Giáo án Ngữ văn 9 bài 28: Những ngôi sao xa xôi

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (79.41 KB, 8 trang )

NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI
Lê Minh Khuê
I-Mục tiêu bài dạy.
1-Kiến thức:
-Giúp hs cảm nhận được tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm, hồn nhiên trong cuộc
sống chiến đấu nhiều gian khổ, hi sinh nhưng vẫn lạc quan của ba cô gái thanh niên xung phong
nơi cao điểm trên tuyến đường Trường sơn thời chống Mĩ, thấy được nét đặc sắc trong cách kể
chuyện, tả nhân vật của tác giả.
2-Kĩ năng:
-Rèn kĩ năng, phân tích tác phẩm truỵên(cốt truyện, nhân vật, nghệ thuật, kể chuyện)
3-Thái độ.
-Giáo dục tinh thần lạc quan, vượt khó, vượt khổ để hoàn thành tốt nhiệm vụ.
II-Phương tiện thực hiện.
-Thầy : giáo án, sgk, bảng phụ.
-Trò: vở soạn, vỏ ghi, sgk.
III-Cách thức tiến hành:
-Đọc, tìm hiểu, phân tích, bình luận.
-Nêu vấn đề, thảo luận.
IV-Tiến trình bài dạy.
A-Tổ chức:
B-Kiểm tra:
?Tóm tắt “Bến quê” nêu tình huống của truyện?
?Nêu ý nghĩa của truyện?
C-Bài mới.

1

2
I-Đọc-tìm hiểu chú thích

-Gv hướng dẫn đọc:giọng tâm tình, phân biệt 1-Đọc.

lời kể đối thoại ngắn gọn giữa các nhân vật.
-GV đọc mẫu, gọi hs đọc.
TaiLieu.VN

Page 1

=> Gv nhận xét cách đọc.
?Kể tóm tắt tác phẩm?
?Nêu vài nét về tác giả?

-HS kể tóm tắt truỵên.

-Là nhà văn nữ chuyên viết về chuyện ngắn

2-Chú thích.

?Giới thiệu vài nét chính về tác giả?

*Tác giả:
-Lê Minh Khuê 1949.
-Quê: Thanh hoá.
-Trong kháng chiến chống Mĩ gia nhập
thanh niên xung phong và bắt đầu viết
văn vào những năm 70.
*Tác phẩm:
-“Những ngôi sao xa xôi” viết vào năm
1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ
của dân tộc đang diễn ra gay go ác liệt.
*Từ khó: sgk.

?em hiểu gì về cao điểm?
+chỗ cao hơn mặt đất như gò,đồi,núi hoặc trên II-Tìm hiểu văn bản.
nóc công trình kiên trúc
1-Kiểu văn bản và PTBĐ.
-Truỵên ngắn, tự sự.
?Xác định kiểu văn bản và phương thức biểu 2-Bố cục.
đạt?
-3 phần.
+trích truyện ngắn.
?phần trích chia làm mấy đoạn?
+3 đoạn
-Từ đầu…..ngôi sao trên mũ Phương Định
=>Kể về công việc và cuộc sống…
-Tiếp…..buổi trưa
=>Nho bị thương đươc chăm sóc
-Còn lại:sau phút nguy hiểm,niềm vui của ba
3)Phân tích
người trước trận mưa đá đột ngột
a)Hoàn cảnh sống chiến đấu
TaiLieu.VN

Page 2

-Học sinh theo dõi đoạn 1

*Hoàn cảnh:

?Tổ nữ thanh niên có mấy người?họ sống trong -Ba cô gái ở trong một cái hang dưới

hoàn cảnh như thế nào?
chân cao điểm trên đường Trường Sơn
+đường bị đánh lở loét,….

?Công việc của họ là gì?
+quan sát bom nổ và phá bom

-Đường bị đánh lở loét, hai bên đường
không có lá xanh chỉ còn những thân
cây bị cháy
*Công việc của họ :
-Khi có bom nổ thì chạy lên,đo khối
lượng đất lấp vào hố bom,đếm bom
chưa nổ và nếu cần thì phá bom
-chúng tôi bị bom vùi luôn
-chay trên cao điểm cả ban ngày

?tính chất của công việc có gì đăc biệt?
+bị bom vùi luôn…

-thần chết la 1 tay không thích
đùa.Hắn ta lẩn trong ruột những quả
bom…
-Có ở đâu như thế này không:đất bốc
khói.không khí bàng hoàng,máy bay
đang ầm ỳ xa dần.thần kinh căng như
chão, tim đập bất chấp cả nhịp
điệu,nhiều quả bom chưa nổ,có thể sẽ
nổ…nhưng nhất định sẽ nổ
-NT:vừa kể vừa miêu tả bằng ngôn

ngữ mộc mạc nhằm làm nổi bật hoàn
cảnh sống ác nghiệt với công việc đầy
hiểm nguy,luôn đối mặt với thần chết

=>Công việc làm căng thẳng thần
?tác giả dùng nghệ thuật gì để khắc hoạ hoàn kinh,đòi hỏi sự dũng cảm,bình
tĩnh,khôn khéo,nhạy cảm,có kinh
cảnh sống và làm việc của 3 cô gái?
nghiệm và sẵn sàng hi sinh.
+Kể,tả
?Theo em công việc như thế phải đòi hỏi con
người có tinh thần như thế nào?
+Chẳng ai biết được cái quả bom câm lặng,có
khi đang ấm dần lên nằm chềnh ềnh ra đó có
TaiLieu.VN

Page 3

thể phát nổ bất cư lúc nào.
D-Củng cố
-Tóm tắt truyện?
?Nhận xét cốt truyện, tình huống?
?Hoàn cảnh sống và làm việc của 3 cô gái TNXP?
E-Hướng dẫn học bài.
-Soạn tiếp, giờ sau học tiếp.
-Kể tóm tắt truyện.
-Tìm những phẩm chất đẹp đẽ của 3 cô gái.
-Ai là nhân vật chính? Họ được miêu tả như thế nào?
-Em có suy nghĩ về 3 cô gái TNXP như thế nào

TaiLieu.VN

Page 4

NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI (tiếp)
Lê Minh Khuê
I-Mục tiêu bài dạy( như t. 141)
II-Phương tiện thực hiện.
III-Cách thức tiến hành.
IV-Tiến trình bài dạy.
A-Tổ chức:
B-Kiểm tra:
?Tóm tắt “Những ngôi sao xa xôi” và giới thiệu tác giả?
C-Bài mới.
1

2
3-Phân tích.
a-Hoàn cảnh sống chiến đấu..(tiếp)

?Qua hoàn cảnh sống và làm việc của 3 cô gái, *Phẩm chất của 3 cô gái:
em có nhận xét gì về phẩm chất của họ?
-Họ là những cô gái trẻ đẹp
-Là những cô gái đẹp trẻ trung…
-Tinh thần trách nhiệm cao với công
việc.
-Có lòng dũng cảm, không sợ hi sinh
dù luôn phải kề bên cái chết vẫn không

hề lo sợ, bỏ cuộc.
-Họ có tinh thần đồng đội rất gắn bó
yêu thương nhau, luôn lo lắng, chăm
sóc cho nhau ở mọi hoàn cảnh, đặc
biệt khi họ gặp nạn.
-Họ là những cô gái dễ xúc động,
nhiều ước mơ, dễ vui, dễ trầm tư
nhưng rất hồn nhiên, trong sáng, thích
làm đẹp cho mình dù sống khó khăn ác
liệt như vậy.
+Chị Thao: từng trải, có những dự tính
thực tế về tương lai nhưng vẫn có
những nét mơ mộng của tuổi trẻ, dũng
TaiLieu.VN

