1. Lương của Business Analyst nước ngoài

Để cho dễ thì mình sẽ lên trang Glassdoor để đo trước mức lương của BA xem thử.

Sau khi mình gõ từ khóa IT Business Analyst, location gõ United State thì nó tự ra Washington State. Anh em thấy thì lương trung bình ở bển là 76,549$ một năm. Trung bình một tháng là 6,379$. Tương ứng với 146.000.000đ/ tháng.

Ở nước người ta, ngành này đã phát triển cả mấy chục năm rồi. Nên những best practices đều được triển khai và áp dụng từ thời napoleon. Nên trình độ người ta cao là điều bình thường. Chưa kể mức sống ở bển cao nữa. Tính ra con số 76,549 $/ năm cũng không thực sự cao lắm.

Tiếp theo mình sẽ nhảy qua bên Singapore xem thử thế nào.

Trung bình ở Mỹ là 76,549$/ năm thì ở Đảo quốc sư tử là 60,500$/ năm, cỡ 115 chai một tháng.

Hồi 2017, tạp chí BALENS của IIBA có publish một bài khảo sát về mức lương của BA. Bài khảo sát này hỏi hơn 5,200 anh em BA từ 109 nước trên toàn thế giới. Kết quả khảo sát có 1 số điểm nổi bật sau, anh em đọc mất hồn chơi.

• Trung bình thì chị em phụ nữ có thu nhập cao hơn nam giới.

   

  Cụ thể, nữ 1 năm kiếm được 78,980$, còn nam thì chỉ kiếm được… 75,410$. Chênh lệch cỡ 5%.

• Anh em nào

   

  có bằng cấp thì kiếm được nhiều tiền hơn khoảng 11%

   

  anh em nào không có. Cụ thể top 5 ông có nhiều bằng cấp nhất được khảo sát có mức lương trung bình là 85,804$/ năm. Cái này mình thấy không đúng lắm ở Việt Nam. Tương lai thì chưa biết sao, nhưng hiện tại thì mình nghĩ

   

  làm với khách hàng Việt Nam cũng chưa chắc cần đâu

  .

• Cứ

   

  thêm 1 năm kinh nghiệm, thì lương tăng trung bình 2,096$/ năm

  . Có thêm bằng

   

  thạc sĩ thì tăng thêm

  2,566$/ năm.

OK, trên là một số thông tin từ Glassdoor và IIBA. Anh em cùng chuyển qua 1 blog khác về BA rất nổi tiếng của Laura Brandenburg là Bridging-the-gap. Xem thử mức lương trung bình của BA trên thế giới thế nào.

Trang này thì nói đến một con số khác, có vẻ… cao hơn nhiều 2 con số trên. Năm 2017 ở Mỹ người ta khảo sát được lương BA trung bình là 94,881$/ năm. Năm 2013 là 91,512$/ năm và 2010 là 82,493$/ năm.

Ngoài ra, anh em có thể lên trang Payscale để đo thử mức lương của Business Analyst ở các nước là bao nhiêu. Trang này thì kết quả hơi rộng, và nó còn bonus thêm cho anh em các thước đo cụ thể theo: số năm kinh nghiệm, level mới nhập môn hay có kinh nghiệm rồi, công ty lớn hay nhỏ, vâng vâng và mây mây.

Nói chung Payscale cũng có mấy cái hay hay, anh em lên đó vọc thử.

Okay, vậy trung bình ở nước ngoài, lương của Business Analyst dao động từ 100,000,000đ đến 150,000,000đ/ tháng. Còn ở Việt Nam thì sao?

 2. Lương của Business Analyst Việt Nam

Mình lại tiếp tục lên một trang khác về khảo sát lương để xem, nhưng trang này là của Việt Nam. Mình sẽ lên Vietnam Salary Careerbuilder để xem.

Như anh em thấy thì 16,400,000đ là lương trung bình hàng tháng của BA ở Sài Gòn. Thực tế thì khoản này phụ thuộc nhiều vào công ty.

Công ty lớn, nhiều dự án, chất lượng nhân sự cao thì lương cao. Công ty nhỏ, chưa có nhiều dự án, nhân sự anh em còn train cho nhau cùng đi thì có thể lương thấp.

