Kỹ thuật trồng nhân sâm hàn quốc cực kì đơn giản – Tin Tức Sâm

23/11/2020

–

Tin Tức Sâm

Những phương pháp và cách trồng sâm Hàn Quốc ra đời đã giúp nâng cao chất lượng của cây nhân sâm. Nhân sâm được sản xuất ở nhiều quốc gia, nhưng chưa có loại nhân sâm nào nổi tiếng về hiệu quả lâu dài như nhân sâm Hàn Quốc.

Việc nhân sâm Hàn Quốc được các sứ giả từ Trung Quốc và Nhật Bản đến du lịch khắp nơi cho thấy nhân sâm Hàn Quốc khác biệt rất nhiều so với nhân sâm sản xuất ở các vùng khác.

Mặc dù Hàn Quốc tự hào về tính hợp pháp lâu đời nhưng số lượng nhân sâm được trồng ở Trung Quốc, Hoa Kỳ và Canada, được cải tiến giống và sản xuất hàng loạt, hiện đang được bán khá nhiều.

Tại thị trường nhân sâm Hồng Kông, nơi diễn ra phần lớn hoạt động mua bán nhân sâm của thế giới, lượng nhân sâm Hwagi từ Hoa Kỳ và Canada chiếm hơn ⅔.Sở dĩ nhân giống sâm ra đời là để khắc phục tình trạng này và nâng cao năng suất trồng sâm.
 

Giống nhân sâm Hàn Quốc được cho là khác biệt nhất thế giới
 

I. TÌM HIỂU NGUỒN GỐC GIỐNG SÂM HÀN QUỐC

1. Lịch sử trồng nhân sâm tại Hàn Quốc 

Có câu nói rằng khi nhắc đến nhân sâm thì người ta gọi là nhân sâm rừng. Nhân sâm hoang dã mang đến hiệu quả làm thuốc rất lớn nên nó thường được săn lùng. Có thể dễ dàng nhận thấy tình trạng thiếu nhân sâm xuất hiện vào cuối triều đại Goryeo do rễ cây phát triển sau một thời gian dài (khoảng 6 năm tuổi), những củ sâm tươi 6 năm tuổi mới đảm bảo được chất lượng cũng như được tổng hợp đầy đủ dưỡng chất dinh dưỡng nhất. Việc nhân giống nhân sâm hàng loạt như hiện nay một cách nghiêm túc có thể được tìm thấy trong ‘Biên niên sử của Jeongjo’ sau giữa triều đại Joseon. 

Vào những năm 1900, phương pháp trồng nhân sâm Hàn Quốc bằng phương thức xuống nương làm rẫy được phát triển, để trồng cây che nắng, việc làm đất dược liệu để che nắng và quản lý đất đai được phát triển.

Trước đó, chưa có ý thức về việc nuôi dưỡng các giống nhân sâm, nhưng từ năm 1926, các giống nhân sâm có màu sắc khác nhau bắt đầu được phát hiện. Ở Gaepung-gun, Gyeonggi-do, Hwangsukjong có màu vàng, và Deunghwangsukjong, một loại quả màu vàng cam ở giữa màu đỏ và vàng, được tìm thấy ở Jangdan-gun, thân nhân sâm có màu xanh lục. Trong khi đó, các loài bản địa có thân màu tím và quả màu đỏ đã bắt đầu được gọi là cây cảnh. Với sự xuất hiện của các chủng này, việc chọn lọc các nguồn gen bắt đầu.

 Củ nhân sâm Hàn Quốc có nhiều giống khác nhau

Một nghiên cứu có hệ thống hơn bắt đầu vào năm 1962 với việc thành lập Trung tâm Thử nghiệm Nhân sâm Hàn Quốc trực thuộc Viện Nghiên cứu Độc quyền Trung ương.

Sau đó, Viện Nghiên cứu Nhân sâm Hàn Quốc được thành lập vào những năm 1970, và Viện Nghiên cứu Nhân sâm Hàn Quốc được mở rộng và tổ chức lại thành Viện Nghiên cứu Nhân sâm và Thuốc lá Hàn Quốc vào những năm 1980. Kể từ thời điểm này, các thử nghiệm thích nghi tại địa phương đã được thực hiện nghiêm túc đối với các dòng do các trang trại thu thập và chọn lọc.

Trong những năm 1990, nhân giống lai cũng đã được thử nghiệm trên nhân sâm trồng ở các vùng khác, chẳng hạn như nhân sâm Hoa Kỳ và nhân sâm Samchil, nhưng khi nhân sâm Hàn Quốc và nhân sâm Hoa Kỳ không tạo ra hạt giống, nghiên cứu đã bị dừng lại.

Phải đến những năm 2000, sự phát triển lâu dài của các giống nhân sâm mới bắt đầu được đền đáp. Vào đầu năm 2000, khi Tập đoàn Nhân sâm Hàn Quốc được tư nhân hóa, 317 nguồn gen đã được chuyển giao cho Cục Phát triển Nông thôn, qua đó Cục Phát triển Nông thôn, một tổ chức quốc gia, chịu trách nhiệm nhân giống nhân sâm. Ngoài ra, nghiên cứu về nhân giống nhân sâm đã bắt đầu được tiến hành nghiêm túc tại Viện nghiên cứu cây trồng chuyên ngành trong vùng.

Điển hình là tỉnh Chungcheong Nam, nơi có Geumsan, cũng được coi là di sản nông nghiệp, và tỉnh Gyeonggi, nơi nổi tiếng với nhân sâm Kaesong, đã bắt đầu nghiên cứu các giống nhân sâm. Nhờ những nỗ lực đó từ những năm 1990, đến năm 2020 đã có khoảng 32 giống sâm được đăng ký vào Nguồn giống quốc gia.

2. Sự khó khăn khi nhân giống nhân sâm Hàn Quốc tại các nước khác

Phát triển giống nhân sâm một cách nhất quán, bền bỉ, khó như nuôi con. Sự khác biệt lớn nhất giữa trồng trọt với các loại cây trồng khác và trồng nhân sâm là thời gian sử dụng. Cây nhân sâm một khi được trồng trên ruộng ít nhất là 3 năm và tối đa là 6 năm nên cần quản lý tốt điều kiện thổ nhưỡng và bỏ nhiều sùng. Ngoài ra, nếu mùa hè quá nóng, việc trồng sâm cau khó trồng vì nhiệt độ cao gây nhiễu loạn, ngừng quang hợp và giảm trọng lượng của rễ. 

Ngay cả sau sáu năm cống hiến, cũng không thường xuyên nghe thấy lời nói rằng bạn đang làm việc với Trời vì bạn không thể làm gì được thiên tai. Đúng là khó phát triển giống vì thời gian trồng và thu hoạch kéo dài. Phải mất 12 đến 15 năm để trồng một loại nhân sâm theo phương pháp nhân giống nhân sâm thuần chủng, và mất gần 30 năm để tạo ra một giống thương phẩm bằng cách lai các giống thuần chủng đó.

Kỹ thuật trồng nhân sâm Hàn Quốc đã có từ rất lâu

Thực tế là rất khó để có thể gieo khoảng 40 hạt giống từ một củ nhân sâm mỗi năm, và sự biến đổi hẹp về tính trạng di truyền và kém đa dạng là những yếu tố khiến việc nhân giống nhân sâm gặp nhiều khó khăn.

Vì đây là một loại cây trồng khó trồng nên có nhiều yếu tố khác nhau cần được cải thiện thông qua việc chọn giống. Điển hình là phát triển các tính trạng chống chịu nhiệt độ cao nhằm cải tạo tập tính cháy màu vàng nâu từ ngọn xuống lá mà không phát triển dễ dàng ở nhiệt độ nóng. Ngoài ra, nhân sâm rất nhạy cảm với đặc tính của đất mà còn bị ảnh hưởng bởi sự gia tăng nồng độ muối của đất trong quá trình canh tác lâu dài nên dễ xảy ra hiện tượng vàng lá, đỏ rễ. Một trong những mục tiêu của chăn nuôi là tăng khả năng chống mặn để không xảy ra các rối loạn sinh lý này. 

Cũng cần lưu ý tăng khả năng chống chịu bệnh đốm lá, là bệnh truyền qua đường không khí thường gặp khi trồng sâm và tăng cường khả năng chống bệnh lở cổ rễ, một loại bệnh gây hại điển hình do trồng hàng loạt.

Ngoài ra còn có nhiều giống khác nhau được tạo ra bằng cách phản ánh từng đặc điểm. Tập đoàn Nhân sâm đã phát triển khoảng 20 giống, bao gồm Cheonpung, được đăng ký lần đầu vào năm 2002. Tại đây, có 4 giống như Cheonryang do Cục Phát triển Nông thôn phát triển, 2 giống do Văn phòng Hợp tác Công nghiệp-Học thuật Đại học Gyeonggiwon và Đại học Kyunghee phát triển, và 3 giống do Công viên tỉnh Chungnam phát triển.

So với các loài thông thường, chúng có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt hơn và chứa một lượng lớn saponin, là một thành phần thuốc, đồng thời được phát triển để cho năng suất cao. Tuy nhiên, điều đáng tiếc là việc cung cấp giống trồng cho các trang trại mất nhiều thời gian do tốc độ sinh trưởng thấp.

Mặc dù các nghiên cứu về nhân giống đại trà đã được thực hiện thông qua nuôi cấy mô, nhưng rất khó để có được cây bình thường và vượt trội, và tỷ lệ sống của cây giống cấy mô thấp trong môi trường tự nhiên, vì vậy nó không được áp dụng cho nhân giống nhân sâm thực tế. Ngoài ra, vì ưu tiên chọn tạo giống lấy người sản xuất làm trung tâm, nên việc bồi dưỡng các giống hướng đến người tiêu dùng với năng khiếu chế biến xuất sắc vẫn là một nhiệm vụ.

II. CÔNG NGHỆ, KỸ THUẬT VÀ CÁCH TRỒNG NHÂN SÂM HÀN QUỐC TẠI VIỆT NAM

Hàn Quốc đang sản xuất nhân sâm tốt nhất trên thế giới vì có điều kiện khí hậu bốn mùa thích hợp cho việc trồng nhân sâm, và nằm ở vĩ độ 36 đến 38 độ Bắc, cũng như thổ nhưỡng thích hợp cho việc trồng nhân sâm.

Các khu vực trồng nhân sâm Hàn Quốc có thể được phân thành rộng rãi thành các khu vực sản xuất hồng sâm và bạch sâm, các khu vực sản xuất nguyên liệu chính 6 năm tuổi bao gồm Ganghwa, Pocheon, Jeongok, Gimpo, Yongin, Anseong và Seosan, Chungnam. Mặt khác, các vùng sản xuất nguyên liệu sâm trắng dưới 4 năm tuổi chính là Gyeonggi-do, Geumsan, Punggi và Jinan.

Nhân sâm Hàn Quốc là giống cây bán trung tính, chỉ trồng được tại nơi không có quá nhiều năng, thời gian canh tác từ 3-5 năm, rất dễ bị hư hại do thiên tại như dịch bệnh ngầm như thối rễ, môi trường bất thường hoặc thổ nhưỡng không phù hợp. Từ khi trồng đến khi thu hoạch, rất khó để đảm bảo số lượng ổn định. 

 Chọn địa hình thuận lợi để trồng sâm tại Hàn Quốc
 

1. Đặc điểm sinh trưởng của nhân sâm

– Giống cây nhân sâm Hàn Quốc thuộc loại cây lâu năm, ưa bóng râm, kháng bệnh kém.

– Tốc độ phát triển rất chậm và sức cản của không khí rất yếu.

– Rễ nhân sâm có lớp biểu bì mỏng và trong suốt đến mức có thể nhìn thấy bên trong có nước, rất mỏng manh nên lâu nayngười ta gọi là rễ nước.

– Cây sâm được hấp thụ trong thời gian dài với số lượng ít trong 6 năm (thời gian sinh trưởng thực tế là 36 tháng). Dođó nếu tính chất đất tốt, độ âm đất tốt, trạng thái sinh trưởng của rễ mịn thì khó có thể xuất hiện hiện tượng ức chếsinh trưởng do đất thiếu dinh dưỡng.

