Quá trình kinh doanh (Business process) là gì?

Quá trình kinh doanh (tiếng Anh: Business process) là quá trình sử dụng tiền (vốn) để tạo ra số tiền nhiều hơn số tiền đã bỏ ra ban đầu.

Hình minh họa (Nguồn: weeklyspy)

Quá trình kinh doanh

Khái niệm

Quá trình kinh doanh trong tiếng Anh gọi là: Business process.

Quá trình kinh doanh chính là quá trình sử dụng tiền (vốn) để tạo ra số tiền nhiều hơn số tiền đã bỏ ra ban đầu. Quá trình này lặp đi lặp lại theo một trật tự nhất định tạo thành chu kì kinh doanh và trong quá trình kinh doanh vốn của doanh nghiệp thay đổi cả về hình thái vật chất lẫn giá trị. 

Chu kì kinh doanh diễn ra qua ba quá trình: 

Quá trình cung cấp (mua các yếu tố đầu vào bao gồm sức lao động, tư liệu lao động và đối tượng lao động); 

Quá trình sản xuất (ba yếu tố đầu vào kết hợp với nhau để tạo ra giá trị, tạo ra sản phẩm, hàng hoá đáp ứng nhu cầu của xã hội; 

Và quá trình bán hàng (thực hiện giá trị của sản phẩm, hàng hoá trên thị trường để thu hồi vốn bỏ ra đồng thời tạo ra lợi nhuận. 

Quá trình kinh doanh diễn ra liên tục và lâu dài và trong quá trình này phát sinh rất nhiều nghiệp vụ kinh tế, tài chính làm tăng, giảm tài sản và nguồn vốn của doanh nghiệp. 

Tuy nhiên các hoạt động cụ thể thường được phân chia thành các quá trình khác nhau để đáp ứng yêu cầu thông tin cho quản lí doanh nghiệp và điều hành nghiệp vụ của các bộ phận trong doanh nghiệp trong kỳ kế toán. 

Các quá trình kinh doanh của doanh nghiệp phụ thuộc vào đặc điểm hoạt động và lĩnh vực kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. 

Theo Nguyễn Việt & Võ Văn Nhị (2006), đối với doanh nghiệp kinh doanh ở lĩnh vực sản xuất, chu kì kinh doanh thường chia thành ba quá trình: quá trình cung cấp, quá trình sản xuất và quá trình bán hàng. 

Đối với doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực thương mại, chu kì kinh doanh thường được chia thành hai quá trình là quá trình mua hàng và quá trình bán hàng. 

Đối với doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực dịch vụ, quá trình kinh doanh thường được chia thành ba quá trình là quá trình cung cấp, quá trình sản xuất và quá trình bán hàng. 

Tuy nhiên, trong lĩnh vực dịch vụ, điều đặc biệt là quá trình sản xuất và bán hàng diễn ra một cách đồng thời. Dịch vụ là sản phẩm vô hình và nó không thể tồn kho. 

Chẳng hạn ở một khách sạn có 100 phòng cho thuế, ngày 15 tháng 1 năm 20A khách sạn chỉ cho thuế được 75 phòng, còn dư 25 phòng, nhưng đến ngày hôm sau, ngày 16, khách sạn cũng chỉ cho thuê tối đa là 100 phòng chứ không thể cho thuê được 125 phòng, bởi vì 25 phòng không cho thuê của ngày hôm trước, ngày 15, không thể “tồn kho” để chuyển sang cộng dồn vào ngày 16 được. 

Đối với doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ, chu kì kinh doanh thường được chia thành hai quá trình là quá trình mua hàng hay quá trình huy động vốn nhà rỗi và giai đoạn bán hàng hay quá trình cho vay. Chỉ có điều hàng hoá ở đây là một loại hàng hoá đặc biệt, đó là tiền tệ. Do vậy trong chu kì kinh doanh, hàng hoá này chỉ thay đổi hình thái giá trị.

Các giai đoạn của quá trình kinh doanh

(Tài liệu tham khảo: Nguyên lí kế toán 2008, Trường Đại học Kinh tế – Đại học Huế)