NHỮNG LƯU Ý CẦN BIẾT KHI THU HOẠCH NGÔ

Kỹ thuật bảo quản ngô và những lưu ý khi thu hoạch ngô

Thu hoạch ngô và những điều cần biết

Cơ sở khoa học

Hậu quả của hô hấp đối với quá trình bảo quản:

• Hô hấp tiêu hao chất hữu cơ của đối tượng bảo quản, do đó làm giảm số lượng và chất lượng trong quá trình bảo quản.
• Hô hấp làm tăng nhiệt độ trong môi trường bảo quản, do đó làm tăng cường độ hô hấp của đối tượng bảo quản.
• Hô hấp làm tăng độ ẩm của đối tượng bảo quản, do đó làm tăng cường độ hô hấp của đối tượng bảo quản.

Để giảm cường độ hô hấp đến mức tối thiểu (không giảm đến 0 vì đối tượng bảo quản sẽ chết) người ta thường sử dụng ba biện pháp bảo quản sau đây:

Bảo quản khô

Biện pháp bảo quản này thường sử dụng để bảo quản các loại hạt trong các kho lớn. Trước khi đưa hạt vào kho, hạt được phơi khô với độ ẩm khoảng 13 – 16% tuỳ theo từng loại hạt.

Bảo quản trong điều kiện nồng độ CO2 cao

Đây là biện pháp bảo quản hiện đại và cho hiệu quả bảo quản cao. Biện pháp này thường sử dụng các kho kín có nồng độ CO2 cao hoặc đơn giản hơn là các túi PE. Tuy nhiên, việc xác định nồng độ CO2 thích hợp (không thấp quá vì không tác dụng, không quá cao vì ức chế hoàn toàn hô hấp) là điều hết sức quan trọng đối với các đối tượng bảo quản và mục đích bảo quản.

Có mối liên quan thuận giữa hô hấp với nhiệt độ của môi trường trong khoảng từ nhiệt độ tối thiểu đến nhiệt độ tối ưu, sau đó hô hấp sẽ giảm mạnh khi nhiệt độ tăng lên.

Mối liên quan giữa độ ẩm của mô, cơ quan, cơ thể với hô hấp cũng là mối liên quan thuận.

Mối liên quan giữa nồng độ CO2 với hô hấp là mối liên quan nghịch. Trong quá trình bảo quản phải giữ cho cường độ hô hấp giảm đến mức tối thiểu. Vì vậy, có thể áp dụng hai biện pháp bảo quản ngô: bảo quản khô, bảo quản ở nồng độ CO2 cao.

Các yếu tố ảnh hưởng đến hô hấp của ngô

Nhiệt độ

Hô hấp bao gồm các phản ứng hoá học với sự xúc tác của các enzim, do đó phụ thuộc chặt chẽ vào nhiệt độ.

Nhiệt độ tối thiểu cây bắt đầu hô hấp biến thiên trong khoảng 0°C-10°C tuỳ theo loài cây ở các vùng sinh thái khác nhau. Nhiệt độ tối ưu cho hô hấp trong khoảng 30°C-35°C . Nhiệt độ tối đa cho hô hấp trong khoảng 40- 45°C.

Hàm lượng nước

Nước là dung môi và là môi trường cho các phản ứng hoá học xảy ra. Nước còn tham gia trực tiếp vào quá trình ôxi hoá nguyên liệu hô hấp. Vì vậy hàm lượng nước trong cơ quan, cơ thể liên quan trực tiếp đến cường độ hô hấp.

Các nghiên cứu cho thấy: Cường độ hô hấp tỉ lệ thuận với hàm lượng nước (độ ẩm tương đối) của cơ thể, cơ quan  hô hấp. Hàm lượng nước trong cơ quan hô hấp càng cao thì cường độ hô hấp càng cao và ngược lại. Hạt thóc, hạt ngô phơi khô có độ ẩm khoảng 13% có cường độ hô hấp rất thấp (ở mức tối thiểu).

Nồng độ O2, CO2

Oxy tham gia trực tiếp vào việc oxi hoá các chất hữu cơ và là chất nhận electron cuối cùng trong chuỗi chuyển electron để sau đó hình thành nước trong hô hấp hiếu khí. Vì vậy, nếu nồng độ O2 trong không khí giảm xuống dưới 10% thì hô hấp sẽ bị ảnh hưởng và khi giảm xuống dưới 5% thì cây chuyển sang phân giải kị khí là dạng hô hấp không có hiệu quả năng lượng, rất bất lợi cho cây trồng.

