KHÁI NIỆM VỀ CHI TIẾT MÁY VÀ LẮP GHÉP, CÔNG NGHỆ 8 BÀI 24

Chi tiết máy là gì? Chi tiết máy là phần tử có cấu tạo hoàn chỉnh từ các bộ phận cấu thành tạo nên nhiệm vụ chung nhất định. Mỗi phần tử sẽ có chức năng khác nhau nhưng điểm chung là chúng sẽ cấu thành bộ phận nhất định.

Bạn đang xem: Khái niệm về chi tiết máy và lắp ghép

Làm sao để biết đó là chi tiết máy?

Khi bạn nhìn thấy phần tử có cấu tạo hoàn chỉnh có thể tháo rời hoặc không thể tháo rời được (tùy vào các ghép nối của những chi tiết đó.

Chi tiết máy gồm những loại nào?

Chi tiết máy được chia làm 2 dạng khác nhau, dựa vào công dụng để phân loại chúng:

Chi tiết cơ khí

+ Nhóm chi tiết có cùng công dụng: ví dụ chúng được sử dụng trong nhiều loại máy khác nhau (bu lông, đai ốc, lò xo, …

+ Nhóm chi tiết không cùng công dụng: các phần tử này chỉ có thể dùng 1 loại máy nhất định (khung xe đạp, kim máy may)

Những vấn đề cơ bản về thiết kế của chi tiết máy

Các tiêu chuẩn được đặt ra để đánh giá đối với máy và chi tiết máy cấu thành

Hiệu suất sử dụng

Làm sao để hiệu suất cao, ít tốn năng lượng, chi phí vận thành thấp

Khả năng làm việc

Mỗi bộ phận có chức năng khác nhau, làm sao để vừa giữ được độ bền và tuổi thọ trong quá trình sử dụng mà vẫn vận dụng tối đa nhiệm vụ của chúng.

Độ tin cậy cao

Đảm bảo được các tiêu chí trong thời gian sử dụng, độ tin cậy của 1 vật được đánh giá bởi xác suất làm việc không hỏng trong 1 mức thời gian nhất định.

An toàn trong quá trình sử dụng

Rất cần thiết đối với bộ chi tiết máy

Tính công nghệ và kinh tế

Từ hình dạng đến kết cấu vật liệu phải phù hợp, càng ít chi tiết càng dễ chế tạo. Ngoài ra kích thước nhỏ gọn, khối lượng thấp sẽ làm cho giá thành giảm đáng kể.

Chi tiết máy được lắp ghép với nhau thế nào?

Chi tiết lắp ghép

Mối ghép sẽ được chia làm 2 loại:

+ Mối ghép cố định: mối ghép được ghép không có chuyển động tương đối gồm mối ghép tháo được (ren, then, chốt) và mối ghép không tháo được (đinh, tán, hàn).

+ Mối ghép động: là mối ghép mà bạn có thể xoay đổi, lăn, trượt chúng theo khớp đã được ghép nối với nhau.

Ghép mối ghép.

Như vậy chiết tiết máy chính là phần tử hoàn chỉnh đầu tiên để tạo thành máy, bạn có thể hình dung ra quy trình chi tiết của chúng như sau: Chi tiết máy → bộ phận → máy.

Bạn phải nắm vững được khái niệm này, cũng như các loại và cách nối ghép chi tiết lại với nhau, khi đó bạn sẽ có thể tự lắp ráp và kết hợp chúng lại cách hợp lý.

Cũng như chiếc xe đạp, các sản phẩm cơ khí thường được tạo thành từ nhiều chi tiết lắp ghép với nhau. Khi hoạt động chúng thường xuyên bị hỏng hóc ở những chỗ lắp ghép.

Chính vì vậy, mục tiêu của bài học mới dưới đây sẽ giúp các em hiểu thêm được về sự cần thiết các kiểu lắp ghép chi tiết máy, nhằm kéo dài thời gian sử dụng của máy móc và thiết bị.

