Phân biệt giữa công tác kiểm tra và giám sát của Đảng

Một trong những nguyên tắc rất quan trọng trong quy định của công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng, đó là: “Công tác kiểm tra, giám sát phải kịp thời phát hiện nhân tố mới, tích cực để phát huy, phải bảo vệ cái đúng, bảo vệ người tốt, cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đột phá vì lợi ích chung; phải chủ động phát hiện sớm để phòng ngừa, ngăn chặn, khắc phục vi phạm, khuyết điểm của tổ chức đảng và đảng viên ngay từ khi còn mới manh nha, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn, kéo dài và lan rộng. Khi các vụ việc vi phạm được phát hiện, phải cương quyết xử lý kỷ luật nghiêm minh, kịp thời để răn đe, giáo dục” .

anh tin bai

Kiểm tra, giám sát là những chức năng lãnh đạo của Đảng, là nhiệm vụ thường xuyên của toàn Đảng. Tổ chức đảng và đảng viên chịu sự kiểm tra, giám sát của Đảng. Công tác kiểm tra, giám sát nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, tạo sự đoàn kết, thống nhất và bảo đảm thực hiện dân chủ trong Đảng, giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng; phòng ngừa, ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên và xử lý nghiêm minh khi có vi phạm, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.

Công tác kiểm tra và công tác giám sát là hai công tác độc lập, có nhiều điểm tương đồng, do vậy cần phân biệt rõ nội dung, phương pháp của công tác kiểm tra và công tác giám sát để thực hiện có chất lượng, hiệu quả, góp phần thực hiện chức năng lãnh đạo của Đảng là một yêu cầu cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Bộ Chính trị đã trình Ban Chấp hành Trung ương ban hành Quy định số 22-QĐ/TW ngày 28/7/2021 về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng thay thế Quy định số 30-QĐ/TW, ngày 26/7/2016 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII thi hành Chương VII, Chương VIII Điều lệ Đảng về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng . Quy định về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng lần này của Ban Chấp hành Trung ương có nhiều điểm mới cả về hình thức thể hiện và nội dung quy định. Việc nhận thức và thực hiện đúng về nội dung công tác kiểm tra và giám sát trong Đảng, góp phần xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Kiểm tra của Đảng là việc các tổ chức đảng xem xét, đánh giá, kết luận về ưu điểm, khuyết điểm hoặc vi phạm của cấp uỷ, tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên trong việc chấp hành Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Giám sát của Đảng là việc các tổ chức đảng theo dõi, xem xét, đánh giá hoạt động nhằm kịp thời tác động để cấp uỷ, tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên được giám sát chấp hành nghiêm chỉnh Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, chủ trương, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng.

Công tác kiểm tra và công tác giám sát có những điểm giống và khác nhau cơ bản như sau:

Giống nhau: Kiểm tra, giám sát đều là hoạt động của nội bộ Đảng do cấp uỷ, tổ chức đảng và Ủy ban kiểm tra các cấp thực hiện. Đều nhằm mục đích nắm vững và đánh giá đúng thực chất tình hình, từ đó để phòng ngừa, ngăn chặn, điều chỉnh, uốn nắn mọi hành vi của tổ chức và cá nhân. Đối tượng kiểm tra, giám sát đều là tổ chức đảng và đảng viên.

Khác nhau: Khác nhau về mục đích: Giám sát là việc làm thường xuyên, liên tục để chủ động phòng ngừa xảy ra vi phạm từ lúc manh nha. Sau giám sát có thông báo kết quả giám sát. Kiểm tra là để làm rõ đúng sai, sau kiểm tra phải có kết luận và xử lý (nếu có); Khác nhau về chủ thể và đối tượng: Trong công tác kiểm tra, đảng viên vừa là chủ thể vừa là đối tượng kiểm tra; còn giám sát đảng viên chỉ là đối tượng, đảng viên chỉ có quyền giám sát khi được tổ chức đảng có thẩm quyền phân công…; Khác nhau về cách thức tổ chức và phương pháp: Giám sát là hoạt động thường xuyên không cần tổ chức thành cuộc, không xem xét thi hành kỷ luật như một cuộc kiểm tra. Mà thông qua giám sát, theo dõi để phát hiện vấn đề, phản ảnh để đối tượng được giám sát kịp thời chấn chỉnh, sửa chữa khuyết điểm, tránh xảy ra vi phạm. Còn kiểm tra là tiến hành theo quy trình, lập thành tổ hoặc đoàn, coi trọng phần thẩm tra xác minh; có đánh giá, nhận xét kết luận và xử lý kỷ luật (nếu vi phạm đến mức cần xử lý). Về phương pháp, kiểm tra có tự kiểm tra, giám sát không có tự giám sát. Kiểm tra và giám sát đều dựa trên phương pháp công tác đảng, không áp dụng các phương pháp của cơ quan bảo vệ pháp luật trong hoạt động của Đảng.

Công tác kiểm tra và công tác giám sát là thống nhất nhưng không đồng nhất. Giám sát và kiểm tra có nội hàm gần gũi nhau, trong công tác giám sát có một phần nội dung kiểm tra và trong công tác kiểm tra có một phần nội dung giám sát. Tuy giữa giám sát và kiểm tra có những điểm giống nhau và những điểm khác nhau, nhưng chúng có mối quan hệ tương hỗ lẫn nhau. Công tác giám sát là tiền đề cho công tác kiểm tra. Qua công tác giám sát để kịp thời nhắc nhở, ngăn chặn vi phạm từ lúc còn manh nha, nếu phát hiện sai phạm phải chuyển kiểm tra; muốn thực hiện tốt việc kiểm tra thì phải thường xuyên thực hiện việc giám sát. Nếu thực hiện kiểm tra tốt sẽ giúp cho việc giám sát sâu hơn, đánh giá chính xác hơn. Giám sát phải mở rộng, kiểm tra phải có trọng tâm, trọng điểm…

Trong bối cảnh thực hiện đường lối đổi mới toàn diện, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chủ động hội nhập quốc tế, Đảng luôn khuyến khích, tạo điều kiện để cán bộ, đảng viên tìm tòi, năng động, sáng tạo; đồng thời, đề cao bảo vệ lẽ phải, bảo vệ người tốt, bảo vệ những cán bộ hết mình vì sự nghiệp chung. Mặt khác, khắc phục tư tưởng ỷ lại, cho rằng việc xử lý các vụ việc qua công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng, công tác phòng, chống tham nhũng đã làm nhụt chí phấn đấu của cán bộ, đảng viên; ngược lại, có làm tốt, có chủ động phát hiện vi phạm khi mới manh nha, nếu vi phạm đến mức phải xử lý thì kiên quyết xử lý nghiêm minh, kịp thời mới hạn chế được vi phạm, từ đó nâng cao uy tín của Đảng và cơ quan Nhà nước, góp phần giữ vững kỷ cương, thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội./.

Nguyễn Thị Thu Thủy – Trưởng phòng Người có công