Cacbonic là sản phẩm của quá trình hô hấp. Các phản ứng CO2 hoá để giải phóng CO2 là các phản ứng thuận nghịch. Nếu hàm lượng CO2 trong môi trường cao sẽ làm cho phản ứng chuyển dịch theo chiều nghịch và hô hấp bị ức chế.

Kỹ thuật thu hoạch bảo quản ngô

Thu hoạch ngô

• Thời điểm thu hoạch tốt nhất là khi ngô chín già (râu ngô khô, đen, bẹ ngô chuyển từ màu xanh sang màu vàng rơm).
• Gặp ngày khô, nắng cần nhanh chóng hái ngô đã chín về rải mỏng phơi khô.
• Nếu ngô chín vào đợt mưa dài ngày, cần vặt râu, bẻ gập bắp ngô chúi xuống để nước mưa không thấm vào bên trong làm thối hỏng hạt ngô. Đến khi nắng ráo sẽ thu về phơi.
• Ngô hái về không nên đổ đống vì ngô tươi có độ ẩm cao dễ bị thối mốc.

Kỹ thuật làm khô ngô

Ngô hạt không có vỏ trấu, nếu điều kiện bảo quản không tốt (ngô chưa chín già, phơi chưa thật khô, dụng cụ chứa đựng không kín…) ngoài chim, chuột, mốc, mọt có thể phá hỏng hoàn toàn cả kho ngô trong vòng vài ba tháng. Vì vậy cần làm ngô khô đến độ ẩm 12-13% để có thể bảo quản an toàn, hạn chế mức độ hư hỏng.

Có thể làm ngô khô bằng hai cách: Phơi nắng hoặc sấy.

Phơi ngô

Phơi ngô là cách làm khô cổ truyền đơn giản, dễ áp dụng rộng rãi, nhu cầu đầu tư ban đầu thấp.

Phơi ngô trên sân hoặc dàn phơi.

• Có thể phơi cả bắp cho đến khi đạt độ khô cần thiết cho quá trình bảo quản. Trước khi phơi bắp ngô phải được bóc bỏ hết lá bẹ và râu ngô. Có thể sử dụng lá bẹ để bó nhiều bắp thành túm treo phơi và bảo quản nguyên bắp.
• Chiều dày lớp bắp (hoặc hạt) phơi khoảng 5-10 cm. Thường mỗi giờ đảo đều lớp ngô phơi.
• Phơi ngô thật khô, kiểm tra bằng cách cắn hay đập thấy hạt vỡ vụn thành các mảnh sắc cạnh, sàng sảy sạch tạp chất và loại bỏ hạt non, hạt lép.
• Sân phơi: Sân phơi phải khô, sạch, thoáng, dễ thoát nước. Nên láng thêm một lớp xi măng sẫm màu và tạo độ dốc thoát nước mưa cho sân. Trên sân đất phải lót cót, hạt hoặc tấm nhựa (màu càng sẫm càng tốt).
• Dàn phơi: Sử dụng dàn phơi làm tăng được diện tích sân phơi, dễ dàng thu gom ngô hàng ngày hoặc khi mưa dông bất thường. Thuận lợi nhất là dàn phơi có lắp bánh xe. Dàn phơi có thể làm bằng tre, gỗ hoặc sắt thép. Mỗi dàn có 5-7 tầng. Các tầng có thể điều chỉnh độ nghiêng theo hướng ánh sáng mặt trời. Mỗi tầng đặt nhiều khay phơi (như nong, nia hoặc sàng kim loại). Để chủ động bảo quản được ngô trong điều kiện thời tiết mưa ẩm dài ngày (thường gặp nhiều trong vụ thu hoạch ngô ở nước ta), phải sử dụng thiết bị sấy, nhất là đối với sản xuất ngô giống hoặc sản xuất ngô quy mô lớn.
• Kho hong gió: Dùng để hong khô ngô bắp khi thời tiết thu hoạch không thuận lợi, phù hợp với hoàn cảnh thiếu năng lực sấy, thích hợp với việc tạm thời bảo quản ngô bắp. Kho hong gió chủ yếu dùng để bảo quản ngô bắp tạm thời chờ nắng. Riêng những địa phương có khí hậu khô ráo có thể sử dụng kho hóng gió để bảo quản ngô bắp dài ngày.