– Nhiệt độ thích hợp để nảy mầm và phát triển là: 10 ~ 15 °C

2. Kỹ thuật trồng sâm Hàn Quốc tại Việt Nam 

Chọn địa điểm trồng sâm 

Để trồng nhân sâm thành công cần phải đảm bảo về điều kiện, địa hình, đất đai như sau:

– Địa hình: Nơi có thông gió tốt về hướng Bắc (hoặc Đông Bắc). Độ dốc bẳng hoặc đất bằng. 

– Đất: Đất mùn thoát nước tốt – Đất thịt mùn – Độ phì nhiêu cao. 

– Nên chọn khu vực trồng trước đã trồng đậu tương, lúa mạch, khoai lang tốt. Trồng rau, tỏi và hành lá kém. 

Chọn đất 

Đất là yếu tố quan trọng để trồng sâm. Đất cần phải đảm bảo sự bằng phẳng, thoát nước tốt, cuốc ải phơi đất. Khi chuẩn bị vào vụ trồng thì cuốc đất, đập đất nhỏ, nhặt sạch cỏ dại, lên luống rộng khoảng 150cm, mỗi luống dài khoảng 5m, vét luống cao khoảng từ 30-35cm, mỗi rãnh luống khoảng từ 25-30cm. Cuốc mỗi hỗ trên mặt luống thành từng hàng cách nhau khoảng 20cm, mỗi hàng cách hàng khoảng 25-30cm. 
 

Trồng nhân sâm Hàn Quốc cần phải làm giàn che

Hạt giống 

Mỗi sào Bắc Bộ (diện tích khoảng 360m2) khoảng 0,2-0,3kg hạt. Chuẩn bị hạt giống cần có các khâu thực hiện như sau:

– Chọn hạt giống: Hạt giống phải được thu hái từ những cây nhân sâm từ 3 năm tuổi mới đảm bảo chất lượng. Hạt giống được chọn phải là loại có quả chín đỏ, đều cho vào nước. Chà nhẹ đến khi vỏ quả bị vỡ, rửa sạch hạt và để khô ráo. Sau đó, phơi hạt trong nắng nhẹ khoảng 3 ngày. Tốt hơn hết nên bảo quản hạt trong ngăn mát tủ lạnh. 

– Gieo hạt: Kỹ thuật trồng sâm Hàn Quốc ở Việt Nam thường có 2 cách gieo cơ bản là gieo trực tiếp lên vườn ươm và gieo trong túi bầu. Gieo trong túi bầu cần chú ý đến túi bầu D=9-12, dùng que chọc giữa túi sâu khoảng 2cm. Cho hạt nhân sâm vào dùng trong cát ngọt phủ kín lên và phủ thêm một lớp vỏ trấu, cần phải tưới nước ẩm thường xuyên. 

Ngâm hạt nhân sâm trong nước theo tỉ lệ: 2 sôi và 3 lạnh khoảng 5h rồi vớt ra ủ trong khăn ấm 3 ngày. Mỗi ngày rửa 1 lần vào buổi chiều, thời gian nảy mầm trong khoảng 110 ngày. Đến khi cây cao từ 5-7cm thì có thể mang ra ruộng sản xuất để trồng. 

– Gieo hạt trực tiếp lên luống cần làm, loại đất tơi xốp, đã bón lót phân vi sinh hoặc phân chuồng hoai mục, rạch rãnh cây theo chiều ngang của luống rộng 7-10 cm, sâu khoảng 3-4cm. Bỏ từng hạt vào trong túi, mỗi hạt cách nhau khoảng 5cm, 200 hạt/m2, phủ thêm 1 lớp cát ngọt và lớp trấu lên, đồng thời phải giữ ẩm thường xuyên. 

Cách trồng nhân sâm Hàn Quốc 

Trước khi trồng sâm Hàn Quốc, bạn cần phải phân biệt được thời gian sinh trưởng của nhân sâm là khá dài. Năm đầu là thời kỳ rễ, thân và lá mới bắt đầu hình thành. Từ năm thứ 2-4 là thời kỳ cây nuôi dưỡng. Năm thứ 6, rễ của cây sẽ thành nhân sâm và mang đến giá trị cao, có thể bắt đầu thu hoạch. 

