Chiến lược con nhím, thành công từ sự đơn giản,

Chú thích: Cáo xinh đẹp, thông minh, ma mãnh, do đó nếu lựa chọn nhiều người sẽ chọn Cáo.

MÔ HÌNH CON NHÍM: 

Chiến lược Con nhím (Hedgehog Concept): ra đời dựa trên một câu chuyện ngụ ngôn của Hy Lạp cổ đại với ý nhấn mạnh là: “Cáo ma mãnh biết rất nhiều thứ, nhưng Nhím lù đù thì chỉ thuộc nằm lòng một thứ, đó là tự vệ”.

Truyện ngụ ngôn Cáo và Nhím: trong truyện ngụ ngôn này, Cáo dùng rất nhiều chiến lược mưu mẹo để bắt Nhím. Cáo rình rập, tấn công, chạy nhanh, thậm chí giả chết… Thế nhưng hết lần này đến lần khác, Cáo bị đánh bại, thân mình cắm chi chít gai Nhím. Cáo không bao giờ hiểu được bí quyết Nhím thành công là làm thành thục một hành động – đó chính là: “tự vệ”. 

Triết gia Isaiah Berlin lấy truyện ngụ ngôn Cáo và Nhím này và đưa vào đời thực qua một bài luận, ra mắt năm 1953, với tựa đề: “The Hedgehog and the Fox” (Cáo và Nhím). Theo đó, Isaiah Berlin phân loại con người thành hai (02) nhóm: Cáo và Nhím.

Isaiah Berlin lập luận rằng, Cáo là loài động vật khéo léo và ma mãnh, luôn theo đuổi nhiều mục tiêu và lợi ích. Vì Cáo có quá nhiều mối quan tâm, chiến lược khác nhau, nên suy nghĩ của Cáo thường bị xao nhãng và không tập trung. Do đó, trong dài hạn Cáo khó mà đạt được một thành tích thật sự xuất sắc. Trái lại Nhím rất chậm chạp, nhàm chán, nên thường ít được chú ý đến. Thế nhưng, Nhím lại có thể nhìn mọi việc theo cách đơn giản, tập trung vào một Tầm nhìn bao quát nhất. Đó là cách tư duy giúp Nhím ra quyết định, làm mọi thứ thành công, bất chấp mọi điều kiện bất lợi.

Chiến lược Con Nhím được Jim Collins phát triển trong Cuốn sách “Good to Great” (Từ tốt đến vĩ đại) – phát hành năm năm 2001. Theo Jim Collins, các tổ chức sẽ có nhiều khả năng thành công hơn nếu họ tập trung vào một việc và làm tốt việc đó. Bằng cách này, tổ chức đó có thể đánh bại đối thủ cạnh tranh của họ và trở thành những tổ chức thực sự vĩ đại.

Một tổ chức có thể vạch ra “Chiến lược con Nhím” của mình thông qua việc suy xét ba (03) điều: một là, tổ chức đó phải có khả năng hiểu được niềm đam mê thực sự của những con người trong công ty; hai là, công ty đó cần xác định được những gì mình có thể làm tốt hơn so với bất cứ ai khác; ba là, tổ chức đó cần xác định điểm mạnh có thể khai thác để tạo ra doanh thu tốt nhất.

Khi một tổ chức đã xác định Khái niệm Con Nhím cho mình, các nhà lãnh đạo nên cống hiến toàn bộ năng lượng và nguồn lực để theo đuổi một điều tốt nhất. Jim Collins lập luận rằng các tổ chức muốn vượt qua giai đoạn khó khăn để tồn tại và phát triển – cần tập trung vào điều tổ chức làm tốt nhất – thay vì mở ra lĩnh vực khác thay thế.

Lối đi đúng đắn của một tổ chức là nơi giao thoa của ba (03) câu trả lời trên. Vị trí trung tâm này được coi là “tâm chấn” cho chiến lược của tổ chức, được mô tả trong mô hình dưới đây:

Chú thích: Sự nghiệp lý tưởng là giao thoa: điều đam mê, điều có thể làm tốt nhất, điều tạo ra lợi nhuận cao nhất.