Mà cũng không phải lúc nào cũng vậy. Không phải cứ công ty lớn là lương cao, công ty nhỏ là lương thấp. Nhiều khi công ty bự bự danh tiếng đầy rẫy nhưng trả lương… thấp chủng . Nó còn tùy vào nhiều yếu tố lắm.

16 củ là mức trung bình, giữa mức thấp nhất 6,000,000đ và mức cao nhất 3,800,000đ.

Anh em join mấy group BA thì lâu lâu sẽ thấy mấy tin tuyển dụng lương toàn chục triệu. Nhưng luôn kèm theo câu: tùy kinh nghiệm và domain knowledge.

Tuy nhiên cái report về lương của Vietnam Salary này không trả kết quả theo số năm kinh nghiệm. Mình thấy nó cũng không có thước đo nào rõ ràng hết. Có thể nó chỉ là tổng hợp kết quả thu thập về lương BA thôi, chứ detail thì không có.

Mình thấy nhiều người hay nói BA lương cao. Đúng hay không tùy mỗi người, nhưng mình có search thử đối chiếu với jobs ở back office khác như HR, Kế toán hay Marketing thì lương có phần nhỉnh hơn chút đỉnh.

Một vài chỗ bây giờ sẵn sàng offer trên 10 củ cho những anh em mới ra trường (với vài tháng kinh nghiệm thực tập). Miễn biết chuẩn bị trước một vài kinh nghiệm và có tố chất là được. Có đứa còn lên tới 15 củ một tháng.

Để chuẩn bị cho tốt thì anh em cứ đi gom hết JD tuyển dụng của mấy job BA. Ngồi xem thử mình đạt bao nhiêu % trong đó.

Có requirement nào mình chưa đạt, hoặc không tự tin không. Cái nào chưa ổn thì ráng ngồi luyện, chuẩn bị thêm. Kỹ năng nào chưa có thì ráng build dần dần. Mai mốt đi phỏng vấn tự tin hơn.

Nói chung là va chạm càng sớm càng tốt. Mai mốt còn có cái chém, mà còn hi vọng được lương cao. Ngành nào cũng vậy thôi, chịu khó mới được 

 3. Lương Business Analyst và Developer

Ngành IT thì có nhiều vị trí: từ Developer, BA, QA, QC, đến PM… Cái topic “BA lương cao” là muôn thuở. Nhưng mình thấy cái này lại rất là TÙY, tùy… tùy… và tùy…

Tùy vào từng giai đoạn, tùy vào giá trị mà anh em mang lại, tùy vào thị trường, tùy vào deal lương, tuỳ vào sếp, bla bla… sẽ có rất nhiều tham số tác động vào chuyện này.

Một anh BA mới ra trường với một anh Dev mới ra trường chưa chắc lương anh BA đã cao hơn. Mặt khác, lương Dev mới ra trường cao là… chuyện bình thường. Cao hơn mặt bằng chung các ngành khác, và cao hơn các job như BA, QC, QA là điều bình thường.

Giá trị của BA nằm ở chuyện tích lũy kinh nghiệm nhiều, bên cạnh đó việc học, tự improve lên cũng rất quan trọng. Nhưng cái thấy rõ ràng và được áp dụng rõ nhất vẫn là kinh nghiệm và cách xử lý trong dự án.

Còn Dev thì thuần về chuyên môn, về luyện tập. Code sạch, code đẹp đến từ việc tự học hỏi, tự nghiên cứu và tựluyện tập nhiều hơn, và dĩ nhiên là cũng có đến từ dự án.

Chắc chắn học từ dự án vẫn rất good. Nhưng xét ở góc độ mới ra trường thì cái gì tự mình chủ động học được, luyện được vẫn có đất diễn hơn những cái mình phải chờ dự án mới kinh qua được, mới từng trải được.

BA giai đoạn đầu có thể lương thấp hơn Dev. Nhưng qua giai đoạn nếu tích lũy được domain knowledge, kinh nghiệm xử lý tình huống hay góc nhìn về business đậm nét hơn thì chắc chắn thu nhập sẽ khá lên rất nhanh.

