Tâm lý học là gì? Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của tâm lý học?

Thuật ngữ tâm lý học ngày càng được biết đến rộng rãi hơn thông qua sự phát triển của nhân loại. Vậy tâm lý học là gì? Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của tâm lý học là gì? Luật Minh Khuê xin giải đáp qua bài viết sau đây:

Tâm lý học là một trong những ngành, lĩnh vực được nhiều người quan tâm hiện nay. Trong tương lai không xa việc phát triển nhiều hơn nữa những công trình nghiên cứu về tâm lý học sẽ là điều tất yếu của nhân loại nhằm đáp ứng yêu cầu của thời đại.

1. Hiểu như thế nào về tâm lý học?

Tâm lý học có tên tiếng anh là Psychology và có thể hiểu là một lĩnh vực khoa học trung tâm nghiên cứu chuyên sâu về tâm thần và hành vi.

Tuy nhiên, tâm lý học không chỉ đơn thuần là môn học chỉ được sử dụng trong các lớp học, trong phòng nghiên cứu và phòng sức khoẻ tâm thần. Tâm lý học tồn tại ở nhiều dạng khác nhau, luôn hiện hữu trong mọi thứ xung quanh chúng ta và các tình huống hàng ngày.

– Nghiên cứu tâm lý học bao gồm những mục đích sau:

+ Mô tả: nhà nghiên cứu bắt đầu với những quan sát thận trọng vấn đề.

+ Giải thích: nhà nghiên cứu đi tìm câu trả lời cho hành vi.

+ Dự báo: các nhà nghiên cứu sẽ đưa ra những dự báo dưa vào mối liên quan giữa hai hoặc sự kiện với nhau.

+ Kiểm soát: hay còn gọi là điều chỉnh hành vi- mục đích quan trọng trong nghiên cứu tâm lý học.

2. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của tâm lý học

2.1 Đối tượng nghiên cứu của tâm lý học

Đối tượng nghiên cứu sẽ trả lời cho câu hỏi chúng ta nghiên cứu về cái gì? Đồng thời, đối tượng nghiên cứu không có quy chuẩn nhất định vì có thể là các hiện tượng, biểu hiện, hoạt động, sự kiện …. được khoa học quan sát, nghiên cứu, phân tích.

Vậy đối tượng nghiên cứu của tâm lý học là gì? Ta có thể hiểu như sau:

– Theo tâm lý học hành vi, đối tượng của tâm lý học không phải ý thức mà là hành vi.

– Tuy nhiên, theo W. Wundt đối tượng của tâm lý học lại là tổ hợp các trạng thái mà ta nghiệm thấy – các trạng thái được trực tiếp thể nghiệm trong vòng ý thức khép kín.

Như vậy, đối tượng của tâm lý học là nghiên cứu các hiện tượng tâm lý trên cơ sở là hiện tượng tinh thần do thế giới khách quan tác động vào não con người sinh ra mà sau đây còn được gọi là hiện tượng tâm lý. Ngoài ra, đối tượng nghiên cứu của tâm lý học còn là các quy luật của hoạt động tâm lý và các cơ cấu hình thành nên những hoạt động này.

2.2 Phạm vi nghiên cứu của tâm lý học

Phạm vi nghiên cứu là giới hạn khảo sát đối tượng nghiên cứu trong phạm vi nhất định. Phạm vi nghiên cứu có thể là: phạm vi không gian, phạm vi thời gian hoặc phạm vi nội dung.

Như vậy, phạm vi nghiên cứu của tâm lý học chính là quá trình hình thành, phát triển, thay đổi của hiện tượng tâm lý và những ảnh hưởng của nó đến cuộc sống thường ngày.

3. Tâm lý học được ứng dụng trong thực tiễn như thế nào?

Tâm lý học hiện nay đang được xem là một ngành nghề hot và đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển của nhiều lĩnh vực trong cuộc sống. Bởi:

– Nhu cầu tìm người lắng nghe, chia sẻ.

Với sự cạnh tranh khốc liệt trong học tập và công việc, nhiều người chọn cách làm bạn với mạng xã hội, không giao tiếp với nhiều người. Theo thời gian vòng tròn mối quan hệ hẹp dần, từ đó khiến họ gia tăng cảm giác cô đơn.

