Bắn nỏ – môn thể thao truyền thống

LCĐT – Từ mục đích săn bắn, ngày nay, bắn nỏ đã trở thành môn thể thao truyền thống được nhiều người mến mộ. Môn thể thao này đòi hỏi người chơi có sự hiểu biết, khổ luyện và nhiều “ngón nghề” để mỗi khi giương nỏ lên là một lần trúng đích.

Câu lạc bộ bắn nỏ xã Xuân Thượng (Bảo Yên) đạt thành tích cao tại Giải đẩy gậy – bắn nỏ năm 2015.

Thành công nhờ khổ luyện

Tôi theo chân anh Lý Xuân Trường, 36 tuổi, người dân tộc Dao ở bản Vành 4, xã Xuân Thượng (Bảo Yên) đến Nhà thi đấu đa năng tỉnh để tận mắt  được thấy kỹ thuật bắn nỏ của các vận động viên tại Giải đẩy gậy, bắn nỏ tỉnh Lào Cai năm 2015. Anh Trường là Trưởng đoàn của Câu lạc bộ bắn nỏ xã Xuân Thượng tham dự giải lần này. Câu lạc bộ bắn nỏ xã Xuân Thượng đã chọn những vận động viên có tên tuổi như Lý Văn Ý, Đặng Văn Hòa và cả Lý Xuân Trường. Với kinh nghiệm tham gia nhiều giải thể thao trong những năm qua thì không bất ngờ khi Câu lạc bộ bắn nỏ xã Xuân Thượng đạt thành tích cao tại giải năm nay.

Từng trận đấu trong thời gian diễn ra giải, các tay bắn nỏ của xã Xuân Thượng đều để lại ấn tượng mạnh trong lòng người hâm mộ cũng như sự nể phục của các đối thủ. Nội dung đồng đội nam quỳ bắn có sự góp mặt của nhiều tay bắn nỏ rất mạnh đến từ đoàn Công an tỉnh, Phong Niên (Bảo Thắng), Bát Xát, Xuân Thượng (Bảo Yên), nên tạo ra một thế trận cân bằng bám đuổi về điểm số. Trong tình thế đó, bản lĩnh của các tay bắn nỏ cần được phát huy và đoàn xã Xuân Thượng đã làm được điều này. Bên cạnh đó, ở lượt bắn 5 tên cuối cùng để quyết định đến chức vô địch, tay bắn Lý Văn Ý cũng đã xuất sắc giành điểm số với 4 tên điểm 10 và 1 tên điểm 9, giúp đội nhà giành thêm Huy chương Vàng ở nội dung cá nhân nam đứng bắn.

Ở 4 nội dung bắn nỏ của nam, Câu lạc bộ bắn nỏ xã Xuân Thượng đã xuất sắc giành vị trí thứ nhất với 2 Huy chương Vàng, 2 Huy chương Bạc và 1 Huy chương Đồng.

Để có được thành công như vậy, các tay bắn của Câu lạc bộ bắn nỏ xã Xuân Thượng đã dày công khổ luyện. Anh Lý Xuân Trường cho biết: “Câu lạc bộ bắn nỏ xã Xuân Thượng mới thành lập gần được 1 năm. Hiện Câu lạc bộ có gần 20 thành viên thường xuyên luyện tập vào các ngày thứ 7 hằng tuần, dịp lễ, tết và khoảng thời gian trước khi tham dự các giải đấu. Sau những buổi tập luyện, chúng tôi lại ngồi họp với nhau để chỉ ra từng điểm mạnh, điểm yếu của mỗi thành viên, qua đó kịp thời khắc phục những nhược điểm để có phong độ ổn định”.

Đi lên từ môn thể thao dân dã

Anh Lý Xuân Trường chia sẻ với chúng tôi rằng, ở Xuân Thượng, một chàng trai người Dao trước khi được làm lễ cấp sắc thì phải biết thuần thục các kỹ năng bắn nỏ, bởi người Dao xưa kia gắn liền với cuộc sống săn bắn. Vì thế, người đàn ông nào trong bản cũng tự sắm cho mình một cây nỏ vừa đẹp, mạnh lại có sức sát thương cao. Sức mạnh của cây nỏ không chỉ ở tính sát thương, tiêu diệt con mồi mà còn là một sản phẩm văn hóa của cộng đồng dân tộc. Ngoài mục đích đi săn, cây nỏ còn là một biểu tượng trong văn hóa của người Dao, nó là hiện thân của sức mạnh mà tạo hóa đã ban cho họ.

Cũng vì lẽ đó, anh Trường và thanh niên trong bản không nhớ được lúc nào mình biết bắn nỏ, chỉ biết rằng, khi lớn lên, trong những ngày chăn trâu trên rừng thì cây nỏ đã được khoác trên vai. Rồi từ các cuộc săn bắn thú rừng, kỹ năng bắn nỏ tự ngấm vào trong tiềm thức của các chàng trai người Dao. Theo anh Trường, để có một cây nỏ tốt thì cần lắm sự kỳ công trong việc lựa chọn các loại cây, loại gỗ để lắp ghép. Thân nỏ thường được làm từ các loại gỗ tốt như: Sến, táu mật… Còn cánh cung thì được làm từ gốc của cây tre, cây luồng già vừa có độ cứng lại có tính đàn hồi cao. Dây cung được làm từ các loại dây rừng và cuối cùng quan trọng nhất là mũi tên. “Mũi tên thường được làm từ cây vầu mọc trên rừng già. Trong săn bắn cũng như thi đấu, mũi tên là một phần không thể thiếu và là yếu tố quyết định đến kết quả. Do đó, khi lựa chọn cây và quá trình vót mũi tên phải tỉ mỉ” – anh Trường cho hay.

Tại Giải đẩy gậy, bắn nỏ tỉnh Lào Cai năm 2015, tuy không giành được Huy chương Vàng ở các nội dung cá nhân, nhưng anh Lý Xuân Trường đã góp công lớn cùng đồng đội giành chiếc huy chương quý giá này ở nội dung đồng đội nam quỳ bắn. Anh Trường cho biết thêm, việc tham gia thi đấu bắn nỏ đến với anh rất tình cờ. Cách đây vài năm, trong một lần tham dự giải thể thao ở huyện, nhờ có thành tích tốt mà anh được chọn để tham gia thi đấu tại Giải thể thao các dân tộc thiểu số tỉnh. Và từ đó, cái tên Lý Xuân Trường luôn xuất hiện trong các giải bắn nỏ, bản thân anh đã đem về nhiều giải thưởng từ môn thể thao này. Câu lạc bộ bắn nỏ xã Xuân Thượng ra đời cũng xuất phát từ những thành tích và niềm say mê với môn thể thao truyền thống của vận động viên Lý Xuân Trường.

Ông Nguyễn Văn Mùi, Giám đốc Trung tâm Thể dục – Thể thao tỉnh cho biết: Vận động viên Lý Xuân Trường là một tài năng trong môn bắn nỏ ở địa phương. Không chỉ thi đấu ổn định, Trường còn có bản lĩnh và tính chiến đấu cao, luôn tạo niềm tin cho các đồng đội trong thi đấu. Thành tích từ trước đến nay chưa từng có với bắn nỏ Lào Cai, đó là năm 2014, vận động viên Lý Xuân Trường đã giành 1 Huy chương Vàng, 2 Huy chương Bạc tại Hội thi bắn nỏ dân tộc Thái tổ chức tại tỉnh Lai Châu.