Những quyền lợi khi tham gia Bảo hiểm xã hội Việt Nam

Bởi ebh.vn

– 13/01/2023

Người tham gia đóng bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ được hưởng những quyền lợi về chăm sóc sức khỏe ốm đau, bệnh tật và thai sản, được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất khi về già. Vậy những quyền lợi khi tham gia bảo hiểm xã hội là gì? Tất cả sẽ được EBH chia sẻ trong bài viết dưới đây.

06 quyền lợi người tham gia BHXH có thể được hưởng

06 quyền lợi khi tham gia bảo hiểm xã hội tại Việt Nam

Bảo hiểm xã hội là chính sách an sinh của Chính phủ nhằm mục đích chăm sóc sức khỏe, đảm bảo thu nhập cho người tham gia khi không may xảy ra các biến cố do ốm đau, bệnh tật, thai sản, già yếu… 

Theo đó, sẽ có 2 hình thức cho người tham gia có thể lựa chọn đăng ký tự nguyện hoặc tham gia bắt buộc đối với những trường hợp được pháp luật quy định.

Người tham gia BHXH sẽ được hưởng 5 chế độ tương ứng với 5 quyền lợi khi ốm đau, thai sản, tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất. Trong khi người tham gia BHXH tự nguyện sẽ chỉ được hưởng 2 quyền lợi về hưu trí và tử tuất.

Bên cạnh đó, người tham gia BHXH sẽ có thể rút BHXH 1 lần bất cứ khi nào và khi có yêu cầu gửi cơ quan BHXH.

Như vậy là hiện nay người tham gia BHXH có thể được nhận tối đa 6 quyền lợi khi tham gia đóng Bảo hiểm xã hội theo quy định. Cụ thể:

1. Quyền lợi BHXH khi ốm đau, bệnh tật

Quyền lợi này chỉ áp dụng đối với người thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo quy định. Theo đó người tham gia khi ốm đau, bệnh tật sẽ được hưởng quyền lợi về:

(1) Số ngày nghỉ do nằm viện hoặc chăm sóc y tế. Thời gian lao động được nghỉ khi ốm đau căn cứ vào số năm đóng BHXH.

• Thời gian đóng BHXH dưới 15 năm được nghỉ 30 ngày.

• Thời gian đóng BHXH 15 năm đến dưới 30 năm được nghỉ 40 ngày.

• Thời gian đóng BHXH ít nhất 30 năm được nghỉ 40 ngày.

Trường hợp đặc biệt, lao động làm việc ở môi trường nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc khu có trợ cấp vùng tối thiểu 0.7 thì thời gian nghỉ trên mỗi trường hợp được cộng thêm 10 ngày. Tổng thời gian nghỉ không quá 180 ngày.

(2) Người tham gia được được nhận tiền trợ cấp ốm đau. Trường hợp bệnh thông thường thì mức trợ cấp bằng 75% tháng lương gần nhất trước khi nghỉ ốm. Đối với người bị bệnh dài ngày cần điều trị thì hưởng mức thấp hơn, căn cứ vào thời gian tham gia BHXH.

2. Quyền lợi BHXH khi mang thai và sinh con

Người tham gia BHXH bắt buộc trong quá trình mang thai và sinh con đều sẽ được hưởng chế độ thai sản theo quy định gồm số ngày nghỉ và tiền trợ cấp. Bên cạnh đó cả đối tượng là nam giới có vợ sinh con cũng sẽ được nhận chế độ này. Cụ thể về các mức quyền lợi như sau:

(1) Số ngày nghỉ thai sản. Người lao động khi đủ điều kiện sẽ được nghỉ thai sản như sau:

– Trường hợp khám thai: nghỉ 5 lần, mỗi lần 1 ngày, nếu nơi khám xa thì mỗi lần nghỉ 2 ngày.

– Trường hợp sảy, nạo, hút hoặc phá thai, thai bệnh lý hoặc bị lưu thì nghỉ theo tuổi thai: thai dưới 5 tuần nghỉ 10 ngày, từ 5 tuần đến dưới 13 tuần nghỉ 20 ngày, từ 13 tuần đến dưới 25 tuần nghỉ 40 ngày. Thai từ 25 tuần trở lên được nghỉ 50 ngày.

– Nghỉ sinh con: trường hợp sinh thường và một con được nghỉ 6 tháng, cứ thêm một con thì được nghỉ thêm một tháng.

– Nghỉ khi vợ sinh con: lao động nam có vợ sinh con được nghỉ 5 ngày nếu sinh thường, 7 ngày nếu vợ sinh mổ hoặc con sinh ra dưới 31 tuần.

– Con chết sau sinh: con 2 tháng tuổi trở lên được nghỉ 2 tháng, dưới 2 tháng tuổi nghỉ 4 tháng.

– Người sinh con hộ được hưởng chế độ đến khi giao trẻ, người nhận con nuôi hưởng đến khi con đủ 6 tháng tuổi.

– Tránh thai: lao động nữ được nghỉ 7 ngày đối với biện pháp thông thường, 15 ngày khi triệt sản.

(2) Số tiền trợ cấp thai sản được nhận. Đối với trường hợp sinh con, người lao động sẽ được hưởng 6 tháng bình quân lương tháng đóng BHXH. Ngoài ra, lao động được thêm trợ cấp một lần tính bằng 2 lần mức lương cơ sở hiện hành. Lao động sau sinh mà sức khỏe yếu sẽ được nghỉ 5 ngày khi sinh thường, 7 ngày khi sinh mổ.