ÁP DỤNG HỌC THUYẾT CON NHÍM:

Học thuyết Con Nhím có thể áp dụng với các tổ chức và cá nhân. Hãy tập trung vào mỗi (01) vòng tròn trong ba (03) vòng trên và nghiên cứu xem – chúng ta có thể áp dụng chúng như thế nào:

Bước 1: Khám phá ra đam mê của bản thân.

Hãy suy nghĩ, điều gì khiến cho chúng ta đắm đuối với công việc. điều gì khiến chúng ta cảm thấy hào hứng nhất; điều gì đánh thức chúng ta vào mỗi buổi sáng và giữ chúng làm việc miệt mài đến tối muộn khi những người khác đã ra về [?]. 

Đối với mỗi tổ chức, hãy cân nhắc tới những động cơ, giá trị mà thành viên trong tổ chức hướng tới. Sau đó, tổ chức hãy xem lại Sứ mệnh, Tầm nhìn, Giá trị cốt lõi của tổ chức, và: những thành viên có thể thấm nhuần những giá trị này đến đâu.

Bước 2: Xác định những gì chúng ta có thể làm giỏi nhất.

Chúng ta là phải nhận thức được những gì chúng ta có thể làm tốt hơn so với bất kỳ đối thủ nào khác. Nếu không thể là Số một trong lĩnh vực của mình, thì đây không nên là cơ sở của Chiến lược Con Nhím.

Đối với mỗi tổ chức, các thành viên cần phải biết những lĩnh vực mà tổ chức không có cơ hội trở thành Số một. Hãy trung thực khi xem xét những điểm yếu này. Tuy nhiên cũng lưu ý rằng, việc không phải là một tổ chức hàng đầu trong một lĩnh vực nào đó là hoàn toàn bình thường, bởi việc tìm ra điểm mà mình giỏi nhất (trái với việc mình kém) thì có tác động mạnh mẽ hơn rất nhiều.

Bước 3: Nhận biết động cơ kinh tế.

Để có một động cơ kinh tế lành mạnh, chúng ta phải hoàn toàn hiểu làm thế nào để tạo ra dòng tiền bền vững và lợi nhuận. Sự thấu hiểu này nên được thể hiện như một “mẫu số kinh tế” hay biện pháp mà có thể có tác động lớn nhất và bền vững nhất đến sự thành công lâu dài của chúng ta.

Ví dụ, trong những năm 1970, Walgreens – nhà bán lẻ khổng lồ ở Mỹ xây dựng Tầm nhìn – trở thành nhà thuốc tiện lợi nhất trên thế giới. Walgreens tin rằng, mình này có thể đạt được mục tiêu này, và có đủ niềm đam mê để tiếp tục theo đuổi tham vọng đó. Để đo lường sự thành công, Walgreens đã thay đổi trọng tâm từ lợi nhuận trên mỗi cửa hàng thành lợi nhuận trên mỗi khách hàng, vì nhà bán lẻ này xác định rằng, điều này phù hợp hơn với tầm nhìn của công ty. Bằng cách chú trọng vào mục đích tạo nên sự tiện lợi cho mọi người, Walgreens đã mở thêm nhiều cửa hàng mới, theo đó lượng khách hàng ghé thăm cũng nhiều hơn, dẫn đến kết quả lợi nhuận tăng lên trên toàn bộ hệ thống bán hàng của công ty. Giả thiết nếu Walgreens lựa chọn chiến lược tập trung vào lợi nhuận trên mỗi cửa hàng, mà có thể đạt được bằng cách giảm tổng số lượng cửa hàng, thì thành công thu được của Walgreens chắc chắn sẽ ít hơn, vì nó lệch với định hướng ban đầu là tập trung vào tính tiện lợi.

Bước 4: Tìm kiếm “tâm chấn”.

Một khi đã xem xét ba (03) vòng tròn của Mô hình Con Nhím, hãy tìm kiếm điểm giao thoa của chúng. Tại nơi ba vòng tròn giao nhau, chúng ta sẽ tìm thấy Chiến lược Con Nhím: Tầm nhìn trung tâm để định hướng chiến lược. 

Ví dụ: hãy tưởng tượng rằng chúng ta có đam mê về sáng tạo, đổi mới và làm điều tốt cho những người khó khăn. Chúng ta cũng nhận ra rằng, mình có khả năng trở thành công ty phát triển các hệ thống lọc nước tốt nhất thế giới, với giá cả phải chăng, với các bình chứa nước di động. Chúng ta có một mạng lưới tổ chức từ thiện lớn, đồng thời chúng ta có kinh nghiệm trong việc kinh doanh với khối lượng lớn, có sẵn những khách hàng lớn. Vì vậy, một Chiến lược Con Nhím khả thi có thể là: phát triển một hệ thống lọc nước di động để người dân ở các quốc gia đang phát triển có thể sử dụng để lọc nước sông. Chúng ta có thể bán các sản phẩm này với số lượng lớn cho các tổ chức từ thiện. Vậy là chúng ta đã xây dựng Chiến lược Con Nhím của riêng mình. Không cần lo lắng nếu Chiến lược Con Nhím của chúng ta chưa định hình rõ ràng ngay lập tức. Chúng ta có thể phải làm một số phân tích bổ sung hoặc tìm hiểu các kết hợp khác nhau để tìm ra tầm nhìn cốt lõi phù hợp nhất.

Bước 5: Đánh giá lại chiến lược.

Một khi chúng ta đã tìm thấy các khu vực tốt nhất trên sự giao nhau giữa các vòng tròn, hãy xem xét chiến lược hiện tại: Chúng ta được lợi gì từ việc phát triển một chiến lược đổi mới. Khi đó, chúng ta cũng sẽ thành thật với chính mình về chiến lược mới đó.

Trong một tổ chức, hãy giải thích Chiến lược Con Nhím là gì và chuyển tải thông điệp vì sao nó quan trọng đến mức – tổ chức gắn Con Nhím với chiến lược của mình, phản ánh niềm đam mê thực sự, điểm mạnh và khả năng kinh tế của tổ chức đó. Một khi chiến lược mới đã khớp với Tầm nhìn và sứ mệnh của tổ chức, nó sẽ vạch ra mối tập trung lâu dài cho không chỉ cho các thành viên mà còn với nhà phân phối, nhà cung cấp, khách hàng, đối tác của tổ chức.

TỔNG KẾT CHIẾN LƯỢC CON NHÍM: 

Chiến lược Con Nhím ban đầu được dựa trên một câu chuyện ngụ ngôn Hy Lạp cổ đại. Jim Collins đã đưa ra một mô hình quản trị trong cuốn sách nổi tiếng của mình “Good to Great” (Từ tốt đến vĩ đại).

Khái niệm này giúp cho tổ chức của chúng ta tập trung vào ba (03) “vùng”: thứ nhất là đam mê, thứ hai là tài năng và thứ ba là động cơ kinh tế. Bằng cách hiểu thấu đặc thù từng “vùng”, và đặc biệt quan trọng hơn, là nắm tường minh về nơi mà ba (03) vùng này giao nhau, chúng ta có thể xác định trọng tâm chính giúp định hướng cho tổ chức tiến đến những thành công trong dài hạn.

DANH NGÔN THÀNH CÔNG TỪ SỰ KIÊN TRÌ:

1- “Những thành tựu vĩ đại không được gặt hái bằng sức mạnh mà bằng sự kiên trì” – Samuel Johnson. 

2- “Tôi nghĩ và nghĩ hàng năm hàng tháng. Chín mươi chín lần tôi đi tới kết luận sai lầm. Lần thứ một trăm tôi đúng” – Albert Einstein. 

3- “Sự bền bỉ là tính kiên nhẫn được tập trung” – Thomas Carlyle.

4- “Tất cả mọi điều giá trị đều cần thời gian, không có thành công qua đêm” – Jack Canfield.