Kho hong gió thường làm cao 2,5 – 3,5m, rộng 1m và chiều dài tùy theo lượng ngô bắp. Khung kho được làm bằng tre, gỗ, bê tông hoặc kim loại và có mái che mưa. Thành kho phải thoáng cho gió lùa qua, chỉ cần ngô bắp không rơi lọt. Thành kho thường được làm bằng phên tre nứa đan mắt cáo, lưới kim loại 25 × 25 mm hoặc ghép gỗ thưa có khe hở.

Bố trí kho hong gió ở nơi cao ráo, thoáng gió, bề mặt kho vuông góc với hướng gió chính của địa phương, sàn kho cách mặt đất trên 60 cm.

Sấy ngô

Sử dụng thiết bị sấy để làm khô ngô có các ưu điểm sau: Chủ động, nhanh chóng làm khô lượng ngô lớn tới độ ẩm cần thiết, bảo toàn được chất lượng sản phẩm, tránh hiện tượng bốc nóng, men mốc, thối hỏng.

Kỹ thuật bảo quản ngô

Để hạn chế tỷ lệ tổn thất trong bảo quản phải có dụng cụ bảo quản và chất lượng ngô đem bảo quản thích hợp.

Về dụng cụ bảo quản

• Các dụng cụ chứa (chum, vại, thùng…), kho bảo quản phải khô, sạch, không có mùi lạ và có nắp kín.
• Có thể dùng bao nhựa lồng trong bao đay hoặc bao tơ dứa.
• Nơi bảo quản phải có mái che, khô ráo, thoáng, không bị ẩm, dột, có biện pháp phòng chống sâu mọt, chuột, chim….
• Nhà kho phải có phên cót ngăn cách sàn và tường kho, có lưới mắt cáo chống chim chuột, được làm vệ sinh và phun thuốc phòng trừ côn trùng hại kho (như Sumithion, Malathion, DDVP, phốt phua nhôm…)

Chất lượng ngô đem bảo quản:

• Ngô đưa vào bảo quản phải đạt các tiêu chuẩn khô, sạch và có phân loại.
• Để phòng chống sự phá hoại của sâu mọt, men mốc, ngô đưa vào bảo quản phải có độ ẩm dưới 13%.
• Tỷ lệ tạp chất trong ngô đưa vào bảo quản phải dưới 1%.
• Không có sâu mọt sống trong khối hạt.
• Bằng mắt thường quan sát không thấy có hạt bị men mốc.
• Tỷ lệ hạt tốt trên 97%.
• Tỷ lệ bắp tốt 100%.

Bảo quản ngô bắp

Bảo quản ngô bắp có lợi là hạn chế được tác động của không khí ẩm và vi sinh vật xâm nhập và phá hạt ngô vì phôi ngô là bộ phận dễ bị phá hại nhất của hạt ngô vẫn được cắm sâu vào lõi ngô; thuận lợi cho việc điều hòa nhiệt ẩm trong khối ngô do độ rỗng của khối bắp cao.

Bảo quản ngô bắp trong hộ nông dân: Sau khi được làm khô, ngô bắp được bảo quản kín trong 2 lớp bao buộc chặt miệng, lớp trong là bao nhựa, lớp ngoài là bao đay hoặc bao tơ dứa. Xếp các bao ngô ở nơi khô ráo, thoáng đãng không bị ẩm mốc, có kê sàn giá đỡ cao cách mặt đất trên 100 cm và cách bờ tường vách trên 30 cm. Nếu nơi bảo quản ngô đã có khả năng phòng chống chuột thì có thể bảo quản ngô trên sàn có lót lớp trấu khô sạch dày trên 20 cm và có phủ phên, cót.

Phải thường xuyên kiểm tra để kịp thời phát hiện và xử lý các sự cố. Khi kiểm tra phải tẽ thử và quan tâm xem xét tình trạng phôi ngô.

Khi phôi ngô có hiện tượng biến màu, biến dạng, xuất hiện sâu mọt, khối ngô bị mốc nóng phải tiến hành tẽ ngô, làm khô, làm sạch, phân loại, xử lý sâu mọt rồi mới bảo quản tiếp.

