Cờ vây – Wikipedia tiếng Việt - Blog Hỏi Đáp

Cờ vây

Một bàn cờ vây truyền thống bằng gỗ. Những quân cờ được đặt trên những điểm giao nhau của đường kẻ.

Năm tồn tại

Từ đầu nhà Chu (1046–256 TCN) tới nay

Số người chơi

Độ tuổi

6+[1][nb 1]

Thời kì chuẩn bị

Tối thiểu hoặc ko sở hữu

Thời kì chơi

Thông thường từ 20–90 phút, lúc thi đấu sở hữu thể từ 1-6 tiếng[a]

May rủi ngẫu nhiên

Kỹ năng

Phân tích bằng trực quan, chiến thuật, chiến lược

Tên gọi khác

Vây kì ()
Igo / Paduk
Baduk

a Một số ván đấu giỏi kéo dài tới 16 giờ và được chơi thành cách phiên kéo dài trong vòng hai ngày.

Cờ vây là một trò chơi dạng chiến lược trừu tượng cho hai người chơi, trong đó mục tiêu là bủa vây nhiều lãnh thổ hơn đối thủ. Trò chơi được phát minh ở Trung Hoa thời cổ đại vào hơn 2.500 năm trước, và được coi là trò chơi bảng lâu đời nhất còn được tiếp tục chơi cho tới ngày hôm nay.[2][3] Tính tới giữa năm 2008, sở hữu khoảng trên 40 triệu người chơi cờ vây trên toàn toàn cầu, một phần rất to người chơi sống tại khu vực Đông Á.[4] Tính tới tháng 12 năm 2015, Liên đoàn cờ vây quốc tế đã sở hữu tổng cùng 75 quốc gia thành viên và bốn tổ chức hiệp hội thành viên ở những quốc gia khác nhau.[5]

Bạn đang đọc: Cờ vây – Wikipedia tiếng Việt

Mặc dù những quy tắc chơi tương đối đơn thuần, nhưng về mặt giải pháp, cờ vây lại thiên biến vạn hóa vô cùng phức tạp, thậm chí còn độ phức tạp còn cao hơn cả cờ vua. Theo đo lường và thống kê của những nhà khoa học, số ván cờ hoàn toàn sở hữu thể sở hữu của cờ vua là nhiều hơn so với số nguyên tử trong phần thiên hà quan sát được, và ở cờ vây thì nó thậm chí còn còn nhiều hơn. Cờ vây sở hữu cả một bàn cờ to hơn với nhiều khoanh vùng phạm vi để chơi hơn và những ván đấu lê dài hơn, và, tính trung bình, sở hữu rất nhiều lựa chọn sửa chữa thay thế để xem xét trong mỗi nước đi. Giới hạn dưới về số lượng vị trí nước đi hợp thức trên bàn cờ trong cờ vây được ước tính là 2 x 10170. [ 6 ] [ 7 ]

Cờ vây được coi là một trong tứ nghệ – bốn loại hình nghệ thuật thiết yếu của giai cấp quý tộc tri thức Trung Hoa được nuôi dạy trong thời cổ đại. Tài liệu ghi chép sớm nhất sở hữu nhắc tới trò chơi được xác nhận nói chung là biên niên sử Tả truyện[8][9] (khoảng thế kỷ IV TCN).[10]

Mục Lục

Luật đơn thuần

[sửa|sửa mã nguồn]

Những quân cờ trong cờ vây sở hữu tên gọi khác là ” quân cờ đá ” ( stone ). Một kì thủ – người chơi cờ – cầm quân cờ trắng và người còn lại cầm quân cờ đen. Những kì thủ tuần tự đặt những quân cờ trên những nút giao còn trống ( ” nút ” hay ” điểm nút ” – point ) của một bàn cờ với một lưới những dòng kẻ size 19 × 19 ( mỗi bề là 18 ô vuông và 19 giao điểm – nút ). Người mới chơi thường chơi với những bàn cờ kích cỡ nhỏ hơn như 9 × 9 và 13 × 13, [ 11 ] và những dẫn chứng khảo cổ học cho thấy game show đã được chơi trong những thế kỷ trước trên bàn cờ sở hữu lưới 17 × 17. Tuy nhiên, bàn cờ lưới 19 × 19 đã trở thành tiêu chuẩn vào thời hạn nó gia nhập vào Triều Tiên vào thế kỷ V sau Công nguyên và sau đó là Nhật Bản vào thế kỷ VII của Công Nguyên. [ 12 ]Mục tiêu của cờ vây — như nghĩa tên gọi của nó — là vây hãm một tổng diện tích quy hoạnh to hơn so với đối thủ khó khăn. [ 13 ]Sau lúc được đặt trên bàn, quân cờ ko hề chuyển dời, nhưng một quân cờ sẽ được vô hiệu khỏi bàn cờ lúc ” bị bắt “. Việc bắt quân xảy ra lúc một hoặc một nhóm quân cờ bị vây hãm bởi những quân cờ của đối thủ khó khăn ở tổng thể những điểm phụ cận sắp kề. [ 14 ] Trò chơi sẽ diễn tiến cho tới lúc cả hai người chơi đều ko muốn triển khai tiếp nước đi nào nữa ; game show ko sở hữu điều kiện kèm theo kết thúc nào khác ngoài điều này. Lúc một ván đấu kết thúc, chủ quyền lãnh thổ được tính cùng với những quân cờ bị bắt và komi ( số điểm thêm vào tổng điểm của người chơi cầm quân trắng để tạo một lợi thế bù đắp cho việc khởi đầu ván cờ sau người còn lại – cầm quân đen ) để xác lập người thắng lợi. [ 15 ] Ván đấu cũng hoàn toàn sở hữu thể được kết thúc ngay tức khắc lúc một bên chịu nhận thua .

