Cá koi sinh sản là điềm lành, dự báo điều gì đó như là may mắn, là sinh tài lộc. Người chơi Koi muốn cá sinh sản được cần chuẩn bị thật kĩ các khâu mới bắt đầu tiến hành và cho ra đời những chú cá như “quý nhân” của gia đình.

Biết được thời gian cá koi đẻ giúp người nuôi chuẩn bị kịp thời những điều kiện cần thiết nhất, giúp giống cá sau đạt chất lượng tốt nhất. Tham khảo cách xác định thời gian cá koi đẻ và cách nhân giống cá koi dưới đây.

1. Cách xác định thời gian đẻ của cá koi

Thai kỳ tự nhiên của cá koi kéo dài từ 20 – 40 ngày, như vậy, khi phát hiện cá koi mang thai thì sau 20 – 40 ngày chúng sẽ đẻ. Ngoài ra, cá koi có 2 cách sinh sản khác nhau nên cách xác định thời gian đẻ cũng khác nhau.

• Nếu cá koi sinh sản tự nhiên: Thời gian đẻ cũng thuận theo tự nhiên, đúng với chu kỳ của chúng từ 20 – 40 ngày. Trong khoảng thời gian này, người nuôi chuẩn bị các điều kiện tốt nhất về hồ sinh, thức ăn, ấp trứng.
• Với cá koi sinh sản nhân tạo: Thông thường cá koi bố mẹ chọn sẽ được tiêm thuốc kích thích sinh sản vào chiều ngày hôm trước, đến 3 – 5 giờ sáng sớm ngày hôm sau chúng sẽ đẻ. Với cách này, người nuôi có thể kiểm soát được thời gian đẻ của cá koi theo ý muốn.

2. Cách cá koi sinh sản trong môi trường tự nhiên

Cá koi chính là giống cá chép có nhiều màu sắc của Nhật Bản, trước khi con người can thiệp vào quá trình lai tạo thì cá koi sinh sản tự nhiên với những tập tính chung của loài cá chép. 

Mùa sinh sản của cá chép là vào mùa xuân và mùa thu, thời tiết mát mẻ, dễ chịu và nhiệt độ nước hồ không quá cao. Giống cá chép ưa đẻ vào những ngày có mưa rào to, thời gian vào lúc sáng sớm, tập tính sinh sản của chúng thường là theo nhóm một con chép cái và 2 – 3 con chép đực bơi sát kèm theo.

Cá koi sinh sản tự nhiên trong hồ giống tập tính của cá chép

Xem ngay: Nuôi dưỡng và chăm sóc cá koi cần những điều gì?

Nơi cá koi lựa chọn để đẻ trứng và thụ tinh tự nhiên là khu vực ven bờ sông hoặc đầm ao, nơi có nhiều cây cỏ, rong, bèo để làm chỗ dựa vật đẻ. Vài con cá koi đực tranh nhau đến cọ thân mình vào con cá koi cái. Cá cái được kích thích sinh dục uốn mình vật vã làm cho trứng phọt ra ngoài. Lúc này cá koi đực phun tinh dịch loảng từ tuyến sẹ của nó để thụ tinh cho trứng. Vỏ trứng cá koi có chất dính nên bám được vào cỏ cây, rong, bèo.

Cho cá koi sinh sản theo hình thức tự nhiên thường không đạt được số lượng trứng thụ tinh và cá bột như mong muốn. Chính vì thế người nuôi cá koi thường tiến hành thụ tinh nhân tạo cho cá koi để chọn lọc những giống cá koi có màu sắc như mong muốn, tránh hiện tượng lai tạp gây ra thoái hóa giống.

