Khái niệm quyết định hành chính và hành vi hành chính?

Quyết định hành chính là gì? Hành vi hành chính là gì? Sự giống nhau và khác nhau của 2 nội dung trên. Quyết định hành chính là gì? Hành vi hành chính là gì? Sự giống nhau và khác nhau của 2 nội dung trên.

>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua điện thoại gọi: 1900.6162

Trả lời:

Quyết định hành chính là quyết định bằng văn bản của cơ quan hành chính nhà nước hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước được áp dụng 1 lần đối với 1 hoặc 1 số đối tượng cụ thể về 1 vấn đề cụ thể trong hoạt động quản lý hành chính. ( Khoản 1 điều 4 Pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án hành chính năm 1996).

Ví dụ : Quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), Quyết định giải quyết khiếu nại..v..v…

Mục Lục

1. Quyết định hành chính là gì ?

Quyết định hành chính thể hiện ý chí quyền lực đơn phương của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, của người có chức vụ, tổ chức và cá nhân được nhà nước trao quyền, được thực hiện trên cơ sở và để thi hành pháp luật, theo trình tự và hình thức do pháp luật quy định hướng tới việc thực hiện nhiệm vụ quản lí hành chính.

Quyết định hành chính gồm các loại như quyết định chỉ đạo, quyết định quy phạm và quyết định cá biệt.

Quyết định chỉ đạo và quyết định quy phạm luôn được thể hiện bằng hình thức văn bản. Quyết định cá biệt chủ yếu được ban hành dưới hình thức văn bản.

Quyền lực nhà nước được thực hiện chủ yếu thông qua hoạt động của bộ máy nhà nước trên các lĩnh vực lập pháp, hành pháp và tư pháp. Một trỏng những biểu hiên của việc thực hiện . quyền lực nhà nước là ra các quyết định pháp luật. Quyết định pháp luật bao gồm những quyết định của cơ quan lập pháp, cơ quan tư pháp và cơ quan hành pháp.

Về quyết định cùa cơ quan hành pháp, hiện hay có nhiều quan điểm khác nhau. Có quan điểm cho rằng đó là quyết định quản lí hành chính nhà nước bởi lẽ những quyết định này là của chủ thể quản lí hằnh chính nhà nước trong hệ thống cơ quan hành pháp. Có quan điểm lại cho rằng .đó là quyết định quản lí nhà nước, tuy nhiên phải hiểu là quản lí nhà nước theo nghĩa hẹp là quản lí hành chính). Bên cạnh đócòn có khái niệm quyết định hành chính. Khái niêm này không những xuất hiện trong khoa học mà,còn cả trong những quy định của luật thực định, như trong Luật khiếu nại, tố cáo, Pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án hành chính… Chính vì vậy, việc làm rõ khái niệm về loại quyết định nàỵ cũng nhu việc giới hạn nội hàm của khái niệm thực hiện trên cơ sở và để thi hành pháp luật, theo trình tự và hình thức do pháp luật quy định hướng tới việc thực hiện nhiệm vụ quản lí hành chính trong lĩnh vực hoặc vấn đề được phân công phụ trách”.

Hiến pháp năm 2013 quy định Nhà nước quản lí xã hội bằng pháp luật. Những quy định đã được ghi nhận trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 1996 đều thể hiện rằng Nhà nước muốn quản lí xã hội nói chung nhất là trong lĩnh vực công thì không thể không thể hiên ý chí thông qua quyền lực của mình dưới hình thức là những quyết định pháp luật, trong đó có quyết định hành chính.

