Chọn mua sầu riêng theo giống, theo mùa

Kết cục, chất lượng nhiều trái sầu riêng không đáp ứng kỳ vọng của người tiêu dùng như vỏ dày, cơm mỏng, cơm sượng, cơm nhão, màu cơm trắng bệch, cơm sũng nước, hạt to, lạt, đắng. Có khi gặp trái sầu riêng cơm có được màu vàng như ý, đầy múi nhưng ăn chẳng ra gì. Nhờ quá trình khuyến cáo trồng sầu riêng chất lượng cao nhiều năm qua, chất lượng trái sầu riêng hiện đã được cải thiện rất nhiều. Sau đây là phương pháp nhận dạng sầu riêng phổ biến trên thị trường, theo đặc điểm giống, theo mùa thu hoạch.

Theo thống kê của nhà chuyên môn, trong sản xuất tồn tại hơn 80 giống sầu riêng. Quá trình khuyến cáo trồng sầu riêng chất lượng cao hàng chục năm qua, không còn ai trồng sầu riêng hạt nữa, diện tích sầu riêng chất lượng kém đang được thu hẹp nhưng hiện vẫn còn thấy bán dạo trên phố phường và các vùng thôn quê hẻo lánh. Lẫn lộn các giống sầu riêng trên thị trường làm cho một số thực khách chưng hửng khi mua nhầm sầu riêng chất lượng kém.

Để mua được sầu riêng chất lượng cao theo ý muốn, không nên mua sầu riêng bán dạo, cần chọn sạp trái cây cố định trong cửa hàng, siêu thị, sạp chợ cố định, người bán biết rõ giống sầu riêng và đảm bảo chất lượng cơm sầu riêng cho khách (không đúng như giao kèo khách mua có quyền trả lại…).
Sau đây là phương pháp nhận dạng sầu riêng phổ biến trên thị trường, theo đặc điểm giống, theo mùa thu hoạch.
            Sầu riêng khổ qua xanh (SR KQX) – giống nội, vào vụ thu hoạch sớm nhất (từ trung tuần tháng 4) và có khả năng tham gia suốt thời vụ thu hoạch (trung tuần tháng 7) và nhiều tháng trái vụ sau đó. SR KQX có dạng trái thuôn hình quả trám, màu vỏ xanh giống như màu trái khổ qua (rau) và nhiều trường hợp màu vỏ đậm hơn một chút do tán lá thoáng hoặc do “hiệu ứng” của những lần phun phân bón lá, gai nhọn đóng khá dày. Giống SR KQX được đánh giá là giống có chất lượng trung bình. SR KQX có cơm vàng, hơi nhão, rất thơm và béo nhưng hạt rất to. Phần thịt trái ăn được đối với trái căng đều của SR KQX là 16 – 18%. Tỷ lệ này sẽ thấp hơn ở trái có hộc lép hoặc trái nhỏ. Hầu như chưa gặp trái KQX bị sượng nên người bán thường chưng bảng “bao ăn” và đó là lý do tồn tại của SR KQX với giá “khiêm tốn” chiều thực khách bình dân.
Sầu riêng Ri 6 (SR Ri 6) – giống nhập, khá phổ biến trên thị trường hiện nay. SR Ri 6 cho thu hoạch khá sớm (trung tuần tháng 5), ở miền Tây SR Ri 6 lai rai suốt vụ thu hoạch và kết thúc vào trung tuần tháng 7, ở miền Đông chậm hơn 1 tháng. SR Ri 6 có dạng trái thuôn hình quả trám, màu vỏ vàng khi chín, gai hơi tù và thưa. Giống SR Ri 6 được đánh giá là giống có chất lượng tốt; cơm vàng đến vàng đậm, thịt ráo, thơm, béo. SR Ri 6 được xếp vào nhóm hạt lép dù có 15 – 25% trái có hạt to. Phần thịt trái ăn được đối với trái căng đều của SR Ri 6 là 30 – 32%. Trừ khi nhà vườn lỡ bón phân mùa mưa trên cây đang mang trái và ra lá, SR Ri 6 ít khi bị sượng. Do chất lượng tốt, SR Ri 6 ở vào nhóm giá bán cao.

