Kinh tế đối ngoại Thăng Long – Hà Nội

MỤC LỤC

Lời Nhà xuất bản          

5

Lời mở đầu       

7

Danh mục các từ viết tắt            

10

Phần thứ nhất

NHŨNG CƠ SỞ CHỦ YẾU CỦA VIỆC HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN LĨNH VỰC KINH TẾ ĐỐI NGOẠI THĂNG LONG – HÀ NỘI

 

Chương 1

CÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ KINH TẾ – XÃ HỘI CỦA SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CÁC GIAO LƯU KINH TẾ THÀNG LONG – HÀ NỘI

 

I. Vị trí địa lý và vị thế của Thăng Long – Hà Nội đối với trong nước và quốc tế 

13

1. Vị trí địa lý và đặc điểm địa hình của Thăng Long – Hà Nội

14

2. Vị thế của Thăng Long – Hà Nội         

17

II. Điều kiện tự nhiên, đất đai và tài nguyên khoáng sản của Thăng Long – Hà Nội 

23

1. Điều kiện tự nhiên và đất đai  

23

2. Tài nguyên sinh vật   

26

3. Địa chất và khoáng sản          

29

III. Điều kiện dân số, văn hóa – xã hội Thăng Long – Hà Nội               

30

1. Về dân số và kết cấu dân cư Thăng Long – Hà Nội       

31

2. Bản sắc độc đáo của người Thăng Long – Hà Nội và tác động của nó đối với sự phát triển kinh tế – xã hội      

40

IV. Một số điều kiện đương đại cho sự tiếp tục phát triển lĩnh vực kinh tế đối ngoại của Hà Nôi trên tầm cao mới

43

1. Sự mở rộng không gian và địa giới của thủ đô Hà Nội ngày nay           

43

2. Các điều kiện dân số – văn hóa – xã hội của thủ đô Hà Nội ngày nay     

49

3. Luật Thủ đô – điều kiện pháp lý thuận lợi cho sự phát triển

53

Chương 2

LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN LĨNH VỰC KINH TẾ ĐỐI NGOẠI THĂNG LONG – HÀ NỘI

 

I. Khái quát về lĩnh vực kinh tế đối ngoại        

60

1. Khái niệm kinh tế đối ngoại (KTĐN)  

60

2. Những cơ sở của việc hình thành và phát triển quan hệ KTĐN             

62

3. Tính chất của các quan hệ KTĐN       

64

II. Kinh tế đối ngoại của Thăng Long – Hà Nội thời kỳ phong kiến (từ đầu thế kỷ XI đến năm 1888)          

67

1. Sự hình thành đô thị và kinh tế hàng hóa Thăng Long – Hà Nội  

67

2. Kinh tế đối ngoại Thăng Long – Hà Nội thời kỳ phong kiến (từ đầu thế kỷ XI đến năm 1888)         

77

III. Kinh tế đối ngoại Hà Nội thời kỳ thực dân Pháp đô hộ (1888 – 1945)                                    

88

1. Sự phát triển đô thị và kinh tế hàng hóa của Hà Nội thời kỳ này           

88

2. KTĐN của Hà Nội thời kỳ thực dân Pháp đô hộ (1888 – 1945)             

90

IV. Kinh tế đôi ngoại Hà Nội thời kỳ thực dân Pháp tạm chiếm (1945 – 1954)    

93

1. Bối cảnh và tình hình phát triển sản xuất hàng hóa thời kỳ này 

93

2. Hoạt động KTĐN của Hà Nội thời kỳ Pháp tạm chiếm (1945 – 1954)   

95

V. Kinh tế đối ngoại Hà Nội thời kỳ kinh tế kế hoạch hóa tập trung (1955 -1985)    

99

1. Sự mở rộng đô thị và phát triển kinh tế hàng hóa thời kỳ này

99

2. Sự phát triển hoạt động KTĐN thời kỳ kế hoạch hóa chỉ huy tập trung 

101

3. Những trán trở tìm hướng đi cho hoạt động kinh tế đối ngoại   

106

VI. Một số nhận định chung về quá trình hình thành lĩnh vực kinh tế đổì ngoại Thăng Long – Hà Nội     

110

1. Các nhân tố quan trọng đưa tới sự hình thành giao lưu kinh tế đối ngoại

110

2. Một số điểm mạnh trong quan hệ KTĐN Thăng Long – Hà Nội            

111

3. Một số hạn chế trong hoạt động KTĐN của Thăng Long – Hà Nội

113

4. Một số bài học kinh nghiệm   

115

Chương 3

THÀNH TỰU VỀ KINH TẾ – XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN THỦ ĐÔ TỪ