Tên gọi “cờ vây” trong tiếng Việt, cũng như tên tiếng Nhật igo (囲碁, igo?) sở hữu nguồn gốc từ tên Trung Quốc vi kỳ (giản thể: 围棋; phồn thể: 圍棋; bính âm: ), được phỏng dịch là “trò chơi bàn cờ bủa vây”. Trong tiếng Anh, từ để chỉ “cờ vây” là “go”, được mượn trực tiếp từ tên tiếng Nhật “igo”, và để phân biệt từ chỉ trò chơi này với động từ to go – một động từ phổ biến trong tiếng Anh, tên trò chơi thường được viết hoa,[16] hoặc, trong những sự kiện được tài trợ bởi Ing Foundation, được đọc là “goe”.

Từ ‘ baduk ‘ ( tiếng Triều Tiên : 바둑 ) trong tiếng Nước Hàn sở hữu nguồn gốc từ từ tiếng Triều Tiên Trung thế ‘ Badok ‘, nguồn gốc của nó còn gây tranh cãi ; những từ nguyên sở hữu tính kết hợp và hợp lý hơn gồm sở hữu hậu tố ‘ – ok ‘ thêm vào ‘ Bad ‘ tạo nên nghĩa ‘ bàn cờ phẳng và rộng ‘, hoặc là ghép cụm ‘ Bad ‘, tức thị ‘ vùng đất ‘, và ‘ Dok ‘, tức thị ‘ quân cờ bằng đá ‘. Những từ nguyên ít mang tính kết hợp và hợp lý hơn gồm sở hữu từ gốc ‘ Badukdok ‘, ám chỉ tới những quân cờ trong ván cờ, hoặc một từ gốc sở hữu nguồn gốc Trung Quốc là 排子 ( bài tử ), tức thị ‘ sắp xếp những quân cờ ‘. [ 17 ]
60 nước đi tiên phong của một ván cờ vây được phim hoạt hình hóa. Cụ thể, ván cờ này nhanh gọn tăng trưởng thành một đại chiến phức tạp ở góc dưới bên trái và vùng dưới bàn cờ. ( Nhấn vào bảng để xem ván cờ trong một hành lang cửa số to hơn. )Cờ vây là một game show khó khăn đối đầu với tiềm năng vây hãm một khu vực tổng quát to hơn trên bàn của một đấu thủ bằng những quân cờ so với đối phương. [ 13 ] Lúc game show diễn tiến, những đấu thủ đặt những quần cờ trên bàn để định hình thế cờ và những chủ quyền lãnh thổ tiềm năng. Những giao tranh giữa những thế cờ đối địch thường vô cùng phức tạp và hoàn toàn sở hữu thể dẫn tới việc lan rộng ra, thu gọn hoặc bắt quân hàng loạt và tổn thất những quân cờ trong thế cờ .
khí (điểm trống liền kề) của một quân cờ đen (A), lúc quân trắng chiếm lấy tuần tự mỗi điểm tự do đó bằng một quân cờ (B, C, và D). Lúc quân đen chỉ còn lại một điểm tự do (D), quân cờ đó được gọi là bị “atari”.[18] Quân trắng sở hữu thể bắt lấy quân cờ này (loại bỏ khỏi bàn cờ) với một nước đi vào điểm tự do cuối cùng của nó (tại D-1).Bốn điểm tự do – ( điểm trống liền kề ) của một quân cờ đen ( A ), lúc quân trắng chiếm lấy tuần tự mỗi điểm tự do đó bằng một quân cờ ( B, C, và D ). Lúc quân đen chỉ còn lại một điểm tự do ( D ), quân cờ đó được gọi là bị ” atari “. Quân trắng hoàn toàn sở hữu thể bắt lấy quân cờ này ( vô hiệu khỏi bàn cờ ) với một nước đi vào điểm tự do sau cuối của nó ( tại D-1 ) .Một nguyên tắc cơ bản của cờ vây là một nhóm quân cờ phải sở hữu tối thiểu một ” điểm tự do ” để được ở lại trên bàn cờ. Một ” điểm tự do ” ( hay còn gọi là ” khí ” ) là một ” điểm ” ( giao lộ ) mang tính mở ( ko sở hữu quân cờ được đặt ở đó ), nằm giáp với nhóm quân. Một ( hoặc nhiều ) điểm tự do được bao quanh bởi những quân cờ được gọi là một ” điểm mắt “, và một nhóm quân cờ sở hữu hai hoặc nhiều điểm mắt được quy ước một cách vô điều kiện kèm theo là ” sống ” ( ko bị bắt quân ). [ 19 ] Những nhóm quân tương tự ko hề bị bắt, ngay cả lúc bị vây hãm. [ 20 ] Một nhóm quân chỉ sở hữu một điểm mắt hoặc ko sở hữu điểm mắt nào được gọi là đã ” chết ” và ko hề chống lại việc bắt quân ở đầu cuối. [ 21 ]

Chiến lược tổng quát của trò chơi là mở rộng lãnh thổ của một đấu thủ, tiến công những nhóm quân yếu của đối phương (những nhóm sở hữu thể bị giết thịt), và luôn lưu tâm tới “trạng thái sống” của những nhóm quân của bản thân mình.[22][23] Những điểm tự do của những nhóm đều sở hữu thể đếm được. Những tình huống mà những nhóm quân đối địch phải bắt lẫn nhau hoặc phải chết được gọi là những cuộc “đua khí”, hoặc semeai.[24] Trong một cuộc đua khí, nhóm sở hữu nhiều điểm tự do hơn (và/hoặc sở hữu “hình cờ tốt hơn”) cuối cùng sẽ sở hữu thể bắt được những quân cờ của đối phương.[24][25] Những cuộc đua khí và những yếu tố sống và chết là những thách thức chính của cờ vây.

