Khí chất, tâm hồn người Hà Tĩnh và nhân cách văn hóa Nguyễn Du
Du khách bốn phương về thăm khu di tích Nguyễn Du. Ảnh tư liệu
“Lưng đeo gươm, tay mềm mại bút hoa”
Hà Tĩnh là vùng đất cổ nằm giữa 3 dãy núi lớn : Trường Sơn, Hồng Lĩnh, Hoành Sơn, phía trước là Biển Đông. Cái đặc thù “ biên trấn ” một thời kỳ dài đã khiến con người nơi đây có niềm tin yêu nước nồng nàn, chí kiên trung, quật cường trước quân địch, một lòng phò vua giúp nước .Đây cũng là nơi dừng chân thưởng ngoạn và là nơi che chở cho nhiều đoàn xa giá của nhà vua. Người được Nhân dân Hà Tĩnh lập đền thờ nhiều nhất là Lý Nhật Quang và Tô Hiến Thành, Đức Thánh Trần ( Trần Hưng Đạo ), công chúa Liễu Hạnh, quan Hoàng Mười, Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, vua Hàm Nghi …Nhiều người con của đất này với khát vọng giữ gìn quốc gia đã đứng lên chống giặc ngoại xâm : Mai Thúc Loan chân đất áo vải xưng đế ; 2 cha con Đặng Tất, Đặng Dung vì nghĩa lớn mà phò vua đánh giặc Minh, được Lê Lợi phong “ Tiết liệt cương trung, trung thần hiếu tử ” ;
Khu di tích lịch sử Nguyễn Du – nơi lưu giữ nhiều kỷ vật về cuộc sống đại thi hào .Nguyễn Biểu “ ăn cỗ đầu người ” của Trương Phụ để quân địch không dám uy hiếp mình ; và biết bao anh hùng nghĩa sĩ khác không chịu khuất phục quân địch như Đô đài Ngự sử Bùi Cầm Hổ, Đình nguyên Tiến sĩ Phan Đình Phùng, nhà yêu nước Nguyễn Hàng Chi, Trịnh Khắc Lập, Mai Lão Bạng, Tổng Bí thư Trần Phú, Hà Huy Tập, Anh hùng Lý Tự Trọng …Đời này sang đời khác, người Hà Tĩnh toát lên khí chất can trường, quả cảm, biết quyết tử và dám quyết tử bản thân mình cho lý tưởng, cho đại nghiệp của vương quốc, dân tộc bản địa .Người Hà Tĩnh vì luôn nghĩ đến nghiệp lớn nên rất trọng danh. Danh ấy là của bản thân, của mái ấm gia đình, dòng họ, của vương quốc. Vì trọng danh dự vương quốc nên họ biết quyết tử và dám quyết tử. Vì trọng danh dự xã tắc nên kính trọng, tôn vinh những người có công với nước .Vì thương nước nên hay đau đời. Hình ảnh người chí sĩ trong bài thơ “ Cảm hoài ” của Đặng Dung trở thành nổi bật cho nhiều thế hệ người dân Hà Tĩnh .
Quốc thù vị báo đầu tiên bạch
Kỷ độ long tuyền đái nguyệt ma
(Thù nước chưa xong đầu đã bạc
Mấy độ mài gươm bóng nguyệt tà)
Nơi “ mưa thối đất, nắng đỏ trời ” này cũng chính là nơi con người hiền hòa, tâm hồn khoáng đạt, sáng sủa và vô cùng tinh xảo, thâm thúy. Bên cạnh con người chí sĩ sống lưng đeo gươm là hình ảnh những thi sĩ tay mềm mại và mượt mà bút hoa .Con người công dân và con người thi nhân trong họ luôn hòa giải, quyện chặt. Rất nhiều cá nhân kiệt xuất xuất thân từ những dòng họ có truyền thống lịch sử khoa bảng. Trong đó, nổi danh là Nguyễn Du – người con kiệt xuất của dòng họ Nguyễn – Tiên Điền .
Quê hương níu bước quay về
Nguyễn Du, tự Tố Như, hiệu Thanh Hiên, sinh năm 1765 tại phường Bích Câu – Thăng Long, nơi cha ông là Xuân Quận công Nguyễn Nghiễm làm quan. Mãi đến năm 6 tuổi ( 1771 ), ông mới trở về quê nhà Tiên Điền, Nghi Xuân – Hà Tĩnh. Năm ông trở lại, bến Giang Đình sinh động ngựa xe .Kỷ niệm ấy đã khắc sâu trong tâm hồn thơ trẻ, theo ông suốt cuộc sống. Sau những năm tháng thanh xuân phiêu bạt, nhất là sau 10 năm gió bụi nương nhờ ở quê vợ Tỉnh Thái Bình, quê nhà Hà Tĩnh đã dang rộng vòng tay đón người con lưu lạc. Những năm tháng này đã khắc dấu trong tâm hồn ông những xúc cảm khó phai mờ .
