Tầm quan trọng của tính ích kỷ tốt

Chúng ta luôn nghe rằng ích kỷ là một trong những tính cách tệ hại nhất mà một người có thể có được. Nó bao gồm sự tham lam, quyền lợi và sự độc ác. Và rồi, một trong những lý do khiến chúng ta không có được cuộc sống như mình mong muốn và theo cách ấy dẫn đến kết cục là tâm trạng giận dữ, cáu kính là bởi chúng ta đang phải cam chịu từ một vấn đề đối ngược: sự vị tha quá mức, sự khiêm tốn phóng đại, sự tôn kính vội vàng với ước muốn của mọi người trừ chính mình. Vấn đề của ta chính là chúng ta không đủ ích kỷ.

Chúng ta bối rối vì ta không phân biệt được phiên bản tốt và xấu của sự ích kỷ. Phiên bản ích kỷ tốt bao gồm lòng dũng cảm để đặt ưu tiên cho bản thân và những vấn đề của chúng ta lên trước tại một thời điểm nào đó; sự tự tin để thẳng thắn về những nhu cầu của ta, không phải để hãm hại hoặc từ chối người khác, mà để mang lại lợi ích cho họ bằng một cách sâu sắc, bền vững, tận tâm trong một khoảng thời gian dài lâu.

Ngược lại, tính ích kỉ mù quáng tồn tại do một người sống với lòng tham không đáy và thiếu mất hạt giống hướng thượng trong tâm hồn. Chúng ta không từ chối trợ giúp để sắp xếp lại những nguồn lực của mình để trao tặng cho mọi người một món quà lớn hơn về lâu dài.

Không may thay, do không phân biệt được hai phiên bản này, chúng ta thường không nói rõ nhu cầu của mình, dẫn đến kết quả tai hại với những người chúng ta yêu thương, phục vụ. Ví dụ, để trở thành một ông bố bà mẹ tốt, chúng ta có thể cần phải có một giờ cho bản thân mình hằng ngày. Ta có thể cần một khoảng thời gian dài tắm nước nóng để suy nghĩ về những việc đã xảy ra. Ta cần phải làm một thứ gì đó nuông chiều mình như là vẽ vời hay tham gia một khoá học về kèn clarinet. Nhưng bởi vì ta nhận thấy được sự tương phản giữa những gì ta khao khát, ta có xu hướng giữ yên lặng về những đòi hỏi của mình, vì thế sự giận dữ, cay đắng của ta lớn dần lên với những người dựa vào ta. Thiếu đi sự ích kỷ dần dần biến chúng ta thành người hay bất đồng cũng như bất tài.

Hoặc lấy ví dụ khác, chúng ta có thể phát hiện ra trí óc của mình suy nghĩ hiệu quả nhất ngay sau bữa ăn tối, và biết rằng truyền thống gia đình là dành 20 phút cùng nhau dọn dẹp căn bếp sau bữa ăn. Chúng ta chấp nhận rằng mình sẽ trông cực kỳ ích kỷ với gia đình khi trốn việc vào lúc đó, chúng ta sẽ bị chế giếu, và vì vậy, chúng ta đi lau sàn nhà và chà đĩa khoai tây, không suy nghĩ về cách cân đối lại dòng tiền trong công ty hay luyện tập bài phát biểu cho cuộc họp, những hoạt động mà về lâu về dài mang lại lợi ích lớn lao hơn cho những người thân yêu của ta hơn những nỗ lực làm việc vặt trong bực bội.

Sự ích kỷ tốt bắt nguồn từ nhận thức đúng đắn về những gì chúng ta cần để tối đa hoá khả năng phụng sự người khác của chúng ta. Nó nảy sinh từ một cảm nhận không chút xấu hổ nào về việc chúng ta nên phát triển năng lực của mình ra sao, đưa nhận thức của ta về khuôn khổ đúng, triệu hồi sức mạnh hữu ích nhất và sắp xếp suy nghĩ, cảm xúc để chúng có thể hữu ích với thế giới.

Chúng ta nhận ra rằng ta sẽ, ở thời khắc quyết định, phải từ chối làm những việc mà người khác muốn ta làm. Nhưng chúng ta không hối hận về việc lịch sự giải thích rằng ta không thể ở đó vì họ. Không như người vị tha – người sẽ cười và giúp đỡ để rồi một ngày nào đó bùng nổ trong thù hằn giận dữ. Chúng ta biết rằng, trở thành một người ích kỷ tử tế, chúng ta có thể bị nhầm là kẻ có tính tình bần tiện, nhưng niềm tin của chúng ta về sự chân thành của mình cho ta sự bình tĩnh để theo đuổi mục đích của ta theo cách riêng của ta.

Nên để không bị buộc tội sai loại ích kỷ, bí quyết là trở thành một đại sứ giỏi hơn trong việc truyền đạt những ý định của bản thân. Ta phải truyền đạt một cách thuyết phục và tử tế tới mọi người xung quanh rằng ta không lười biếng hoặc vô tình, nhưng ta phải cho họ thấy đơn giản rằng ta sẽ phục vụ nhu cầu của họ tốt hơn bằng cách không làm những việc đuọc mong muốn trong một khoảng thời gian nhất định.

Những người ngọt ngào thường có nguy cơ trở thành cái gai đối với người khác, bởi việc nghe có vẻ rất tốt nhưng thực ra lại không: luôn đặt người khác lên trước.

Một người ích kỷ tốt biết rằng, thỉnh thoảng đặt mình lên trước có thể là cách tốt nhất để phục vụ người khác lâu dài.

Nguồn: https://www.theschooloflife.com/thebookoflife/the-importance-of-selfishness/