Chiến Lược Cạnh Tranh Là Gì? 4 Chiến Lược Phổ Biến Nhất

Xây dựng chiến lược kinh doanh là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà doanh nghiệp cần quan tâm. Vậy chiến lược cạnh tranh là gì? Các nhà quản trị đã nắm được các chiến lược kinh doanh hiệu quả hay chưa?

Nếu chưa, hãy theo dõi ngay bài viết bên dưới của Mikotech để tìm hiểu về khái niệm, ý nghĩa, vai trò, ưu nhược điểm, yếu tố ảnh hưởng và các chiến lược cạnh tranh. Cùng với đó là cách phân biệt chiến lược cạnh tranh và chiến lược kinh doanh.

Chiến lược cạnh tranh là gì? Khái niệm của chiến lược cạnh tranh

Chiến lược cạnh tranh được hiểu là hệ thống những kế hoạch triển khai ngắn hạn và dài hạn mà tổ chức vạch ra để gia tăng lợi thế cạnh tranh so với đối thủ. Thêm vào đó, doanh nghiệp có thể chủ động đánh giá những điểm mạnh – yếu, cơ hội – thách thức và thực hiện so sánh với chính mình trong cách thức triển khai trước kia.

Chiến lược cạnh tranh là gì?

Mục đích của việc lên chiến lược cạnh tranh cho DN đó là tạo dựng vị trí trong ngành, lĩnh vực và tạo ra sự vượt trội đối với lợi tức đầu tư (ROI).

Lược sử chiến lược cạnh tranh

Giáo sư Michael E.Porter là cha đẻ của chiến lược cạnh tranh và lý thuyết lợi thế cạnh tranh. Michael Porter là một trong những giáo sư uyên bác nhất trong lịch sử của Đại học Harvard.

Những cuốn sách kinh điển của ông như “Chiến lược cạnh tranh” (competitive strategy), “Lợi thế cạnh tranh” (competitive advantage) và “Lợi thế cạnh tranh quốc gia” (competitive advantage of nations) là sách “gối đầu giường” của nhiều chiến lược gia khắp thế giới.

Vai trò của cạnh tranh đối với nền kinh tế

Cạnh tranh đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Nhờ có yếu tố này mà thị trường trở nên sôi động, linh hoạt và nhạy bén hơn. Trong nền kinh tế thị trường, cạnh tranh chính là yếu tố góp phần khiến cho doanh nghiệp tồn tại và phát triển lâu dài.

Mỗi lĩnh vực khác nhau sẽ có mức độ cạnh tranh khác nhau. Chắc chắn là cạnh tranh sẽ luôn tồn tại ở bất kỳ lĩnh vực nào. Việc có cạnh tranh mà các đơn vị doanh nghiệp có nhiều hơn các phương án tạo nên lợi thế và đáp ứng đầy đủ nhu cầu của khách hàng.

Nhờ đó, doanh nghiệp có thể tạo ra được nguồn lợi nhuận lớn và giữ được vị thế của mình trên thị trường.

Ưu và nhược điểm của cạnh tranh trong kinh doanh

Cạnh tranh trong kinh doanh được xem là một trong những yếu tố thúc đẩy phát triển nền kinh tế. Tuy nhiên, cạnh tranh trong kinh doanh sẽ mang lại một số ưu và nhược điểm khác nhau:

Ưu điểm

Một số ưu điểm nổi bật mà cạnh tranh mang lại cho thị trường đó là:

Là động lực góp phần thúc đẩy nền kinh tế thị trường phát triển
Là yếu tố giúp điều tiết hệ thống thị trường, giúp những mối quan hệ trong thị trường lành mạnh hơn

Ưu và nhược điểm của cạnh tranh trong kinh doanh

Nhờ có cạnh tranh, các nhà kinh doanh liên tục nghiên cứu, phát triển và đổi mới phương án sản xuất kinh doanh. Từ đó, họ có thể sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên, cải tiến sản xuất và sử dụng nguồn lao động hiệu quả
Thúc đẩy nhà sản xuất nghiên cứu ra các sản phẩm có chất lượng tốt hơn
Giúp người tiêu dùng có thông tin để so sánh và tìm ra sản phẩm tốt hơn cho mình

Nhược điểm

Tuy cạnh tranh đem lại rất nhiều ưu điểm nhưng để cạnh tranh lành mạnh không hề dễ dàng. Hiện nay, có không ít các đơn vị không hiểu rõ cụm từ cạnh tranh khiến hoạt động này trở nên tiêu cực:

Trên phương diện sở hữu của cải, yếu tố này có thể dẫn đến tình trạng lạm quyền, độc quyền, phân hóa rõ giàu nghèo.
Do không hiểu rõ ý nghĩa của cạnh tranh trong kinh doanh, nhiều người thực hiện các thủ đoạn xấu để trục lợi cho mình.

5 yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược cạnh tranh

5 yếu tố bên dưới sẽ quyết định đến mức độ cạnh tranh và tỷ suất lợi nhuận của ngành. Yếu tố mạnh nhất sẽ quyết định đến việc hoạch định các chiến lược cạnh tranh của doanh nghiệp.

Sự gia nhập ngành của đối thủ tiềm năng: là những doanh nghiệp mới đem theo sức sáng tạo và nguồn lực của họ cạnh tranh trực tiếp với khát vọng giành thị phần lớn.
Áp lực từ sản phẩm/ dịch vụ thay thế: Các sản phẩm khác cùng chức năng như sản phẩm doanh nghiệp đang kinh doanh, hay những sản phẩm mới có chất lượng tốt hơn.
Sức mạnh của khách hàng: khách hàng ép giá bán hoặc mặc cả đòi tăng chất lượng hoặc gia tăng dịch vụ buộc các doanh nghiệp phải cạnh tranh với nhau.
Sức ép từ nhà cung cấp: nhà cung cấp yêu cầu tăng giá hoặc giảm chất lượng các nguyên vật liệu.
Cường độ cạnh tranh của các đối thủ hiện hữu: các mặt trận cạnh tranh là nhiều hay ít, như giá, quảng cáo, marketing…

Ý nghĩa của chiến lược cạnh tranh là gì?

Để có thể tồn tại và phát triển trong thị trường đầy cạnh tranh hiện nay, các doanh nghiệp cần phải tạo ra cho mình được lợi thế cạnh tranh riêng. Các lợi thế cạnh tranh trong công ty, doanh nghiệp được thể hiện dưới 2 dạng cơ bản đó là khác biệt hoá và giá cả cạnh tranh.

Chính sự kết hợp của 2 hình thức lợi thế cạnh tranh cơ này đã hình thành nên các chiến lược cạnh tranh kinh điển. Đây chính là nguồn tài liệu tham khảo tuyệt vời dành cho các doanh nghiệp.

Ví dụ về chiến lược cạnh tranh của Vinamilk

Vinamilk thực hiện đa dạng hóa sản phẩm, tích cực nghiên cứu và sản xuất ra hàng loạt các sản phẩm nhằm mang lại cho khách hàng nhiều lợi ích tuyệt vời. Chiến lược này giúp Vinamilk lọt vào danh sách các doanh nghiệp sữa tốt nhất tại thị trường Việt Nam.

Phân loại 4 chiến lược cạnh tranh của doanh nghiệp

Chiến lược đi đầu về chi phí

Một trong 4 chiến lược cạnh tranh mà các doanh nghiệp nên áp dụn là chiến lược đi đầu về chi phí. Đối với chiến lược này, mục tiêu then chốt của DN là trở thành một nhà sản xuất, nhà cung ứng sản phẩm với giá thành thấp nhất trên thị trường.

Muốn đạt được mục tiêu này, doanh nghiệp cần đầu tư sản xuất với quy mô lớn. Bởi vì hiệu quả của chiến lược sẽ tập trung vào quy mô của doanh nghiệp. Vì vậy, các công ty, tổ chức có quy mô nhỏ và vừa cần cân nhắc khi quyết định lựa chọn chiến lược đi đầu về chi phí này.

Các doanh nghiệp sản xuất và phân phối có thể áp dụng hiệu quả cho chiến lược này bởi đặc điểm cốt lõi của chiến lược này chủ yếu là cung cấp những sản phẩm, dịch vụ với mức chi phí thấp.

Chiến lược đi đầu về chi phí

Để thực hiện thành công, doanh nghiệp cần lưu ý các yếu tố đó là: sản xuất quy mô lớn, nguồn nguyên liệu giá thấp, quy trình quản lý chất lượng, quy trình phân phối đảm bảo hiệu quả, …

Chiến lược tạo sự khác biệt

Chiến lược tạo sự khác biệt cũng là cách để các doanh nghiệp duy trì được những tính năng khác biệt, sự độc đáo của sản phẩm, dịch vụ so với đối thủ cạnh tranh.

Với một chiến lược thành công, sản phẩm của công ty có thể tạo nên sự đột phá, khác biệt cũng như tạo dấu ấn đặc biệt hơn với khách hàng so với các sản phẩm tương tự của đối thủ. Đó có thể là sự khác biệt về chất lượng sản phẩm, giá cả, tính năng đa dạng, chi phí hợp lý, …

Thêm vào đó, chiến lược này còn giúp doanh nghiệp tạo được xu hướng và dẫn đầu trên thị trường. Bạn có thể nhận thấy rõ ràng khi nhìn vào hãng điện thoại Apple với đặc trưng nổi bật trong sản phẩm được cả thế giới đón nhận dù chi phí không phải là thấp.

Chiến lược tập trung chi phí

Chiến lược tập trung chi phí có nét tương đồng so với chiến lược dẫn đầu về chi phí. Tuy nhiên, chiến lược này tập trung vào cách thức triển khai.

Đối với loại chiến lược này, doanh nghiệp chỉ cần tập trung vào phát triển một phân khúc thị trường cụ thể, áp dụng giá thành thấp nhất và cung cấp ra thị trường sản phẩm với mức chi phí hấp dẫn.

Mục tiêu của chiến lược tập trung chi phí đó là giúp doanh nghiệp tăng nhận diện thương hiệu và thỏa mãn nhu cầu của người tiêu dùng bởi mức giá rẻ, các chương trình khuyến mại.

Chiến lược phân biệt

Chiến lược tập trung phân biệt đó là loại chiến lược cạnh tranh mà DN có thể cân nhắc áp dụng trong kế hoạch của mình. Mục tiêu của chiến lược này đó là giúp doanh nghiệp tạo ra sự khác biệt khi đánh vào một phân khúc thị trường nhất định.

Mục tiêu trọng tâm của chiến lược này là doanh nghiệp có thể đạt được lợi thế cạnh tranh, tìm ra được ưu điểm đặc biệt, vượt trội và bỏ xa đối thủ hoạt động cùng lĩnh vực. Tuy nhiên, thời gian duy trì lợi thế này còn phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố khác như: thách thức kinh doanh, năng lực đối thủ, sự thay đổi, …

Sau khi đã đánh giá những yếu tố này, doanh nghiệp có thể xây dựng cho mình một chiến lược cạnh tranh hiệu quả.

Phân biệt chiến lược cạnh tranh và chiến lược kinh doanh

Chiến lược kinh doanh có phạm vi rộng hơn rất nhiều so với chiến lược cạnh tranh. Chiến lược kinh doanh chứa tất cả hành động và cách tiếp cận nhằm cạnh tranh với những đối thủ cạnh tranh. Từ đó, DN có thể đưa ra cách quản lý giải quyết những vấn đề chiến lược khác nhau.

Phân biệt chiến lược cạnh tranh và chiến lược kinh doanh

Như Hill và Jones đã từng nhận xét, chiến lược kinh doanh bao gồm: kế hoạch hành động mà các nhà quản lý chiến lược áp dụng nhằm sử dụng các nguồn lực của công ty và năng lực đặc biệt để đạt được lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ trong thị trường.

Trong kinh doanh, các công ty sẽ phải đối mặt với rất nhiều vấn đề chiến lược. Nhà quản lý cần phải giải quyết tất cả những vấn đề này hiệu quả nhằm giúp công ty tồn tại và phát triển trên thị trường.

Mặt khác, chiến lược cạnh tranh liên quan đến kế hoạch hành động của ban quản lý nhằm cạnh tranh thành công và mang lại giá trị vượt trội cho khách hàng.

Phương án cạnh tranh thông minh dành cho các doanh nghiệp

Có rất nhiều phương pháp giúp các doanh nghiệp thành công. Tuy nhiên không phải doanh nghiệp nào cũng biết được cách cạnh tranh thông minh để đạt hiệu quả tốt nhất. Bên dưới là 2 phương án cạnh tranh thông minh mà bạn có thể tham khảo.

Không sao chép

Không sao chép chính là phương án cạnh tranh cực kỳ thông minh mà DN cần thực hiện. Khi doanh nghiệp có thể tạo ra sự khác biệt vượt trội về sản phẩm/ dịch vụ thì chắc chắn sẽ vượt qua đối thủ cạnh tranh dễ dàng. Đây chính là phương án giúp DN mang lại doanh số bán hàng lớn.

Phương án này còn giúp cho khách hàng dễ dàng phân biệt được sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp với đối thủ. Điều này góp phần tạo nên đặc thù của doanh nghiệp và tạo dấu ấn trong lòng khách hàng.

Không chơi xấu

Thêm một phương án cạnh tranh thông minh mà các bạn có thể tham khảo đó là không chơi xấu đối thủ. Phương án này nhằm đảm bảo sự cạnh tranh lành mạnh, thúc đẩy sự phát triển vững mạnh cho doanh nghiệp.

Việc chơi xấu đối thủ có thể tạo ra nhiều hệ lụy xấu, gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của doanh nghiệp. Một số doanh nghiệp khi nói xấu đối thủ cạnh tranh, khiến khách hàng cảm thấy không hài lòng và đánh giá lại, từ bỏ chính doanh nghiệp đi nói xấu.

Bên trên, Mikotech vừa chia sẻ đến bạn kiến thức về chiến lược cạnh tranh là gì, ý nghĩa, vai trò, ưu nhược điểm, các yếu tố ảnh hưởng và các chiến lược cạnh tranh.

Ngoài ra, bạn cũng có thể biết cách phân biệt chiến lược cạnh tranh và chiến lược kinh doanh. Nếu vẫn có vướng mắc bất kỳ thông tin nào, bạn hãy để lại bình luận bên dưới bài viết nhé!