Cách viết kịch bản phim ngắn hay, hấp dẫn

FLYPRO muốn chia sẻ với các bạn cách làm thế nào để viết lên 1 kịch bản hay của phim ngắn. Xin lưu ý đây là nguồn tin được tổng hợp mang tính chất bản quyền của tác giả nên mong các bạn không coppy lại. 
FLYPRO chuyên cung cấp cho bạn dịch vụ quay phim, quay MV. Điện thoại liên hệ 090.219.4479, văn phòng đại diện 891/10 Nguyễn Kiệm, Q Gò Vấp, TP HCM

PHẦN MỘT: Từ ý tưởng đến câu chuyện
Chương 1: Hoặc là một bộ phim, hoặc không là gì cả

Bạn muốn quay một bộ phim ngắn. Vào mùa hè này. Bạn đã quyết định như vậy. Bạn rất hào hứng và vội vàng muốn chứng tỏ những gì mình biết làm.
Một cơ sở nào đó cho bạn mượn một máy quay DV150 vào những ngày nghỉ cuối tuấn. Môt người bạn đang thực tập tại một phòng dựng sẽ dựng phim giúp không cho bạn. Một cô bạn là diễn viên đã kết thúc dự án phim của cố ấy. Và bạn cũng nhanh chóng tìm được nam diễn viên chính tại một trường Đại học. Công tác hậu cần cũng đã có nguồn hỗ trợ. Bạn hàu như có thể tự sản xuất phim của mình. Tất cả chỉ chờ ngày bấm máy.

CÒN KỊCH BẢN THÌ SAO?
Trong KB phim dài, nhà biên kịch không có thời gian khai thác triệt để tất cả các tình huống trong các cảnh. Những viết KB phim ngắn thì lại khác, công việc duy nhất cảu công việc viết KB phim ngắn chính là ở chỗ đó. Nếu dùng một từ người Mỹ hay sử dụng thì đó là MILKER, có nghĩa là phải khai thác tối đã dự độc đáo của câu chuyện, vắt kiệt cốt tủy của câu chuyện như một người vắt sữa vậy. Đó có thể gọi là nghệ thuật của phim ngắn. Đó cũng chính là điều người ta chờ đợi ở bạn. Để xem lại câu chuyện, bạn cần phải dỡ tung nó ra, chia thanh các phần nhỏ, gần như cái cách mà người thợ sửa xe vẫn làm. Đặt tất cả trước mắt và tự hỏi:
– Mình muốn kể chuyện gì nhỉ?
– Điều gì mình quan tâm đến trong câu chuyện này?
– Trong nhân vật, có cái gì làm mình thích thú?
– Đoạn kết đã thực sự ấn tượng chưa?
– Cách kể chuyện đã hấp dân
Còn kịch bản thì sao? Chẳng thành vấn đề. Bạn viết xong kịch bản trong vòng hai ngày. Viết một kịch bản chả có gì phức tạp cả. Chỉ cần ý tưởng hay và bạn đã có ý tưởng trong đầu và ý tưởng này được mọi người khen là hay và táo bạo. Nhưng thật kỳ cục, khi đọc kịch bản của bạn, nhiều thắc mắc cất lên:
– Tôi không hiểu lắm đoạn kết.
– Thông điệp thật tối nghĩa.
– Nhân vật chính hành động không thật.
– Hơn nữa, khi đọc kịch bản thì không còn thaayshay và táo bạo như lúc bạn kể câu chuyện kèm theo những động tác nữa.
Trước những phản ứng như vậy, bạn có cảm giác mình là một nghệ sĩ mà mọi người không hiểu. Vì thế nên bạn dừng tất cả mọi chuyện lại. Sự chán chường xâm chiếm bạn, và bạn cảm thấy đời mình két thúc ngay ở đây.
Thế nếu chỉ đơn giản vì bạn là người vội vã quá? Thế nếu chỉ đơn giản là bạn muốn làm phim bằng mọi giá? Vậy thì ban hãy yên tâm, bạn không phải là người duy nhất đâu. Đây là tình trạng phổ biến trong giới làm phim ngắn. Đó là lý do khiến cho phần lớn các bộ phim vchir được coi xem là được thôi.

LÀM PHIM NGẮN KHÔNG CÓ NGHĨA LÀ LÀM NHANH
Bạn cần phải biết rằng viết một kịch bản giống như xây dựng một ngôi nhà vậy. Nếu như bạn chỉ có một phòng tắm xinh xắn không có mái thì chả ai muốn vào đó tắm cả.
Nhưng đừng vội hoảng. Có mất mát gì đâu vì bạn sẽ làm bộ phim của mình, nếu như bạn chấp nhận làm lại từ đầu, xem xét lại từ đầu.
Hãy học cách dành thời gian cho công việc viết kịch bản, trau chuốt kịch ban rnhw một người thợ đóng đồ gỗ quay bào nuột sản phẩm của mình vậy. Với tất cả lòng trìu mến, sự bền bỉ và kiên nhẫn.
***
Chương 2: Ý tưởng của thế kỷ

Hồi tưởng: cách đây hai tháng, trên đường đến rạp chiếu phim bạn bất ngờ thấy một người đàn ông trước điểm đỗ xe buýt với một bó hao trên tay. Anh ta có vẻ lo âu. Hai tiếng sau anh ta vẫn đứng đó dưới cơn mưa rào, vẫn nguyên tư thế với vẻ âu lo như vậy.
Bạn đã thấy hình ảnh này và rất muốn đưa vào kịch bản. Một, hai, ba, bạn đã viết kịch bản liến một mạch.
Thế nhưng tại sao kịch bản của lại bị các nhà sản xuất từ chối? Tại sao mọi người lại đánh giá là kịch bản của ban kém và không hấp dẫn.
Sau một tháng, được người thân và bạn bè khuyến khích, bạn gạt bỏ cái tôi sang một bên và xem lại kịch bản của mình. Bạn đọc kỹ lưỡng lại từng cảnh một, từng lời thoại một và đột nhiên bạn giật mình! Cảnh người đàn ông buồn bã cầm bó hoa đã làm bạn thích thú bao nhiêu thì nay bỗng trở nên lạc lõng, chẳng đầu, chẳng đuôi. Những cảnh kết nối thì nhạt nhẽo, chẳng có gì đặc sắc. 
Tóm lại mọi chuyện đã thay đổi hết cả, bạn còn chẳng hiểu mình muốn nói gì nữa và muốn đi đến đâu nữa. Cuối cùng thì người đàn ông với bó hoa khốn khổ thực sự chờ điều gì?
Chi tiết cuối cùng làm bạn lúng túng: Các nhà tài trợ yêu câu bạn phải nộp KB tóm tắt. Nhưng bạn không tài nào có thể tóm tắt được phim của mình, bạn không biết diễn tả một cách rõ ràng ý chính của phim.
Sự sợ hãi xâm chiếm bạn: Thế nếu như tất cả mọi người ,những nhà sản xuất đã nhận ra đúng vấn đề? Thế nếu như KB của mình kém thật?

HÃY BÌNH TĨNH LẠI
Nếu như lúc đầu, ý tưởng của bạn làm bạn và những người xung quanh thích thú thì có nghĩa nó không đến nỗi tệ như vậy. Nhưng một ý tưởng hay ban đầu – thậm chí là đặc sắc – không có nghĩa là sẽ làm nên một KB hay. Chỉ đơn giản là vì bạn đã vội vã đặt bút viết KB liền một mạch và bạn đã bỏ qua vài điểm tạo nên cấu trúc của câu chuyện. Và chính những điểm đó là những cái thiếu trong KB của bạn!

KỊCH BẢN: CHÚ Ý, NGUY HIỂM!
Như phần lớn các bạn bè là nhà biên kịch, một khí có ý tưởng trong đầu là ngay lập tức bắt tay vào việc viết một kịch bản chi tiết. Thật là tiện, người ta thấy liền câu chuyện thế nào. Lên trang, trình bày đẹp và thế là xong! Nhiệm vụ đã hoàn thành! Hoan hô bạn vừa viết xong một KB phim ngắn nhưng chắc chắn sẽ không thể là một phim hay. Bắt đầu bằng việc viết một kịch bản chi tiết là sai lầm không được mắc phải.
Chú ý: Trong trường hợp phim chỉ dài 3 phút thì mới có thể viết KB chi tiết từ đầu được vì câu chuyện hình thành trong đầu bạn. Nhưng lúc đó lại phát sinh một mối nguy hiểm khác: đó là tất cả được dồn hết vào đoạn kết. Và cho dù đoạn kết đã rất hay rồi thì nó vẫn có thể hấp dẫn hơn nếu như bạn trau chuốt cả đoạn đầu.

NHỮNG NHÀ BIÊN KỊCH VỚI KB 
Hãy lấy VD những nhà biên kịch viết KB cho phim truyện dài. Để làm phim dài, rất ít trường hợp nhà biên kịch viết ngay KB chi tiết. Cách tiến hành nhanh gọn này là không thể được đối với một KB dài 120 trang đồi hỏi. phải suy nghĩ một cấu trúc kỹ lưỡng hơn.