3. Cách cho cá koi sinh sản nhân tạo

Việc nhân giống cá koi bao gồm các công đoạn như chọn cá bố mẹ, chăm sóc cá bố mẹ, chuẩn bị hồ sinh, tiêm thuốc kích thích sinh sản, chờ sinh, bắt cá bố mẹ ra khỏi hồ sinh, ấp trứng. Các công đoạn được thực hiện cụ thể như sau:

Chọn cá giống bố mẹ

Không chỉ đủ tuổi, khi chọn cá giống bố mẹ, cần chọn những con thuần thục như sau:

• Cá koi cái: Lật ngửa bụng cá, chọn koi bụng to, da bụng mềm đều, lỗ sinh dục sưng và có màu ửng hồng, trứng có độ rời cao, nếu vuốt nhẹ bụng cá từ ngực trở xuống cá tiết ra vài trứng.
• Cá koi đực: Kiểm tra chất lượng tinh dịch của cá đực bằng cách vuốt nhẹ phần bụng gần lỗ sinh dục, thấy tinh dịch có màu trắng đục là đạt chuẩn. Chỉ thực hiện động tác vuốt 1 lần, càng vuốt nhiều cá đực càng mất nhiều tinh dịch.

Cách nhận biết cá Koi cái

Đối với cách đầu tiên, người nuôi cần xây bể riêng và thả những con cá koi thành thục sinh dục ít nhất từ 1 tuổi trở lên vào đó. Độ tuổi sinh sản tốt nhất của cá koi cái là từ 2 – 3 tuổi, lúc này cá có thể đẻ được từ 150 đến 200 ngàn trứng/ lần. Đồng thời chất lượng trứng của cá lúc này cũng là tốt nhất, tỷ lệ thụ tinh tạo thành cá bột cao hơn so với cá koi cái đã già.

Người nuôi cá koi tiến hành thả cá koi bố mẹ vào bể đẻ xây sẵn theo từng nhóm một vài con đực và một con cái. Bể đẻ thường xây với diện tích nhỏ, nông và có bổ sung rong, rêu và cây thủy sinh để trứng cá koi đã thụ tinh bám vào đó và nở tự nhiên. Sau khi cá chép cái đẻ trứng xong được một lúc thì bắt nhóm cá bố mẹ ra bằng vợt và tiếp tục cho nhóm cá koi bố mẹ khác vào.

Thụ tinh nhân tạo ở cá Koi

Cách cho cá koi sinh sản thứ hai là cách thụ tinh nhân tạo, bằng cách lấy trực tiếp tinh dịch và trứng từ cá koi bố mẹ và tiến hành thụ tinh theo tỷ lệ đã tính toán từ trước. Lấy trứng từ cá koi cái và tinh dịch từ cá koi đực theo phương pháp thủ công là ấn nhẹ vào lỗ sinh dục dưới bụng cá. 

Trứng cá koi cái có màu vàng nâu, sệt và có khả năng kết dính tốt. Tinh dịch của cá koi đực có màu trắng sữa, đục. Người thụ tinh sẽ hứng trứng cá và tinh dịch vào một cái cốc hoặc một cái tô, sau đó lắc nhẹ để tinh dịch hòa lẫn vào trứng. Tỷ lệ trứng và tinh trùng được tính toán cân đối, và cuối cùng số lượng trứng đã thụ tinh nhân tạo này được đổ vào bể trứng xây sẵn, chờ cá bột nở.

4. Cách chăm sóc cá bố mẹ mùa sinh sản

Khi chuẩn bị hố sinh cho cá koi, cần đáp ứng các điều như sau:

• Về kích thước: Diện tích ao nuôi 500 – 1.500 m2, sâu 1,2 – 1,5 m. 
• Về vị trí: Ao phải được giữ gần nguồn nước, mặt ao phải thông thoáng. Cạnh ao cao hơn mực nước thủy triều 0,5 m. 
• Các tiêu chuẩn nước: Bón phân bón với phân chuồng 25 – 50kg / 100m2 để nâng cao năng suất và hiệu quả sử dụng ao nuôi. Thường xuyên kiểm tra các thông số môi trường nước trong ao. Bón phân gây màu: phân chuồng đã ủ hoai 25 – 50 kg/100m2 và phải bón định kỳ (tùy vào màu nước trong ao có thể bón 1 – 2 lần/tháng).
• Về thức ăn: Cho thức ăn cá viên có hàm lượng protein từ 35-40%, cho ăn 5-7% tổng trọng lượng của đàn. Cần theo dõi thường xuyên để điều chỉnh lượng thức ăn thích hợp khi thời tiết hoặc thay đổi sức khỏe cá.
• Nuôi động vật đáy: Để nâng cao năng suất nuôi và hiệu quả sử dụng ao hồ cần quan tâm đến việc gây nuôi động vật đáy để làm nguồn thức ăn tự nhiên cho cá. 