Một người chơi hoàn toàn sở hữu thể bỏ lượt dựa trên việc xác lập rằng ván cờ này ko còn sở hữu thời cơ đi được nước cờ nào để giành lợi thế về bản thân. Ván cờ kết thúc lúc cả hai người chơi đều bỏ lượt, [ 26 ] và sau đó được tính điểm. Đối với mỗi người chơi, số lượng quân cờ bị bắt được trừ vào số điểm trấn áp ( bao quanh ) được trong những ” điểm tự do ” hoặc ” điểm mắt ” và người chơi sở hữu điểm số cao hơn sẽ thắng trận đấu. [ 27 ] Những ván cờ cũng hoàn toàn sở hữu thể thắng bằng việc một đấu thủ nhận thua .

Những nét tiêu biểu vượt bậc

[sửa|sửa mã nguồn]

Trong giai đoạn bố cục (khởi đầu ván đấu), người chơi thường thiết lập những vị trí (hoặc “điểm cơ sở vật chất”) ở những góc và xung quanh những cạnh của bàn cờ. Những điểm cơ sở vật chất này giúp phát triển nhanh chóng những hình cờ mạnh mẽ, sở hữu nhiều lựa chọn cho khả năng sống (khả năng tự tồn tại của một nhóm quân cờ nhằm ngăn chặn việc bắt giữ) và hình thành thế trận cho những lãnh thổ tiềm năng.[28] Người chơi thường khởi đầu ở những góc, vì việc thiết lập lãnh thổ ở đó thuận tiện hơn, với sự trợ giúp của hai cạnh của bàn cờ.[29] Những trình tự khai cuộc được tạo lập ở góc được gọi là “joseki” và thường được nghiên cứu một cách độc lập.[30]

” Dame ” là những điểm nằm giữa phần cờ ranh giới giữa quân đen và quân trắng, và tương tự được coi là ko sở hữu trị giá cho cả hai bên. ” Seki ” là những cặp nhóm quân cờ đen và trắng còn sống mà ko sở hữu hai điểm mắt. Một điểm ” ko ” ( ” kiếp “, tiếng Trung và tiếng Nhật : 劫 ) là vị trí hình cờ bị lặp lại hoàn toàn sở hữu thể gây tranh chấp bằng cách buộc phải đi nước ở vị trí khác. Sau lúc nước đi đề xuất được thực thi, điểm ” ko ” hoàn toàn sở hữu thể được ” lặp lại ” và trở lại vị trí khởi đầu của nó. [ 31 ] Một số cuộc ” đấu kiếp ” ( ” đấu ko ” ) hoàn toàn sở hữu thể rất quan yếu và quyết định hành động trạng thái sống của một nhóm quân to, trong lúc những nhóm khác hoàn toàn sở hữu thể chỉ sở hữu trị giá bằng một hoặc hai điểm. Một số cuộc đấu kiếp được gọi là ” đấu kiếp dã ngoại ” ( ” picnic ko ” ) lúc chỉ một trong hai bên chịu thiệt hại nặng hơn hẳn người còn lại. [ 32 ] Người Nhật gọi nó là một ” hanami ko ” ( ” hanami ” là ” ngắm hoa ” ). [ 33 ]Việc đấu với những người khác thường yên cầu một lượng kiến thức về sức mạnh của mỗi người chơi, được chỉ định bởi thứ hạng của người chơi ( tăng từ 30 kyu lên 1 kyu, sau đó 1 dan tới 6 dan, sau đó là 1 dan giỏi lên 9 dan giỏi ). Khác biệt về thứ hạng hoàn toàn sở hữu thể được đền bù bởi điểm chấp – quân đen được phép đặt hai hoặc nhiều quân cờ lên bàn cờ để bù đắp cho sức mạnh to hơn của quân trắng. [ 34 ] [ 35 ] Mang những quy tắc khác nhau ( của Nhật Bản, Trung Quốc, AGA, vân vân ), sắp như là trọn vẹn tương tự, ngoại trừ 1 số ít trường hợp đặc trưng quan yếu nhất định .Kế bên thứ tự đi quân ( những nước đi xen kẽ nhau, quân đen đi trước hoặc đặt quân được chấp ) và những luật tính điểm, về cơ bản chỉ sở hữu hai quy tắc trong cờ vây :

Luật thứ nhất (luật về điểm tự do) nói rằng mọi quân cờ còn tồn tại trên bàn cờ phải sở hữu ít nhất một “điểm” (một giao điểm, được gọi là “điểm tự do”) ở trạng thái mở nằm giao cắt trực tiếp liền kề (trên, dưới, trái, hoặc phải), hoặc phải là một phần của một nhóm quân liên kết với nhau sở hữu ít nhất một điểm mở (“điểm tự do”) tương tự nằm kế bên chúng. Quân cờ hoặc nhóm quân cờ bị mất điểm tự do cuối cùng còn lại thì bị loại bỏ khỏi bàn cờ.
Luật thứ hai (“luật đấu kiếp”) nói rằng những quân cờ trên bàn ko bao giờ được lặp lại một vị trí của quân cờ đã sở hữu ngay trước đó. Những nước đi tạo ra kết quả tương tự bị cấm, và do đó chỉ những nước đi ở vị trí khác trên bàn cờ được cho phép trong lượt đi đó.

