Network là gì? Có những loại Network nào phổ biến hiện nay?

Nếu bạn hiện đang có nhiều thắc mắc liên quan tới khái nệm và các nền tảng network, thì chắc chắn bạn không nen bỏ qua bài viết này. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn giải thích rõ network là gì, lợi ích và những loại network phổ biến nhất hiện nay.

Network là gì?

Theo từ điển Cambridge, từ Network là từ có nhiều nghĩa khác nhau trong nhiều sự vật, sự việc riêng khác nhau nhưng nhìn chung, nghĩa chung của chúng đều chỉ về sự kết nối 2 thứ lại với nhau. Network được hiểu trong công nghệ là sự kết nối giữa từ 2 loại thiết bị máy tính trở lên và chúng chia sẻ dữ liệu với nhau. Chúng được kết nối và chia sẻ với nhau thông qua các loại kết nối vật lý bằng dây hoặc wifi.

Network là một tập hợp của các máy tính, server, mainframe, thiết bị mạng, thiết bị ở ngoại vi hoặc các thiết bị khác được kết nối để có thể cho phép chia sẻ dữ liệu, trao đổi tệp và giao tiếp với nhau. Các loại máy tính trên cùng một mạng có thể được liên kết cùng với nhau thông qua mạng, dây cáp,…

Một ví dụ điển hình nhất về network chính là internet, kết nối hàng triệu người ở trên khắp thế giới. Bên dưới là hình ảnh ví dụ minh hoạ về một network gia đình với nhiều máy tính và các loại thiết bị mạng khác được kết nối.

Có hai loại network chính phổ biến nhất bao gồm:

• Local Area Networks (LAN).
• Wide Area Networks (WAN).

Ngoài hiện nay ra còn có các loại network khác như: Metropolitan Area Network (MAN), Wireless LAN (WLAN), Wireless WAN (WWAN).

Network ở trong giao tiếp có nghĩa là sự kết nối trao đổi thông tin, ý tưởng giữa những người nào có chung nghề nghiệp hoặc các mối quan tâm riêng đặc biệt. Network ở trong giao tiếp thường bắt đầu bằng có một điểm chung duy nhất.

Một số ví dụ về thiết bị Network

Nếu như bạn là một nhân viên văn phòng, ít nhất một lần trong đời bạn đã từng sử dụng máy in đúng không? Bạn làm như thế nào để in tài liệu của bạn ra từ trong máy tính? Đầu tiên các bạn sẽ kết nối mạng hoặc nhờ anh kỹ thuật để kết nối mạng giúp bạn, cài đặt các thứ ở trong máy in và cuối cùng bạn thao tác trên laptop để có thể gửi file đến máy để in ra.

Xung quanh bạn sẽ có rất nhiều phần mềm, thiết bị vật lý để sử dụng Network để vận hành như:

• Máy tính để bàn, các loại máy tính trạm, laptop.
• Các thiết bị di động như là máy tính bảng, điện thoại thông minh.
• Một số thiết bị mạng ví dụ như: Card mạng, Switch, Bridge, Router, Gateway, Repeater, Modem,…
• Một số thứ khác như tường lửa và các loại webcam cũng là các thứ liên quan đến Network.

Ứng dụng Network trong đời sống

Network sẽ là ứng dụng có thể cung cấp giải pháp chia sẻ các tài nguyên cho bạn một cách nhanh chóng và hiệu quả:

• Tạo ra được một không gian chung cho các nguồn tài nguyên.
• Giúp người quản lý dễ dàng kiểm soát được hầu hết chương trình và các loại dữ liệu trên mỗi thiết bị trong Network.
• Network giúp cho công việc giao tiếp giữa các thành viên thông qua chat, các đoạn video call, email trở nên nhanh chóng hơn.
• Tiết kiệm được một phần chi phí mua phần mềm bản quyền. Nếu như các doanh nghiệp của bạn mua bản quyền Office 365 cho các nhân viên sử dụng, việc mua gói business cũng sẽ tiết kiệm chi phí rất nhiều so với mua lẻ riêng cho từng thiết bị.
• Tối ưu công việc sử dụng các thiết bị ngoại vi như máy in, máy scan,…

Cấu trúc liên kết network nghĩa là gì?

Thuật ngữ “cấu trúc liên kết network” là từ để mô tả mối quan hệ của các thiết bị được kết nối lại dưới dạng đồ thị hình học. Các loại thiết bị được biểu diễn dưới dạng các đỉnh và thực hiện các kết nối của chúng được biểu diễn dưới dạng gồm các cạnh trên biểu đồ. Nó sẽ mô tả mỗi thiết bị có bao nhiêu kết nối, theo từng thứ tự và kiểu phân cấp nào.

