Đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện có được hưởng Bảo hiểm xã hội 1 lần không? – CIS Law Firm

Khi không thuộc đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của pháp luật thì Bảo hiểm xã hội tự nguyện là một lựa chọn thích hợp đối với người lao động tự do để hưởng một số chế độ bảo hiểm xã hội quan trọng như hưu trí, tử tuất.

Vậy quy định về chế độ bảo hiểm xã hội tự nguyện như thế nào? Hãy tìm hiểu qua bài viết này của Công ty Luật.

1.Bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?

Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình, đây là điểm khác biệt với BHXH bắt buộc đối với người lao động vì người lao động và công ty, đơn vị sử dụng lao động không được lựa chọn mà phải tuân thủ các quy định về việc tham gia BHXH bắt buộc.

Người dân có nhu cầu mua BHXH tự nguyện thì liên hệ cơ quan BHXH nơi mình cư trú (nơi tạm trú hoặc thường trú) hoặc các đại lý thu BHXH, Bảo hiểm y tế (UBND các xã, phường, thị trấn, Bưu điện) để được hướng dẫn thủ tục và lựa chọn mức đóng, phương thức đóng BHXH tự nguyện phù hợp với thu nhập của mình.

2. Đối tượng tham gia BHXH tự nguyện

Theo quy định tại Điều 2 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, bao gồm:

– Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn dưới 03 tháng trước ngày 01 tháng 01 năm 2018; người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn dưới 01 tháng từ ngày 01 tháng 01 năm 2018 trở đi;

– Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, ấp, bản, sóc, làng, tổ dân phố, khu, khu phố;

– Người lao động giúp việc gia đình;

– Người tham gia các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không hưởng tiền lương;

– Xã viên không hưởng tiền lương, tiền công làm việc trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã;

– Người nông dân, người lao động tự tạo việc làm bao gồm những người tự tổ chức hoạt động lao động để có thu nhập cho bản thân và gia đình;

– Người lao động đã đủ Điều kiện về tuổi đời nhưng chưa đủ Điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội;

– Người tham gia khác.

3. Phương thức đóng BHXH tự nguyện năm 2023

Người tham gia BHXH tự nguyện được chọn một trong các phương thức đóng sau đây để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất:

a) Đóng hằng tháng;

b) Đóng 3 tháng một lần;

c) Đóng 6 tháng một lần;

d) Đóng 12 tháng một lần;

e) Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm 1 lần;

f) Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

Trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định mà thời gian đã đóng BHXH còn thiếu trên 10 năm nếu có nguyện vọng thì tiếp tục đóng BHXH tự nguyện theo một trong các phương thức quy định như trên cho đến khi thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm thì được đóng một lần cho những năm còn thiếu để hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật.

Người tham gia BHXH tự nguyện được thay đổi phương thức đóng hoặc mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện sau khi thực hiện xong phương thức đóng đã chọn trước đó.

4. Mức đóng BHXH tự nguyện năm 2023

Theo quy định khoản 2 Điều 87 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức đóng BHXH tự nguyện xác định như sau:

♦ Trường hợp lựa chọn đóng hàng tháng:

Mức đóng hằng tháng
=
22%
x
Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn

Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn, thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ (hiện tại là 1.500.000 đồng/người/tháng) và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng (tương đương 29.800.000 đồng/tháng).

♦ Trường hợp lựa chọn phương thức đóng BHXH tự nguyện cho nhiều tháng:

– Mức đóng 3 tháng hoặc 6 tháng hoặc 12 tháng một lần được xác định bằng mức đóng hằng tháng theo quy định nhân với 3 đối với phương thức đóng 3 tháng; nhân với 6 đối với phương thức đóng 6 tháng; nhân với 12 đối với phương thức đóng 12 tháng một lần.

– Mức đóng một lần cho nhiều năm về sau trong trường hợp mục III.e được tính bằng tổng mức đóng của các tháng đóng trước, chiết khấu theo lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng do Bảo hiểm xã hội Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng.

– Mức đóng một lần cho những năm còn thiếu trong trường hợp mục III.f được tính bằng tổng mức đóng của các tháng còn thiếu, áp dụng lãi gộp bằng lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng do Bảo hiểm xã hội Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng.