Bảo quản ngô hạt

Khi bảo quản ngô hạt phải đặc biệt quan tâm tới tình trạng phôi ngô vì phôi ngô dễ hút ẩm, có sức hấp dẫn mọt cao, dễ hư hỏng.

Bảo quản ngô hạt ở hộ nông dân: Trong các hộ nông dân có thể bảo quản ngô bằng các dụng cụ có thể hàn kín được (chum, vại, thùng có nắp kín, bao nhựa buộc kín miệng).

• Có thể bảo quản ngô bằng vựa 2 lòng (bằng phên hoặc cót). Giữa 2 phên cót lót trấu khô sạch. Nền vựa được lót trấu sạch dày hơn 20 cm. Lớp trấu lót được phủ 2 lượt phên, cót hoặc bao tải. Giữa 2 lớp phên, cót, bao tải là lớp vôi cục dày hơn 3 cm. Mặt khối ngô được san phẳng. Trên mặt khối ngô được phủ một lớp phên cót hoặc bao tải và một lớp vôi cục dày trên 5 cm.

Bảo quản ngô ở nơi thoáng mát, không ẩm dột.

• Có thể bảo quản ngô bằng cách trộn lá xoan, lá cơi, lá trúc đào khô vào ngô khô theo tỷ lệ 1 – 1.5 kg lá khô cho 100 kg ngô hạt. Khi sử dụng ngô phải sàng sảy sạch các loại lá trên sẽ không còn gây độc hại cho người và gia súc.
• Đổ ngô đã trộn lá vào vật chứa như: chum, vại sành, thùng kim loại hay thạp gỗ, san phẳng và phủ lên trên mặt một lớp tro bếp khô dày 2-4 cm. Bịt miệng bằng giấy bao xi măng hay tấm ni lông và đậy nắp kín.

Bảo quản ngô hạt tươi dùng cho chăn nuôi

Khi thu hoạch ngô gặp thời tiết mưa ẩm liên tục không có điều kiện phơi nắng kịp thời, ngoài biện pháp sấy hoặc bảo quản ngô bắp tạm thời nêu trên có thể bảo quản kín ngô hạt tươi dùng cho chăn nuôi.

Sau khi tẽ, ngô hạt tươi được chứa trong các túi kín, không có lỗ thùng (dù nhỏ) và buộc thật kín miệng túi khi đã cho ngô vào túi. Túi càng dày càng tốt. Nếu túi mỏng có thể lồng 2-3 túi vào nhau.

Trong túi kín, hạt ngô tươi có cường độ hô hấp cao, tạo nhiều khí CO2 có tác dụng ức chế men mốc gây thối hỏng và sâu mọt. Cần phải giữ túi không thủng rách.

Nếu cần, nên phân chia lượng ngô thành các túi phù hợp với nhu cầu sử dụng làm thức ăn chăn nuôi hàng ngày.

Ngô hạt tươi có thể bảo quản kín trong 20 ngày không thối hỏng. Cho gia súc ăn, ngô hạt tươi bảo quản kín có mùi lên men nhẹ nhưng không suy giảm giá trị dinh dưỡng và sức ăn của vật nuôi. Khi có điều kiện thuận lợi, tiến hành làm khô để bảo quản ngô lâu dài.

Máy thu hoạch cây ngô Challenger

Xem chi tiết máy thu hoạch ngô tại đây

• Máy thu hoạch cây ngô đem lại năng suất tối đa với tiêu hao năng lượng tối thiểu, thiết kế dao cắt đặc biệt giữ được độ tươi ngon của nguyên liệu.
• Hệ thống truyền động mạnh mẽ, cung cấp năng suất cao, tiêu hao ít năng lượng, nhiên liệu
• Ống thổi mạnh, xoay 360 độ
• Hệ thống dao, bánh đà đặc biệt giảm thay dao thường xuyên, giữ giá trị dinh dưỡng của thức ăn

Tính năng ưu việt

Cung cấp năng suất tối đa với tiêu hao năng lượng tối thiểu, tiêu tốn ít nhiên liệu, hệ thống truyền động mạnh mẽ giảm thiểu ảnh hưởng tới đầu kéo đến mức tối đa

Thiết kế dao cắt, băm đặc biệt giữ được độ tươi ngon của nguyên liệu

Ống thổi xoay 360 độ, với các thiết bị khác, ống thổi thường chỉ giới hạn góc xoay 90 độ, nhưng Challenger có thể xoay 360 độ nhờ hệ thống kẹp mới.

An toàn – thiết kế không tiếp xúc với mặt đất, hạn chế tối đa nguy cơ vật lạ xâm nhập máy.

Hệ thống bánh đà với các cánh quét được thiết kế đặc biệt, quét tất cả thức ăn bên trong máy.

Hệ thống thổi mạnh thổi có thể thổi tất cả thức ăn sau khi băm nhỏ vào khu vực mong muốn trong xe kéo bằng ống thổi và nắp điều khiển thủy lực.

Bánh đà với 12 dao cắt làm từ vật liệu chất lượng cao, giảm thiểu việc phải thay dao thường xuyên

Thông số kỹ thuật

Challenger
1 hàng
2 hàng
3 hàng
4 hàng
Chiều rộng làm việc
70 cm
125 cm
210 cm
300 cm

Công suất làm việc* (m2/giờ)
1000 – 1500
4000 – 4500
5000 – 6000
8000 – 1000

Yêu cầu nguồn tối thiểu**
28kW (40 Hp)
56kW (75 Hp)
80kW (110Hp)
110kW (150Hp)

Tốc độ làm việc PTO
540 rpm
540/750 rpm (lựa chọn)
540/1000 rpm
1000 rpm

Vị trí gắn lên máy kéo
Bên phải
Phía trước (lựa chọn)/ Bên phải / Phía sau
Phía trước / Phía sau
Phía sau (tiêu chuẩn) / Phía trước (lựa chọn)

Số cánh quét
6
12
12
12

Số dao chặt
12
12
12
12

Số dao băm
12
12
12
12

Số dao cố định
1
1
1
3

Kích thước cắt***
3 – 10 mm
Có thể điều chỉnh

(3 – 10 mm)

Có thể điều chỉnh

(3 – 10 mm)

Có thể điều chỉnh

(4,3 – 33 mm)

Kích thước bánh xe
16 x 6,5 – 8
165x70x13
165x70x13
21 x 8 – 9 NHS

Số bánh xe
1
1
2
2

Khớp nối ba điểm
Có
Có
Có
Có

Chiều dài (vị trí làm việc)
2380 mm
2679 mm (vị trí bên hông)

2750 mm (vị trí phía sau)

2600 mm
2920 mm

Chiều cao (vị trí làm việc)
3175 mm
4130 mm
4165 mm
4375 mm

Chiều cao (vị trí trên đường)
2122 mm
2460 mm
2475 mm
2703 mm

Chiều rộng (vị trí làm việc)
2355 mm
4190 mm
4115 mm
3055 mm

Chiều rộng (vị trí trên đường)
2355 mm
1985 mm
2420 mm
3055mm

Khối lượng
600 kg
1350 kg
1520 kg
2350 kg

Hệ thống băm và làm vỡ hạt bắp
–
Trên đầu dao cắt thiết kế đặc biệt, dao băm
Trên đầu dao cắt thiết kế đặc biệt, dao băm
–

Số dao tròn
–
6
6
–

Hệ thống bảo vệ
–
Đai truyền động
Đai truyền động
–

Hệ thống truyền động
–
Hộp số và khớp truyền động linh hoạt
Hộp số và khớp truyền động linh hoạt
–

* Thay đổi phụ thuộc kinh nghiệm người vận hành và điều kiện đồng ruộng

** Giá trị thực là theo giá trị PTO của đầu kéo

*** Là giá trị trung binh, có thể phụ thuộc vào độ ẩm và loại sản phẩm

Tài liệu tổng hợp & tham khảo: Sưu tầm

Author: Cẩm Phấn

Hãy liên hệ chúng tôi để được tư vấn cụ thể.   

CÔNG TY TNHH BETA TECHNOLOGY

Số nhà 17, Đường số 12, Khu dân cư Cityland Park Hills, Phường 10, Quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh

0286 2727 095 – 0286 2761 581

0903 042 747 – Mr. Trung

[email protected]

https://betatechco.com/ – https://thinghiemxangdau.vn/ – https://thietbihoanghiem.com/

Theo dõi các tin tức mới cập nhật thường xuyên của BETA tại các kênh sau: