Cây sương sáo và cách làm thạch sương sáo từ lá

Trước khi tìm hiểu về cách làm sương sáo, các bạn cùng tham khảo thêm thông tin về cây sương sáo, loại nguyên liệu làm nên sương sáo đen thường thấy nhé!

Trích từ điển cây thuốc – GS Đỗ Tất Lợi

CÂY SƯƠNG SÁO

Cây Sương sáo hay còn gọi là cây thạch đen, lương phấn thảo.

Tên khoa học Mesona chinensis Benth. Thuộc họ Hoa môi Lamiaceae (Labiatae).

A. MÔ TẢ CÂY

Cây nhỏ cao 40-60cm, lá mọc đối, hai mặt lá đều có lông, mép lá có răng cưa, dài 2-4cm. Hoa màu hồng nhạt, quả nhỏ hình trứng.

B. PHÂN BỐ, THU HÁI VÀ CHẾ BIẾN

Cây mọc hoang dại và được trồng nhiều ở vùng An Giang (Châu Đốc) để làm thuốc và nấu thạch đen dùng uống cho mát. Thu hái toàn cây trừ bỏ rễ. Mùa thu hoạch gần như quanh năm, nhưng chủ yếu vào mùa mưa.

C. THÀNH PHẦN HÓA HỌC

Chưa thấy có tài liệu nghiên cứu. Sơ bộ thấy có chất nhầy.

D. CÔNG DỤNG VÀ LIỀU DÙNG

Nhân dân miền Nam hay dùng thân và lá sương sáo nấu thạch đen ăn cho mát. Cách chế như sau: Thân lá sương sáo xay thành bột, thêm nước vào nấu kỹ, lọc lấy nước. Thêm ít bột sắn hay bột gạo vào, nấu cho sôi lại, để nguội được một thứ keo đặc nhưng mềm, màu đen gọi là lương phấn để cho mau đông và dòn có khi người nấu còn thêm một ít nước tro (cacbonat kali) hay hàn the (borax). Khi ăn người ta thái miếng thạch đen này cho vào nước đường và nhỏ nước thơm. Còn dùng làm thuốc chữa cảm mạo, viêm khớp cấp, viêm thận, huyết áp cao, đái đường. Ngày dùng 15-20g dưới dạng thuốc sắc.

CÁCH LÀM SƯƠNG SÁO TỪ LÁ

Nguyên liệu:

100g dây sương sáo khô.
100g bột (Sắn dây, bột gạo hoặc bột năng 80g)
2.5 lít nước sạch
Đường cát vàng

Cách nấu.

Rửa cây Sương sáo thật sạch (tránh ngâm nước quá lâu)
Cho thạch đen vào nồi, cho vào khoảng 3 lít nước sạch. Đun nhừ khoảng 3 giờ (thường xuyên đảo để Sương sáo nở đều). Hạ nồi xuống vò kỹ, vắt lấy nước, rồi lọc lại nước thạch qua vải hay qua màng lọc, được khoảng 1.7 đến 1.8 lít thạch nguội. Cho nước thạch lên bếp đun lửa vừa.
Lấy khoảng 200ml mước sạch hòa tan bột (tránh bột đóng cục). Có thể cho đường (tùy theo khẩu vị) hào tan.
Đổ bát nước bột + đường hòa tan vào nồi thạch đang đun, khuấy đều và nhanh tay (lửa nhỏ) cho đến khi nồi thạch sánh lại chúng ta đổ ra khay, khuôn tùy ý. Thạch thành phẩm tự đông mà không cần cho vào tủ lạnh .
Thành phẩm thu được 1.5kg đến 2kg là đạt yêu cầu.
Thạch đen có thể để tủ lạnh và sử dụng từ 5-6 ngày.