Hầu như tổng thể những thông tin khác về cách mà ván cờ diễn ra là điều được chiêm nghiệm ra, sở hữu tức thị nó được suy ra từ việc nghiên cứu và thăm dò những thông tin về cách mà ván cờ diễn ra, chứ ko phải là một quy tắc hay luật. Những quy tắc khác là đặc trưng, lúc chúng Open trải qua những bộ quy tắc khác nhau, nhưng hai quy tắc trên bao quát sắp như trong tổng thể những ván cờ đã được chơi .Mặc dù sở hữu 1 số ít độc lạ nhỏ giữa những bộ quy tắc được sử dụng ở những vương quốc khác nhau, [ 36 ] đáng chú ý quan tâm nhất là trong quy tắc chấm điểm Trung Quốc và Nhật Bản, [ 37 ] những độc lạ này ko tác động tác động to tới những giải pháp và kế hoạch của ván cờ .Trừ lúc được chú ý quan tâm, những quy tắc cơ bản được trình diễn ở đây là hợp thức độc lập với những quy tắc chấm điểm được sử dụng. Những quy tắc chấm điểm được lý giải riêng ko liên quan gì tới nhau. Những thuật ngữ trong cờ vây mà ko sở hữu từ tương tự sẵn sở hữu trong tiếng Anh thường được gọi bằng tên tiếng Nhật của chúng .
Cờ vây ở Trung Quốc, thời nhà Minh Hình ảnh người chơi cờ vây ở Trung Quốc do một họa sư Nhật Bản vẽ, thế kỷ XVI Tranh vẽ Quan Vũ vừa được chữa vết thương ở tay, vừa chơi cờ vâyCờ vây là loại cờ cổ, được chơi cách đây khoảng chừng hơn 4000 năm. Khởi thủy của môn cờ khởi đầu từ giấc mơ của vua Nghiêu về việc xem chơi cờ giữa Hoàng Đế ( người khởi đầu thời Ngũ Đế ) với vị tiên Dung Thành. Nhà vua đang thấy tiên Dung Thành chơi một loại cờ gồm một bàn cờ và những quân trắng đen bèn thỉnh cầu tiên dạy cờ cho mình. Đang chơi cờ hay bỗng vua Nghiêu tỉnh lại. Nhà vua ngẫm ra thấy hay quá bèn tìm cách nhớ lại và bổ khuyết thêm những quy tắc, luật lệ và phát minh thông minh ra môn cờ vây, vì mục tiêu của nó là vây chiếm chủ quyền lãnh thổ, đất đai. Sau đó, cờ vây được thái tử Đan Chu, con của vua Nghiêu truyền bá khắp thiên hạ. Trong truyện Tam Quốc Diễn Nghĩa của La Quán Trung, Quan Công đã chơi cờ vây với thuộc hạ trong lúc để cho Hoa Đà nạo xương cánh tay chữa vết thương. Vây kỳ rất lâu rồi gọi là ” dịch ” ( 弈 ), được viết với bộ ” củng “. Trong những sách cổ của Trung Hoa như Tả Truyện, Luận Ngữ, Mạnh Tử đã nhắc nhiều tới ” dịch ” nhưng từ đời nhà Hán trở đi, thì loại tên vây kỳ ngày càng thông dụng. Hứa Thuận trong Thuyết Văn Giải Tự sở hữu chép ” dịch, vây kỳ dã ” .Cờ vây lúc bấy giờ rất thông dụng ở vùng Đông Á. Nhật Bản lúc bấy giờ là nước sở hữu số người chơi cờ rất cao. Cờ vây đã tới Nhật vào thế kỷ VII và tới đầu thế kỷ XIII, nó đã được chơi thoáng rộng khắp mọi nơi trên quốc gia này. Sự tăng trưởng của Internet cũng đã làm cho nó thông dụng hơn trên khắp quốc tế và tới nay đã sở hữu 36 triệu người yêu thích môn cờ này ( thống kê của Thương Hội cờ Vây nghiệp dư quốc tế năm 1999 ) .Môn cờ vây cũng đã được người Nước Ta biết tới từ lâu, nhưng qua thời hạn, cuộc đấu tranh nên đã phần nhiều ko còn người nào biết cách chơi. Nó được phổ cập lại tại Nước Ta vào năm 1993 nhân ngày sở hữu một giảng viên ko chuyên từ Trung Quốc sang giảng dạy tạo điều kiện cho ngành Thể dục thể thao TP.HN .Cờ vây sở hữu từ thời xưa, nhưng luật của nó lại ko hề bị đổi khác theo thời hạn như những game show cổ khác. Lý do là luật chơi của cờ vây rất là đơn thuần, người nào cũng hoàn toàn sở hữu thể chơi được, ko cần tới trí mưu trí ưu việt. Trong cờ vây, quân nào cũng như quân nào, trị giá y hệt nhau, ko quân nào sở hữu tên tuổi, ko sở hữu vua, sở hữu tướng. Tướng, vua được biết như chính người chơi cờ vậy. Cờ vây, như đã biết, muốn biết chơi thì quá dễ, nhưng để chơi tới được thành ” cao cờ ” thì rất khó. Lúc chơi cờ vây cũng giống như lúc ra trận đánh giặc. Bàn cờ là mặt trận và mục tiêu là chiếm lấy chủ quyền lãnh thổ. Một kỳ thủ cờ vây thực sự biết quý trọng từng quân cờ và luôn đặt hết tâm quyết vào mỗi nước đi .