Khi trồng cần phải bóc bầu cây nhẹ nhàng để giúp không làm ảnh hưởng đến rễ của cây, đào mỗi hố sâu khoảng 10-12cm, ấn nhẹ gốc, vun thêm một lớp mỏng đất cho kín hố. Chú ý không để hố của cây bị úng nước làm củ thối. Đến khi cây sâm cao được 10cm thì phải theo dõi đất trồng thường xuyên, đồng thời xới đất nhẹ nhàng để giúp không làm ảnh hưởng đến cây giống. 
 

Quy trình phát triển nhân sâm Hàn Quốc
 

Rắc rạ phủ luống 

Trồng nhân sâm cần phải có rạ hoặc rơm phủ lên kín luống mới mang đến hiệu quả cao cho củ sau này để giúp thuận tiện cho quá trình chăm sóc nhân sâm. Rạ cần phải được phủ dày lên luống tối thiểu khoảng 3-4cm, được giữ ấm cho mùa đông. 

Phân bón trồng sâm Hàn Quốc 

Trước khi thực hiện trồng nhân sâm Hàn Quốc, người trồng cần phải tiến hành bón lót các loại phân này gồm: 2-3 tạ phân chuồng mục + 12-15kg supe lân + 12- 15 kg NPK( 15-15-15) + 4- 5kg ure.

– Bón thúc mầm: Khi cây sâm nhú mầm, cần phải dùng phân chuồng hoai mục và phân vi sinh rải đều một lớp trên mặt luống. Chú ý, cần phải phủ lên luống một ít lớp đất màu, phun phòng bệnh thối nhũn cho cây định kỳ 10 ngày 1 lần. 

– Bón thúc lần 2: Sau lần 1 khoảng 2 tháng, bón bằng phân tổng hợp và phân chuồng tương tự như trên. 

Mái che 

Sử dụng loại lưới phản quang màu đen che dọc theo luống. Chú ý: Cần phải trồng cây nhân sâm ở trong khay, rọ không có lưới che, cần phải để trong mát và tránh ánh nắng mặt trời mùa hè chiếu vào. 

Chăm sóc cây nhân sâm Hàn Quốc

– Cần phải đảm bảo giữ ẩm cho cây, không nên để quá ẩm kéo dài làm gây thối củ. 
– Thực hiện làm rãnh thoát nước bên ngoài đồng ruộng, không được để nước mưa hoặc nước vào tràn qua ruộng sâm. Hết mưa phải tháo nước triệt để. 

– Nhổ cỏ bằng tay và vét rãnh luống. Tháng 3 sâm sẽ nhú mầm, tháng 4-5 đảm bảo giữ ẩm cho cây, tránh nắng hạn. 

– Trước tháng 6 cần phải làm vệ sinh vườn, vét rãnh luống và khơi thông hệ thống thoát nước. 

– Cuối mùa mưa cần phải bón phân quanh gốc, vét rãnh luống, thực hiện nhặt sạch cỏ dại để sâm ngủ đông. 
 

Nhân sâm là vị thuốc lâu đời bậc nhất của Đông y
 

Hiệu quả của nhân sâm như một loại dược liệu đã được ghi nhận là Shinnongbonchogyeong (AD 456 ~ 536), một văn bản y học tốt nhất ở phương Đông, và người ta đã phát hiện ra rằng có các phân loại như nhân sâm Triều Tiên và nhân sâm Bách Tế trong Bonchogangmok của Lee Sijin (1596 sau Công nguyên). 

Phương pháp trồng nhân sâm rất độc đáo, không giống như các loại cây trồng thông thường, một khi đã trồng nhân sâm thì ít nhất phải trồng lại trong 15 năm, số lượng nhân sâm thay đổi rất nhiều tùy thuộc vào thổ nhưỡng và địa hình. Nhân sâm khó trồng nên người ta làm đất thích hợp cho việc trồng nhân sâm bằng cách lặp lại thêm cây gọn gàng trong 2 năm trước khi trồng. Nó được trồng mà không cần phân bón hóa học bằng cách cấy cây con được trồng trong một loại đất đặc biệt và che nắng.

Cách trồng cây nhân sâm Triều Tiên – Hàn Quốc có thể nói là cơ sở nuôi trồng lâu đời nhất vẫn duy trì phương pháp canh tác hữu cơ truyền thống. Trồng nhân sâm củ lớn với sự phát triển cân đối của đầu não, thân và chân là “chìa khóa” của việc trồng trọt.