KHI THỰC HIỆN SỰ NGHIỆP ĐỔI MỚI ĐẾN NAY

 

I. Phát triển đô thị, xây dựng kết cấu hạ tầng của Hà Nội

117

1. Hệ thống giao thông  

118

2. Mạng lưới cấp điện    

120

3. Hệ thống thông tin và truyền thông    

121

4. Cấp nước      

121

II. Khái quát thành tựu kinh tế – xã hội của Hà Nội từ khi thực hiện sự nghiệp đổi mới đến nay (1986 – 2014)

122

1. Thành tựu kinh tế vĩ mô         

123

2. Phát triển các lĩnh vực giáo dục, khoa học – công nghệ, văn hóa, xã hội 

133

3. Khái quát thành tựu về kinh tế đối ngoại của Hà Nội thời kỳ đổi mới    

135

4. Đánh giá chung những thành tựu       

142

III. Chủ trương chính sách phát triến KTĐN của Hà Nôi từ khi thực hiện sự nghiệp đổi mới        

148

1. Đường lối, chính sách mở cửa, hội nhập, đa phương hóa, đa dạng hóa kinh tế đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta

149

2. Cơ chế chính sách của thành phố Hà Nội về phát triển KTĐN                                      

156

3. Quan hệ của thủ đô Hà Nội với thủ đô và thành phố lớn các nước        

159

PHẦN THỨ HAI

QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CÁC HOẠT ĐỘNG KINH TẾ ĐỐI NGOẠI TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI TỪ KHI ĐỔI MỚI ĐẾN NAY

 

Chương 4

ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI

 

I. Khái quát về đầu tư trực tiếp nước ngoài     

167

1. Khái niệm và các hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài

167

2. Sự cần thiết khách quan của đầu tư trực tiếp nước ngoài

174

3. Về vấn đề pháp lý đối với FDI tại Việt Nam    

176

II. Hoạt động thu hút FDI trên địa bàn Hà Nội những năm qua          

180

1. Các giai đoạn của quá trình thu hút vốn FDI vào thủ đô Hà Nội            

180

2. Xem xét quá trình thu hút FDI vào Hà Nội theo các góc độ

187

III. Các khu công nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội

200

1. Vai trò của các khu công nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội            

200

2. Tình hình các khu công nghiệp và khu chế xuất ỏ Hà Nội

203

IV. Nhận định về kết quả hoạt động thu hút FDI        

209

1. Một số nhận định về hiệu quả các dự án FDI tại Hà Nội

209

2. Về những mặt hạn chế và nguyên nhân          

218

3. Một số bài học kinh nghiệm   

223

Chương 5

VIỆN TRỢ PHÁT TRIỂN CHÍNH THỨC (ODA) TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

 

I. Đặc điểm và vai trò của viện trợ phát triển chính thức (ODD) đối với Hà Nội       

225

1. Khái niệm và đặc điểm của viện trợ phát triển chính thức (ODA)         

225

2. Tầm quan trọng của ODA đối với phát triển kinh tế của Việt Nam       

229

3. Công tác chỉ đạo của TP Hà Nội với việc thu hút vấn ODA

236

II. Tình hình thu hút và sử dụng vốn ODA của thành phố Hà Nội từ khi thực hiện đổi mới đến nay       

238

1. Tình hình tổng quan về nguồn vốn ODA tại TP Hà Nội

238

2. Đóng góp của dự án ODA trong quá trình phát triển của thành phố Hà Nội            

242

III. Một số dự án ODA trên địa bàn thành phố

245

1. Trong lĩnh vực cấp nước sạch 

245

2. Trong lĩnh vực thoát nước và xử lý nước thải  

255

3. Trong lĩnh vực phát triển hạ tầng giao thông đô thị      

257

4. Trong lĩnh vực môi trường đô thị       

262

5. Trong lĩnh vực ván hóa, y tế, giáo dục – đào tạo, nghiên cứu khoa học  

262

6. Đánh giá chung và bài học kinh nghiệm         

263

7. Triển vọng thu hút vốn ODA vào thành phố’ Hà Nội   

267

Chương 6

HOẠT ĐỘNG XUẤT – NHẬP KHẨU HÀNG HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI

 

I. Bổì cảnh hoạt động xuất – nhập khẩu của Hà Nội khi bước vào công cuộc đổi mới    

270

II. Hoạt động xuất khẩu hàng hóa của thủ đô Hà Nội giai đoạn từ năm 1986 đến nay    

273

1. Giai đoạn từ 1986 đến năm 2000        

273

2. Hoạt động xuất khẩu của Hà Nội giai đoạn 2001 – 2005

282

3. Hoạt động XK của Hà Nội giai đoạn 2006 đến 2013    

289

III. Hoạt động nhập khẩu hàng hóa của thủ đô Hà Nội giai đoạn từ 1986 đến nay            

294

1. Hoạt động nhập khẩu hàng hóa của Hà Nội giai đoạn 1986 – 2000

294

2. Hoạt động nhập khẩu hàng hóa của Hà Nội giai đoạn từ 2001 đến 2010

295

3. Hoạt động nhập khẩu hàng hóa của Hà Nội giai đoạn 2011 – 2013        

298

IV. Nhận định chung về hoạt động xuất – nhập khẩu của Hà Nội thời kỳ đổi mới 

300

1. Những kết quả đạt được         

300

2. Những hạn chế yếu kém, nguyên nhân           

304

3. Một số bài học kinh nghiệm   

306

4. Triển vọng hoạt động XNK Hà Nội    

306

Chương 7

HOẠT ĐỘNG DU LỊCH QUỐC TẾ TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI

 

I. Vai trò và tiềm năng phát triển du lịch của Hà Nội

310

1. Vai trò của ngành du lịch đối với phát triển kinh tế ở Việt Nam            

310

2. Khái quát tiềm náng du lịch của thủ đô Hà Nội            

313

II. Hoạt động du lịch quốc tế đến Hà Nội trong thời kỳ thực hiện sự nghiệp đổi mới (từ năm 1986 đến nay) 

323

1. Giai đoạn từ 1986 – 1999        

323

2. Sự phát triển ngành Du lịch Hà Nội giai đoạn 2000 – 2010

330

3. Sự phát triển ngành du lịch Hà Nội giai đoạn 2011 đến nay

337

III. về hoạt động kinh doanh lữ hành  

340

1. Kinh doanh lữ hành   

340

2. Các dịch vụ vui chơi giải trí   

345

3. Công tác tuyên truyền quảng bá du lịch          

347

IV. Hoạt động đưa khách du lịch ra nước ngoài          

350

1. Lượng khách Việt Nam đi du lịch nước ngoài 

350

2. Tình hình hoạt động của các tổ chức du lịch ỏ Hà Nội  

351

V. Một sốnhận định, đánh giá  

352

1. Du lịch Hà Nội đã thành công trong việc thu hút các nguồn lực xây dựng các cơ sở vật chất phục vụ phát triển du lịch       

352

2. Hà Nội đã thực hiện được vai trò đầu tàu trong phát triển du lịch các tỉnh phía Bắc, đã hỗ trợ tích cực cho quá trình hội nhập của kinh tế Thủ đô và đất nước    

352

3. Sự lãnh đạo của Thành ủy, UBND Thành phố và sự chỉ đạo quyết liệt của ngành chức năng từ trung ương đến thành phố và chính quyền các cấp giữ vai trò rất quan trọng          

353

4. Mặc dù ngành du lịch Hà Nội đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận nhưng sự phát triển của nó cũng còn chưa được như mong muốn, còn dưới mức tiềm náng  

354

Chương 8

MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG KINH TẾ ĐỐI NGOẠI KHÁC TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI TỪ KHI THỰC HIỆN CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI

 