Các cấu hình của network điển hình bao gồm cấu trúc liên kết bus, cấu trúc liên kết dạng lưới, cấu trúc liên kết vòng, cấu trúc liên kết có hình sao, cấu trúc liên kết cây và cấu trúc liên kết lai.

Hầu hết các loại network gia đình được cấu hình trong cấu trúc liên kết có hình cây kết nối với Internet. Network công ty sẽ thường sử dụng cấu trúc liên kết dạng cây, nhưng chúng cũng sẽ thường kết hợp cấu trúc liên kết hình sao và mạng nội bộ.

Phân loại các mạng network phổ biến

Hiện nay, có 5 loại netword được sử dụng phổ biến như sau:

Personal Area Network (PAN)

PAN – Personal Area Networks có thể tạm dịch mạng cá nhân, là hệ thống mạng cho phép tất cả các thiết bị như: máy tính, điện thoại thông minh, laptop hoặc là máy tính bảng có thể kết nối với nhau ở trong một không gian nhỏ khoảng 10 mét.

Personal Area Network được viết tắt gọn lại là PAN (hay còn gọi là mạng cá nhân) ám chỉ hệ thống mạng cho phép các thiết bị máy tính, laptop, smart phone,…. cùng trong một địa điểm có thể kết nối với nhau trong một khoảng không gian nhỏ.

Đây là một loại mạng nhỏ nhất và cơ bản nhất, PAN là mạng được tạo thành từ một modem không dây, một hoặc nhiều thiết bị máy tính, điện thoại, máy in, máy tính bảng, các loại thiết bị giải trí cá nhân khác v.v. và xoay quanh một cá nhân ở trong một tòa nhà duy nhất. Các loại mạng như thế này thường được tìm thấy trong các văn phòng hoặc trong khu dân cư nhỏ và được quản lý bởi một người hoặc là tổ chức từ một thiết bị duy nhất.

Ví dụ: Gửi các file ảnh cho bạn bè thông qua Bluetooth, nhưng cách này hiện nay đã không còn phổ biến mà có thể dùng Bluetooth ngay trong việc kết nối các loa nghe nhạc. Hiện nay cũng đã được thay thế bằng mạng Internet có thể gửi file, file hình ảnh,… qua các ứng dụng phổ biến như là Messeage, Zalo, Telegram,…

Local Area Network (LAN)

Local Area Network có thể được viết tắt là LAN (hay còn được gọi là mô hình mạng cục bộ) là dạng network phổ biến nhất. Được ứng dụng rộng rãi từ gia đình đến công ty hay trường học. Đặc điểm cực dễ nhận thấy là dạng mạng này sẽ được giới hạn trong một khu vực địa lý tương đối nhỏ. Nó sẽ lớn hơn Personal Area Network (PAN) và nhỏ hơn WAN.

Mạng LAN chính là một trong những mạng phổ biến nhất, nguyên bản bậc nhất và đơn giản nhất. Mạng LAN kết nối giữa các nhóm máy tính và thiết bị điện áp thấp với nhau trong một khoảng cách ngắn (trong một tòa nhà hoặc giữa một nhóm hay hai hoặc ba tòa nhà ở gần nhau) để chia sẻ các thông tin và tài nguyên. Hai công nghệ rất quan trọng tham gia vào mạng này đó là Ethernet và Wi-fi. Ví dụ về mạng LAN là các mạng trong gia đình, trường học, thư viện, văn phòng, v.v. Sử dụng cùng bộ định tuyến, mạng LAN có thể kết nối với hệ mạng diện rộng (WAN) để truyền dữ liệu nhanh chóng và cực an toàn.

Máy chủ của mạng thường sẽ cắm trực tiếp thông qua dây mạng (Ethernet) để có thể có được tốc độ nhanh nhất. Và phát mạng này cho các máy trạm thông qua Wifi hoặc các loại dây cáp. Nhưng hiện nay, kết nối bằng Wifi sẽ cực kỳ tiện dụng, tiết kiệm được chi phí hơn rất nhiều so với sử dụng bằng dây.

LAN – Local Area Networks được tạm dịch là mạng cục bộ, có thể nói rằng đây chính là dạng Network phổ biến nhất. Từ trong nhà ở của bạn, đến văn phòng của công ty lẫn những quán cà phê hay là ở trường học. Đặc điểm dễ nhận thấy, mạng như loại này được giới hạn trong một khu vực địa lý riêng tương đối nhỏ, nhưng lớn hơn PAN và nhỏ hơn WAN.