Chọn màu cá nhân giống đẹp

Cá koi quan trọng nhất là màu đẹp, do đó, khi chọn giống koi bố mẹ cần quan tâm chọn màu để chúng tạo ra cá con có màu sắc theo ý muốn. Tuyệt đối không phối màu tùy tiện, ngẫu nhiên, vừa tốn công chăm sóc, vừa không thu được kết quả mong muốn. Cách phối màu sắc như sau:

• Cá bố mẹ đều có màu gấm vàng hay màu gấm bạc cho sinh sản riêng và không phối sinh sản với các màu sắc khác, để có được thế hệ cá con có màu sắc chủ yếu như cá bố mẹ.
• Cá bố mẹ tương đối có hai màu trên thân là đỏ, đen hay trắng, đen hay đỏ, trắng được cho sinh sản chung với cá có ba màu đỏ, đen, trắng.

Thời gian chọn cá bố mẹ được quy định vào 8 – 9 giờ sáng, khi đó cá bố mẹ có tình trạng tốt nhất, kết quả kiểm tra chuẩn nhất.

Xem ngay: Kỹ thuật nuôi cá Koi lên màu đẹp – phong thủy tài lộc đầy nhà

Cá Koi lên màu khi nuôi ngoài trời

5. Hoạt động sinh sản của cá chép Koi Nhật

Cá được đưa lên bể như trên sẽ đẻ trứng ngay vào hôm sau, khoảng 4 – 5 giờ sáng. Nếu cá chưa sinh sản thì phải bố trí lại từ đầu và tiếp tục sử dụng các yếu tố kích thích như ban đầu.

Tương tự như cá vàng hay cá chép thường, trước khi sinh sản có hiện tượng cá đực rượt đuổi cá cái. Dưới sự kích thích của nước mới, cá vờn đuổi nhau từ bên ngoài và chui rúc vào ổ đẻ, tốc độ vờn đuổi càng lúc càng tăng thì cá sẽ đẻ dễ dàng.

Cá cái quẫy mạnh phun trứng, cá đực sẽ tiến hành thụ tinh nơi trứng vừa được tiết ra. Trong suốt quá trình sinh sản, cá đực luôn bám sát cá cái để hoàn tất quá trình sinh sản.

Đối với trường hợp cá không sinh sản, cần vớt giá thể ra vào khoảng 9 – 10 giờ sáng hôm sau, hạ bớt một phần nước trong hồ, tiếp tục để cho cá được phơi nắng trong hồ đến xế chiều cho thêm nước mới vào để kích thích cá đẻ tiếp tục và cho giá thể vào. Tạo điều kiện môi trường như lần đầu, hôm sau cá sẽ đẻ lại.

6. Cách nuôi cá Koi sinh sản giai đoạn ấp trứng

Thường xuyên cho nước chảy nhẹ nhàng hoặc thay một phần lượng nước trong thau ấp bằng lượng nước đã dự trữ sẵn. Thau trứng luôn được sục khí liên tục, nhất là trứng sắp nở. Tránh sự chiếu sáng trực tiếp của ánh sáng mặt trời.

Trứng thụ tinh sau khoảng 24 giờ sẽ thấy hai mắt đen li ti. Quá trình phát triển phôi cần lượng oxy rất cao, nhất là thời điểm trước và sau khi trứng nở. Vì cơ thể cá chuyển từ trạng thái phôi bất động sang trạng thái vận động, quá trình trao đổi chất tăng.