I. Đầu tư trực tiếp của Hà Nội ra nước ngoài   

356

1. Khái niệm và vai trò của đầu tư trực tiếp ra nước ngoài

356

2. Tình hình ĐTRNN của Việt Nam những nám qua       

364

3. Đầu tư trực tiếp của doanh nghiệp Hà Nội ra nước ngoài

367

II. Hoạt động xuất khẩu lao động trên địa bàn Hà Nội

377

1. Vai trò của hoạt động xuất khẩu lao động đối với nền kinh tế Việt Nam

377

2. Quan hệ quốc tế về lao động và XKLĐ của thủ đô Hà Nội

384

3. Đánh giá chung và triển vọng hoạt động XKLĐ của thủ đô Hà Nội       

391

III. Hoạt động xuất khẩu dịch vụ và xuất khẩu tại chỗ trên địa bàn Hà Nội

399

1. Vai trò của lĩnh vực dịch vụ trong nền kinh tế quốc dân

399

2. Tình hình xuất khẩu dịch vụ của Việt Nam      

401

3. Xuất khẩu tại chỗ và thu ngân sách xuất khấu tại chỗ của Hà Nội         

404

Phần thứ ba

TẦM NHÌN MỚI, BƯỚC ĐI MỚI CỦA CÁC HOẠT ĐỘNG KINH TẾ ĐỐI NGOẠI TRÊN ĐỊA BÀN THỦ ĐÔ HÀ NỘI ĐẾN NĂM 2030

 

Chương 9

LỢI THẾ SO SÁNH CỦA KINH TẾ HÀ NỘI

TRONG QUAN HỆ VỚI MỘT SỐ THỊ TRƯỜNG CHỦ YẾU

 

I. Khái quát về lợi thế so sánh của nền kinh tế 

409

1. Lý thuyết lợi thế so sánh (lợi thế tương đối) của D.Ricardo

409

2. Ví dụ về lợi thế so sánh và lợi thế cạnh tranh của nông nghiệp Việt Nam

412

II. Đặc điểm của khu vực mậu dịch tự do ASEAN – AFTA và lợi thế so sánh của kinh tế thủ đô Hà Nội            

416

1. Những đặc điểm chủ yếu của ASEAN – AFTA và các thành viên         

416

2. Quan hệ kinh tế Việt Nam – ASEAN và gợi ý về lợi thế so sánh           

427

III. Đặc điểm của thị trường Trung Quốc và lợi thế so sánh của kinh tế thủ đô Hà Nội  

430

1. Những đặc điểm chủ yếu của thị trường Trung Quốc   

430

2. Một số đặc điểm trong quan hệ kinh tế Việt Nam – Trung Quốc           

434

3. Về lợi thế so sánh của Hà Nội trong quan hệ với thị trường Trung Quốc

436

IV. Đặc điểm của thị trường Nhật Bản và lợi thế so sánh của kinh tế thủ đô Hà Nội        

441

1. Những đặc điểm chủ yếu của thị trường Nhật Bản       

441

2. Quan hệ kinh tế Việt Nam – Nhật Bản 

445

3. Gợi ý về lợi thế so sánh của Hà Nội trong quan hệ với thị trường Nhật Bản            

448

V. Đặc điểm của thị trường Hàn Quốc và lợi thế so sánh của kinh tế thủ đô Hà Nội        

452

1. Những đặc điểm chủ yếu của thị trường Hàn Quốc      

452

2. Quan hệ kinh tế Việt Nam – Hàn Quốc            

453

3. Về lợi thế so sánh của kinh tế thủ đô Hà Nội trong quan hệ với thị trường Hàn Quốc         

456

VI. Đặc điểm của thị trường Liên bang Nga và lợi thế so sánh của kinh tế thủ đô hà Nội   

458

1. Vài nét khái quát và đặc điểm chủ yếu của thị trường Liên bang Nga    

458

2. Quan hệ kinh tế Việt Nam – Liên bang Nga     

461

3. Về lợi thế so sánh của Hà Nội trong quan hệ với thị trường Liên bang Nga            

465

VII. Đặc điểm của thị trường liên minh châu Âu – EU và lợi thế so sánh của nền kinh tế thủ đô Hà Nội 

466

1. Khái quát và đặc điểm nền kinh tế EU 

466

2. Quan hệ kinh tế Việt Nam – EU          

475

3. Gợi ý về lợi thế so sánh của Hà Nội trong quan hệ với thị trường EU    

479

VIII. Đặc điểm của thị trường Hoa Kỳ và lợi thế so sánh của nền kinh tế thủ đô Hà Nội  

482

1. Vài nét khái quát về nền kinh tế Hoa Kỳ         

482

2. Đặc điểm chủ yếu của thị trường Hoa Kỳ        

485

3. Quan hệ kinh tế – thưong mại Việt Nam – Hoa Kỳ       

488

4. Về lợi thế so sánh của kinh tế Hà Nội trong quan hệ với Hoa Kỳ          

492

5. Triển vọng quan hệ hợp tác, trao đổi kinh tế Việt Nam – Hoa Kỳ          

495

Chương 10

TẦM NHÌN MỚI ĐỐI VỚI CÁC HOẠT ĐỘNG KINH TẾ ĐỐI NGOẠI TRÊN ĐỊA BÀN THỦ ĐÔ HÀ NỘI

 

