Phân biệt điện áp và điện thế

Ngày đăng: 22/04/2022

Điện áp là gì và điện thế là gì, chắc hẳn các bạn đang rất băn khoăn về hai khái niệm này. Hãy cùng DASK đi khám phá về điện áp, điện thế cũng như phân biệt điện áp và điện thế trong bài viết dưới đây.

Mục Lục

Điện áp là gì?

Điện áp hay còn gọi là hiệu điện thế, được hiểu là tỉ số chênh lệch giữa nơi có điện thế cao và điện thế thấp. Ví dụ, ở bảng điện nhà bạn có điện thế là 220V và điện thế dưới đất là 0V, thì chúng ta sẽ đo từ bảng điện xuống đất cho ra kết quả là 220V. Hoặc ở bảng điện A có điện thế là 220V và bảng điện B có điện thế là 180V, thì nếu đo từ bảng A xuống bảng B sẽ được điện áp là 40V. Có thể nói cách tổng quát hơn là điện áp giữa hai điểm A và B của mạch (ký hiệu là UAB) xác định bởi công thức: UAB = VA – VB = -UBA.

Trong đó, VA và VB là điện thế của A và B so với điểm gốc (điểm nối đất hoặc nối mát).

>>> Có thể bạn quan tâm: Sự khác biệt giữa mạch điện kín và mạch điện hở

Một số khái niệm khác liên quan tới điện áp

Điện áp định mức

Điện áp định mức của lưới điện là điện áp chuẩn cho việc thiết kế và vận hành lưới điện. Điện áp định mức là đại lượng quan trọng nhất của lưới điện. Nó có vai trò quyết định đến khả năng chịu tải của lưới điện cũng như cấu tạo, thiết bị và giá thành của lưới điện. Với lưới điện có hai cấp, điện áp là điện áp đường dây và điện áp pha. Điện áp định mức là điện áp của đường dây. Điện áp pha chỉ có trong lưới điện hạ áp và được ghi bên dưới điện áp đường dây sau dấu phân số.

Điện áp xoay chiều

Điện áp xoay chiều (AC) là hiệu điện thế có độ lớn và chiều thay đổi theo thời gian. Có hai loại điện áp xoay chiều: điện áp xoay chiều một pha và điện áp xoay chiều ba pha.

Điện áp một chiều là gì?

Điện áp một chiều hay còn gọi là hiệu điện thế một chiều: Là hiệu điện thế giữa các cực của nguồn điện đi qua đoạn mạch điện một chiều, cường độ của điện thế có thể thay đổi về độ lớn nhưng không có hướng.

Điện áp pha là gì?

Điện áp pha là điện áp giữa dây dẫn pha và dây trung tính, điện áp giữa hai dây pha chính là điện áp dây. Nói một cách đơn giản, đó là hiệu điện thế của sợi dây đó. Ví dụ, nếu điện áp trong nhà là 220V thì đường dây pha chính là 220V.

Điện áp dây

Chính là hiệu điện thế đo được giữa hai đầu dây pha. Ví dụ, điện áp pha A và pha B đều là 220V. Theo công thức dòng điện sin, hiệu điện thế giữa hai pha bằng căn bậc ba (khoảng 1,7) x 220V = 380V (0,4kV).

Điện thế là gì?

Khi đặt một điện tích thử q (q> 0) trong điện trường đều thì có cường độ điện trường E. Lực điện trường dịch chuyển điện tích q từ điểm M dọc theo đường sức điện trường đến vô cùng là phần năng lượng. Thế năng được cung cấp cho điện tích di chuyển là WM = AM∞

Từ biểu thức tính công điện ta thấy AM∞ phụ thuộc vào độ lớn của điện tích q => thế năng WM của điện tích cũng phụ thuộc vào độ lớn của điện tích q.

=> VM = AM∞q = WMqVM = AM∞q = WMq sẽ là đại lượng không phụ thuộc vào độ lớn của điện tích q mà chỉ phụ thuộc vào cường độ điện trường (cường độ điện trường E)

Trong hệ quy chiếu tập trung vào điện trường, ta nhận thấy rằng sự phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài (độ lớn của điện tích thử) làm giảm tác dụng của điện trường, các nhà vật lý lý thuyết đã đưa ra khái niệm vị trí điện.

Điện thế là đại lượng vật lý đặc trưng cho điện trường về khả năng sinh ra thế năng, cung cấp năng lượng cho điện tích chuyển động trong điện trường chẳng hạn như thế năng trọng trường sẽ cung cấp năng lượng cho một vật có độ cao h rơi vào tâm Trái Đất)

Điện thế tại điểm M trong điện trường được xác định bởi công thức như sau:

VM = AM∞q = WMqVM = AM∞q = WMq

>>> Tham khảo thêm bài viết: Giải mã dòng điện 1 pha, 2 pha, 3 pha.

Sự khác biệt giữa chúng có thể được giải thích như sau:

Hiệu điện thế là nguồn năng lượng cần thiết để chuyển một đơn vị điện tích giữa hai điểm, và hiệu điện thế là hiệu giữa thế năng cao tại một điểm trừ đi thế năng thấp tại một điểm khác. Nói cách khác, điện áp là một thước đo định lượng của điện thế. Chúng rất giống nhau, nhưng thông thường các nhà vật lý nói về điện thế và các nhà điện học nói rằng họ sử dụng từ “điện thế”.

Qua những thông tin mà DASK vừa cung cấp phía trên, hy vọng rằng các bạn đã hiểu hơn về điện áp và điện thế đồng thời là phân biết giữa điện áp và điện thế. Hy vọng bài viết hữu ích để giúp cách bạn sử dụng điện một cách hiệu quả và tối ưu. Nếu quan tâm đến các sản phẩm sửa chữa ngành điện, đừng quên truy cập vào website: https://dask.com.vn/ hoặc gọi điện trực tiếp đến số hotline: 0376313989 để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời nhất. Trân trọng!