Page 5

cảm, bình tĩnh trong công việc, táo
-Tuy nhiên dù trong một tập thể nhỏ nhưng mọi bạo, cương quyết nhưng lại sợ máu và
người vẫn có một cá tính riêng Phương Định là vắt.
cô gái Hà Nội, chị Thao lớn tuổi hơn trong +Nho: là cô gái thích ăn kẹo, rất đáng
công việc thì bình tĩnh và quyết liệt nhưng lại yêu, trắng, tròn trông như que kem mát
sợ máu. Nho thì lúc bướng bỉnh mạnh mẽ, lúc lạnh.
lại lầm lì cực đoan, thích thêu hoa rực rỡ…
+Định thích hát, thích làm đẹp..
=>Đó là những phẩm chất vừa đẹp mà
bình dị, tự nhiên, lạc quan, dũng cảm
của thế hệ trẻ thời chống Mĩ.
?Em có nhận xét gì về phẩm chất chung của

họ?
b-Nhân vật Phương Định.
-Nhà văn am hiểu sâu sắc về hoàn cảnh chiến -Là cô gái Hà Nội, khá xinh đẹp
đấu=>cảm nhận rất tinh tế, sinh động về họ.
-Một thời học sinh hồn nhiên bên mẹ.
?Bên cạnh những phẩm chất chung, Phương -Tâm hồn sâu lắng, có lúc hồi tưởng về
Định có những nét gì riêng về tâm hồn, tính cuộc sống Hà Nội điều đó làm tăng
cách?
thêm sức mạnh chiến đấu, làm dịu đi
-Cô yêu mến, gắn bó thân thiết với 2 đồng đội, sự căng thẳng nơi chiến trường ác liệt.
cảm phục những chiến sĩ mà cô gặp trên đường -Luôn ao ước cuộc sống bình yên như
ra mặt trận.
xưa.
-Vào chiến trường 3 năm đã quen với
thử thách nguy hiểm, dày dạn, có bản
lĩnh sống.
-Thích hát,thích làm điệu trước các
chàng trai trẻ.
-Khi phá bom: hồi hộp, lo lắng, căng
thẳng, vẫn nghĩ đến cái chết dù mờ
nhạt nhưng rất gan dạ, dũng cảm, luôn
lo cho công việc.
?Diễn biến tâm lí của Phương Định trong lần
phá bom được miêu tả như thế nào?
-Từng cử động nhỏ được tả lại: từ chỗ đến đào
quanh quả bom nóng dần,căng thẳng chờ đợi
tiếng nổ kề bên cái chết im lìm đáng sợ, từng
cảm giác của cô gái trở nên sắc nhọn hơn.
TaiLieu.VN

*Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật
đúng và hợp lí: hồn nhiên, yêu đời, yêu
nước, tinh nghịch, lạc quan yêu thương
đồng đội, có tinh thần trách nhiệm cao,
Page 6

?Tác giả dùng nghệ thuật nào để khắc hoạ nhân sẵn sàng hi sinh vì đồng đội.
vật Phương Định?
4-Tổng kết.
-Miêu tả tâm lí…..
a-Nội dung:

?Khái quát nội dung truyện?

Ca ngợi những cô gái TNXP trên
những nẻo đường Trường Sơn thời kì
kháng chiến chống Mĩ với tâm hồn
trong sáng, thơ mộng nhưng rất dũng
cảm.
b-Nghệ thuật:
-Ngôi kể là nhân vật chính: Phương
Định.
-Cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ
sinh động trẻ trung và đặc biệt thành
công về nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân
vật.

?Nhắc lại những nét nghệ thuật đặc sắc?

III-Luyện tập:
?Vì sao tác giả lại tên truyện là
“Những ngôi sao xa xôi”?

?Cho hs làm bài tập?