Nguyên tắc chơi

[sửa|sửa mã nguồn]

Những nhóm quân và ” khí ” của nó Hình lý giải việc bát quân Hình lý giải quy tắc KOLuật chơi cờ vây rất đơn thuần, điều then chốt chỉ cần nắm vững là người nào chiếm được nhiều đất thì người đó thắng .

Khí: Những giao điểm trống nằm ngay cạnh quân cờ gọi là “khí” của quân cờ đó. Quân cờ đứng ở giữa bàn sở hữu 4 “khí”, đứng ở biên sở hữu 3 “khí” và đứng ở góc sở hữu 2 “khí”. Nếu một quân hoặc một nhóm quân ko còn “khí”, quân đó hoặc nhóm quân đó sẽ bị bắt và đưa ra khỏi bàn cờ. Nếu quân đó hoặc nhóm quân đó chỉ còn một “khí”, điều đó sở hữu tức thị nó đang bị đe dọa, đang bị “đả cật” và sẽ bị đối phương bắt ngay sau nước đi tiếp theo.

Những chấm trắng và đen ở hình bên là “khí” của quân trắng và quân đen. “Khí” sở hữu thể cùng được san sẻ giữa hai loại quân. Nếu quân trắng được đặt vào nơi sở hữu “khí” chung của hai nhóm quân, hai nhóm quân trắng sẽ được nối với nhau thành một. Quân của đối phương sẽ bị bắt lúc nó ko còn “khí”.

Nếu một người chơi đoạt nốt ” khí ” sau cuối của một quân hay nhóm quân của đối phương, anh ta sẽ nhấc quân đó ra khỏi bàn cờ và những quân cờ đó tiêu dùng để trao đổi tù binh lúc tính điểm .

Hình bên chỉ ra một đám quân đen và đám quân trắng. Nếu đang ở trong tình huống này, mà quân trắng được đặt vào điểm A, toàn bộ quân đen sẽ bị bắt và bị đưa ra khỏi bàn cờ. Phần đất sở hữu được lúc này thuộc về quân trắng.

Tự tử: Trong luật chơi cũng ko cho phép việc chiếm nốt “khí” cuối cùng của chính quân hay nhóm quân của bạn, trừ phi việc này tiêu dùng để bắt một vài quân bủa vây của đối phương. Những quân cứng cáp đã chết, chạy tới đâu cũng ko thoát gọi là quân “chết kỹ thuật” và được bỏ ra lúc hết ván.

Quy tắc Kiếp: Nếu bạn bắt một quân, sẽ sở hữu thể xảy ra một trường hợp: bên đen sở hữu thể chơi ở điểm b và bắt bên trắng điểm a. Tiếp theo, tới lượt đi của bên trắng. Lúc này, bên trắng lại sở hữu thể đặt quân tại điểm a và bắt bên đen, điều này sở hữu thể dẫn tới việc quay trở lại như tình huống ban sơ. Trường hợp này được gọi là “kiếp” (劫, コウ, kō). Để tránh việc này xảy ra lặp đi lặp lại, người ta đã đặt ra một quy tắc là “kiếp”. Quy tắc này nói rằng, ko được phép lặp lại một trạng thái(vị trí quân và lượt đi) đã sở hữu trước đây ở bàn cờ, trừ trường hợp 2 người cùng nhường lượt đi. Nếu bên đen bắt bên trắng ở a, bên trắng ko được phép bắt lại bên đen ngay tức khắc mà cần phải đặt quân ở nơi nào đó khác. Điều này sẽ dẫn tới khả năng là bên đen sẽ đặt tiếp quân tại b để tránh bị bên trắng bắt. Nếu bên đen ko đi nước nào khác, bên trắng sở hữu thể bắt lại quân đen, bởi vì hiện tại, vị trí trên bàn cờ đã thay đổi, ko giống như trước.

Đe dọa kiếp: Đây là một phương thức hay lúc bị “kiếp” trong những tình thế quan yếu, liên quan tới sự sống chết của một đám quân to. Nếu bị “kiếp” tương tự, hãy đặt quân của bạn vào những ô sở hữu thể “đả cật” (chẹt) những đám quân to quân đối phương mà thực tế quân của bạn sẽ chết. Đối phương sẽ phải chọn một trong hai trường hợp: Hoặc ăn đám to của bạn và bạn ăn đám to mà bạn vừa chẹt, hoặc ăn quân mà bạn vừa chẹt để cứu đám quân của mình.

Tạo mắt: Lúc một đám quân trong vùng của đối phương và ko sở hữu đường thoát, để sở hữu thể sống, đám quân đó cần tạo ít nhất hai mắt nhỏ.
Một mắt nhỏ là sở hữu 1 tới 2 khí trống. Một mắt to là sở hữu nhiều hơn 2 khí và sở hữu thể coi là 1 vùng đất. Thông thường, muốn chỉ cần tạo 1 mắt to cần tạo trên 5 khí ở góc và biên và trên 6 khí ở trung tâm thì sẽ sở hữu nhiêu khả năng sống vì lúc bị xâm nhập sẽ thuận tiện tạo mắt nhỏ.