Mặt khác, các enzym được tiết để phá vỡ mối liên kết màng trứng chỉ hoạt động trong điều kiện giàu oxy, nếu thiếu oxy thì enzym bị ức chế dẫn đến tỉ lệ nở thấp.

Trong kỹ thuật nuôi cá Koi giai đoạn cá mới nở, cá dễ chết hàng loạt nếu trên bề mặt có lớp váng. Do thiếu oxy, vì vậy phải tăng cường sục khí sau khi trứng nở.

Trứng cá Koi sau 2 ngày nở tự nhiên

7. Cách nuôi cá Koi sinh sản trong giai đoạn ương

Cá mới nở tự dưỡng bằng noãn hoàng trong vòng 3 ngày. Cá từ 3 ngày tuổi cá ăn phiêu sinh, bột đậu nành pha loãng trong nước. Sau giai đoạn này một số cá sẽ trổ màu nhưng chưa rõ nét.

Cách nuôi cá Koi sinh sản sau 7 – 10 ngày có thể thả cá ra ao. Ao đã được chuẩn bị sẵn và được gây màu thật tốt. Nguồn thức ăn tự nhiên trong hồ cá Koi  lúc này đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Tỉ lệ sống của cá bột phụ thuộc nhiều vào cách nuôi cá Koi sinh sản khéo léo hay không. Đặc biệt quan tâm tới nguồn thức ăn tự nhiên. Ao ương cá bột cần quản lý khắt khe nguồn cá tạp (diệt tạp trước khi thả cá bột, quản lý chặt chẽ nguồn nước ra vào ao thông qua cống, các hang mọi, trời mưa, nước tràn bờ…).

Sau khi thả ra ao vài ngày có thể cho cá tập ăn cám hỗn hợp, tăng dần lượng thức ăn. Kỹ thuật nuôi cá Koi sinh sản trong giai đoạn ương quan trọng nhất là theo dõi và quản lý màu nước. Luôn giữ nước có màu xanh lá non, ao luôn được thông thoáng, mặt ao có gió lùa.

Tùy điều kiện có thể thay nước 2 – 3 lần/tháng. Để phòng bệnh cho cá cần tuân thủ đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật từ quá trình chuẩn bị ao, bể đẻ, nuôi vỗ cá bố mẹ… đến khâu quản lý ao ương cá con.

Khi cá được khoảng 4 – 5 tháng tuổi, bắt đầu phát triển kỳ, vây theo kiểu dáng, màu sắc đặc trưng của cá là có thể thu hoạch để bán

Cá koi bột – Thành quả của quá trình thụ tinh nhân tạo cho cá koi sinh sản

8. Những lưu trong kỹ thuật nuôi cá Koi sinh sản

Trước khi cho vào bể ấp trứng tốt nhất là thả một ít bèo cái vào làm chỗ đậu cho cá bột. Lúc này cá bột mới nở sẽ không ăn không động. Chủ yếu là sẽ dựa vào chất dinh dưỡng trong bọng lòng đỏ trứng. Đây chính là năng lượng để duy trì sự sống.

Thông thường sau khi cá bột nở 3 – 4 ngày sẽ hấp thụ hết chất dinh dưỡng trong bọng lòng đỏ trứng. Sau đó bắt đầu bơi tìm kiếm thức ăn. Lúc này có thể đưa cá bột vào hồ cá con tiến hàng nuôi cấy.

Kỹ thuật noi cá Koi sinh sản đòi hỏi sự kết hợp khoa học giữa các giai đoạn. Tất cả các quá trình từ chọn cá tới lúc cá con đẻ đều rất quan trọng. Không nên bỏ qua bất kì yếu tố nào.

Hy vọng với những kiến thức về kỹ thuât nuôi cá Koi sinh sản trên sẽ giúp ích cho bạn. Chúc bạn thành công!

—————

Nếu quý khách cần thả koi hãy liên hệ cho chúng tôi theo thông tin sau:

Phone, zalo: 0937 467 248 – 0704 603 567

Email: [email protected] 

website: dieplongkoifarm.com