-Từ ánh mắt nhìn xa xăm của Phương
Định, lời các anh bộ đội lái xe ca ngợi
họ, hình ảnh mơ mộng lãng mạn và
trong sáng lại phù hợp với những cô
gái mơ mộng đang sống và làm việc
trên cao điểm,
-Tinh thần gan dạ, dũng cảm, yêu đời,
yêu quê hương đất nước của các cô gái
TNXP như những ánh sao sáng dịu
hiền toả sáng lên tâm hồn tình yêu đất
nước của thế hệ trẻ Việt Nam thời đánh
Mĩ.
-Những cô gái như những ngôi sao lấp
lánh trên bầu trời Việt Nam.

D-Củng cố:
?Sưu tầm những bài thơ, bài hát về cô gái TNXP?
TaiLieu.VN

Page 7

-Gửi em cô gái TNXP, Khoảng trời hố bom,
-Gọi hs đọc ghi nhớ.

-Tóm tắt truyện?
E-Hướng dẫn học bài.
-Tóm tắt tác phẩm.
-Phân tích vẻ đẹp của 3 cô gái TNXP.
-Làm bài tập trắc nghiệm.
-Soạn văn học nước ngoài.

TaiLieu.VN

Page 8

lời kể đối thoại ngắn gọn giữa các nhân vật.-GV đọc mẫu, gọi hs đọc.TaiLieu.VNPage 1=> Gv nhận xét cách đọc.?Kể tóm tắt tác phẩm??Nêu vài nét về tác giả?-HS kể tóm tắt truỵên.-Là nhà văn nữ chuyên viết về chuyện ngắn2-Chú thích.?Giới thiệu vài nét chính về tác giả?*Tác giả:-Lê Minh Khuê 1949.-Quê: Thanh hoá.-Trong kháng chiến chống Mĩ gia nhậpthanh niên xung phong và bắt đầu viếtvăn vào những năm 70.*Tác phẩm:-“Những ngôi sao xa xôi” viết vào năm1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩcủa dân tộc đang diễn ra gay go ác liệt.*Từ khó: sgk.?em hiểu gì về cao điểm?+chỗ cao hơn mặt đất như gò,đồi,núi hoặc trên II-Tìm hiểu văn bản.nóc công trình kiên trúc1-Kiểu văn bản và PTBĐ.-Truỵên ngắn, tự sự.?Xác định kiểu văn bản và phương thức biểu 2-Bố cục.đạt?-3 phần.+trích truyện ngắn.?phần trích chia làm mấy đoạn?+3 đoạn-Từ đầu…..ngôi sao trên mũ Phương Định=>Kể về công việc và cuộc sống…-Tiếp…..buổi trưa=>Nho bị thương đươc chăm sóc-Còn lại:sau phút nguy hiểm,niềm vui của ba3)Phân tíchngười trước trận mưa đá đột ngộta)Hoàn cảnh sống chiến đấuTaiLieu.VNPage 2-Học sinh theo dõi đoạn 1*Hoàn cảnh:?Tổ nữ thanh niên có mấy người?họ sống trong -Ba cô gái ở trong một cái hang dướihoàn cảnh như thế nào?chân cao điểm trên đường Trường Sơn+đường bị đánh lở loét,….?Công việc của họ là gì?+quan sát bom nổ và phá bom-Đường bị đánh lở loét, hai bên đườngkhông có lá xanh chỉ còn những thâncây bị cháy*Công việc của họ :-Khi có bom nổ thì chạy lên,đo khốilượng đất lấp vào hố bom,đếm bomchưa nổ và nếu cần thì phá bom-chúng tôi bị bom vùi luôn-chay trên cao điểm cả ban ngày?tính chất của công việc có gì đăc biệt?