Để thực hiện quyền lực nhà nước, trên phương diện lí luận cũng như thực tiễn người ta đêu thừa nhận vị trí và vai trò quàn trọng của hệ thống cơ quan nhà nước có chức năng quản lí hành chính nhà nưác trên cơ sở của quyền hành pháp – lĩnh vực thể hiện quyền lực nhà nước một cách thiết thực nhất bởi lẽ đó là những hoạt động với mục đích thực hiện luật (thi hành luật) nhằm cụ thể hoá các quy định của luật vào các lĩnh vực của đời sống xã hội. Chính vì vậy, hình thức hoạt động của các cơ quan nhà nước trong lĩnh vực này chủ yếu và quan trọng đó là ra quyết định hành chính để đề ra những chủ trương, chính sách lớn, xây dựng quy tắc xử sự hoặc áp dụng pháp luật cho một công việc cụ thể (quyết định hành chính cá biệt) nhằm mục đích thực hiện chức năng của nhà nước thông qua quyền hành pháp.

Mặt khác, quyết định hành chính do nhiều chủ thể khác nhau ban hành với những nội dung phong phú, đa dạng liên quan đến các lĩnh vực khác nhau của quản lí hành chính nhà những quyết định thành văn đồ thì những quyết định do các chủ thể quản lí hành chính ban hành rất nhiều. Tính quyền lực , nhà nước trước hết thể hiện ở ngay hình thức của những quyết định, bởi lẽ theo quy định của pháp luật thì chỉ có cơ quan nhà nước mới được đơn phương ra các quyết định pháp luật .xuất phát từ những lợi ích chung (theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì các tổ chức xã hội chỉ được phép kết hợp với cơ quan nhà nước để ra một số quyết định cần thiết). Tính quyền lực, đơn phương của quyết định hành chính còn thể hiện rõ ở nội dung và mục đích của quyết định. Để thực thi quyền hàrih pháp trên cơ sở luật và để thi hành luật, quyết định hành chíiih luôn thể hiện tính mệnh lệnh rất cao, chính vì vậy tính quyền lực nhà nước còn thể hiện ở tính đảm bảo thi hàiìh của quyết định, về nguyên tắc, mọi quyết định đều phải được thi hành, kể cả những quyết định có sự phản kháng từjphía đối tượng quản lí, có nghĩa là quyết định sẽ đttợc đảm bảo thi hành bằng những biện pháp cưỡng chế của Nhà nước khi cần thiết.

Tiếp đến là tính pháp lí của quyết định. Quyết định hành chính như trên đã trình bày là kết quả của sự thể hiện ý chí nhà nước. Do vậy, các quyết định do Nhà nước ban hành đều có những giặ trị về mặt pháp lí. Trừớc hết, quyết định hành chính xuất hiên đã tác động ngay đến cơ chế điều chỉnh pháp luật, quyết định hành chính có thể đưa ra những biện pháp hoặc những chủ trương lớn trong lĩnh vực quản lí hành chính, ví dụ như việc đề ra chủ trương, giải pháp cải cách thủ tục hành chính trong Nghị quyết của Chính phủ số 38/CP ngày 4/5/1994 về cải cách một bước thủ tục hành chính trong việc giải quyết công việc của công dân và tổ chức. Mặt khác, tính pháp lí của quyết định hành chính còn thể hiện ở việc làm xuất hiện quy phạm pháp luật, thay thế hoặc hủy bỏ quy phạm pháp luật. Xem thêm: Luật sư tư vấn luật hành chính Việt Nam

2. Đặc điểm của quyết định hành chính là gì ?

Quyết định hành chính là nội dung cơ bản của luật hànhchính, trong đó việc ban hành các quyết định này thể hiện rõ tính chất quyềnuy, quyền lực phục tùng của chủ thể quản lý tác động lên đối tượng quản lý nhằmđạt được mục đích của hành vi xử sự.

Theo quy định của luật tố tụng hành chính năm 2015, quyết địnhhành chính là văn bản do cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức đượcgiao thực hiện quản lý hành chính nhà nước ban hành hoặc người có thẩm quyềntrong cơ quan, tổ chức đó ban hành quyết định về vấn đề cụ thể trong hoạt độngquản lý hành chính được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể.