Chấp quân: Những đấu thủ chơi cờ vây sở hữu thể phổ thông về trình độ. Người chơi giỏi hơn sở hữu thể chơi handicap (chấp quân) với người chơi kém hơn, từ đó sở hữu thể làm cho cuộc chơi thú vị hơn cho cả hai người chơi, người chơi kém hơn sẽ học được rất nhiều từ cách đi của người chơi giỏi hơn và sẽ giúp họ tăng trình độ chơi cờ của mình. Thông thường, số quân chấp nhiều nhất là 9 quân và người chơi kém hơn sẽ chơi quân màu đen. Những quân được chấp thường sở hữu một số vị trí xác định trên bàn cờ. Sau lúc những quân cờ này được đặt lên bàn cờ, quân trắng khởi đầu nước tiên phong tiên.

Phân hạng người chơi

[sửa|sửa mã nguồn]

Hội chợ hướng dẫn chơi cờ Vây tại Nhật năm 2013Đẳng cấp của cờ vây phân biệt trên 2 mạng lưới hệ thống riêng ko liên quan gì tới nhau. Đó là mạng lưới hệ thống quý phái nghiệp dư và quý phái giỏi :

Cấp (級): Từ người mới khởi đầu chơi tới người chơi trung bình được chia thành nhiều cấp. Cấp mạnh nhất thường là cấp 1, càng yếu, số cấp càng cao. Chữ “cấp” thường được viết tắt là k

Ví dụ : Nếu thang nghiệp dư sở hữu 30 cấp từ 1 tới 30 thì cấp yếu nhất là 30 k, cấp mạnh nhất là 1 k .

Đẳng (段): Ký hiệu là d; chỉ những người sở hữu sức cờ mạnh, phát triển những kĩ năng ở mức độ cao, sử dụng những thao tác nhuần nhuyễn. Trái với kyu, lúc càng mạnh số đẳng càng cao. Ví dụ: 2d thì mạnh hơn 1d và 4d mạnh hơn 2d.

Để phân biệt với đẳng giỏi, ta gọi đây là đẳng nghiệp dư.

Thực chất sự sinh ra của dan ko chuyên nhằm mục đích phân hóa rõ ràng hơn khoảng cách chênh lệch giữa những trình độ. Ko phải nước nào cũng xác nhận kì thủ cờ vây giỏi nên việc sinh ra mạng lưới hệ thống ko chuyên trên cung ứng trong thực tiễn là sở hữu những kì thủ ko chuyên rất mạnh thắng được những tay giỏi .

Chênh lệch trình độ của mỗi bậc trong sang trọng nghiệp dư là 1 quân chấp, hay còn gọi là Handicap, chênh lệch càng nhiều thì số quân chấp càng nhiều, tuy nhiên tối đầy đủ quân chấp của một trận đấu là 9. Trong cờ vây người cầm quân đen được đánh trước vì vậy để công bằng người cầm quân trắng được cùng tầm 5,5 tới 6,5 điểm tùy theo cách tính theo luật Trung Quốc hay Nhật Bản. Điểm cùng đó gọi là komi.

Cấp: có nhẽ chỉ sở hữu từ 5k tới 1k (1 là cao nhất). Hệ thống cấp của giỏi nhằm chỉ tới những người sắp sửa bước vào toàn cầu giỏi của cờ vây, sở hữu thể họ đang rèn luỵện, học tập trong những trường dạy cờ nổi tiếng.
Đẳng: Để phân biệt với đẳng ko chuyên, người ta thường ký hiệu là p. Kì thủ được gọi là giỏi lúc được hiệp hội cờ vây của nước sở tại cấp chứng chỉ khẳng định trình độ chuyên môn.

Ở trình độ ko chuyên, sức cờ bộc lộ rõ ràng qua số lượng. Đối với giỏi, thứ hạng lại ko bộc lộ điều đó. Tuy nhiên ko sở hữu tức thị tay cờ vây ko chuyên hạng 30 k ko hề thắng những tay cờ vây 5 p. Những kì thủ ko chuyên giỏi nhất hoàn toàn sở hữu thể thắng những kì thủ giỏi sở hữu cấp hạng cao. Điều này là thông thường, đơn thuần : cờ vây cũng là một môn thể thao. Và trong thể thao, ko hề nói trước điều gì .

Những quá trình của một ván cờ

[sửa|sửa mã nguồn]

Hai ” mắt ” được tạo trong cờ vây Cách tạo ” mắt ” ở biên bàn cờSự mềm mỏng, khôn ngoan, nhẫn nại, biết bỏ loại nhỏ để giành loại to, biết quyết tử tiểu tiết để giành đại cục nhằm mục đích dẫn tới thắng lợi, được đối phương ” tâm phục khẩu phục ” được xem là cốt lõi của cờ vây .Ván cờ vây được chia thành 3 quá trình, gọi là : Bố cục, Trung bàn ( còn gọi là Trung bàn chiến – vì ở tiến trình này thường xảy ra đương đầu kịch liệt ), và Quan tử .

Đây là giai đoạn ra quân trong cờ vây. Đây là giai đoạn quyết định cả gương mặt của ván cờ sau này. Phần to trong khai cuộc, người ta tìm cách “án ngữ” chỉ vùng đất to trên bàn cờ bằng 1 tới hai con; sau đó sẽ phát triển dần. Thông thường, những kì thủ khởi đầu bằng việc chiếm góc mà phần to là vào sao.

Khai cuộc cực kì khó, đơn thuần vì bàn cờ vây sở hữu rất nhiều điểm để đặt quân. Để tương trợ cho những kì thủ nghiệp dư, nhiều cao thủ giỏi đã nghiên cứu, sáng tác ra những thế khai cuộc gọi là định cục. Định cục liên tục phát triển và đổi mới.