Một cảnh trong bộ phim “ Đại thi hào Nguyễn Du ” sẽ được ra đời nhân ngày kỷ niệm 255 năm ngày sinh, tưởng niệm 200 năm ngày mất Đại thi hào Nguyễn Du .“ Giang Đình hữu cảm ”, “ Tạp thi ” là những bài thơ ông viết với toàn bộ hoài niệm, tình yêu, nỗi xót xa, đau đáu của người con sớm biết mình nặng nợ với quê nhà. “ Thác lời trai phường nón ” và “ Văn tế Trường Lưu nhị nữ ” cùng với 2 biệt hiệu ông tự đặt cho mình : “ Nam Hải điếu đồ ” ( câu cá ở biển Nam ) và “ Hồng Sơn liệp hộ ” ( đi săn trên núi Hồng Lĩnh ) đã phản ánh rất rõ những tháng ngày gắn bó với quê nhà Hà Tĩnh, không riêng gì là Nghi Xuân .Nơi đây, vạn vật thiên nhiên hoang sơ, khoáng đạt và hữu tình với đồng bãi, bến sông, hoa cỏ, núi non … đã mang lại cho ông những khoảnh khắc đẹp của cuộc sống ; phả vào tâm hồn ông những rung cảm trong trẻo .“ Lam thủy Hồng sơn vô hạn thắng ! ” ( Núi Hồng – sông Lam cảnh đẹp vô cùng ! ). Ông đã từng thốt lên như vậy. Nếu đọc kỹ thân thế, sự nghiệp và trước tác của ông thì hoàn toàn có thể thấy dù từng sống ở nhiều nơi nhưng cảnh sắc nên thơ và hùng vĩ với lời ăn lời nói của người dân một nắng hai sương ở Hà Tĩnh đã ảnh hưởng tác động nhiều nhất đến cuộc sống cũng như văn chương của ông .
Thời điểm này, 1 số ít CLB trò Kiều đang tập luyện để trình diễn trong dịp lễ nhằm mục đích ship hàng bà con .Đọc những câu Truyện Kiều mà trong Kim Vân Kiều Truyện của Thanh Tâm Tài Nhân không có như : Bốn bề bát ngát xa trông / Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia ”, người đọc liên tưởng đến vùng cát trắng Xuân Tiên, Xuân Mỹ, Xuân Thành của Nghi Xuân …Hay trong cảnh Kiều ở lầu Ngưng Bích : “ Buồn trông cửa bể chiều hôm / Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa ”, người đọc hoàn toàn có thể tưởng tượng những lần “ Nam Hải điếu đồ ” xuôi thuyền về Cửa Hội ; ngắm nhìn cảnh sông nước về chiều và cảm nhận rõ hơn nỗi buồn nhân gian, nỗi đau biệt ly. Để rồi trái tim nhân đạo vĩ đại, ánh chớp tâm hồn đã thôi thúc ông phát minh sáng tạo nên những câu thơ đầy tâm cảm .Là người Hà Tĩnh, ai cũng thuận tiện nhận ra nhịp điệu của lời ca phường vải Trường Lưu – Can Lộc, chất giọng ví đò đưa sông Lam cùng những hình ảnh biểu trưng của ca dao, dân ca trong những câu thơ lộng lẫy như ngọc của Truyện Kiều : ” Vầng trăng ai xẻ làm đôi. Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường ” ; “ Người lên ngựa, kẻ chia bào. Rừng phong thu đã nhuốm màu quan san ” .
Nhân cách văn hóa Nguyễn Du
Trong huyết mạch của người thi sĩ từng được vua phong là “ nhất đại tài hoa ” ấy có khí chất, tâm hồn, năng lực và phẩm giá mà dòng họ Nguyễn Tiên Điền nói riêng, các thế hệ người Hà Tĩnh nói chung để lại. Thêm vào đó, ông còn có trái tim nhân hậu vô bờ bến, luôn đau đời và khát khao tự do .Con người công dân đầy nghĩa vụ và trách nhiệm của một vị quan đã hòa quyện vào con người thi nhân lãng mạn và chất chứa nỗi đau nhân tình. Biết đau, biết san sẻ, cảm thông, biết tôn vinh vẻ đẹp con người, ông lên tiếng tố cáo các thế lực vùi dập con người .
Giá trị con người là vấn đề ông muốn đề cập. Dám đấu tranh cho quyền sống, quyền hạnh phúc của con người. Đó là nhân cách văn hóa của Nguyễn Du.
Xem thêm: Chuyên mục: Yêu » Báo Phụ Nữ Việt Nam
Đất anh hùng, đất thi nhân là truyền thống của Hà Tĩnh. Hà Tĩnh đã sản sinh, tưới tắm, thấm đẫm và trao truyền cho Nguyễn Du khí chất can trường, tâm hồn tươi đẹp và Nguyễn Du đã làm lộng lẫy, giàu sang thêm tâm hồn người Hà Tĩnh, nâng lên tầm vóc văn hóa truyền thống Hà Tĩnh, văn hóa truyền thống Nước Ta, trở thành giá trị xuyên thời đại, xuyên vương quốc .
Bùi Minh Huệ/Baohatinh.vn
Source: https://evbn.org
Category: Giới Tính
![Toni Kroos là ai? [ sự thật về tiểu sử đầy đủ Toni Kroos ]](https://evbn.org/wp-content/uploads/New-Project-6635-1671934592.jpg)