Lưu ý:

– Trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện đã đóng theo phương thức đóng 3 tháng hoặc 6 tháng hoặc 12 tháng một lần hoặc đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm mà trong thời gian đó Chính phủ điều chỉnh mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn thì không phải điều chỉnh mức chênh lệch số tiền đã đóng.

– Người tham gia BHXH tự nguyện đã đóng theo phương thức đóng 3 tháng hoặc 6 tháng hoặc 12 tháng một lần hoặc đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm mà trong thời gian đó thuộc một trong các trường hợp sau đây sẽ được hoàn trả một phần số tiền đã đóng trước đó:

+ Thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc;

+ Hưởng BHXH một lần;

+ Bị chết hoặc Tòa án tuyên bố là đã chết.

5. Đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng các chế độ nào?

Theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Luật bảo hiểm xã hội 2014, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng các chế độ:

• Hưu trí;
• Tử tuất.

Chế độ hưu trí đối với người tham gia BHXH tự nguyện:

∗ Hưởng lương hưu hàng tháng:

Mức lương hưu hằng tháng
=
Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng
x
Mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội

Trong đó:

♦ Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính như sau:

– Đối với nữ: tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.

– Đối với nam: tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội, được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.

♦ Mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội: được tính bằng bình quân các mức thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội của toàn bộ thời gian đóng.

Xem thêm về cách tính lương hưu hàng tháng năm 2023 tại đây.

∗ Trợ cấp một lần khi nghỉ hưu

Theo quy định tại Điều 75 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.

Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Chế độ tử tuất đối với người tham gia BHXH tự nguyện:

∗ Trợ cấp mai táng

Theo quy định tại Điều 80 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, trợ cấp mai táng tính bằng 10 lần lương cơ sở cho những người đóng đủ 60 tháng trở lên hoặc đang hưởng lương hưu.

Trường hợp người đóng BHXH tự nguyện bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp

∗ Trợ cấp tuất

Theo quy định tại Điều 81 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người tham gia BHXH tự nguyện đang bảo lưu thời gian đóng BHXH mà không may qua đời thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất bằng:

– 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH đối với những người tham gia BHXH trước 2014.

– 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH đối với những người tham gia BHXH từ 2014 trở đi.

– Người dân đóng BHXH tự nguyện chưa đủ 1 năm thì hưởng mức bằng số tiền đã đóng, tối đa bằng 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

– Tối thiểu 3 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH nếu tham gia cả BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện.

Nếu người tham gia BHXH tự nguyện đang hưởng lương hưu mà không may qua đời thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất bằng:

– Nếu chết trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu thì tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng.

– Trường hợp chết vào những tháng sau đó, cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu.

6. Đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện có được hưởng BHXH 1 lần?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 7 Nghị định 134/2015/NĐ-CP quy định như sau:

Điều 7. Bảo hiểm xã hội một lần

1. Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định tại Điều 77 của Luật Bảo hiểm xã hội và Nghị quyết số 93/2015/QH13 ngày 22 tháng 6 năm 2015 của Quốc hội về việc thực hiện chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động.

Như vậy, người tham gia BHXH tự nguyện có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

– Trường hợp thứ nhất:Người đóng BHXH sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH. Đây là trường hợp phổ biến nhất.

– Trường hợp thứ hai:Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định pháp luật mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc đối với Lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện;

– Trường hợp thứ ba:Ra nước ngoài để định cư;

– Trường hợp thứ tư:Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

7. Mức hưởng BHXH 1 lần

Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:

– 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH đối với những người tham gia BHXH trước 2014.

– 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH đối với những người tham gia BHXH từ 2014 trở đi.

Trường hợp thời gian đóng BHXH tự nguyện chưa đủ 1 năm thì hưởng mức bằng số tiền đã đóng, tối đa bằng 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

Xem chi tiết cách tính tiền BHXH 1 lần tại đây.

Trên đây là bài viết về Đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện có được hưởng Bảo hiểm xã hội 1 lần không của Công ty luật CIS. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác hãy liên hệ ngay với Luật sư của Công ty Luật CIS theo thông tin sau:

PHÒNG PHÁP LÝ DOANH NGHIỆP – CIS LAW FIRM

109 Hoàng Sa, P. Đa Kao, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh
Điện thoại: 028 3911 8581 – 3911 8582             Hotline: 0916 568 101
Email: [email protected]