Trung bàn chiến

[sửa|sửa mã nguồn]

Ở phần này, hầu hết hai bên tập trung chuyên sâu vào việc tranh giành đất đai, mở màn tính tới những vùng tranh chấp, tìm cách đặt quân như thế nào để hạn chế sự bành trướng của đối phương, sẵn sàng chuẩn bị vây bắt quân đối phương. Những quân bị đối phương vây sẽ bị tàn phá nếu ko tạo được hai mắt. Nếu quân đã bị vây hãm, cần phải tìm cách dàn quân bên trong để tạo ra những ” mắt ” .Trung bàn là nơi bộc lộ rõ nhất tinh hoa của trí phát minh thông minh, trí khôn ngoan và sức cờ dẻo dai. Mang những người thậm chí còn hoàn toàn sở hữu thể Dự kiến được sự quan yếu của quân tới 60 nước cờ. Do tác dụng cờ vây được quyết định hành động bởi điểm số mục nên những kì thủ sử dụng nhiều phương pháp : hoặc nhảy phá đất đối phương, tàn phá quân, hoặc vây chắc đất … để giành phần thắng. Ở trung bàn, nhiều cuộc đuổi bắt to tới mức chỉ cần thất bại, người chơi tự chịu thua mà ko cần tới tiến trình Quan tử .Hầu hết những ván cờ nổi tiếng đều nhờ kĩ năng điêu luyện của những kì thủ bộc lộ trong tiến trình Trung bàn này

Sau lúc qua trung cuộc, những vùng lãnh thổ của cả hai đấu thủ tạm thời xác định, ít sở hữu khả năng tạo ra những thay đổi to về tương quan thế lực của 2 bên, việc hoàn chỉnh lãnh thổ chỉ còn là những việc nhỏ chi tiết, đó chính là giai đoạn tàn cuộc gọi là thâu quan. Những quân cờ thường được sắp xếp lại để tạo thành những hình đơn thuần, thuận tiện cho việc xác định lãnh thổ và tính điểm.

Máy tính với cờ vây

[sửa|sửa mã nguồn]

Do cờ vây sở hữu nhiều quân hơn và nhiều ô đi hơn, độ phức tạp của cờ vây vượt xa cờ vua / cờ tướng và chương trình máy tính rất khó để chơi tốt. Sau lúc Deep Blue vượt mặt nhà vô địch quốc tế cờ vua Garry Kasparov, đích tiếp theo của trí tuệ tự tạo là chương trình cờ vây hoàn toàn sở hữu thể thắng nhà vô địch. [ 38 ]Tháng 10 năm năm ngoái, chương trình cờ vây DeepMind của Google đã vượt mặt Fan Hui, người từng 3 lần vô địch môn cờ vây khu vực châu Âu. [ 38 ] [ 39 ] [ 40 ]Ngày 9/3/2016 mạng lưới hệ thống trí tuệ tự tạo AlphaGo của Google đã thử thách kỳ thủ cờ vây người Nước Hàn Lee Sedol trong một trận đấu 5 ván. Kết quả giật thột, trí tuệ tự tạo đã giành thắng lợi sau lúc thắng cả ba ván tiên phong. Kì thủ đã vô cùng sốc vì trước đó đã rất tự tín rằng hoàn toàn sở hữu thể giành thắng lợi mang về phần thưởng 1 triệu USD. [ 41 ] Lee gỡ lại ván thứ 4, ván đấu AlphaGo cầm quân đen. Bước sang ván thứ 5, Lee Sedol lại liên tục tạo ra giật thột lúc quyết định hành động cầm quân đen, do anh nhận thấy AlphaGo chơi ko tốt lúc phải cầm quân đen ở ván thứ 4. Tuy sở hữu chiếm được đôi chút lợi thế ở khu phía Nam bàn cờ, nhưng sau cuối Lee Sedol vẫn phải chịu thất bại chung cuộc 4-1, lúc AlphaGo trọn vẹn làm chủ thế trận. Mang đôi luồng thông tin về việc AlphaGo thua ở ván thứ 4 do mắc phải lỗi giống con người – Quá tự tín – nhưng thông tin này chưa được kiểm chứng và chưa sở hữu nguồn tin chính thức từ nhóm phong cách thiết kế .

Một số loại cờ khác sắp giống cờ vây

[sửa|sửa mã nguồn]

Cờ Othello: cờ này sở hữu hình dáng quân cờ cũng tương tự như cờ vây, những quân cờ hình tròn dẹt y sì nhau, mỗi quân sở hữu màu đen và trắng ở mỗi mặt. Những quân cờ được đặt vào những ô cờ, chứ ko phải đặt vào những điểm giao nhau như trong cờ vây. Tuy nhiên, cờ này sở hữu luật chơi đơn thuần hơn và mục đích là biến những quân cờ đối thủ thành quân cờ của mình, càng nhiều càng tốt. Lúc bắt được quân cờ của bên kia, quân cờ đó sẽ được lật mặt và trở thành quân cờ bên này.
Gomoku, Pente và Renju (Renju còn gọi là 連珠五子棋, Liên Châu Ngũ Tử Kỳ, Five in a Row…): Những cờ này sở hữu hình dáng quân cờ cũng tương tự như cờ vây, sở hữu những quân cờ màu trắng và quân cờ màu đen, bàn cờ chia lưới 19×19 hoặc 15×15. Trong những trò chơi này, mục đích là tạo thành một dãy sở hữu 5 quân cờ cùng màu, đứng liên tục cạnh nhau (tương tự cờ Caro của Việt Nam). Những trò chơi này ko sở hữu nhiều chiến thuật bằng cờ vây.
Connect6: giống ba trò chơi vừa nêu ở trên, nhưng mục đích sở hữu khác, thay vì tạo 5 quân sẽ là tạo được 6 quân liên tục trên cùng một hàng.