Một số nhà biên kịch thường bắt tay vào viết luôn một mạch mà không có KB tóm tắt vì họ đã phải suy nghĩ, lật đi lật lại caai chuyện của mình trong đầu từ … 5 năm nay! Trong suốt thời gian đó, chính cuộc sống đã cung cấp cho họ một phần da thịt của bộ phim.
Như vậy không phải vì bộ phim của bạn ngắn mà bạn bỏ qua thao tác xây dựng cấu trúc câu chuyện. Trong nghề biên kịch, 90% thành công đến từ khả năng phân tích, xem xét kỹ lưỡng công việc của mình. Ngay cả một câu chuyên chỉ dài có 30 giây thì suy nghĩ về câu chuyên đó cũng cần phải được cày xới như với một bộ phim dài 90 phút. 
Chắc chắn là với câu chuyện ngắn thì sẽ đỡ mất thời gian hơn, đỡ mất năng lượng hơn, thế nhưng, một ý tưởng phim ngắn đôi khi còn gây khó khăn rắc rối hơn một ý tưởng phim dài. Vấn đề là phải khai thác tối đa ý tưởng và đạt được hiệu quả một cách nhanh nhất có thể được.
Vậy thì bạn cần phải quay trở lại những nguyên tắc cơ bản để xây dựng câu chuyện. Có thể việc này sẽ khiến bạn mệt mỏi, cáu kỉnh nhưng hãy tự nhủ rằng những phút giây mà bạn dành để xây dựng câu chuyện sẽ giúp cho bạn nhìn nhận câu chuyện đó một cách rõ ràng hơn.
Chương 3: Cấu trúc lại câu chuyện

Bây giờ bạn ngồi trước KB của mình với vẻ mặt thật khốn khổ, KB này giống như một bát phở thập cẩm. Bạn lo lắng tự hỏi làm thế nào để giải quyết cái đống hổ đốn này. Bạn cảm thấy thật đơn đọc, viễn cảnh bấm máy ngày càng xa dẫn. Sẽ chẳng bao giờ bạn được làm đạo diễn. 
Bạn hãy bình tĩnh. Đơn giản vì bạn đã quên những kỹ thuật cơ bản của việc viết KB. Đơn giản chỉ vì bạn quá bị ám ảnh bởi việc bấm máy quay. Bây giờ, hãy nhận thức rõ ràng bạn không thể bỏ qua giai đoạn xây dựng một KB tốt. Và ngay cả nếu người ta không nhắc đến những sự tìm tòi khám phá trong cách kể chuyện của bạn khi trao giải thưởng cho bạn, thì bạn vẫn biết rằng ở sâu trong tâm khảm mình, bạn rất biết ơn những tìm tòi khám phá đó.
Tác giả – Đạo diễn
Hiện nay, thường thì đạo diễn cũng chính là tác giả của bộ phim – hay nói cách khác – đạo diễn cũng chính là người viết kịch bản. 
Ở Mỹ, người ta trả hàng triệu USD cho công việc viết KB. Người ta không ngần ngại đề nghị biên kịch viết đi viết lại, rồi thuê các các cố vấn để phục vụ người viết. Ở Mỹ, KB có vai trò tối quan trọng, sẽ không thể làm gì nếu không có KB tốt. 
Và KB thì không thể ứng tác được. Với mong muốn chính đáng được làm phim bằng mọi giá, bạn quên mất rằng, đầu tiên, mình phải đội mũ của nhà biên kịch đã. Và bời vì chính bạn là người thực hiện KB của mình nên phải làm sao cho KB phải thật rõ ràng, mạch lạc nhất có thể.
Động não một chút
Trong KB phim dài, nhà biên kịch không có thời gian khai thác triệt để tất cả các tình huống trong các cảnh. Nhưng trong KB phim ngắn thì khác, công việc duy nhất của bạn chính là ở chỗ đó. Nếu dùng một từ người Mỹ hay sử dụng thì đó là từ MILKER – nghĩa là phải khai thác tối đa sự độc đáo của câu chuyện, vắt kiệt cốt tủy của câu chuyện như công việc của một người vắt sữa. Đó có thể gọi là nghệ thuật của phim ngắn. Đó chính là điều mà người ta chờ đợi ở bạn.
Để xem xét lại câu chuyện, bạn cần phải dỡ tung nó ra, chia thành các phần nhỏ, gần như cách mà một người thợ sửa xe vẫn làm. Đặt tất cả trước mặt và tự hỏi:
– Mình muốn kể chuyện gì nhỉ?
– Điều gì làm mình quan tâm đến câu chuyện này?
– Trong nhân vật, có cái gì làm mình thích thú?
– Đoạn kết đã thực sự ấn tượng chưa?
– Cách kể chuyện đã hấp dẫn chưa?
Bạn sẽ thấy trên thực tế, diễn tiến của câu chuyện sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào cảm xúc mà bạn dành cho câu chuyện của mình, dành cho các nhân vật và dành cho cách xử lý câu chuyện. Sự quan tâm thích thú của khán giả cũng sẽ nảy sinh từ đó.
Lời khuyên nhỏ: Đừng ngần ngại cầu viện sự giúp đỡ! Không có gì hào hứng hơn là kể ra câu chuyện của mình. Người nghe sẽ là một tấm gương phản chiếu những ý tương của bạn. Và bạn sẽ thấy là khi trao đổi, bạn sẽ sắp xếp lại câu chuyện trong đầu mình một cách hợp lý hơn.
Nếu bạn không có ai để giúp thì có những cách sau:
– Ghi ra giấy tất cả những nảy sinh trong đầu, sắp xếp các ý tưởng đó lại, kể cá khi đó là những ý tưởng ký cục nhất.
– Nói to và diễ hành động của nhân vật. Như vậy bạn sẽ thấy những hành động mà bạn định gán cho nhân vật có hợp lý không.
– Ghi âm vào máy nếu bạn thấy khoogn ngại và tuần sau đó nghe lại những ý tưởng của chính mình. Chắc chắn sẽ hiệu quả đấy.
Với cà nhân tôi thì tôi chọn phương pháp xây dựng dàn ý KB sơ lược trên giấy. Viết những ý tưởng của mình chữ đen trên giấy trắng sẽ rất kích thích sự tưởng tượng. Trang giấy trắng là một công cụ hỗ trợ hữu ích. Lúc đầu, bạn sẽ thấy nó như tờ nháp, nhưng hãy tự nhủ là bạn muốn cho chúng tôi chính tờ nháp đó! Thế thì những gì bạn sẽ chắt lọc từ một lô ý tưởng đó chỉ có lợi cho KB của bạn mà thôi.

Để bắt đầu, bạn hãy tự hỏi điều gì lam fbanj thích thú ở trong cảnh (người đàn ông với bó hoa) mà bạn nhìn thấy. Hãy tự hỏi tại sao bạn lại muốn kể lại cảnh đó, và muốn làm phim kể về chuyện đó. Bằng cách tự đặt câu hỏi về những gì mà một hình ảnh khơi gợi trong bạn, chắc chắn bạn sẽ tìm thấy những suy nghĩ, thậm chí là những ý tưởng hay. Nhân vật này làm bạn xúc động, như vậy là bạn đã hóa thân vào nhân vật. Đến lượt mình, bạn phải làm sao để khơi gợi những ccamr xúc như vậy trong lòng khán giả. Chúng ta sẽ thấy, trong điện ảnh nhân vật có vai trò định hướng cảm xúc quan trọng như thế nào. Nhưng trước hết, bạn hãy làm nhiệm vụ sắp xếp trật tự các ý tưởng. Hãy tìm những hướng đi khác nhau.
Bài tập thực hành

Hãy tưởng tượng đây là một tờ giấy nháp, bạn hãy thả sức tư duy, hãy ghi ra tất cả nhưng suy nghĩ chợt nảy sinh trong đầu, tất cả những khả năng thích hợp với ý tưởng của bạn, với hình ảnh hoặc tình huống ban đầu mà bạn đã thấy. Sau đso bạn sẽ lựa chọn.
Một người đàn ông chờ đợi dưới cơn mưa với bó hoa trên tay
Ý tưởng:

– Anh ta đến chỗ hẹn với cô bạn gái cùng văn phòng, nhưng cô ấy e ngại một mối quan hệ tính cảm công vụ ẩn chưa nhiều trắc ẩn nên cô ấy không đến chỗ hẹn (quá cổ điển)
– Người đàn ông có một cuộc hẹn do văn phòng môi giới tình cảm sắp xếp, cô gái không đến chỗ hẹn vì cô ấy đã thấy ảnh của anh ta. (cần phải suy nghĩ thêm)
– Người đàn ông chờ bạn gái của mình, cô ấy muôn bỏ anh ta nhưng không dám (cũ rích)
– Người đàn ông là một người bán hoa, anh phải giao hàng nhưng đánh mất địa chỉ (tóm lại, dù sao thì…)
– Người đàn ông bị bệnh tâm thần phân lập, khi anh ta có một bó hao trên tay, anh ta cứ nghĩ mình là một người bán hoa (hừm..)
– Người đàn ông nhận được bó hoa của một người phụ nữ vừa cãi nhau với người yêu, anh ta xúc động và đứng nguyên tại chỗ (không đến nỗi nào)
– Người đàn ông, …ờ…
Thôi được, bạn không thể tìm ra thêm một ý tưởng nào nữa, tất cả những ý tưởng này đối với bạn thật nhạt nhẽo, cho dù một số hướng dẫn đã bắt đầu lộ diện. Vậy thì hãy chuyển sang một kỹ thuật khác mà tôi khuyên các bạn nên sử dụng mỗi khi các bạn tưởng tượng câu chuyện của mình và kết quả đã chứng minh là rất khả quan: hãy bắt đầu tưởng tượng đoạn kết.

090.219.4479, văn phòng đại diện 891/10 Nguyễn Kiệm, Q Gò Vấp, TP HCMBạn muốn quay một bộ phim ngắn. Vào mùa hè này. Bạn đã quyết định như vậy. Bạn rất hào hứng và vội vàng muốn chứng tỏ những gì mình biết làm.Một cơ sở nào đó cho bạn mượn một máy quay DV150 vào những ngày nghỉ cuối tuấn. Môt người bạn đang thực tập tại một phòng dựng sẽ dựng phim giúp không cho bạn. Một cô bạn là diễn viên đã kết thúc dự án phim của cố ấy. Và bạn cũng nhanh chóng tìm được nam diễn viên chính tại một trường Đại học. Công tác hậu cần cũng đã có nguồn hỗ trợ. Bạn hàu như có thể tự sản xuất phim của mình. Tất cả chỉ chờ ngày bấm máy.CÒN KỊCH BẢN THÌ SAO?Trong KB phim dài, nhà biên kịch không có thời gian khai thác triệt để tất cả các tình huống trong các cảnh. Những viết KB phim ngắn thì lại khác, công việc duy nhất cảu công việc viết KB phim ngắn chính là ở chỗ đó. Nếu dùng một từ người Mỹ hay sử dụng thì đó là MILKER, có nghĩa là phải khai thác tối đã dự độc đáo của câu chuyện, vắt kiệt cốt tủy của câu chuyện như một người vắt sữa vậy. Đó có thể gọi là nghệ thuật của phim ngắn. Đó cũng chính là điều người ta chờ đợi ở bạn. Để xem lại câu chuyện, bạn cần phải dỡ tung nó ra, chia thanh các phần nhỏ, gần như cái cách mà người thợ sửa xe vẫn làm. Đặt tất cả trước mắt và tự hỏi:- Mình muốn kể chuyện gì nhỉ?- Điều gì mình quan tâm đến trong câu chuyện này?- Trong nhân vật, có cái gì làm mình thích thú?- Đoạn kết đã thực sự ấn tượng chưa?- Cách kể chuyện đã hấp dânCòn kịch bản thì sao? Chẳng thành vấn đề. Bạn viết xong kịch bản trong vòng hai ngày. Viết một kịch bản chả có gì phức tạp cả. Chỉ cần ý tưởng hay và bạn đã có ý tưởng trong đầu và ý tưởng này được mọi người khen là hay và táo bạo. Nhưng thật kỳ cục, khi đọc kịch bản của bạn, nhiều thắc mắc cất lên:- Tôi không hiểu lắm đoạn kết.- Thông điệp thật tối nghĩa.- Nhân vật chính hành động không thật.- Hơn nữa, khi đọc kịch bản thì không còn thaayshay và táo bạo như lúc bạn kể câu chuyện kèm theo những động tác nữa.Trước những phản ứng như vậy, bạn có cảm giác mình là một nghệ sĩ mà mọi người không hiểu. Vì thế nên bạn dừng tất cả mọi chuyện lại. Sự chán chường xâm chiếm bạn, và bạn cảm thấy đời mình két thúc ngay ở đây.Thế nếu chỉ đơn giản vì bạn là người vội vã quá? Thế nếu chỉ đơn giản là bạn muốn làm phim bằng mọi giá? Vậy thì ban hãy yên tâm, bạn không phải là người duy nhất đâu. Đây là tình trạng phổ biến trong giới làm phim ngắn. Đó là lý do khiến cho phần lớn các bộ phim vchir được coi xem là được thôi.LÀM PHIM NGẮN KHÔNG CÓ NGHĨA LÀ LÀM NHANHBạn cần phải biết rằng viết một kịch bản giống như xây dựng một ngôi nhà vậy. Nếu như bạn chỉ có một phòng tắm xinh xắn không có mái thì chả ai muốn vào đó tắm cả.Nhưng đừng vội hoảng. Có mất mát gì đâu vì bạn sẽ làm bộ phim của mình, nếu như bạn chấp nhận làm lại từ đầu, xem xét lại từ đầu.Hãy học cách dành thời gian cho công việc viết kịch bản, trau chuốt kịch ban rnhw một người thợ đóng đồ gỗ quay bào nuột sản phẩm của mình vậy. Với tất cả lòng trìu mến, sự bền bỉ và kiên nhẫn.***Hồi tưởng: cách đây hai tháng, trên đường đến rạp chiếu phim bạn bất ngờ thấy một người đàn ông trước điểm đỗ xe buýt với một bó hao trên tay. Anh ta có vẻ lo âu. Hai tiếng sau anh ta vẫn đứng đó dưới cơn mưa rào, vẫn nguyên tư thế với vẻ âu lo như vậy.Bạn đã thấy hình ảnh này và rất muốn đưa vào kịch bản. Một, hai, ba, bạn đã viết kịch bản liến một mạch.Thế nhưng tại sao kịch bản của lại bị các nhà sản xuất từ chối? Tại sao mọi người lại đánh giá là kịch bản của ban kém và không hấp dẫn.Sau một tháng, được người thân và bạn bè khuyến khích, bạn gạt bỏ cái tôi sang một bên và xem lại kịch bản của mình. Bạn đọc kỹ lưỡng lại từng cảnh một, từng lời thoại một và đột nhiên bạn giật mình! Cảnh người đàn ông buồn bã cầm bó hoa đã làm bạn thích thú bao nhiêu thì nay bỗng trở nên lạc lõng, chẳng đầu, chẳng đuôi. Những cảnh kết nối thì nhạt nhẽo, chẳng có gì đặc sắc.Tóm lại mọi chuyện đã thay đổi hết cả, bạn còn chẳng hiểu mình muốn nói gì nữa và muốn đi đến đâu nữa. Cuối cùng thì người đàn ông với bó hoa khốn khổ thực sự chờ điều gì?Chi tiết cuối cùng làm bạn lúng túng: Các nhà tài trợ yêu câu bạn phải nộp KB tóm tắt. Nhưng bạn không tài nào có thể tóm tắt được phim của mình, bạn không biết diễn tả một cách rõ ràng ý chính của phim.Sự sợ hãi xâm chiếm bạn: Thế nếu như tất cả mọi người ,những nhà sản xuất đã nhận ra đúng vấn đề? Thế nếu như KB của mình kém thật?HÃY BÌNH TĨNH LẠINếu như lúc đầu, ý tưởng của bạn làm bạn và những người xung quanh thích thú thì có nghĩa nó không đến nỗi tệ như vậy. Nhưng một ý tưởng hay ban đầu – thậm chí là đặc sắc – không có nghĩa là sẽ làm nên một KB hay. Chỉ đơn giản là vì bạn đã vội vã đặt bút viết KB liền một mạch và bạn đã bỏ qua vài điểm tạo nên cấu trúc của câu chuyện. Và chính những điểm đó là những cái thiếu trong KB của bạn!KỊCH BẢN: CHÚ Ý, NGUY HIỂM!Như phần lớn các bạn bè là nhà biên kịch, một khí có ý tưởng trong đầu là ngay lập tức bắt tay vào việc viết một kịch bản chi tiết. Thật là tiện, người ta thấy liền câu chuyện thế nào. Lên trang, trình bày đẹp và thế là xong! Nhiệm vụ đã hoàn thành! Hoan hô bạn vừa viết xong một KB phim ngắn nhưng chắc chắn sẽ không thể là một phim hay. Bắt đầu bằng việc viết một kịch bản chi tiết là sai lầm không được mắc phải.Chú ý: Trong trường hợp phim chỉ dài 3 phút thì mới có thể viết KB chi tiết từ đầu được vì câu chuyện hình thành trong đầu bạn. Nhưng lúc đó lại phát sinh một mối nguy hiểm khác: đó là tất cả được dồn hết vào đoạn kết. Và cho dù đoạn kết đã rất hay rồi thì nó vẫn có thể hấp dẫn hơn nếu như bạn trau chuốt cả đoạn đầu.NHỮNG NHÀ BIÊN KỊCH VỚI KBHãy lấy VD những nhà biên kịch viết KB cho phim truyện dài. Để làm phim dài, rất ít trường hợp nhà biên kịch viết ngay KB chi tiết. Cách tiến hành nhanh gọn này là không thể được đối với một KB dài 120 trang đồi hỏi. phải suy nghĩ một cấu trúc kỹ lưỡng hơn.Một số nhà biên kịch thường bắt tay vào viết luôn một mạch mà không có KB tóm tắt vì họ đã phải suy nghĩ, lật đi lật lại caai chuyện của mình trong đầu từ … 5 năm nay! Trong suốt thời gian đó, chính cuộc sống đã cung cấp cho họ một phần da thịt của bộ phim.Như vậy không phải vì bộ phim của bạn ngắn mà bạn bỏ qua thao tác xây dựng cấu trúc câu chuyện. Trong nghề biên kịch, 90% thành công đến từ khả năng phân tích, xem xét kỹ lưỡng công việc của mình. Ngay cả một câu chuyên chỉ dài có 30 giây thì suy nghĩ về câu chuyên đó cũng cần phải được cày xới như với một bộ phim dài 90 phút.Chắc chắn là với câu chuyện ngắn thì sẽ đỡ mất thời gian hơn, đỡ mất năng lượng hơn, thế nhưng, một ý tưởng phim ngắn đôi khi còn gây khó khăn rắc rối hơn một ý tưởng phim dài. Vấn đề là phải khai thác tối đa ý tưởng và đạt được hiệu quả một cách nhanh nhất có thể được.Vậy thì bạn cần phải quay trở lại những nguyên tắc cơ bản để xây dựng câu chuyện. Có thể việc này sẽ khiến bạn mệt mỏi, cáu kỉnh nhưng hãy tự nhủ rằng những phút giây mà bạn dành để xây dựng câu chuyện sẽ giúp cho bạn nhìn nhận câu chuyện đó một cách rõ ràng hơn.Bây giờ bạn ngồi trước KB của mình với vẻ mặt thật khốn khổ, KB này giống như một bát phở thập cẩm. Bạn lo lắng tự hỏi làm thế nào để giải quyết cái đống hổ đốn này. Bạn cảm thấy thật đơn đọc, viễn cảnh bấm máy ngày càng xa dẫn. Sẽ chẳng bao giờ bạn được làm đạo diễn.Bạn hãy bình tĩnh. Đơn giản vì bạn đã quên những kỹ thuật cơ bản của việc viết KB. Đơn giản chỉ vì bạn quá bị ám ảnh bởi việc bấm máy quay. Bây giờ, hãy nhận thức rõ ràng bạn không thể bỏ qua giai đoạn xây dựng một KB tốt. Và ngay cả nếu người ta không nhắc đến những sự tìm tòi khám phá trong cách kể chuyện của bạn khi trao giải thưởng cho bạn, thì bạn vẫn biết rằng ở sâu trong tâm khảm mình, bạn rất biết ơn những tìm tòi khám phá đó.Tác giả – Đạo diễnHiện nay, thường thì đạo diễn cũng chính là tác giả của bộ phim – hay nói cách khác – đạo diễn cũng chính là người viết kịch bản.Ở Mỹ, người ta trả hàng triệu USD cho công việc viết KB. Người ta không ngần ngại đề nghị biên kịch viết đi viết lại, rồi thuê các các cố vấn để phục vụ người viết. Ở Mỹ, KB có vai trò tối quan trọng, sẽ không thể làm gì nếu không có KB tốt.Và KB thì không thể ứng tác được. Với mong muốn chính đáng được làm phim bằng mọi giá, bạn quên mất rằng, đầu tiên, mình phải đội mũ của nhà biên kịch đã. Và bời vì chính bạn là người thực hiện KB của mình nên phải làm sao cho KB phải thật rõ ràng, mạch lạc nhất có thể.Động não một chútTrong KB phim dài, nhà biên kịch không có thời gian khai thác triệt để tất cả các tình huống trong các cảnh. Nhưng trong KB phim ngắn thì khác, công việc duy nhất của bạn chính là ở chỗ đó. Nếu dùng một từ người Mỹ hay sử dụng thì đó là từ MILKER – nghĩa là phải khai thác tối đa sự độc đáo của câu chuyện, vắt kiệt cốt tủy của câu chuyện như công việc của một người vắt sữa. Đó có thể gọi là nghệ thuật của phim ngắn. Đó chính là điều mà người ta chờ đợi ở bạn.Để xem xét lại câu chuyện, bạn cần phải dỡ tung nó ra, chia thành các phần nhỏ, gần như cách mà một người thợ sửa xe vẫn làm. Đặt tất cả trước mặt và tự hỏi:- Mình muốn kể chuyện gì nhỉ?- Điều gì làm mình quan tâm đến câu chuyện này?- Trong nhân vật, có cái gì làm mình thích thú?- Đoạn kết đã thực sự ấn tượng chưa?- Cách kể chuyện đã hấp dẫn chưa?Bạn sẽ thấy trên thực tế, diễn tiến của câu chuyện sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào cảm xúc mà bạn dành cho câu chuyện của mình, dành cho các nhân vật và dành cho cách xử lý câu chuyện. Sự quan tâm thích thú của khán giả cũng sẽ nảy sinh từ đó.: Đừng ngần ngại cầu viện sự giúp đỡ! Không có gì hào hứng hơn là kể ra câu chuyện của mình. Người nghe sẽ là một tấm gương phản chiếu những ý tương của bạn. Và bạn sẽ thấy là khi trao đổi, bạn sẽ sắp xếp lại câu chuyện trong đầu mình một cách hợp lý hơn.Nếu bạn không có ai để giúp thì có những cách sau:- Ghi ra giấy tất cả những nảy sinh trong đầu, sắp xếp các ý tưởng đó lại, kể cá khi đó là những ý tưởng ký cục nhất.- Nói to và diễ hành động của nhân vật. Như vậy bạn sẽ thấy những hành động mà bạn định gán cho nhân vật có hợp lý không.- Ghi âm vào máy nếu bạn thấy khoogn ngại và tuần sau đó nghe lại những ý tưởng của chính mình. Chắc chắn sẽ hiệu quả đấy.Với cà nhân tôi thì tôi chọn phương pháp xây dựng dàn ý KB sơ lược trên giấy. Viết những ý tưởng của mình chữ đen trên giấy trắng sẽ rất kích thích sự tưởng tượng. Trang giấy trắng là một công cụ hỗ trợ hữu ích. Lúc đầu, bạn sẽ thấy nó như tờ nháp, nhưng hãy tự nhủ là bạn muốn cho chúng tôi chính tờ nháp đó! Thế thì những gì bạn sẽ chắt lọc từ một lô ý tưởng đó chỉ có lợi cho KB của bạn mà thôi.Để bắt đầu, bạn hãy tự hỏi điều gì lam fbanj thích thú ở trong cảnh (người đàn ông với bó hoa) mà bạn nhìn thấy. Hãy tự hỏi tại sao bạn lại muốn kể lại cảnh đó, và muốn làm phim kể về chuyện đó. Bằng cách tự đặt câu hỏi về những gì mà một hình ảnh khơi gợi trong bạn, chắc chắn bạn sẽ tìm thấy những suy nghĩ, thậm chí là những ý tưởng hay. Nhân vật này làm bạn xúc động, như vậy là bạn đã hóa thân vào nhân vật. Đến lượt mình, bạn phải làm sao để khơi gợi những ccamr xúc như vậy trong lòng khán giả. Chúng ta sẽ thấy, trong điện ảnh nhân vật có vai trò định hướng cảm xúc quan trọng như thế nào. Nhưng trước hết, bạn hãy làm nhiệm vụ sắp xếp trật tự các ý tưởng. Hãy tìm những hướng đi khác nhau.Bài tập thực hànhHãy tưởng tượng đây là một tờ giấy nháp, bạn hãy thả sức tư duy, hãy ghi ra tất cả nhưng suy nghĩ chợt nảy sinh trong đầu, tất cả những khả năng thích hợp với ý tưởng của bạn, với hình ảnh hoặc tình huống ban đầu mà bạn đã thấy. Sau đso bạn sẽ lựa chọn.Một người đàn ông chờ đợi dưới cơn mưa với bó hoa trên tayÝ tưởng:- Anh ta đến chỗ hẹn với cô bạn gái cùng văn phòng, nhưng cô ấy e ngại một mối quan hệ tính cảm công vụ ẩn chưa nhiều trắc ẩn nên cô ấy không đến chỗ hẹn (quá cổ điển)- Người đàn ông có một cuộc hẹn do văn phòng môi giới tình cảm sắp xếp, cô gái không đến chỗ hẹn vì cô ấy đã thấy ảnh của anh ta. (cần phải suy nghĩ thêm)- Người đàn ông chờ bạn gái của mình, cô ấy muôn bỏ anh ta nhưng không dám (cũ rích)- Người đàn ông là một người bán hoa, anh phải giao hàng nhưng đánh mất địa chỉ (tóm lại, dù sao thì…)- Người đàn ông bị bệnh tâm thần phân lập, khi anh ta có một bó hao trên tay, anh ta cứ nghĩ mình là một người bán hoa (hừm..)- Người đàn ông nhận được bó hoa của một người phụ nữ vừa cãi nhau với người yêu, anh ta xúc động và đứng nguyên tại chỗ (không đến nỗi nào)- Người đàn ông, …ờ…Thôi được, bạn không thể tìm ra thêm một ý tưởng nào nữa, tất cả những ý tưởng này đối với bạn thật nhạt nhẽo, cho dù một số hướng dẫn đã bắt đầu lộ diện. Vậy thì hãy chuyển sang một kỹ thuật khác mà tôi khuyên các bạn nên sử dụng mỗi khi các bạn tưởng tượng câu chuyện của mình và kết quả đã chứng minh là rất khả quan: hãy bắt đầu tưởng tượng đoạn kết.