Danh từ là gì ? Chức năng, phân loại danh từ – Tiếng Việt lớp 4

Danh từ là gì ? Chức năng, phân loại danh từ

– Khái niệm: Danh từ là những từ chỉ sự vật (người, vật, hiện tượng, khái niệm hoặc đơn vị)

– Phân loại:

Có 2 loại danh từ đó là danh từ chung và danh từ riêng.

1. Danh từ chung: Dùng để gọi chung tên của các sự vật. Danh từ chung gồm danh từ cụ thể và danh từ trừu tượng.

– Danh từ cụ thể: Chỉ những sự vật có thể cảm nhận được bằng các giác quan như người, vật, các hiện tượng, đơn vị.

– Ví dụ:

– Danh từ chỉ người: bố, mẹ, học sinh, bộ đội,…

– Danh từ chỉ vật: bàn ghế, sách vở, sông, suối, cây cối,…

– Danh từ chỉ hiện tượng: nắng, mưa, gió, bão, động đất,…

– Danh từ chỉ đơn vị: (ghép được với số đếm).

+ Danh từ chỉ loại: cái, con, chiếc, tấm, cục, mẩu,…

+ Danh từ chỉ thời gian: ngày, tháng, năm, giờ, phút,…

+ Danh từ chỉ đơn vị đo lường: mét, cân, khối, sải tay,…

+ Danh từ chỉ đơn vị hành chính: thôn, xã, trường, lớp,…

+ Danh từ chỉ tập thể: cặp, đoàn, đội, bó, dãy, đàn,…

– Danh từ trừu tượng: Là các khái niệm trừu tượng tồn tại trong nhận thức của người, không nhìn được bằng mắt.

– Ví dụ: đạo đức, kinh nghiệm, cách mạng, tư tưởng, tinh thần, hạnh phúc, cuộc sống, lịch sử, tình yêu, niềm vui,…

2. Danh từ riêng: Dùng chỉ các tên riêng của người hoặc địa danh.

Ví dụ:

Chỉ tên người: Phạm Đức Hải Huy, Thu Hiền,…

Từ dùng với ý nghĩa đặc biệt: Người, Bác Hồ,…

Từ chỉ sự vật được nhân hoá: Cún, Dế Mèn, Lúa,…

Từ chỉ tên địa phương: Hà Nội,SaPa, Vũng Tàu,…

Từ chỉ địa danh: Hồ Tây, Nhà Thờ Lớn, Suối Tiên,…

Từ chỉ tên sông, núi, cầu, cống: sông Hồng, núi Ba Vì, cầu Rào, cống Trắng, đường Hồ Chí Minh, ngã tư Môi,…

3. Cụm danh từ:

– Do danh từ chính kết hợp với từ hoặc một số từ khác. Như vậy cụm danh từ là một tổ hợp gồm 2 hay nhiều từ kết hợp lại.

– Cụm danh từ có danh từ chính đứng sau: Các từ đứng trước danh từ thường là những danh từ chỉ số lượng.

+ Ví dụ: mấy bạn học sinh, các thầy cô, những bông hoa, một chiếc ô tô,…

– Cụm danh từ có danh từ chính đứng trước: Các từ đứng sau danh từ thường bổ sung về tính chất, đặc điểm của danh từ chính.

+Ví dụ: áo đỏ, mưa rào, ghế nhựa, con nuôi, bố đẻ, cửa sắt, gà trống, ô tô con,…

– Bài tập minh họa

Bài 1: Xếp các danh từ trong đoạn văn sau vào các nhóm

Tiếng đàn bay ra vườn. Vài cánh ngọc lan êm ái rụng xuống nền đất mát rượi. Dưới đường, lũ trẻ đang rủ nhau thả những chiếc thuyền gấp bằng giấy trên những vũng nước mưa. Ngoài Hồ Tây, dân chài đang tung lưới bắt cá. Hoa mười giờ nở đỏ quanh các lối đi ven hồ. Bóng mấy con chim bồ câu lướt nhanh trên những mái nhà cao thấp.

Trả lời:

– Danh từ chỉ người: lũ trẻ, dân chài.

– Danh từ chỉ vật: đàn, vườn, ngọc lan, nền đất, đường, thuyền, giấy, nước mưa, lưới, cá, hoa mười giờ, lối đi, hồ, bóng, chim bồ câu, nhà.

– Danh từ chỉ đơn vị: tiếng, cánh, chiếc, vũng, các, con, mái

– Danh từ riêng: Hồ Tây.

– Cụm danh từ: Tiếng đàn, vài cánh ngọc lan, những chiếc thuyền, những vũng nước mưa, các lối đi, bóng mấy con chim bồ câu, những mái nhà.

Bài 2:

Nêu ý nghĩa của cách dùng các danh từ riêng sau:

Mình về với Bác đường xuôi,
Thưa giùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người.
Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời,
Áo nâu, túi vải đẹp tươi lạ thường.
Nhớ Người những sơm tinh sương,
Ung dung yên ngựa trên đường suối reo.
Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi, rừng núi trông theo bóng Người.

TỐ HỮU

Sư Tử bàn chuyện xuất quân
Muốn sao cho khắp thần dân trổ tài
Nhỏ to, khoẻ yếu muôn loài
Ai ai cũng được tuỳ tài lập công:
Voi vận tải trên lưng quân bị
Vào trận sao cho khoẻ như voi.

(Phỏng theo LA PHÔNG-TEN, NGUYỄN MINH dịch)

Trả lời:

a. Các danh từ riêng chỉ người: Bác, Người, Ông Cụ.

Các từ này được dùng gọi Bác Hồ thể hiện sự tôn kính đối với Bác.

b. Các danh từ riêng: Sư Tử, Gấu, Cáo, Khỉ, Lừa, Thỏ Đế, Vua, Trẫm.

Các từ này được dùng gọi tên các con vật đã được nhân hoá như người.

Xem thêm tài liệu ôn tập môn Tiếng Việt lớp 4 chọn lọc hay khác: