Cây Gõ Đỏ - Hé Lộ Những Điều Bạn Chưa Biết

Cây gõ đỏ là loài thực vật rừng quý hiếm, cây cho chất gỗ cứng, vân đẹp nên thường bị lâm tặc săn lùng khai thác. Hiện nay cây đang bị chặt phá với số lượng rất nhiều nên được xếp vào “danh sách đỏ” đang cần được khoanh nuôi và bảo vệ.

I. Giới thiệu về cây Gõ đỏ

Tên thường gọi:Cây gõ đỏTên gọi khác:Cây cà te, hổ bìTên khoa học:Afzelia xylocarpaHọ thực vật:Cây thuộc họ Fabaceae(họ Đậu)Nguồn gốc xuất xứ:Cây có nguồn gốc ở khu vực Đông Nam ÁPhân bố:Cây gõ đỏ là cây được trồng ở nhiều nước châu Á như: Trung Quốc, Myanma, Thái Lan, Lào,Campuchia,… Ở Việt Nam, gõ đỏ phân bố khá rộng từ Bắc vào Nam, từ miền núi đến đồng bằng.Tuổi thọ:Cây gõ đỏ là loài cây sống lâu nămThời gian nở hoa:Cây gõ đỏ ra hoa vào tháng 3 – 4 hàng nămMàu sắc của hoa:Hoa có màu hồng hoặc trắng hồng

II. Đặc điểm của cây Gõ đỏ

Hình dáng bên ngoài: Cây gõ đỏ là cây thân gỗ to, sống rất lâu năm nên vỏ cây màu trắng xám, sần sùi, có nhiều lỗ thủng nông màu nâu do côn trùng phá hại.
Kích thước: Cây mọc tự nhiên có chiều cao khoảng 25 – 30m, đường kính thân cây khoảng 0.8-1m, đường vanh khoảng 2 – 3m.
Lá: Lá cây gõ đỏ là dạng lá kép lông chim chẵn, mỗi nhánh lá mang 3-5 đôi lá chét. Phiến lá nhẵn ở cả hai mặt, đầu lá tù, hơi nhọn ở đỉnh lá, lá dài chừng 5 – 6cm có hình trái xoan. Vào tháng 12 âm lịch lá cây rụng dần và chuẩn bị khoác lên mình chiếc áo mới, cây sẽ nảy lộc non khi ra tháng giêng, tháng hai năm sau.
Hoa: Gõ đỏ thường ra theo chùm ở ngọn cành, chùm hoa hình chùy dài khoảng 10 – 20cm, thuộc loại hoa lưỡng tính. Cánh hoa màu trắng hồng hoặc trắng vàng, mặt trong của cánh hoa có lông mềm. Đến mùa hoa nở rộ, hoa ra khắp từ cành gốc đến cành ngọn cây.
Cành: Cây phân chia nhiều cành, cây mọc tự nhiên càng cao thì các cành nhánh càng cao. Đối với cây trồng làm cảnh, bóng mát thường phân chia nhánh thấp, các cành gốc to và lên ngọn cành nhỏ dần.
Quả: Quả gõ đỏ thuộc dạng quả đậu, dài khoảng 15-20cm, dày, 2 – 3cm, bề rộng khoảng 8- 10cm. Quả non màu xanh đậm, khi già hóa gỗ với lớp cứng màu đen hoặc nâu sẫm, trong lõi có chứa từ 6 – 8 hạt. Hạt có hình trụ dài hơi cong như hạt đậu xung quanh các hạt là các áo hạt màu da cam. Cây cho thu hoạch quả vào khoảng tháng 10 – 11 – 12 âm lịch.

III. Tác dụng của cây Gõ đỏ

1. Tác dụng trong trang trí, làm cảnh:

Cây gõ đỏ là cây có thân thẳng, to, tán lá rộng thích hợp trồng làm cây cảnh, tạo bóng mát. Cây thường được trồng ở những nơi như: Công viên, trường học, bệnh viện, trồng theo vỉa hè đường phố, trồng thành hàng rào bao quanh biệt thự…

2. Giá trị kinh tế

Gỗ của cây gõ đỏ rất cứng, bền, chắc, thớ mịn, không bị ảnh hưởng bởi thời tiết xấu cũng như không bị mối mọt ăn hại nên rất dễ gia công.

Đây là loại cây sống lâu năm nên khi pha gỗ ra sẽ thấy các đường vân nổi rất đẹp. Do đó, cây rất được ưa chuộng để đóng đồ gỗ nội thất, với bàn tay tài hoa của những người thợ mộc. Họ đã chạm khắc lên những bộ bàn ghế, giường, tủ hay những tấm sập sang trọng có giá thành rất cao.

Ngoài ra, cây gõ đỏ còn được gây giống đại trà (số lượng nhiều) bằng cách trồng thành rừng có kế hoạch khoanh nuôi và bảo vệ. Bên cạnh đó, trồng rừng còn giúp phủ xanh đồi núi trọc tránh xói mòn, sạt lở đất, cải tạo đất.

IV. Cách trồng và chăm sóc cây Gõ đỏ

1. Cách trồng cây

Cách chọn giống

Chỉ thu hái những quả gõ đỏ đã chín khô và quả tươi vỏ màu nâu đen. Chọn hái những quả của cây mẹ có thân thẳng đẹp, không bị sâu bệnh, độ tuổi từ 10 tuổi trở lên.

Sau khi thu hái quả gõ đỏ, quả được phân loại và tiến hành ủ ngay. Ủ theo từng đống, mỗi đống khoảng bốn mét vuông, khoảng cách giữa các đống là 50cm và không ủ cao quá 30cm, dùng bạt mỏng che phủ lên đống. Cứ mỗi ngày đảo lại một lần tránh nhiệt độ cao làm thối quả.

Thời gian ủ đống từ 2- 3 ngày để quả chín đều, sau khi hết thời gian ủ nên phơi dưới nắng mặt trời để vỏ nứt. Sau đó sàng sảy hết những hạt lép, hạt thối rồi tiếp tục phơi hạt dưới nắng khoảng 2 – 3 nắng là tiến hành ngâm nước.

Vỏ hạt gõ đỏ rất cứng và dày nên phải được ngâm lâu khoảng 24 giờ mới vớt ráo. Sau khi vớt ráo có thể tưới thuốc kích thích nảy mầm để hạt nảy mầm nhanh hơn, và cho hạt vào ủ trong vải mềm hoặc bao tải mỏng.

Thời gian ủ trong bao tải khoảng 2 – 3 ngày tiếp theo, nếu là mùa đông nên tưới nước ấm vào hạt 1 lần mỗi ngày. Nếu là mùa hè nên ủ thoáng cho hạt , khoảng 4 – 5 ngày hạt nứt nanh là đem gieo.

Đất trồng

Đất gieo hạt gõ đỏ nên chọn đất màu mỡ, tơi xốp, không lấy đất ở nơi đã phun thuốc trừ cỏ. Nếu gieo với số lượng ít thì nên gieo trong bầu, nếu gieo theo quy mô lớn nên gieo ngoài bãi đất trống rồi rào xung quanh cẩn thận.

Nếu gieo trong bầu, cần sử dụng túi bầu nilon hoặc bầu PE. Cho đất vào nửa bầu sau đó cho phân vi sinh vào giữa và trên cùng là lớp đất mỏng. Dùng ngón tay ấn xuống đất để nhét hạt giống vào bầu đất rồi vùi đất lại.

Nếu gieo ngoài đất nên cày bừa tơi đất rồi rạch luống nông vừa phải, rắc phân chuồng mục để lót trước khi gieo hạt. Đặt từng hạt, mỗi hạt cách nhau khoảng 20cm, hàng cách hàng rộng khoảng 50cm để đi lại chăm sóc. Khi đã đặt hết hạt dùng cào gạt đất vùi các luống hạt lại đợi hạt nảy mầm.

2. Cách chăm sóc cây

Sau khi gieo hạt gõ đỏ nên tưới cho túi bầu và các luống gieo hạt ngay để giữ ẩm đất, nếu nắng khô nên tưới mỗi ngày 1 lần, nếu mưa quá to phải khơi rãnh cho các luống tránh úng nước gây thối hạt.

Khi mầm gõ đỏ nhú khỏi mặt đất nên theo dõi thường xuyên, nếu có sâu ăn mầm phải phun kịp thời tránh bị phá hoại hàng loạt. Thuốc thường dùng là Reagant 3.6 pha theo nồng độ hướng dẫn trên bao bì. Đây là dòng thuốc sinh học nên rất an toàn không ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây con.

Khi cây gõ đỏ con đạt chiều cao khoảng 10 – 20cm, nên cào xới cỏ tránh cạnh tranh dinh dưỡng với cây trồng. Rồi bón thúc đợt một bằng các loại phân super lân hoặc phân vi lượng phun lên lá để kích thích tăng trưởng cho cây.

Làm cỏ kết hợp nhổ tỉa những cây kém, còi cọc để thoáng cho luống cây tránh sâu bệnh xâm nhập.

Do cây gõ đỏ là cây gỗ quý có giá trị kinh tế rất cao nên hiện nay nhiều phần tử xấu như lâm tặc đang ngày ngày săn lùng khai thác rừng. Gây tình trạng “chảy máu rừng” rất trầm trọng, riêng cây gõ đỏ là cây đang trên bờ tuyệt chủng. Vì vậy Tôi và bạn hãy chung tay góp sức mình vào công cuộc bảo vệ rừng bằng cách trồng loại cây này nhé.

5/5 – (3 bình chọn)