Thành ngữ trong cờ vây

[sửa|sửa mã nguồn]

Góc vàng, biên bạc, giữa cỏ khô
Vây kì dị học nan tinh (cờ vây dễ học mà khó giỏi)

Những danh thủ cờ vây

[sửa|sửa mã nguồn]

Nam kỳ thủ

Trần Quang đãng Tuệ, Thành xã Hồ Chí Minh, vô địch giải Vô địch Quốc gia năm 2019.
Lê Mai Duy, Thành xã Hồ Chí Minh, vô địch giải Vô địch Quốc gia năm 2002, 2004, 2006, 2011.
Đỗ Khánh Bình, vô địch giải Vô địch Quốc gia năm 2010, 2012, 2018.
Phạm Đức Anh, Hà Nội, vô địch giải Vô địch Quốc gia năm 2013.
Bùi Lê Khánh Lâm, vô địch giải Vô địch Quốc gia năm 2009, 2015.
Nguyễn Mạnh Linh, vô địch giải Vô địch Quốc gia năm 2016, 2017.
Phạm Nguyễn Hữu Lộc, vô địch giải Vô địch Quốc gia năm 2014.
Trần Trung Tín, Thành xã Hồ Chí Minh, huy chương đồng, giải Vô địch Quốc gia năm 1999, 2003.
Đoàn Vũ Chung, Hà Nội, nhận được chứng chỉ 2d từ Nihon Kiin năm 1998
Vũ Thiện Bảo, Hà Nội, nhận được chứng chỉ 1d từ Nihon Kiin năm 1998

Nữ kỳ thủ

Ngô Thị Thanh Thủy, Tp Hồ Chí Minh, vô địch giải Vô địch Quốc gia năm 2001.
Nguyễn Thị Hương, Hà Nội, á quân giải Vô địch Quốc gia năm 2001.
Nguyễn Thị Hương, Hà Nội, vô địch giải Vô địch Quốc gia năm 2002
Nguyễn Thị Hồng Anh, Kiên Giang, á quân giải Vô địch Quốc gia năm 2002, 2006.
Nguyễn Thị Hồng Anh, Kiên Giang, vô địch giải Vô địch Quốc gia năm 2003, 2004, 2005.
Ngô Thị Thanh Thủy, Tp Hồ Chí Minh, á quân giải Vô địch Quốc gia năm 2003.
Trần Thanh Mai, Hà Nội, vô địch giải vô địch quốc gia năm 2006

Triết lý và giai thoại trong cờ vây

[sửa|sửa mã nguồn]

Âu Dương Tu đời nhà Tống sở hữu viết trong Tân Ngũ Đại Sử:

Việc trị nước cũng ko khác gì đánh cờ vây, biết cách tiêu dùng, biết cách đặt cho đúng chỗ thì thắng, ko biết cách tiêu dùng, cách đặt thì thua.

Lục Cửu Uyên, một lý học gia người Trung Hoa, treo bàn cờ trên tường và trầm tư suy nghĩ, sau hai ngày sở hữu thốt ra một câu:

Cờ vây so với hà đồ cũng chẳng sở hữu khác gì nhau.

Vào đời nhà Tấn, ở núi Tín An, quận Thạch Thất, sở hữu một tiều phu tên là Vương Chất. Lúc đi vào rừng đốn củi như mọi hôm, ông thấy sở hữu hai đứa bé ngồi đánh cờ. Ông được đưa cho một vật nhỏ như hạt táo, ăn vào để ko cảm thấy đói. Hai đứa bé thì đánh cờ, còn Vương Chất ngồi chống búa xem. Sau thời kì khá lâu, một đứa bé chỉ vào ông và nói rằng, cán búa của ngươi mục rồi kìa. Sau lúc hết ván cờ, Vương Chất trở về quê cũ thì mọi thứ đã thay đổi khác, do lúc này ông đã 100 tuổi. (Lạn Kha tiên khách)

Cờ vây trong nghành khác

[sửa|sửa mã nguồn]

…Lúc hương sớm lúc trà trưa

Bàn Vây điểm nước, đường tơ họa đàn

Lúc chén rượu, lúc cuộc cờ

Lúc xem hoa nở, lúc chờ trăng lên….

Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du

…Tìm nơi tịch mịch, chốn vườn thơm

Xem cuộc cờ vây nơi ngõ ẩn…

Trích thơ của Ngô Thì Nhậm

Vây kỳ nhàn đắc địa,

Đối tửu tuý vi hương.

(Chơi cờ vây, nhàn là nơi đắc địa,

Uống rượu với bạn, say là quê nhà.)

Trích thơ “Thôn quê” – Nguyễn Xưởng – thời nhà Trần

Trong ca dao, tục ngữ

[sửa|sửa mã nguồn]

Nỗi về nỗi ở chưa xong

Bối rối trong lòng như đánh cờ vây.

Trong văn xuôi

[sửa|sửa mã nguồn]

Trong điện ảnh

[sửa|sửa mã nguồn]

[ Thiếu niên cờ vây_ Giang Liêu Nhi ] … phim hoạt hình Trung Quốc

^
Trẻ em dưới một độ tuổi nào đó sở hữu thể nuốt hoặc nghẹn những quân cờ.

Xem thêm: Trick or Treat là gì? Trò chơi Trick or Treat có ý nghĩa như thế nào? – https://hongvlogs.com