Mời các em cùng theo dõi nội dung bài học –Bài 24: Khái niệm về chi tiết máy và lắp ghép

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Khái niệm về chi tiết máy

1.2. Chi tiết máy được lắp ghép

2. Bài tập minh họa

3. Luyện tập bài 24 Công Nghệ 8

3.1. Trắc nghiệm

3.2. Bài tập SGK & Nâng cao

4. Hỏi đáp
Bài 24 Chương 4 Công Nghệ 8

1.1.1. Chi tiết máy là gì ?

1.1.1. Chi tiết máy là gì ?

Chi tiết máy là các phần tử có cấu tạo hoàn chỉnh và thực hiện một nhiệm vụ nhất định trong máy

Cấu tạo cụm trục trước xe đạp.

Xem thêm: Bán Raspberry Pi 3 Cũ Giá Tốt T01/2023, Raspberry Pi

Dấu hiệu nhận biết:

Có cấu tạo hoàn chỉnh

Không tháo rời được ra nữa

1.1.2. Phân loại chi tiết máy

1.1.2. Phân loại chi tiết máy

Nhóm có công dụng chung

Bu lông, đai ốc, bánh răng, lò xo… được sử dụng trong nhiều loại máy khác nhau các chi tiết có công dụng chung

Nhóm có công dụng riêng

Trục khuỷu, kim máy khâu, khung xe đạp. Dùng trong một loại máy nhất định → chi tiết có công dụng riêng

1.2. Chi tiết máy được lắp ghép với nhau như thế nào?

1.2.1. Mối ghép cố định

Là những mối ghép mà các chi tiết được ghép không có chuyển động tương đối với nhau gồm:

Mối ghép tháo được như ghép bằng vít, ren, then, chốt…

Mối ghép không tháo được như ghép bằng đinh tán, bằng hàn

1.2.2. Mối ghép động

1.2.2. Mối ghép động

Là những mối ghép mà chi tiết được ghép có thể xoay, trượt, lăn và ăn khớp với nhau.

Ví dụ:

Sơ đồ tư duy:

Bài tập minh họa

Bài 1:

Bài 1:

Chi tiết máy là gì ? gồm những loại nào ?

Hướng dẫn giải

Hướng dẫn giải

Chi tiết máy là phần tử có cấu tạo hoàn chỉnh và thực hiện một nhiệm vụ nhất định trong máy.

Gồm 2 loại :

Chi tiết máy có công dụng chung: lò xo, đai ốc, bánh răng

Chi tiết máy có công dụng riêng: khung xe đạp, kim máy khâu, trục khuỷu

Bài 2:

Bài 2:

Xích xe đạp và ổ bi có được coi là chi tiết máy không ? Tại sao ?

Hướng dẫn giải

Hướng dẫn giải

Xích xe đạp và ổ bi có được coi là chi tiết máy vì việc phân loại chi tiết máy chỉ là tương đối: trong xe đạp thì xích là chi tiết nhưng trong nhà máy sản xuất xích thì xích không phải là chi tiết mà là cụm chi tiết.

Bài 3:

Bài 3:

Chi tiết máy được lắp ghép với nhau như thế nào ? Nêu đăc điểm của từng loại mối ghép ?

Hướng dẫn giải

Hướng dẫn giải

Các chi tiết máy được ghép với nhau bằng mối ghép cố định và mối ghép động.

Mối ghép động: các chi tiết có chuyển động tương đối với nhau.

Mối ghép cố định: các chi tiết không có chuyển động tương đối với nhau.

Gồm hai loại: mối ghép tháo được và mối ghép không tháo được.

Mối ghép bằng đinh tán thường được dùng khi

Vật liệu tấm ghép không hàn được hoặc khó hàn.

Mối ghép phải chịu được nhiệt độ cao.

Chịu lực lớn và chấn động mạnh.

Ứng dụng: soong, nồi, giàn cần trục,…

Bài 4:

Bài 4:

Tại sao chiếc máy được chế tạo gồm nhiều chi tiết lắp ghép với nhau ?

Hướng dẫn giải

Hướng dẫn giải

Chiếc máy được chế tạo gồm nhiều chi tiết lắp ghép với nhau để dễ dàng và thuận lợi khi gia công và sửa chữa.

Mặt khác, máy có nguyên lí hoạt động rất phức tạp, một chi tiết không thể thực hiện chức năng của máy được.