Sầu riêng Monthong (SR MT) – giống nhập, cũng khá phổ biến trên thị trường hiện nay. SR MT ở miền Tây cho thu hoạch vào hạ tuần tháng 5 trở về trước, ở miền Đông kết thúc vào tháng 8, SR MT ở Lâm Đồng từ tháng 7, tới tháng 10 còn có thu hoạch. SR MT rất dễ nhận dạng. Nó có dạng trái hình trụ, vai trái đầy và “không giống ai” ở phần đuôi trái – đuôi rùa. SR MT dễ gặp trái méo, lép một phần ở các hộc. Gai SR MT nở ở chân và hơi nhọn. Khi chín SR MT có màu vỏ vàng đồng hoặc vàng xám. Giống SR MT được đánh giá là giống có chất lượng tốt; cơm vàng lạt đến vàng, thịt ráo, hơi xơ, thơm, béo. SR MT được xếp vào nhóm hạt lép, rất ít khi gặp hạt mẩy. Phần thịt trái ăn được đối với trái căng đều của SR MT là 32- 36%. SR MT trong mùa ít khi bị sượng. Do chất lượng tốt, giá SR MT ở vào nhóm giá bán cao.

Sầu riêng Chane (SR Chane) – giống nhập. Trên thị trường hiện nay có một ít SR Chane. SR Chane ở miền Tây cho thu hoạch vào hạ tuần tháng 5 trở ra. SR Chane có dạng trái hình trụ, vai trái và đuôi trái đầy, rốn trái rõ và thụt vào 1 – 2 cm. SR Chane ít khi gặp trái méo, lép. Gai SR Chane nở ở chân và tù ở ngọn. Khi chín SR Chane có màu vỏ xanh xám, mã không khá. Giống SR Chane được đánh giá là giống có chất lượng tốt; cơm vàng lạt đến vàng, thịt ráo, thơm. SR Chane được xếp vào nhóm hạt lép, rất ít hạt mẩy. Phần thịt trái ăn được đối với trái căng đều của SR Chane là 30 – 35%. Do chất lượng tốt, giá SR Chane ở vào nhóm giá bán cao.

Sầu riêng Chín Hóa (SR 9H) – giống nội. Trên thị trường hiện nay sản lượng SR 9H còn thấp. SR 9H ở miền Tây cho thu hoạch vào trung tuần tháng 6 trở ra, tháng 7 ở miền Đông. SR 9H có dạng trái hình cầu, vai trái và đuôi trái đầy, rốn trái rõ và thụt vào 1 – 1,5 cm. SR 9H có gai thưa, nở ở chân và nhọn ở ngọn. Khi chín SR 9H có màu vỏ xanh xám đến vàng xám. SR 9H là giống có chất lượng tốt; cơm vàng, thịt hơi nhão, rất béo, rất thơm. SR 9H được xếp vào nhóm hạt lép, rất ít thấy hạt mẩy. Phần thịt trái ăn được đối với trái căng đều của SR 9H là 28 – 30%. Do chất lượng tốt, giá SR 9H ở vào nhóm giá bán cao.

Sầu riêng hạt lép chuồng bò (SR HLCB) – giống nội địa, cũ. Trên thị trường hiện nay có một ít SR HLCB. SR HLCB cho thu hoạch vào hạ tuần tháng 5 trở ra. SR HLCB có dạng trái hình trụ, vai trái và đuôi trái đầy, rốn trái nhỏ nhưng rõ và thụt vào 2 – 2,5 cm, các hộc nổi rõ. Gai SR HLCB trung bình, nhọn ở ngọn. Khi chín SR HLCB có màu vỏ vàng xám và xanh xám. Giống SR HLCB là giống cũ có chất lượng khá; cơm vàng, thịt ráo, thơm. SR HLCB có hạt nhỏ. Phần thịt trái ăn được đối với trái căng đều của SR HLCB là 25 – 30%. SR HLCB ở vào nhóm giá bán trung bình khá.

Độ chín của sầu riêng đóng vai trò quyết định chất lượng thịt trái khi khui. Để trái sầu riêng rụng tự nhiên (có dây treo trái trên cành) hoặc chờ đủ độ già và cắt xuống 1 – 2 ngày sau thấy cuống trái rời ra ở phần giáp nối, hai ngày sau xẻ ăn rất ngon. Trường hợp khớp nối cuống trái đã bị mất trước đó thì lấy ngón cái và ngón trỏ đặt vào cạnh đầu hai gai gần nhau, níu vào thấy đầu gai di chuyển, chân gai không còn cứng là tách hộc lấy múi ăn. Nhìn vào cấu trúc cuống trái thấy màu vàng thì ruột trái màu vàng, thịt cuống trái màu trắng là ruột trái bên trong trắng bệch.

                                                                                                               Nguồn: Liên Hiệp hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam