Đội triệt sản mèo hoang

TP HCMLê Nhật Long, chủ nhiệm dự án HavePaws, cùng nhóm bạn trẻ tập trung tại một công viên ở quận Gò Vấp, thực hiện đợt triệt sản mèo hoang thứ ba, chiều 19/3.

Long, 27 tuổi, cho biết dự án triệt sản mèo hoang ra đời từ tháng 12/2022, thực hiện lần đầu hôm 5/2 sau khi nhận thấy thành phố có ngày càng nhiều đàn mèo hoang. Chúng không được chăm sóc kịp thời hoặc bị bẫy thịt, nguy cơ gây truyền nhiễm bệnh dại, mất cân bằng sinh thái.

HavePaws là dự án thuộc tổ chức HAVE – một doanh nghiệp xã hội phi lợi nhuận được đăng ký pháp nhân vào tháng 6/2022.

Lê Nhật Long (áo xanh, bên rìa phải) cùng các thành viên có mặt ở công viên chiều 19/3, chuẩn bị chiến dịch bắt mèo hoang triệt sản. Ảnh: Minh Tâm

Triệt sản là một trong những biện pháp kiểm soát số lượng chó mèo hoang của nhiều nước như Australia, Mỹ với tên gọi “Bẫy – Thiến – Thả” (TNR: Trap – Neuter- Release). Các đội tình nguyện viên sẽ bắt mèo hoang, triệt sản, tìm chủ nuôi mới cho chúng hoặc thả lại tự nhiên.

Tổ chức giải cứu động vật Animal Rescue Professional cho biết từ một cặp mèo ban đầu, trong vòng 7 năm số mèo hoang thế hệ con, cháu có thể lên tới 420.000. Nếu không triệt sản sớm, số mèo hoang sẽ càng nhiều.

Sau buổi họp vào giữa tháng 12/2022, Long và các thành viên trong tổ chức lên kế hoạch cho chiến dịch, từ nghiên cứu tài liệu nước ngoài về cách bắt và triệt sản, đến kêu gọi nguồn lực, kinh phí. Sau gần hai tháng, chiến dịch bắt mèo hoang triệt sản lần đầu tiên ra đời ở Sài Gòn.

Trong công viên ở quận Gò Vấp, nơi có khoảng 50 mèo hoang trú ngụ là điểm tập kết cho nhóm hoạt động. Để có thể bắt được đàn mèo hoang, Long nhờ ông Dương Văn Lâm, 65 tuổi hỗ trợ. Ông Lâm cùng vợ là những người hay cho đàn mèo ăn trong 5 năm qua nên nhận ra chúng tăng nhanh về số lượng, khó chăm được hết. Khi Long ngỏ ý nhờ hỗ trợ bắt mèo triệt sản, ông nhận lời ngay.

Ông Dương Văn Lâm hỗ trợ dụ đàn mèo ra bên ngoài để nhóm Long thực hiện bắt. Ảnh: Minh Tâm

Sau hai đợt, nhóm bắt được 21 con đã triệt sản 19. Trong số này 14 mèo hoang đã được nhóm tìm chủ nuôi mới. Đợt ba, nhóm bắt được 5 con, trong đó có hai con còn nhỏ, hai con khác đang mang bầu phải đem về chăm sóc chờ ngày đẻ, chỉ một con đủ điều kiện triệt sản.

Long kể lần đầu vì chưa có kinh nghiệm nhóm không dùng găng tay dày để bắt nên một số người bị mèo cắn, phải đi tiêm phòng dại.

Việc bắt mèo liên tục khiến chúng hoảng sợ và cảnh giác hơn nên mỗi đợt phải cách nhau khoảng hai tuần. “Trong khoảng thời gian đó, chúng tôi để mèo ổn định sức khỏe sau triệt sản đồng thời tìm chủ nuôi hoặc cân nhắc thả về tự nhiên”, Vương Kim Loan, 26 tuổi, thành viên tổ chức chia sẻ.

Không phải bé mèo nào bắt về cũng sẽ triệt sản ngay. Long cho biết có bé mèo đem về sau khi thăm khám phát hiện bệnh cần phải chữa trị hoặc đang mang bầu thì phải đợi đẻ. Quá trình chăm sóc kéo dài nên cả nhóm phải tìm những nơi hỗ trợ chăm sóc.

Vì thế, ngoài các thành viên chủ chốt bắt mèo còn có sự giúp sức của bác sĩ thú y trong việc triệt sản. Các trạm cứu hộ mèo hỗ trợ chăm sóc giai đoạn hậu phẫu và chờ tìm chủ.

“Chi phí triệt sản đã được bác sĩ giảm giá, phần còn lại chúng tôi sẽ trích tiền từ quỹ của tổ chức”, Long nói.

Bác sĩ thú y Nguyễn Mạnh Cường cho biết mèo sau khi bắt về phải mất 1-2 ngày theo dõi sức khỏe. Nếu mèo khỏe sẽ cho nhịn ăn 6-8 tiếng trước khi phẫu thuật. Sau triệt sản, mèo đực cần khoảng một ngày để hồi phục trong khi mèo cái cần đến 5 ngày.

Theo bác sĩ Cường những năm gần đây nhờ phát triển chiến dịch triệt sản mèo nên lượng mèo hoang giảm đáng kể, khoảng 30-40%. “Đây là mô hình khá hay, về lâu dài, sẽ là giải pháp hữu hiệu nhất để giảm số lượng mèo con sinh ra”, anh nói.

Một bé mèo hoang đã được nhóm Long bắt thành công, chiều 19/3. Ảnh: Minh Tâm

Ông Nguyễn Văn Thơm, 64 tuổi, bảo vệ công viên cho biết rất hoan nghênh và sẵn sàng tạo điều kiện cho nhóm Long triển khai bắt mèo triệt sản. “Sau ba đợt bắt đã giảm khoảng 70% lượng mèo tự nhiên. Đây là sáng kiến hay, tôi nghĩ cần nhân rộng”, ông nói.

Minh Châu, 21 tuổi, sinh viên Đại học Sài Gòn đã tham hai đợt bắt mèo hoang cùng nhóm. Châu cho biết đợt một chưa có kinh nghiệm nên cô bị mèo cắn và phải tiêm ngừa 5 mũi. Nhưng nhận thấy việc làm này mang tính nhân văn nên Châu vẫn tiếp tục đồng hành cùng nhóm.

“Tôi nghĩ việc giải cứu mèo gặp nạn mang về chăm sóc tốn nhiều chi phí và công sức nhưng tình trạng mèo bị bỏ rơi vẫn còn đó. Cách tốt nhất chúng ta nên triệt sản diện rộng để ngăn chặn tỷ lệ sinh sản của mèo”, cô chia sẻ.

Sắp tới, Hoàng Long hy vọng sẽ nhân rộng chiến dịch ra các công viên khác trong thành phố. Với chuyên môn về lĩnh vực công nghệ thông tin, Long cũng đang phát triển ứng dụng di động kết nối tìm kiếm chó mèo bị mất trộm hoặc thất lạc giúp chủ. Hiện dự án đang hoàn thiện được 60%.

Minh Tâm