3. Quyền lợi BHXH khi tai nạn lao động, mắc bệnh nghề nghiệp

Người tham gia BHXH bắt buộc sẽ được hưởng chế độ này khi trong quá trình làm việc/ lao động không may gặp tai nạn lao động hoặc mắc các bệnh nghề nghiệp theo quy định sẽ được hưởng trợ cấp bằng tiền và thời gian nghỉ để phục hồi sức khỏe. Cụ thể:

(1) Đối với trường hợp tỷ lệ suy giảm khả năng lao động từ 5% – 30%. Nếu lao động bị suy giảm lao động 5% thì được trợ cấp 5 lần lương cơ sở. Sau đó tỷ lệ này cứ tăng lên 1% thì được hưởng thêm ½ lần lương cơ sở. 

Ngoài ra, lao động được hưởng theo thâm niên đóng BHXH: từ 1 năm trở xuống được hưởng thêm 0.5% mức lương đóng BHXH của tháng cuối trước khi nghỉ việc. Sau đó, cứ đóng thêm 1 năm sẽ hưởng thêm 0.3%.

(2) Đối với trường hợp suy giảm khả năng lao động 31% trở lên. Lao động bị suy giảm 31% được hưởng 30% lương cơ sở, cứ thêm 1% được cộng thêm 2% của lương cơ sở. Mức trợ cấp tính theo thâm niên tính như trường hợp trên.

(3) Đối với trường hợp suy giảm khả năng lao động  tối thiểu 81%. Chế độ trong trường hợp này được áp dụng nếu lao động bị các chấn thương như: liệt cột sống hoặc mắt bị mù, bị tâm thần, hai chân bị cụt hoặc liệt không thể hoạt động. Mức trợ cấp tính theo lương cơ sở hiện hành.

Các quyền lợi BHXH khi về già

4. Quyền lợi BHXH khi về hưu 

Đối với chế độ hưu trí thì người tham gia BHXH tự nguyện và bắt buộc đều sẽ được nhận. Tuy nhiên sẽ chỉ áp dụng khi người tham gia đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu và thời gian đóng BHXH theo quy định. Trong trường hợp đủ điều kiện người tham gian sẽ được nhận các quyền lợi gồm tiền lương hưu hàng tháng hoặc nhận tiền trợ cấp một lần.

(1) Lương hưu hàng tháng từ 01/01/2018 được tính bằng 45% mức trung bình lương tháng đóng BHXH đối với 15 năm. Sau đó, người tham gia cứ đóng thêm 1 năm thì được cộng thêm 2%. Mức tối đa là 75%. Trường hợp nghỉ hưu sớm thì cứ 1 năm giảm 2% so với thông thường.

2. Trợ cấp một lần khi nghỉ hưu. Người đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí và có mức hưởng cao hơn 75% lương bình quân đóng BHXH ngoài lương hưu còn được nhận trợ cấp một lần. Cứ mỗi tháng đóng BHXH được trợ cấp thêm 0.5 tháng lương.

5. Quyền lợi BHXH khi mất

Chế độ áp dụng đối với cả người tham gia BHXH theo hình thức bắt buộc và tự nguyện. Đối tượng thụ hưởng là người tham gia đóng BHXH và thân nhân của họ thông qua tiền trợ cấp gồm:

(1) Trợ cấp mai táng là chi phí mai táng cho người đã mất. Mức trợ cấp mai táng tính bằng 10 lần mức lương cơ sở ở thời điểm người tham gia Bảo hiểm qua đời. Mức này áp dụng cho cả trường hợp tham gia BHXH tự nguyện và bắt buộc.

(2) Trợ cấp hàng tháng áp dụng khi người tham gia BHXH chế độ bắt buộc. Mức trợ cấp tính bằng 50% mức lương cơ sở trong trường hợp thông thường và bằng 70% nếu người thân không có ai trực tiếp nuôi dưỡng.

(3) Trợ cấp tuất hưởng một lần sẽ được tính bằng 1.5 lần mức lương bình quân đóng BHXH cho những năm trước 2014, và bằng 2 lần mức lương bình quân đóng BHXH cho thời gian từ 2014 trở đi.

6. Quyền lợi rút Bảo hiểm xã hội 1 lần

Quyền lợi này được áp dụng đối với người đang tham gia đóng bảo hiểm xã hội khi họ không có nhu cầu tiếp tục tham gia đóng BHXH để được hưởng các quyền lợi như đã đề cập bên trên. Người tham gia BHXH muốn rút BHXH 1 lần chỉ cần gửi yêu cầu đến cơ quan BHXH. nếu đủ điều kiện thì có thể lãnh tiền BHXH bất cứ lúc nào (Xem chi tiết)

Trong thực tế nhà nước không khuyến khích người tham gia rút BHXH 1 lần nếu không quá bắt buộc vì điều này sẽ ảnh hưởng đến quá trình tham gia đóng BHXH của người tham gia. Bên cạnh đó việc rút BHXH sớm cũng sẽ ảnh hưởng đến mức tiền hưởng trợ cấp nhận được.

Như vậy, trong bài viết trên đây Bảo hiểm xã hội điện tử eBH đã điểm qua 6 quyền lợi mà người tham gia đóng Bảo hiểm xã hội tại Việt Nam có thể được nhận. Đối với mỗi quyền lợi đều có những ràng buộc về điều kiện hưởng nhất định và mức hưởng sẽ tỷ lệ thuận với mức đóng BHXH và thời gian tham gia. Vậy nên người tham gia đóng BHXH càng nhiều và thời gian càng lâu thì quyền lợi mà họ nhận được sẽ càng lớn.

Mong rằng những chia sẻ trong bài viết trên đây có thể mang lại cho bạn đọc những thông tin hữu ích nhất.