Kỹ thuật trồng mè đơn giản mang lại năng suất cao - TraceVerified

Mè là giống cây có dầu có từ lâu đời (khoảng 2000 năm trước công nguyên) và Ấn Độ được xem như trung tâm phân bố của cây mè. Mè có công dụng giúp giảm căng thẳng lên hệ thống tim mạch, phòng chống cao huyết áp và ngăn ngừa nhiều chủng bệnh như ung thư, tiểu đường, các bệnh về tim mạch,… và hỗ trợ giúp xương chắc khỏe nhờ hàm lượng đồng dồi dào. Kỹ thuật trồng mè không khó nên nhà vườn có thể dễ dàng lựa chọn giống cây này để sản xuất. Dưới đây là các bước trong quy trình trồng mè đã được tinh giản.

Làm đất

Đất trồng phải có thành phần cơ giới nhẹ, rút nước tốt, không để úng. Cày sâu 15 – 20cm, bừa kĩ nhiều đợt và nhổ sạch cỏ dại.

Nếu khu trồng mè khó thoát nước thì làm luống cao 15 – 20cm, bề rộng 1,2 – 1,5m (kích cỡ luống lệ thuộc vào địa thế đất đai, làm rộng hơn nếu có thể), rãnh rộng 20 – 30cm nhằm thuận tiện để chăm sóc, tưới tiêu và rút nước lúc mưa. Mè không chịu được úng, kể cả ngập cục bộ khi mưa to.

Thời vụ

Cây mè trồng quanh năm để thuận tiện luân canh và tăng vụ nhưng cần bảo đảm ngăn ngập úng vào mùa mưa và đáp ứng đủ nước trong mùa khô. Cần lưu ý thời gian thu hoạch không nhằm vào lúc mưa dài ngày hay những đợt mưa dầm để tiện hong khô cây, đập lấy hạt và bảo quản.

+ Nếu là vụ Hè thì thu trồng ở đất cao, rút nước tốt để tránh ngập úng lúc mưa nhiều. Gieo lúc tháng 4 – 5 dương lịch thì sẽ thu hoạch vào tháng 6 – 7 dương lịch.

+ Vụ Đông Xuân gieo tầm tháng 12 – 1 dương lịch và thu hoạch vào tháng 2 – 3 dương lịch, vụ Đông Xuân này có năng suất lớn nhất trong năm vì ít đổ ngã, ít sâu bệnh, tiện để thu hoạch và phơi hạt, hạt mang màu sáng đẹp, ít nấm mốc.

Kỹ thuật gieo và xử lý giống

– Lượng giống cho 1 ha: 4 – 6kg

– Phương thức gieo:

+ Gieo đều: Để gieo đều thì trộn hạt giống với đất bột hoặc cát khô để gieo, gieo hai lần, lần đi và lần lại thì mới đều được. Xong thì bừa lấp hạt sâu tầm 3 – 4cm.

+ Trước khi gieo cần xử lý giống trong nước ấm 530C, ngâm 15 phút rồi để ráo, trộn cùng tro hoặc đất cát rồi gieo. Có thể xử lý bởi dung dịch CuSO4 nồng độ 0,5%, ngâm hạt 30 phút rồi lấy ra rửa sạch phơi ráo để trộn cát, đất bột rồi gieo.

+ Gieo theo hàng hoặc gieo vãi tùy vào tập quán của mỗi địa phương.

Bón phân

Lượng phân trong 1 ha:

– 2 – 3 tấn phân chuồng hay 1 tấn phân vi sinh và 200 – 300 kg vôi

– 140 – 200 kg Ure + 275 – 375 kg Supe lân + 80 – 120 kg KCl.

Nếu dùng NPK (20-20-15) 400 – 500kg thì tương đương (80kg N, 80 kg P2O5, 60kg K2O).

+ Bón lót: Tất cả phân chuồng, vôi và super Lân + 1/3 Ure + 1/3 KCl (hay bón lót 150 – 200 kg phân NPK).

+ Bón thúc: Lượng phân vô cơ còn lại phân thành 2 lượt bón vào các thời điểm 15 và 25 ngày sau gieo (có thể bón 1 lần sau khi gieo 20 ngày), phối hợp xới đất, dọn cỏ, vun gốc.

Tưới tiêu

– Mè vốn không chịu được úng, cần tưới Mè bằng vòi sen để cây không ngã hay tưới dọc rãnh trồng, tránh đọng nước quá lâu. Nếu mưa to làm ngập thì cấp tốc khơi rãnh thoát nước.

– Nếu trồng vào vụ Đông xuân thì cần tưới nước đều và tuyệt nhiên không để thiếu nước lúc cây ra hoa vì sẽ gây hạn chế năng suất.

Tiêu trừ cỏ dại

– Lần 1: Khi cây có 3 – 4 lá thật thì thực hiện dọn cỏ phối hợp bón thúc. Lần làm cỏ này sẽ là lần quyết định vì cây Mè rất sợ cỏ át. Bên cạnh đó, trồng dặm để cây không tranh ánh sáng với nhau.

– Lần 2: Khi cây có 6 – 7 lá thì tiến hành làm cỏ và bón thúc lần 2, tỉa cây để ổn định về mật độ. Phối hợp làm cỏ, xới đất, thỉnh thoảng phun phân lên lá nhằm hỗ trợ cây phát triển khỏe.

Trong diễn biến làm cỏ bón phân thì ta tỉa dặm để đảm bảo mật độ lý tưởng khi thu hoạch tầm 50 – 70 cây/m2. Sử dụng nông cụ dọn cỏ (xe đẩy cỏ) khống chế sạch cỏ trong giai đoạn đầu khi mọc đến ra hoa và khép tán kín.

Ngừa phòng sâu bệnh

– Sâu hại: Phần lớn là sâu gai, sâu xám, rệp, sâu đục thân và bọ xít. Dùng một số thuốc phổ biến hiện nay trên thị trường như: Hopsan, Bassa, Trebon để xử lý.

– Một số bệnh hại

+ Bệnh héo tươi: Do nấm Fusarium sesami gây nên, loài này làm chết cây con. Vì thế cần xử lý hạt giống bằng thuốc trước lúc gieo bằng Copper-B, Alittle.

+ Bệnh đốm phấn: Do nấm Oidium sp gây nên và lây truyền nhanh. Dùng Ridomil để trị.

+ Bệnh khảm: Bệnh này thường gặp khi trồng mè, gây xoắn lá bởi rầy xanh truyền virus. Do vậy nên lưu ý ngừa trừ rầy và liên tục để ý, vệ sinh vườn trồng.

Chú ý: Dùng thuốc bảo vệ thực vật phải theo nguyên tắc “4 đúng” (đúng thuốc, đúng liều lượng và nồng độ, đúng lúc và đúng cách).

Thu hoạch

– Thu hoạch khi thấy cây có ¾ lá bị vàng. Nếu thu hoạch vào mùa mưa thì phải có bạt phủ nhằm tránh ướt cho mè khi phơi.

– Sử dụng liềm cắt và làm thành từng bó có đường kính tầm 10 – 15cm, sau đó dựng đứng các bó thân mè trên nền có phủ bạt ngoài nắng vào ban ngày và đậy lại vào lúc đêm nhằm tránh sương hay mưa gây mốc. Sau 3 – 5 ngày, đậy lấp hạt, sàng sẩy sạch và phơi tiếp 2 – 3 lần nắng để thật khô rồi lưu trữ. Không chất cây thành đống sau thu hoạch vì khi mưa, quả sẽ thối đen và hạt bị lép.