Như vậy quyết định hành chính vừa mang tính quyền lực nhà nướcvừa mang tính pháp lý. Tính quyền lực nhà nước được thể hiện ở việc chủ thể banhành là cơ quan nhà nước có thẩm quyền, đồng thời việc sử dụng quyền lực nàycũng đòi hỏi phải đúng thẩm quyền mà pháp luật qui định nhằm đảm bảo sự hàihòa,thống nhất trong quá trình sử dụng quyền lực của các bộ phận cấu thành bộmáy nhà nước… Về nguyên tắc,mọi quyết định hành chính đều phảiđược thi hành, kể cả những quyết định có sự phản kháng từ phía đối tượng quảnlí, có nghĩa là quyết định sẽ được đảm bảo bằng biện pháp cưỡng chế của nhà nướckhi cần thiết. Ngoài ra quyền lực nhà nước còn được thể hiện trong việc các chủthể có thẩm quyền tiến hành những hoạt động cần thiết để đảm bảo thực hiện ýchí của nhà nước như các biện pháp về kinh tế,giáo dục, thuyết phục…

Quyết định hành chính là kếtquả của sự thể hiện ý chí của nhà nước. Mặc dù khi ban hành quyết định chủ thểquản lí hành chính có thể xem xét, lấy ý kiến của đối tượng tác động củaquyết định về những vấn đề có liên quan đến nội dung của quyết định nhưng ý kiếnđó chỉ có giá trị tham khảo, nhằm giảm bớt khả năng nhìn nhận một cách phiến diệntừ phía cơ quan quản lí hành chính nhà nước. Vì vậy trong quyết định hànhchính, ý chỉ của nhà nước thể hiện một cách tập trung nhất. Do vậy, các quyết địnhdo Nhà nước ban hành đều có những giá trị về mặt pháp lí.

Quyết định hành chính làphương tiện không thể thiếu trong quản lí hành chính nhà nước mà các chủ thể quảnlí sử dụng để thực hiện hầu hết các chức năng quản lí như tổ chức, lãng đạo, kiểmtra… Trong quản lí hành chính nhà nước, quyết định hành chính có vai trò đặc biệtquan trọng. Quyết định hành chính như một công cụ cơ bản để thực hiện nhiệm vụ,chức năng quản lí hành chính nhà nước.

3. Hành vi hành chính là gì ?

Hành vi hành chính là hành vi của cơ quan hành chính nhà nước , của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước thực hiện hoặc không thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo qui định của pháp luật. ( Khoản 1 điều 4Pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án hành chính ).

Ví dụ : Pháp luật qui định chủ tịch Huyện có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu trong 30 ngày, thế nhưng bạn gởi đơn khiếu nại mà vị này “làm thinh” cả mấy tháng ! Hoặc pháp luật không qui định Trưởng thôn được quyền phạt tiền người gây rối trật tự công cộng, thế nhưng bạn nhậu say oánh lộn bị Trưởng thôn phạt 200 ngàn chẳng hạn !

Hành vi hành chính là hành vi của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước thực hiện hoặc không thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của pháp luật.

Hành vi hành chính trong quản lý đất đai bị khiếu nại là hành vi của cán bộ, công chức nhà nước khi giải quyết công việc thuộc phạm vi các quy định nêu trên.

Người sử dụng đất khi không đồng ý với quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính về quản lý đất đai, thì có quyền khiếu nại.

Khái niệm hành vi hành chính đã được Khoản 3 Điều 3 Luật Tố tụng Hành chính 2015 quy định cụ thể.

Theo đó, hành vi hành chính được hiểu là: hành vi của cơ quan hành chính nhà nước hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc cơ quan, tổ chức được giao thực hiện quản lý hành chính nhà nước thực hiện hoặc không thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của pháp luật.

3.1 Chủ thể của hành vi hành chính

Như vậy, chủ thể của hành vi hành chính là: cơ quan hành chính nhà nước hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc cơ quan, tổ chức được giao thực hiện quản lý hành chính nhà nước.

Với định nghĩa và ví dụ cụ thể như vậy, chắc các bạn đã phân biệt được sự khác nhau và giống nhau giữa hành vi hành chính và QĐ hành chính.