+bị bom vùi luôn…-thần chết la 1 tay không thíchđùa.Hắn ta lẩn trong ruột những quảbom…-Có ở đâu như thế này không:đất bốckhói.không khí bàng hoàng,máy bayđang ầm ỳ xa dần.thần kinh căng nhưchão, tim đập bất chấp cả nhịpđiệu,nhiều quả bom chưa nổ,có thể sẽnổ…nhưng nhất định sẽ nổ-NT:vừa kể vừa miêu tả bằng ngônngữ mộc mạc nhằm làm nổi bật hoàncảnh sống ác nghiệt với công việc đầyhiểm nguy,luôn đối mặt với thần chết=>Công việc làm căng thẳng thần?tác giả dùng nghệ thuật gì để khắc hoạ hoàn kinh,đòi hỏi sự dũng cảm,bìnhtĩnh,khôn khéo,nhạy cảm,có kinhcảnh sống và làm việc của 3 cô gái?nghiệm và sẵn sàng hi sinh.+Kể,tả?Theo em công việc như thế phải đòi hỏi conngười có tinh thần như thế nào?+Chẳng ai biết được cái quả bom câm lặng,cókhi đang ấm dần lên nằm chềnh ềnh ra đó cóTaiLieu.VNPage 3thể phát nổ bất cư lúc nào.D-Củng cố-Tóm tắt truyện??Nhận xét cốt truyện, tình huống??Hoàn cảnh sống và làm việc của 3 cô gái TNXP?E-Hướng dẫn học bài.-Soạn tiếp, giờ sau học tiếp.-Kể tóm tắt truyện.-Tìm những phẩm chất đẹp đẽ của 3 cô gái.-Ai là nhân vật chính? Họ được miêu tả như thế nào?-Em có suy nghĩ về 3 cô gái TNXP như thế nàoTaiLieu.VNPage 4NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI (tiếp)Lê Minh KhuêI-Mục tiêu bài dạy( như t. 141)II-Phương tiện thực hiện.III-Cách thức tiến hành.IV-Tiến trình bài dạy.A-Tổ chức:B-Kiểm tra:?Tóm tắt “Những ngôi sao xa xôi” và giới thiệu tác giả?C-Bài mới.3-Phân tích.a-Hoàn cảnh sống chiến đấu..(tiếp)?Qua hoàn cảnh sống và làm việc của 3 cô gái, *Phẩm chất của 3 cô gái:em có nhận xét gì về phẩm chất của họ?-Họ là những cô gái trẻ đẹp-Là những cô gái đẹp trẻ trung…-Tinh thần trách nhiệm cao với côngviệc.-Có lòng dũng cảm, không sợ hi sinhdù luôn phải kề bên cái chết vẫn khônghề lo sợ, bỏ cuộc.-Họ có tinh thần đồng đội rất gắn bóyêu thương nhau, luôn lo lắng, chămsóc cho nhau ở mọi hoàn cảnh, đặcbiệt khi họ gặp nạn.-Họ là những cô gái dễ xúc động,nhiều ước mơ, dễ vui, dễ trầm tưnhưng rất hồn nhiên, trong sáng, thíchlàm đẹp cho mình dù sống khó khăn ácliệt như vậy.+Chị Thao: từng trải, có những dự tínhthực tế về tương lai nhưng vẫn cónhững nét mơ mộng của tuổi trẻ, dũngTaiLieu.VNPage 5cảm, bình tĩnh trong công việc, táo-Tuy nhiên dù trong một tập thể nhỏ nhưng mọi bạo, cương quyết nhưng lại sợ máu vàngười vẫn có một cá tính riêng Phương Định là vắt.cô gái Hà Nội, chị Thao lớn tuổi hơn trong +Nho: là cô gái thích ăn kẹo, rất đángcông việc thì bình tĩnh và quyết liệt nhưng lại yêu, trắng, tròn trông như que kem mátsợ máu. Nho thì lúc bướng bỉnh mạnh mẽ, lúc lạnh.lại lầm lì cực đoan, thích thêu hoa rực rỡ…+Định thích hát, thích làm đẹp..=>Đó là những phẩm chất vừa đẹp màbình dị, tự nhiên, lạc quan, dũng cảmcủa thế hệ trẻ thời chống Mĩ.?Em có nhận xét gì về phẩm chất chung củahọ?b-Nhân vật Phương Định.