I. Bổì cảnh và tầm nhìn mới đổì với các quan hệ quốc tế

498

1. Những xu thế chủ yếu của nền kinh tế thế giới 

498

2. Dự báo tác động của bối cảnh quốc tế và triển vọng phát triển của Việt Nam và Hà Nội trong giai đoạn tới     

502

3. Tác động của việc Việt Nam tham gia các tổ chức quốc tế tới sự phát triển của thủ đô Hà Nội         

508

4. Tác động của sự phát triển KT-XH trong nước đến sự phát triển của thủ đô Hà Nội đầu thế kỷ XX   

524

II. VỊ thế mới của thủ đô Hà Nội         

527

1. Hà Nội trong tổng thể cả nước, so sánh với các đô thị lớn

527

2. Đánh giá những lợi thế, hạn chế, cú hội và thách thức của Hà Nội        

530

III. Mục tiêu phát triển của thủ đô Hà Nội đến năm 2030

535

1. Định hướng chung về tổ chức không gian đô thị Hà Nội

535

2. Định hình thủ đô Hà Nội đến nám 2020 và tầm nhìn năm 2030 

540

3. Định hướng phát triển thủ đô Hà Nội đến nám 2030    

542

4. Mục tiêu và các trọng tâm phát triển của Hà Nội          

543

Chương 11

DỰ BÁO SỰ PHÁT TRIỂN VÀ BƯỚC ĐI MỚI CỦA LĨNH VỰC

KINH TẾ ĐỐI NGOẠI TRÊN ĐỊA BÀN THỦ ĐÔ HÀ NỘI

 

I. Tầm nhìn mới và dự báo sự phát triển của các hoạt động kinh tế đổì ngoại trên địa bàn thủ đô Hà Nội        

551

1. Quan điểm cơ bản và định hướng chiến lược về hội nhập kinh tế quốc tế (KTQT) của thủ đô Hà Nội đến năm 2020và tầm nhìn 2030         

551

2. Điều kiện tiền đề để đẩy nhanh sự Phát triển lĩnh vực KTĐN của Hà Nội

555

3. Tầm nhìn mới – dự báo sự phát triển KTĐN của Thủ đô Hà Nội

558

II. Nguồn lực mới cho phát triển hoạt động KTĐN Hà Nội

580

1. Cách tiếp cận mới về nguồn lực phát triển của Thủ đô Hà Nội              

580

2. Hội nhập quốc tế, kinh tế tri thức tạo cú hội cho việc tạo dựng nguồn lực phát triển mới hoạt động KTĐN Thủ đô Hà Nội  

583

3. Nhận dạng nguồn lực mới để phát triển KTĐN của Thủ đô      

589

III. Bước đi mới của các hoạt động kinh tế đối ngoại trên địa bàn thủ đô Hà Nội 

595

1. Vấn đề da dạng hóa đi đôi với xác định ngành mũi nhọn trong các ngành công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ      

597

2. Đa phưong hóa đi đôi với xây dựng thị trường trọng điểm

606

IV. Hà Nội – Thành phố vì hòa bình trong hiện tại và tương lai của châu Á và thế giới        

615

1. Hà Nội là Thành phố hòa bình, thể hiện truyền thống hữu nghị của dân tộc ta trong quan hệ quốc tế.           

615

2. Hà Nội là điểm đến của tất cả những người yêu chuộng hòa bình thế giới            

617

3. Ví dụ về một giải pháp để Hà Nội phát triển bền vững “Tái phát triển xe đạp tại Hà Nội trong tưong lai”         

620

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

 

I. TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT         

622

II. TÀI LIỆU TIẾNG ANH        

627

III. CÁC TRANG WEBSITE     

628