Phân tích nguồn gốc bản chất chức năng của tiền tệ.

Câu 5: Phân tích nguồn gốc bản chất chức năng của tiền tệ.

Trả lời: a. Tiền tệ xuất hiện là kết quả của quá trình phát triển lâu dài của sản xuất và trao đổi hàng hóa, của các hình thái giá trị hàng hóa.

Các hình thái giá trị hàng hóa:

+ Hình thái giản đơn (hay ngẫu nhiên) ở hình thái này, hàng hóa thứ nhát biểu hiện giá trị của nó ở hàng hóa thứ hai, còn hàng hóa thứ hai đóng vai trò là vật ngang giá.

+ Hình thái giá trị mở rộng. Khi số hàng hóa trao đổi trên thị trường nhiều hơn, thì một hàng hóa có thể trao đổi với nhiều hàng hóa khác.

+ Hình thái giá trị chung: Khi hàng hóa phát triển hơn, trao đổi hàng hóa trở nên rộng rãi hơn, thì có một hàng hóa được tách ra làm vật ngang giá chung. Vật ngang giá chung có thể trao đổi với bất kỳ hàng hóa nào. Vật ngang giá chung trở thành phương tiện trao đổi. Mỗi địa phương thường có những vật ngang giá chung khác nhau.

+ Hình thái tiền tệ: Khi sản xuất và trao đổi hàng hóa phát triển cao hơn nữa. Vật ngang giá chung được cố định ở vàng và bạc thì hình thái tiền tệ ra đời.

Khi tiền tệ ra đời, thế giới hàng hóa được chia ra hai cực: Một cực là hàng hóa thông thường, một cực là hàng hóa đóng vai trò tiền tệ. Vậy tiền tệ là hàng hóa đặc biệt, đóng vai trò là vật ngang giá chung cho tất cả các hàng hóa khác.

b. Chức năng của tiền tệ.

Khi kinh tế hàng hóa phát triển, tiền tệ có 5 chức năng:

+ Thước đo giá trị: giá trị của hàng hóa được biểu hiện bằng số lượng tiền nhất định. Sở dĩ có thể làm thước đo giá trị vì bản thân tiền cũng có giá trị.

Giá trị của hàng hóa biểu hiện bằng tiền là giá cả. Do đó, giá trị là cơ sở của giá cả. Giá cả hàng hóa thay đổi lên xuống xoay quanh giá trị tùy theo quan hệ cung-cầu về hàng hóa, nhưng tổng số giá cả luôn bằng tổng số giá trị hàng hóa.

+ Phương tiện lưu thông. Tiền tệ làm môi giới trung gian trong trao đổi hàng hóa và phải là tiền mặt việc trao đổi hàng hóa vận dụng theo công thức: H-T-H.

+ Phương tiện cất trữ: Làm chức năng này tiền phải có đủ giá trị nh­ vàng, bạc.

+ Phương tiện thanh toán: Kinh tế hàng hóa phát triển đến một mức độ nào đó sẽ sinh ra việc mua bán chịu. Tiền tệ là phương tiện thanh toán, thực hiện trả tiền mua, bán chịu, trả nợ. Chức năng này phát triển làm tăng thêm sự phụ thuộc lẫn nhau giữa những người sản xuất hàng hóa.

+ Tiền tệ thế giới: Khi quan hệ trao đổi mua, bán, hàng hóa vượt khỏi biên giới quốc gai và quan hệ buôn bán giữa các nước hình thành, thì chức năng này xuất hiện. Tiền tệ thế giới phải là tiền có đủ giá trị tức là vàng, bạc.