-Nhà văn am hiểu sâu sắc về hoàn cảnh chiến -Là cô gái Hà Nội, khá xinh đẹpđấu=>cảm nhận rất tinh tế, sinh động về họ.-Một thời học sinh hồn nhiên bên mẹ.?Bên cạnh những phẩm chất chung, Phương -Tâm hồn sâu lắng, có lúc hồi tưởng vềĐịnh có những nét gì riêng về tâm hồn, tính cuộc sống Hà Nội điều đó làm tăngcách?thêm sức mạnh chiến đấu, làm dịu đi-Cô yêu mến, gắn bó thân thiết với 2 đồng đội, sự căng thẳng nơi chiến trường ác liệt.cảm phục những chiến sĩ mà cô gặp trên đường -Luôn ao ước cuộc sống bình yên nhưra mặt trận.xưa.-Vào chiến trường 3 năm đã quen vớithử thách nguy hiểm, dày dạn, có bảnlĩnh sống.-Thích hát,thích làm điệu trước cácchàng trai trẻ.-Khi phá bom: hồi hộp, lo lắng, căngthẳng, vẫn nghĩ đến cái chết dù mờnhạt nhưng rất gan dạ, dũng cảm, luônlo cho công việc.?Diễn biến tâm lí của Phương Định trong lầnphá bom được miêu tả như thế nào?-Từng cử động nhỏ được tả lại: từ chỗ đến đàoquanh quả bom nóng dần,căng thẳng chờ đợitiếng nổ kề bên cái chết im lìm đáng sợ, từngcảm giác của cô gái trở nên sắc nhọn hơn.TaiLieu.VN*Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vậtđúng và hợp lí: hồn nhiên, yêu đời, yêunước, tinh nghịch, lạc quan yêu thươngđồng đội, có tinh thần trách nhiệm cao,Page 6?Tác giả dùng nghệ thuật nào để khắc hoạ nhân sẵn sàng hi sinh vì đồng đội.vật Phương Định?4-Tổng kết.-Miêu tả tâm lí…..a-Nội dung:?Khái quát nội dung truyện?Ca ngợi những cô gái TNXP trênnhững nẻo đường Trường Sơn thời kìkháng chiến chống Mĩ với tâm hồntrong sáng, thơ mộng nhưng rất dũngcảm.b-Nghệ thuật:-Ngôi kể là nhân vật chính: PhươngĐịnh.-Cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữsinh động trẻ trung và đặc biệt thànhcông về nghệ thuật miêu tả tâm lí nhânvật.?Nhắc lại những nét nghệ thuật đặc sắc?III-Luyện tập:?Vì sao tác giả lại tên truyện là“Những ngôi sao xa xôi”??Cho hs làm bài tập?-Từ ánh mắt nhìn xa xăm của PhươngĐịnh, lời các anh bộ đội lái xe ca ngợihọ, hình ảnh mơ mộng lãng mạn vàtrong sáng lại phù hợp với những côgái mơ mộng đang sống và làm việctrên cao điểm,-Tinh thần gan dạ, dũng cảm, yêu đời,yêu quê hương đất nước của các cô gáiTNXP như những ánh sao sáng dịuhiền toả sáng lên tâm hồn tình yêu đấtnước của thế hệ trẻ Việt Nam thời đánhMĩ.-Những cô gái như những ngôi sao lấplánh trên bầu trời Việt Nam.D-Củng cố:?Sưu tầm những bài thơ, bài hát về cô gái TNXP?TaiLieu.VNPage 7-Gửi em cô gái TNXP, Khoảng trời hố bom,-Gọi hs đọc ghi nhớ.-Tóm tắt truyện?E-Hướng dẫn học bài.-Tóm tắt tác phẩm.-Phân tích vẻ đẹp của 3 cô gái TNXP.-Làm bài tập trắc nghiệm.-Soạn văn học nước ngoài.TaiLieu.VNPage 8