Máy chủ thì thường sẽ không có bàn phím hay chuột lẫn các loại màn hình. Tuy nhiên, máy chủ cũng được cấu hình dùng để cấp phát các loại mạng cho các máy trạm. Các máy chủ cũng thường sẽ được đặt ở vị trí an toàn, nhằm tránh để gặp phải những sự cố đáng tiếc gây ảnh hưởng toàn bộ hệ thống.

Máy chủ thì thường sẽ cắm trực tiếp dây mạng vào, vì hiện tại kết nối được thông qua dây mạng (Ethernet) vẫn là hình thức có tốc độ có thể nói là nhanh nhất. Việc cấp phát đường truyền mạng cho các máy trạm có thể bao gồm cả các hình thức có dây như: Wifi hoặc thông qua cáp.

Hiện tại thì kết nối không dây như Wifi sẽ tiết kiệm rất nhiều chi phí phù hợp so với kết nối bằng dây. Vì vậy, đa phần các cơ quan đơn vị đều sử dụng wifi, vừa tiết kiệm chi phí, vừa có sự tiện dụng cho tất cả người sử dụng.

Metropolitan Area Network (MAN)

Metropolitan Area Network sẽ được viết tắt là MAN (hay còn được gọi chung là mạng đô thị) là hệ thống network kết nối rất nhiều mạng LAN ở gần lại với nhau. Thường thì MAN sẽ được kết nối dựa trên cáp quang có hiệu suất cao và cũng sẽ cho phép tải dữ liệu lớn hơn, truyền tải sẽ nhanh hơn Internet.

Tiêu chuẩn riêng cho các mạng không dây của MAN sẽ được gọi là WMAN – Wireless Metropolian Area Network hay là các loại mạng đô thị không dây. Công nghệ Metro Ethernet chính là một công nghệ truyền dẫn đặc biệt được phát triển nhanh chóng dành riêng cho MAN.

MAN lớn hơn mạng LAN nhưng lại nhỏ hơn mạng WAN. Đây là loại mạng máy tính để kết nối các máy tính trên một khoảng cách địa lý phù hợp thông qua một đường truyền thông tin chung qua các thành phố, thị trấn hoặc khu vực đô thị. Ví dụ về MAN là mạng ở trong các thị trấn, thành phố, một thành phố lớn, một khu vực khá rộng lớn trong nhiều tòa nhà, v.v.

Thông thường, MAN sẽ sử dụng kết nối dựa trên cáp quang có hiệu suất cao và cũng cho phép tải dữ liệu lớn hơn, truyền tải nhanh hơn so với mạng Internet. Công nghệ Metro Ethernet chính là một công nghệ truyền dẫn đặc biệt được phát triển nên riêng cho MAN.

Một tiêu chuẩn đặc biệt cho các mạng không dây của mạng MAN được gọi là WMAN – Wireless Metropolitan Area Networks tạm dịch là mạng khu vực đô thị không dây.

Wide Area Network (WAN)

Wide Area Network sẽ được viết tắt là WAN (hay còn được gọi là mạng diện rộng). Dạng network như thế này có thể kết nối các khu vực địa lý ví dụ như quốc gia. Số lượng LAN và số lượng thiết bị của cá nhân kết nối với WAN là không bị giới hạn số lượng. Thường sẽ được sở hữu bởi các tổ chức và công ty.

Với độ phủ sóng lớn hơn MAN, WAN – Wide Area Networks được tạm dịch là mạng diện rộng. Network này có thể kết nối đến các khu vực địa lý khổng lồ như quốc gia hoặc lục địa. Trên lý thuyết, số lượng mạng LAN và số lượng thiết bị cá nhân kết nối với mạng WAN là không bị giới hạn số lượng.

WAN là một loại mạng cho máy tính kết nối các máy tính trên một khoảng cách địa lý khá lớn thông qua một đường truyền dùng chung. Nó sẽ không bị giới hạn ở một địa điểm duy nhất mà mở rộng được ra nhiều địa điểm. WAN cũng có thể được định nghĩa lại là một nhóm các mạng cục bộ giao tiếp với nhau. Ví dụ dễ thấy phổ biến nhất của WAN là Internet.

Network này thường sẽ thuộc sở hữu của một tổ chức hoặc một công ty. Những tổ chức nào đó sẽ cung cấp dịch vụ Internet lại cho người dùng cá nhân để sử dụng.

Global Area Network (GAN)

Global Area Network là mạng được viết tắt là GAN (hay còn được gọi là hệ thống mạng toàn cầu). Ví dụ dễ hiểu và điển hình nhất cho nó là Internet, nhưng Internet thì không phải là network duy nhất cho dạng này. Trước đây, các loại mạng WAN được kết hợp với các loại cáp biển để tạo thành GAN.

Lưu ý Internet thì không phải là Network duy nhất thuộc dạng này. Trước đây, các mạng WAN thường kết hợp với các cáp quang xuyên biển để có thể tạo thành GAN, và hiện tại có thể sử dụng các loại vệ tinh làm đường truyền xuyên quốc tế.

Ưu điểm và nhược điểm của network là gì?

Ưu điểm

Network thực sự có nhiều ưu điểm hơn là có nhược điểm. Trên thực tế, ngày nay rất nhiều công ty sẽ không tồn tại nếu không truy cập vào trong một số hình thức network. Dưới đây là những ưu điểm nổi bật của network:

• Chia sẻ dữ liệu và thông tin: Một trong những lợi thế riêng lớn nhất của network là có thể chia sẻ dữ liệu và thông tin giữa từng thiết bị ở trên đó. Ngoài ra, các network cho phép có thể truy cập vào database và giúp cộng tác trong những công việc có độ khó và phức tạp hơn.
• Liên lạc: Network cung cấp được cho tất cả người dùng khả năng liên lạc nhanh chóng được với nhau bằng cách sử dụng để trò chuyện, nhắn tin và e-mail.
• Chia sẻ phần cứng: Các thiết bị phần cứng đã được kết nối với network có thể được chia sẻ đến với tất cả người dùng.
• Cha sẻ phần mềm: Với giấy phép các phần mềm thích hợp, phần mềm cũng sẽ có thể được chia sẻ.
• Chuyển tiền: Được kết nối nhanh chóng với network an toàn cho phép một người hoặc là cả doanh nghiệp chuyển tiền giữa ngân hàng và các người dùng. Ví dụ, một network cũng có thể cho phép một công ty không chỉ quản lý bảng lương của các nhân viên mà còn chuyển tiền lương của họ vào các tài khoản ngân hàng của nhân viên.

Nhược điểm

Tuy nhiên thì network cũng có một số nhược điểm như:

• Virus và malware: Network có thể giúp chia sẻ thông tin giữa những người đang dùng mạng dễ dàng. Nhưng điều này thì cũng có nghĩa là virus máy tính và malware khác sẽ có thời gian lây lan giữa các máy tính trong network dễ dàng hơn.
• Các lỗ hổng: Khi một network đã được tạo ra, nó sẽ giới thiệu được các phương pháp mới để truy cập máy tính từ xa, đặc biệt hơn là nếu chúng được kết nối với Internet. Với các loại phương pháp truy cập máy tính mới tiềm năng này, nó cũng có thể tạo ra các lỗ hổng mới cho máy tính, người dùng và các dữ liệu trên network.
• Phức tạp: Network rất phức tạp và về việc thiết lập và quản lý network cho một doanh nghiệp hoặc là công ty đòi hỏi người có nhiều kinh nghiệm hoặc là chứng chỉ.

Sự khác biệt của Public Network và Private Network

Public Network

Public Network là các mạng công cộng. Theo như mặc định riêng của chế độ mạng Public Network, nghĩa là khi bạn chưa thực sự can thiệp hay chỉnh sửa gì thì khi kết nối Internet thì các máy tính của bạn sẽ không hiển thị các tập tin đã được chia sẻ ở trong máy tính và người khác sẽ không thể nhìn thấy những gì bạn chia sẻ trên mạng LAN.

Chế độ Puclic Network cũng giúp ngăn chặn việc chia sẻ file, máy in…, và thậm chí đó là tính năng HomeGroup cũng sẽ không được hoạt động ở chế độ này. Chính vì vậy nên chế độ này rất thích hợp khi các bạn tham gia các mạng công cộng ví dụ như là quán cà phê , các điểm phát wifi miễn phí, quán game, sân bay,…

Private Network

Private Network (bao gồm cả Home Network và Work Network) là mạng cho tư nhân, thích hợp khi sử dụng trong gia đình, công ty,… Theo mặc định, nếu như các bạn lựa chọn Private Network thì Windows nó sẽ được hiểu đây là một mạng an toàn và đáng tin cậy.

Chính vì vậy mà tất cả những thiết bị hay máy tính khác có thể được dễ dàng nhìn thấy máy tính của bạn trong mạng LAN và các bạn có thể chia sẻ file quang mạng LAN cho người khác rất dễ dàng.

Thông qua những thông tin tổng hợp nêu trên, bài viết đã cung cấp cho bạn đọc nhiều kết thức về Network. Hy vọng bạn đọc đã hiểu nhiều hơn về Network là gì và có thể sử dụng những kiến thức này một cách hữu ích.