– Nhu cầu chữa trị các vấn đề tâm lý do yếu tố xã hội hình thành: trầm cảm, tự kỉ

Theo một số thống kê mới nhất tại Việt Nam, cứ 5 người thì có ít nhất 1 người gặp rối loạn tâm thần (trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn cảm xúc,…). Tuy nhiên, trong số đó chỉ có 20% được điều trị. Ngoài ra, dường như các căn bệnh của thời đại này đang có xu hướng gia tăng và trẻ hoá, thậm chí đáng báo động xảy ra ở độ tuổi vị thành niên. Theo bài viết Báo động bệnh trầm cảm ở Việt Nam trên báo điện tử Vietnamnet.vn: “Việt Nam có ít nhất ba triệu thanh thiếu niên bị rối loạn tâm thần, chỉ có 20% trong số đó được chuẩn đoán và điều trị thích hợp. Số đông tìm đến rượu bia, ma tuý, và các chất kích thích như những giải pháp tạm thời.”

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này chủ yếu do: mạng xã hội, ảnh hưởng của Covid -19, sự phát triển của xã hội,…

– Nhu cầu tìm kiếm lợi nhuận nhờ việc nghiên cứu tâm lý người sử dụng hàng hoá, dịch vụ,…

* Những ứng dụng thực tế của ngành tâm lý học:

Từ nền tảng nghiên cứu và hiểu biết về suy nghĩ và hành vi: tâm lý học sẽ còn thúc đẩy yếu tố con người ở nhiều lĩnh vực chứ không chỉ đơn thuần là giải quyết vấn đề.

Tâm lý học hiện đang đươc ứng dụng rộng rãi vào những lĩnh vực sau:

– Tâm lý học tham vấn: Là lĩnh vực ứng dụng những nghiên cứu về tâm lý học để cá nhân trở thành tham vấn viên hoặc trị liệu viên. Nhân lực tại Việt Nam trong thực tế còn thiếu tuy mức lương có thể đạt được là từ 300 – 400 USD/ giờ.

– Tâm lý học học đường: Là một hình thức khác của tâm lý học tham vấn nhưng trong bối cảnh là trường học. Nhân lực làm tâm lý học học đường sẽ hỗ trợ tinh thần cho học sinh đang trong độ tuổi dậy thì, hoặc khó khăn trong quá trình học tập và phát triển bản thân bằng cách: dạy kỹ năng sống, lắng nghe chia sẻ những vấn đề của học sinh, hướng nghiệp hay làm việc trực tiếp với giáo viên và phụ huynh để có những giải pháp phù hợp cho tình hình thực tế của mỗi cá nhân.

– Tâm lý học nghề nghiệp – tổ chức: Việc thấu hiểu các vấn đề tâm lý nơi công sở giúp thúc đẩy sự cầu tiến của nhân viên. Nhân sự trong lĩnh vực này có thể làm tại bộ phận nhân sự, truyền thông đối nội, vị trí liên quan đến tập huấn, sức khoẻ tinh thần, phúc lợi, thiết kế hoạt động teambuilding,…

Để một doanh nghiệp có sư phát triển bền vững, yếu tố con người luôn là tiền đề quyết định. Do đó, hiện nay ngành nghề này ngày càng phổ biến không chỉ trên thế giới mà trong đó có cả Việt Nam.

– Tâm lý học marketing: Quyết định mua hàng của khách hàng sẽ bị chi phối bởi các thương hiệu xung quanh, hình ảnh doanh nghiệp và doanh số mỗi năm là bao nhiêu. Từ thực tế này, việc thấu hiểu tâm lý và hành vi người tiêu dùng sẽ giúp doanh nghiệp có những sản phẩm, quảng cáo hay chiến dịch hiệu quả nhằm thu hút người tiêu dùng.

– Tâm lý học tội phạm: (tên tiếng anh là Criminal psychology) là một chuyên ngành ứng dụng của tâm lý học. Nhân lực làm lĩnh vực này sẽ thông qua những phân tích hành vi hay thói quen của con người để từ đó tìm ra hung thủ, phương thức gây án và những vấn đề liên quan.

– Các ứng dụng khác: Tâm lý học giúp chúng ta xây dựng những mối quan hệ chất lượng và tránh được những mâu thuẫn không đáng có trong cuộc sống. Ngoài ra, tâm lý học còn là yếu tố quan trọng trong hành trình hình thành và phát triển nhân cách của mỗi cá nhân.

Trên đây là bài tư vấn về vấn đề tâm lý học là gì? Đối tượng, phạm vi của tâm lý học là gì?  Mọi vướng mắc quý bạn đọc xin vui lòng trao đổi trực tiếp với bộ phận luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài 24/7: 1900.6162 để nhận được sự tư vấn, hỗ trợ từ Luật Minh Khuê. Rất mong nhận được sự hợp tác! Trân trọng./.