Phần 1.1 Chương 6 – Nothing – Dân tộc trong thòi kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội Khái niệm, đặc trưng – Studocu

1. Dân tộc trong thòi kỳ quá độ lên chủ nghĩ

a xã hội

1.1. Khái niệm, đặc trưng c

ơ bản của dân tộc

*Khái niệm:

–

Theo

nghĩa

rộng,

dâ

n

tộc

(nation)

là

khái

niệm

dùng

để

chỉ

một

cộng

đồng

người

ổn

định

làm

thành

nhâ

n

dân

một

nước,

có

lãnh

thổ

riêng,

nền

kinh

tế

thống

nhất,

có

ngôn

ngữ

chung

và

có

ý

thức

về

sự

thống

nhất

của

mình,

gắn

bó

với

nhau

bởi

quyền

lợi

chinh

trị,

kinh

tế,

truyền

thống

văn

hóa

và

truyền

thông

đấu

tranh

chung

trong

suốt

quá

trình

lịch sử

lâu dài

dựng

nước và

giữ

nước. Với nghĩa

này

, khái

niệm

dân tộc

dùng

để

chỉ một

quốc

gia,

nghĩa

là

toàn

bộ

nhân

dân

của

một

nước.

Ví

dụ,

dân

tộc

Ấn

Độ,

dân

tộc

T

r

ung

Hoa, dân tộc

V

iệt Nam….

–

Theo

nghĩa

hẹp,

dân

tộc

(ethnie)

là

khái

niệm

dùng

để

chỉ

một

cộng

đồng

tộc

người

được

hình

thành

trong

lịch

sử,

có

mối

liên

hệ

chặt

chẽ

và

bền

vững,

có

chung

ý

thức

tự

giác tộc người, ngôn

ngữ và văn

hóa. Cộng đồng này xuấ

t hiện sau bộ

lạc, bộ tộc,

kế thừa

và

phát

triển

cao

hơn

những

nhân

tố

tộc

người

của

các

cộng

đồng

đó.

Với

nghĩa

này

,

dân

tộc

là

một

bộ

phận

hay

thành

phần

của

quốc

gia.

Chẳng

hạn,

V

iệt

Nam

là

quốc

gia

có

54

dân

tộc

tức

54

cộng

đồng

tộc

người.

Sự

khác

nhau

giữa

các

cộng

đồng

tộc

người

ấy

biểu

hiện chủ yếu ở đặc trưng văn hóa, lối sống,

tâm lý, ý thức tộc người.

*Một số đặc trưng cơ bản:

– Theo

nghĩa rộng, dân tộc có một số đặc trư

ng cơ bản sau:

+ Thứ nhất

, có chung một vùng lãnh thổ ổn định.

Lãnh thổ

là

yếu tố

thể

hiện chủ

quyền của

một

dân tộc

trong

tương quan

với các

quốc

gia

dân

tộc

khác.

T

rên

không

gian

đó,

các

cộng

đồng

tộc

người

có

mối

quan

hệ

gắn

bó

với

nhau,

cư

trú

đan

xen

với

nha

u.

Vận

mệnh

của

cộng

đồng

tộc

người

gắn

bó

với

việc

xác

lập

và

bảo

vệ

lãnh

thổ

quốc

gia.

Đối

với

quốc

gia

và

từng

thành

viên

dân

tộc,

yếu

tố

lãnh

thổ

là

thiêng

liêng

nhất.

Không

có

lãnh

thổ

thì

không

có

khái

niệm

Tổ

quốc,

quốc

gia.

Bảo

vệ

chủ

quyền

quốc

gia

là

nghĩa

vụ

và

trách

nhiệm

cao

nhấ

t

của

mỗi

thành

viên

dân

tộc.

+ Thứ hai

, có chung một phương thức sinh hoạt kinh t

ế.

Đây

là

đặc

trưng

quan

trọng

nhất

của

dân

tộc,

là

cơ

sở

để

gắn

kết

các

bộ

phận,

các

thành

viên

trong

dân

tộc,

tạo

nên

tính

thống

nhất,

ổn

định,

bền

vững

của

dân

tộc.

Mối

quan

hệ

kinh

tế

là

nền

tảng

cho

sự

vững

chắc

của

cộng

đồng

dân

tộc.

Nếu

thiếu

tính

cộng

đồng

chặt chẽ, bền vững về kinh tế thì cộng đồng ngư

ời chưa thể trở thành dân tộc.

+ Thứ ba

, có chung một ngôn ngữ làm công cụ giao tiếp.