Đừng hiểu lầm sản phẩm có QR code là có truy xuất nguồn gốc – TraceVerified

Thời gian gần đây, truyền thông hay đề cập đến các vấn đề liên quan đến thực phẩm và sức khỏe con người. Một trong những vấn đề người tiêu dùng cũng như các cơ quan chức năng quan tâm nhiều nhất  là nguồn gốc (xuất xứ) của sản phẩm. Trong đó, đa số người tiêu dùng và nhà sản xuất có suy nghĩ “sản phẩm nào dán tem (tem Barcode, tem QR code) là sản phẩm có truy xuất nguồn gốc”. Tuy nhiên, suy nghĩ trên không chính xác. Các bạn sẽ có câu trả lời của chính mình từ những phân tích dưới đây.

Mã QR là gì?

Mã QR (QR – xuất phát từ chữ Quick Response) được phát triển bởi công ty Denso Wave (công ty con của Toyota Nhật Bản) vào năm 1994. Mã QR có thể chứ chứa một lượng thông tin nhất định, được đưa vào thông qua một quy luật cho trước. Ta có thể hiểu một cách đơn giản mã QR chỉ là nơi lưu trữ thông tin.

Nguồn gốc sản phẩm là gì?

Ta có thể hiểu nguồn gốc sản phẩm là lịch sử hình thành nên sản phẩm, thường qua từng giai đoạn theo thứ tự rõ ràng (giai đoạn sản xuất, chế biến và phân phối).

Truy xuất nguồn gốc là gì?

Truy xuất nguồn gốc là khả năng theo dõi, nhận diện được một đơn vị sản phẩm qua từng công đoạn của quá trình sản xuất, chế biến, phân phối (1)hoặc là khả năng tìm ra nguồn gốc một loại thực phẩm, thức ăn gia súc, động vật sản xuất thực phẩm hoặc một hợp chất muốn bổ sung vào thực phẩm hoặc thức ăn gia súc, thông qua các giai đoạn sản xuất, chế biến và phân phối (2).

Như vậy ta có thể hiểu một cách gắn ngọn như sau:

• Nguồn gốc sản phẩm là các thông tin sản phẩm theo từng công đoạn sản xuất.
• Mã QR một công cụ được sử dụng để chứa thông tin.
• Truy xuất nguồn gốc là quá trình tìm lại nguồn gốc của một sản phẩm, cụ thể hơn là tìm lại các thông tin liên quan đến từng công đoạn sản xuất, vận chuyển và phân phối.

Như thế nào là sản phẩm có xuất nguồn gốc?

Sản phẩm có truy xuất nguồn gốc là sản phẩm mà ta có thể tìm thấy những thông tin liên quan đến từng công đoạn hình thành sản phẩm. Ngược lại, nếu không thể tìm thấy được các thông tin liên quan đến từng công đoạn sản xuất thì sản phẩm không được gọi là có truy xuất nguồn gốc.

Mã QR được sử dụng trong truy xuất nguồn gốc như thế nào?

Ví dụ: có thể tạo mã QR chứa toàn bộ 

Không phải tất cả các mã QR đều dẫn ta đến nguồn gốc sản phẩm. Ta có thể đưa vào mã QR bất kỳ thông tin nào, có thể liên quan hoặc không liên quan đến sản phẩm.có thể tạo mã QR chứa toàn bộ thông tin truy xuất nguồn gốc, cũng có thể tạo mã QR chỉ chứa một số thông tin về sản phẩm (như tên sản phẩm, nhà sản xuất, giá bán) hay chứa một đường link trang web bất kỳ…

Như vậy ta có thể đi đến kết luận rằng một sản phẩm có truy xuất nguồn gốc không nhất thiết phải có mã QR (mà có thể sử dụng một mã khác) cũng như một sản phẩm có mã QR thì cũng chưa chắc là sản phẩm có thể truy xuất được nguồn gốc. Một sản phẩm vừa có mã QR vừa có thể truy xuất nguồn gốc được thì mã QR đóng vài trò là công cụ hỗ trợ việc truy xuất nguồn gốc của sản phẩm, giúp quá trình truy xuất được thuận lợi và nhanh chóng.

(1) theo thông tư số 03/2011/TT-BNNPTNT ngày ngày 21 tháng 01 năm 2011 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quy định về truy xuất nguồn gốc và thu hồi sản phẩm không đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm trong lĩnh vực thủy sản”.

http://moj.gov.vn/vbpq/lists/vn%20bn%20php%20lut/view_detail.aspx?itemid=26281).

(2) Điều 18, tiêu chuẩn EC 178/2002