5- “Tôi có thể cho bạn công thức thành công sáu chữ: Nghĩ kỹ lưỡng – theo tận cùng” – Eddie Rickenbacker.

6- “Không biết đã bao nhiêu lần con người buông tay từ bỏ khi mà chỉ một chút nỗ lực, một chút kiên trì nữa thôi là anh ta sẽ đạt được thành công” – Elbert Hubbard. 

7- “Thường mất nhiều thời gian để tìm được đường ngắn hơn” – Khuyết danh.

8- “Việc bạn đi chậm thế nào không quan trọng, miễn là bạn không ngừng bước” – Andy Warhol.

9- “Trong bất cứ tình huống nào bạn có thể nghĩ ra, thiếu kiên nhẫn là nguồn của sự yếu đuối và nỗi sợ, trong khi kiên nhẫn thể hiện sự chắc chắn và mạnh mẽ” – Jim Rohn.

10- “Nghị lực và bền bỉ có thể chinh phục mọi thứ” – Benjamin Franklin.

11- “Kiên nhẫn không phải là thụ động, ngược lại, nó rất chủ động. Đó là sức mạnh tập trung” – Edward Bulwer Lytton.

12- “Người chuyển núi bắt đầu bằng việc dỡ những hòn đá nhỏ” – William Faulkner.

13- “Hầu hết những điều quan trọng trên thế giới đã được thực hiện bởi những người không bỏ cuộc ngay cả khi dường như chẳng có chút hy vọng nào” – Dale Carnegie.

14- “Cứ tiến lên. Cứ tiến lên. Tôi đã mắc mọi sai lầm có thể phạm phải. Nhưng tôi vẫn tiến lên” – Rene Descartes.

15- “Kiên nhẫn, bền bỉ và đổ mồ hôi là sự kết hợp không thể đánh bại của thành công” – Napoleon Hill.

16- “Không rắc rối nào đứng vững được trước cuộc tấn công của suy nghĩ kiên trì” – Voltaire.

17- “Nguồn sức mạnh to lớn thường là sự kiên nhẫn giản đơn” – E. Joseph Cossman.

18- “Nếu có bao giờ tôi tìm được những phát kiến giá trị, đó là nhờ chú tâm kiên trì hơn là nhờ bất cứ tài năng nào khác” – Isaac Newton.

19- “Chỉ những người có lòng kiên nhẫn để làm điều đơn giản một cách hoàn hảo mới đạt được kỹ năng để làm điều khó khăn một cách dễ dàng” – Friedrich Schiller. 

20- “Mọi nỗ lực đều cần đến khả năng bước dặm cuối cùng, lên kế hoạch cuối cùng, chịu đựng những giờ cuối cùng trôi qua. Chiến đấu tới cuối cùng… là đặc tính chúng ta cần có để đối diện với tương lai như những người kết thúc” – Henry David Thoreau.

21- “Ai cũng có thể thực hiện phép màu, ai cũng có thể chạm đến mục tiêu, nếu anh ta có thể nghĩ, nếu anh ta có thể chờ đợi, nếu anh ta có thể kiên trì” – Hermann Hesse.

22- “Bạn càng bền bỉ, càng có nhiều cơ hội điều gì đó có lợi cho bạn sẽ xảy ra. Cho dù có khó khăn đến bao nhiêu, bạn càng kiên trì lâu, bạn càng có thể thành công” – Jack Canfield.

23- “Nỗ lực chỉ hoàn toàn trao đi phần thưởng sau khi người ta không chịu bỏ cuộc” – Napoleon Hill.

24- “Điều tốt đẹp đến với những ai tin tưởng, điều tốt đẹp hơn đến với những ai kiên trì, và điều tốt đẹp nhất đến với những ai không bỏ cuộc” – Zig Ziglar.

25- “Thứ rất quan trọng mà bạn phải có là sự kiên nhẫn” – Jack Ma.

Luật sư Phạm Ngọc Minh – Giám đốc điều hành của Công ty Luật TNHH Everest, tổng hợp