Ý nghĩa của điện trở | #1_Linh kiện điện tử thụ động

Ký hiệu, đơn vị của điện trở:

Ký hiệu: Điện trở có ký hiệu là R (Resistor)
Đơn vị điện trở là Ω (Ohm) , KΩ , MΩ…
Ví dụ:

1KΩ = 1000 Ω
1MΩ = 1000 K Ω = 1000.000 Ω

Phân loại điện trở

Điện trở có nhiều loại, dưới đây là một số loại điện trở phổ biến

Resistor (điện trở có giá trị cố định)

Đây là loại điện trở phổ biến, gồm 4 vạch màu, 5 vạch màu,… Được sử dụng siêu nhiều trên thị trường. Cách đọc sẽ được trình bày ở mục tiếp theo.

Điện trở

Variable Resistor (Biến trở) | Potentionmeter (Chiết áp)

Đặc điểm của loại này là giá trị của điện trở có thể thay đổi được. Ý nghĩa của điện trở loại này là được áp dụng vào thí nghiệm, hoặc các dự án cần thay đổi giá trị điện trở.

Biến trở

Chiết áp

Thermistor (Điện trở nhiệt)

Giá trị của điện trở này bị thay đỗi tương ứng với sự thay đổi của nhiệt độ. Tùy theo phân loại mà sự thay đổi của nhiệt độ sẽ tác động khác nhau đến giá trị điện trở.

Với điện trở nhiệt PTC (Positive á…) thì nhiệt độ tăng giá trị điện trở tăng. Với điện trở nhiệt NTC(Negative…) thì nhiệt độ tăng giá trị điện trở giảm.

Điện trở loại này dùng trong cảm biến ở các bếp từ, ấm siêu tốc, để đo nhiệt độ và kịp thời ngắt điện tự động.

Thermistor, điện trở nhiệt

Light Dependent Resistor – LDR (Quang trở)

Giá trị của điện trở thay đổi theo mức ánh sáng của môi trường. Cụ thể hơn là trong bóng tối thì LDR có giá trị vài MΩ. Còn khi có ánh sáng chiếu vào thì giá trị điện trở có thể giảm xuống mức một cho đến vài trăm Ω.

Điện trở loại này dùng trong các cảm biến ánh sáng cho bật tắt đèn đường,…

Quang trở

Cách đọc giá trị điện trở

Điện trở có vạch màu

• Các điện trở có kích thước nhỏ được ghi trị số bằng các vạch mầu theo một quy ước chung của thế giới. Dưới đây là hình vẽ thể hiện cách đọc điện trở có 3, 4, 5, 6 vạch.

Đọc giá trị điện trở (Click to zoom)

Ví dụ ở điện trở 4 vạch trên:

Xám đỏ ~ 82 | Cam ~ 3 ~ 000 | Vàng ~ 5%

→ 82 000 Ω, sai số 5%

Các giá trị sai số cũng có các mã màu tương ứng. Trong các dự án yêu cầu độ chính xác cao, cần lưa ý đến sai số này.

Sai số điện trở

Nhìn kĩ hình ảnh sẽ giúp chúng ta tiếp thu kiến thức nhanh hơn!!!

Điện trở không có vạch màu (điện trở dán)

• Các điện trở có kích thước lớn hơn từ 2W trở lên thường được ghi trị số trực tiếp trên thân. Ví dụ như các điện trở công suất, điện trở sứ.

Điện trở loại này dùng trong các mạch có dòng điện lớn đi qua.

Điện trở công suất

• Điện trở SMD tiêu chuẩn được thể hiện bằng mã 3 chữ số, theo ví dụ bên dưới là 223.

◊ 223 ~ 22 000 ~ 22KΩ
◊ 8202 ~ 820 00 ~ 82KΩ
◊ 4R7 ~ 4.7Ω | 0R22 ~ 0.22Ω

NOTE: 0 và 000 đều có giá trị 0Ω – Tuy nhiên 000 có độ chính xác cao hơn.

Cách đọc điện trở dán

Các cách mắc điện trở

Mắc nối tiếp

Mắc điện trở nối tiếp (Click to zoom)

Ảnh động trên cho ta thấy khi mắc nối tiếp, điện áp sẽ giảm (1V), dòng điện sẽ giữ nguyên (1mA). Điện trở tương đương khi mắc nối tiếp là:

Mắc song song

Mắc điện trở song song (Click to zoom)

Khi mắc song song, điện áp không đổi (5V), dòng điện chia đều cho 2 điện trở (5mA và 1mA). Tốc độ dòng chảy của electron nhanh chậm phụ thuộc vào dòng điện. Điện trở tương đương khi mắc nối tiếp là:

Mắc hỗn hợp

Mắc điện trở hỗn hợp (Click to zoom)

Đây là tổng hợp của 2 cách mắc song song và nối tiếp ở trên.

Phần tổng kết

Ta đã cùng nhau tìm hiểu và trả lời câu hỏi điện trở là gì, ý nghĩa của điện trở. Nội dung về điện trở chúng ta vừa xem bao gồm:

• Khái niệm, điện trở là linh kiện điện tử thụ động (hoạt động nhờ vào năng lượng đã có)
• Tính chất cản trở dòng điện, công thức tính, phân loại
• Cách đọc ở vạch màu và không có vạch màu, cách mắc điện trở
• Công dụng của điện trở là gì? Có rất nhiều công dụng, như hạ dòng để bảo vệ tải (khỏi cháy led…), hạ áp,…
• Các loại điện trở khác như quang trở, điện trở nhiệt có vai trò siêu quan trọng. Dùng làm cảm biến để ngắt ấm siêu tốc, bếp từ, tự động bật tắt bóng đèn đường…

Điện trở được sử dụng trong hầu hết các mạch điện. Trước khi sử dụng ta cần chú ý đọc và đo giá trị để kiểm tra điện trở có bị hỏng chưa. Rồi mới lắp vào mạch, tránh sai sót khi sử dụng.

Bạn có thể đọc thêm về các linh kiện điện tử khác:

Bạn có thắc mắc gì trong bài viết không?

Đánh giá và để lại bình luận bên dưới nhá.