Ai cũng vậy, nghề nào cũng vậy. Cái quan trọng mình nghĩ là anh em cần nhận diện được cái gì cần cho nghề của mình. Cái gì giúp mình leo lên nhanh, giúp mình improve nhanh và đi đúng hướng thì cứ quất thôi.

 4. Kiếm thêm

4.1. Freelancer ở Việt Nam

Đối với anh em developer thì đây rõ ràng là 1 nguồn thu nhập cực tốt khác ngoài việc làm công 8 tiếng/ ngày, từ làm website, thiết kế, đến các dự án outsourcing phần mềm. 

Quay lại với BA thì câu hỏi đặt ra là: Business Analyst có làm Freelancer được không?

Câu trả lời là có, nhưng chủ yếu ở nước ngoài. Việt Nam thì không phổ biến bằng.

Một phần có thể vì trình độ BA họ cao hơn mình. Họ làm việc rõ ràng, ra ngô ra khoai, chứ không phải làm việc thiếu trách nhiệm như mình hay gặp.

Thì có như vậy, họ mới có thể tự tin nhận một vài task liên quan làm thêm được. Và khi đó khách hàng cũng mới có thể tự tin giao task cho BA làm theo dạng freelancer được.

Còn Việt Nam mình làm theo team, meeting hằng ngày mà còn nảy sinh quá trời vấn đề, huống chi độc lập tác chiến. Không phải cứ làm freelancer là làm một mình, vẫn có team đàng hoàng bài bản, vì BA thì không ai làm một mình một ngựa hết.

Nhưng nhìn chung thì điều kiện gặp mặt trực tiếp hoặc trao đổi với khách hàng sẽ bị hạn chế hơn rất nhiều.

Một số task có thể làm freelancer dành cho BA như:

• Tài liệu hóa (mô hình hóa) requirements.

• Requirements Analysis/ Fit-gap analysis.

• Configure hệ thống (cho anh em nào làm triển khai).

• Viết các tài liệu đặc tả, test cases.

• …

• Hoặc may mắn hơn, có team làm nguyên 1 dự án xuyên suốt từ đầu chí cuối.

Anh em có thể lên mấy trang như: fiverr.com, upwork.com hay freelancer.com để tìm những job như vậy.

Tuy nhiên, có một nguồn cực tốt để tìm job freelancer cho BA. Nó nằm gói gọn ở 2 chữ: QUAN HỆ.

Có quan hệ tốt, network tốt, anh em sẽ dễ dàng được offer 1 vài job làm thêm kiếm cơm qua ngày 

Về lương lậu chi phí thì anh em có thể lên upwork.com >> tạo 1 tài khoản >> đăng ký làm Client >> dạo một vòng tìm kiếm, tham khảo mức lương của BA theo giờ công.

Nhìn chung mức giá nó cũng vô chừng lắm. Anh em cứ tham khảo kỹ nhiều nguồn trước khi offer cho ai nhé.

 4.2. Freelancer ở nước ngoài

Bên nước ngoài mình thấy BA làm freelancer thường không làm mấy cái này. Mà hơi ngược lại.

Business Analyst đúng nghĩa là Business Analyst. Không nằm hạn hẹp trong bối cảnh IT mà rộng hơn là đi tư vấn, giải quyết các issue của doanh nghiệp bằng kinh nghiệm tích lũy được trong bao năm chinh chiến qua các dự án, các công ty và các domain khác nhau.

Thường thì đây là các bác đã có quá nhiều năm chiến đấu. Kinh nghiệm đầy mình. Thường họ sẽ thiên về tư vấn cấp cao hơn là đi detail về requirement như BA vẫn hay làm. Đó là khi họ đã đạt đến level cao nhất của BA, là trở thành một Consultant! Một Business Consultant thực thụ.

 4.3. Huê hồng/ bonus theo dự án

Nói về lương thưởng thì job nào, công ty nào cũng có đợt thưởng định kỳ hằng năm. Nên cái này mình không nói. Còn thưởng theo dự án thì tùy công ty. Công ty có, công ty không.

Như bên công ty mình thì không có. Có công ty sign-off đóng được dự án lớn thì trích thưởng cho nhân viên là chuyện bình thường. Nên làm BA được thưởng theo huê hồng hợp đồng là có. Nhưng mình thấy có vẻ không phổ biến lắm.

 4.4. Và 1 vài thứ khác

Ngoài ra anh em có thể làm social network như channel youtube, fanpage, instagram, chia sẻ những gì liên quan tới nghề. Cái này mà kiếm tiền thì mình… không chắc lắm :))

Ngoài ra vì đọc tài liệu tiếng Anh nhiều nên anh em nào đủ đô thì đi dịch tài liệu thuê, kiếm ly cà phê.

Hoặc là thiết kế web. Thiết kế flow, behavior của người dùng.

Bữa mình vô website PizzaHut order online mà thấy mía lao quá. Vô mà thấy rối nùi, click tùm lum hết, không thân thiện còn gây rối cho người dùng nữa. Mấy chương trình khuyến mãi cứ rối beng lên hết chả biết đường nào lần.

Cái web nó cũng là hệ thống thôi. Dựa vào requirement của khách hàng, anh em design các chỉ mục của web, mô tả các tính năng, process sao cho hợp lý, tối ưu nhất.

Đối với những anh em nào đang làm BA, mình cứ cố gắng ngồi ngẫm lại: hằng ngày mình lên công ty làm gì, tách cái đó ra làm thêm, luyện thêm, và trả lời câu hỏi: cái đó có giúp người khác được không, liệu có ai cần mình giúp về cái này hay không?

Tuy nhiên mình nghĩ nên kiếm cái nào mà có tương lai lâu dài thì hẳn làm. Chứ đi dịch tài liệu thuê nó mang tính giai đoạn thôi. Có thể lúc đó anh em muốn improve trình đọc, trình viết lên thì làm.

Nhưng tới 1 lúc có những cái khác nó quan trọng hơn thì thôi. Quan trọng nhất vẫn là công việc chính của mình, làm những gì xung quanh nó để đẩy nó phát triển lên thôi.…

Okay, bài này cũng dài rồi mình sẽ kết thúc tại đây. Hi vọng những số liệu trong bài này sẽ giúp anh em hiểu rõ hơn về chuyện lương bổng trong nghề.

Chủ yếu bài này mình muốn hướng tới mức lương khởi điểm trong ngành.

Còn đối với các vị trí nhiều kinh nghiệm thì cứ lấy mức lương khởi điểm cộng thêm kinh nghiệm và chuyên môn vào thôi. Vì một khi đã có kinh nghiệm và chuyên môn vững thì sẽ có khá nhiều yếu tố tác động đến mức lương của mình.

Ai cũng vậy, ngành nào cũng vậy. Mới ra trường lương thấp là điều bình thường. Khá xíu thì lương ổn hơn. Còn xuất sắc, biết chuẩn bị trước kinh nghiệm, kiến thức thì lương 8 chữ số là trong tầm tay.

Anh em cứ cố gắng làm 2-3 năm, nếu giỏi thật sự, có năng lực thì lương sẽ lên nhanh thôi. Mà anh em nào muốn kiếm nhiều tiền, lương tháng khủng khủng thì qua ngành ABC, XYZ gì đó mà làm. Chứ làm BA mà vì tiền thì chắc không ổn đâu.

Tác giả: Nguyễn Hoàng Phú Thịnh

—————————————————————————–

>>> Giới trẻ Việt Nam thiếu định hướng nghề nghiệp, các anh chị hãy cùng YBOX giúp các bé một tay vì một thế hệ trẻ không lãng phí bao năm đại học bằng những chia sẻ rất thật của mình tại đây nhé: Link

(*) Đăng kí làm CTV cho dự án Youth Confessions để có cơ hội đóng góp cho cộng đồng và tích lũy thêm những kiến thức định hướng cho nghề nghiệp tại đây: Link  

—————————-

Hợp Tác Cùng YBOX.VN Truyền Thông Miễn Phí – Trả Phí Theo Yêu Cầu tại http://bit.ly/YBOX-Partnership

3,889 lượt xem