và Pháp .

Câu 2 (trang 26 sgk Sử 11): Em có nhận xét gì về hình thức đấu tranh giải phóng dân tộc ở Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX.

Lời giải:

– Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa ở Khu vực Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX diễn ra liên tục, sôi sục với nhiều hình thức : Khởi nghĩa vũ trang, Cải cách, …
Chủ yếu là đấu tranh vũ trang với sự tham gia của các những tầng lớp nhân dân .
– Có sự chuyển biến về hình thức đấu tranh vào quá trình sau gắn liền với sự sinh ra của các tổ chức triển khai chính trị .
– Tóm lại : Cuối thế kỉ XX trào lưu giải phóng dân tộc bản địa ở Khu vực Đông Nam Á bùng nổ can đảm và mạnh mẽ nhưng đều thất bại, vì còn mang tính tự phát, nổ ra lẻ tẻ chưa có sự đoàn kết giửa các dân tộc bản địa, tuy nhiên sẽ tạo điều kiện kèm theo tiền đề cho những tiến trình sau .

Câu 3 (trang 26 sgk Sử 11): Vì sao Xiêm là nước duy nhất trong khu vực Đông Nam Á không trở thành thuộc địa của các nước tư bản phương Tây?

Lời giải:

– Chính sách đối ngoại “ mềm dẻo ” ( Chính sách ngoại giao “ ngọn tre ” ) .
– Trước sự xâm nhập của các nước phương Tây, Xiêm đã dữ thế chủ động “ Open ”, quan hệ với toàn bộ các nước .
Xiêm liên tiếp kí các hiệp ước hữu nghị và thương mại với các nước phương Tây : năm 1826 kí với Anh, 1833 với Mỹ, 1907 với Pháp … ..
– Xiêm còn biết tận dụng mấu thuẫn giữa các cường quốc để họ tự kiềm chế nhau. VD : dựa vào thế lực của Hà Lan để chống lại thế lực đang vững mạnh của Bồ Đào Nha. Nhưng khi thế lực của Hà Lan ngày càng cho phối can đảm và mạnh mẽ ở Xiêm thì họ lại dựa vào Anh để chống Hà Lan …
– Cải cách ở Xiêm cuối thế kỉ XIX của Ra-ma V
Cuối thế kỉ XIX, vua Rama V thực thi cải cách tổng lực trên toàn bộ các nghành : chính trị, kinh tế tài chính, xã hội, quân sự chiến lược … … Các chủ trương cải cách của Xiêm đi theo hướng “ Open ”. Chính cuộc cải cách này đã giúp Xiêm hòa nhập vào sự tăng trưởng chung của chủ nghĩa tư bản quốc tế .
– Vị trí “ nước đệm ” của Xiêm

Từ 1858 – 1893, Đông Dương là thuộc địa của Pháp. Trong khi đó Anh chiếm được Ấn Độ và Miến Điện. Xiêm đứng trước rủi ro tiềm ẩn bị xâm lược. Tuy nhiên, Anh-Pháp là 2 nước cạnh tranh đối đầu ở Châu Âu, Châu Mĩ, Châu Phi … Anh và Pháp không muốn có sự va chạm ở Xiêm. Sự xích míc của 2 vương quốc này trong yếu tố Xiêm đã buộc Pháp đi đến một ý kiến đề nghị hòa giải để bảo vệ quyền hạn. Như vậy Xiêm biến thành “ vùng đệm ” của Anh và Pháp .
– Trong toàn cảnh chung của châu Á, Xiêm nhờ đó mà thoát khỏi thân phận thuộc địa giữ được độc lập .

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh