Cây Cà gai leo còn có tên khác là Cà gai dây, cà vạnh, cà quýnh, cà lù, gai cườm, tên khoa học là Solanum hainanense Hance Solanaceae. Đây là một loại thực vật thân leo, hình dạng lá và quả của cà gai leo giống như loại cà pháo mà hay dùng làm thức ăn. Khi chín quả chuyển sang màu đỏ và trong quả có chứa nhiều hạt màu vàng và dẹp. Trên thân leo của cây cà gai leo thường có nhiều gai. Đến mùa sinh sản thì hoa có màu trắng và thường ra vào tháng 4, tháng 9. Cây cà gai leo có tác dụng bảo vệ gan rất mạnh đã được nghiên cứu bài bản kỹ lưỡng và được các nhà khoa học Việt Nam và thế giới đánh giá rất cao. Loại cây này đã được Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh Khai và Phó Giáo Sư – Tiến sĩ Phạm Kim Mãn nghiên cứu những năm đầu thế kỷ 20. Hiện thay theo các bài thuốc dân gian và trong y học đã phát hiện cà gai leo được xem là cây thuốc nam có tác dụng giải độc gan tốt nhất, đặc biệt là đối với bệnh viêm gan virus. Trong rễ là bộ phận có chứa nhiều ancaloit, glycoancaloit còn giúp giải rượu tốt, ngăn chặn quá trình xơ gan.
Với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe nên cà gà leo được nhiều người dân đổ xô đi tìm kiếm và vô tình tận diệt loài thảo dược này. Với kinh nghiệm về nhân giống và gieo trồng thảo dược đã có nhiều cách tạo ra giống cây cà gai leo hiệu quả. Bài viết này sẽ trình bày cho bà con cách trồng và chăm sóc giống cây cà leo để có một vườn thuốc quý trong gia đình và xa hơn nữa là về mục đích kinh tế.
Cách chọn giống cà gai leo
Để cho cây cà gai leo phát triển tốt thì việc chọn giống là một khâu khá quan trọng và quyết định hiệu quả kinh tế. Vậy nên quá trình chọn giống cần chọn lọc kỹ và cẩn thận để đạt năng suất cao nhất.
Mẹo chọn hạt giống cây cà gai leo bạn chọn những quả già to chín mọng màu đỏ và hạn chế chọn những quả xanh vì hạt sẽ không đạt chất lượng và phơi khô cả quả cho đến khi da quả nhăn lại và chuyển thành màu đen. Sau đó tách lấy hạt. Để hạt nảy mầm nhanh và tỷ lệ cao trước khi trồng bạn ngâm vào nước khoảng 400c ngâm 15 phút. Khi ngâm những hạt nào lép nổi lên mặt nước thì bạn mang vớt gạt bỏ.
Kỹ thuật trồng cây cà gai leo
Sau khi quá trình chọn giống xong thì bạn chuẩn bị tiếp cho việc gieo hạt. Để cung cấp dinh dưỡng tốt nhất cho cây phát triển bạn nên xới đất lên cho xốp sau đó dùng phân lót vi sinh dải lên mặt đất và trộn đều phân và đất sau đó bạn rạch những lỗ nhỏ và cho khoảng 3 tới 5 hạt sau đó rả một ít đất lên. Lưu ý bạn nên tránh rải nhiều vì sẽ lâu nảy mầm và khi nảy mầm cây sẽ không có nhiều diện tích sinh trưởng. Sau khi rắc xong hạt bạn rắc lên trên mặt đất bằng rơm khô. Chúng ta nên vảy một ít thuốc trừ sâu lên tránh trường hợp kiến tha hạt đi. Sau khi đã hoàn thành việc gieo hạt xuống đất, dùng nước tưới nhẹ lên, mỗi ngày nên tưới 2 lần vào buổi sáng và chiều.
Hạt sẽ nảy mầm thành cây con sau khoảng thời gian từ 6-7 ngày lúc này ta giỡ bỏ lớp rơm đậy trên mặt để cây phát triển.
Hiện cũng có rất nhiều nhà vườn ươm giống cây cà gai leo, bà con có thể mua hom cây con về trồng.
Cách chăm bón cây cà gai leo
Đợi khi giống cây cà gai leo phát triển tầm khoảng 1 gang tay để tránh mất diện tích cho cây sinh trưởng thì bạn nên tỉa bớt cây con đi và mỗi gốc để lại 1 cây, như vậy cây sẽ phát triển nhanh hơn. Để tránh cây mọc tràn lan thì bạn nên dựng cây để cho thân bắt đầu leo. Sau đó bón phân ure vào gốc, mỗi gốc chỉ cho một nhúm nhỏ để kích thích ra rễ. Tránh trường hợp bón quá liều lượng sẽ làm chết rễ. Sau đó bạn cung cấp nước hàng ngày cho cây, không tưới quá nhiều nước vì cây sẽ bị úng rễ.
Cây cà gai leo là loại cây dễ sinh trưởng và phát triển nên quá trình chăm bón khá đơn giản và không phức tạp
Thời gian thu hoạch
Thời gian thu hoạch của cà gai leo sẽ sau khoảng 2 tháng trồng cây. Cây từ tháng thứ 6 trở lên mới chứa nhiều dược tính, đây cũng là thời điểm thích hợp để thu hoạch.
Cách dùng làm thuốc
Thu hái cây về, nhặt bỏ quả sau đó chặt nhỏ từ 3-5cm, phơi khô. Mỗi ngày dùng 50g sắc với 2l nước uống, sẽ phòng trừ được các bệnh về gan.
BBT