Phương pháp dạy học môn Tiếng Việt ở tiểu học theo định hướng phát triển năng lực

28.10.2021 13:591901 đã xem

       Sáng ngày 28/10/2021, tại Trường TH Nguyễn Trãi, thành phố Bảo Lộc, Sở GDĐT tổ chức Hội thảo chuyên đề nâng cao năng lực tổ chức dạy học trực tuyến “Đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Việt lớp 4 Chương trình tiểu học 2006 theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh tiếp cận Chương trình GDPT 2018”. Hội thảo tổ chức hình thức trực tuyến qua Office 365 kết nối điểm cầu Sở GDĐT với Phòng GDĐT và 353 điểm cầu các cơ sở giáo dục tiểu học trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.

Tại điểm cầu Sở GDĐT có Ông Trần Đức Lợi Phó giám đốc dự và chỉ huy nội dung. Điểm cầu Bộ GDĐT có TS Xuân Thị Nguyệt Hà, Chuyên viên Vụ GDTH Bộ GDĐT. Thành phần tham gia Hội thảo hơn 1200 đại biểu gồm : Cán bộ nhân viên Phòng GDTH và GDMN Sở GDĐT, chỉ huy Phòng GDĐT và nhân viên giáo dục tiểu học. CBQL và khối trưởng khối 4. Mục đích chuyên đề nhằm mục đích nâng cao năng lực tổ chức triển khai dạy học trực tuyến cho đội ngũ giáo viên, thay đổi giải pháp dạy học môn Tiếng Việt lớp 4 Chương trình tiểu học 2006 theo khuynh hướng phát triển phẩm chất, năng lực học viên tiếp cận Chương trình GDPT 2018. Các hoạt động giải trí nội dung chuyên đề gồm : Dự giờ trực tuyến môn Tiếng Việt lớp 4 tiết Luyện từ và câu ; tổ chức triển khai hoạt động và sinh hoạt trình độ theo hướng nghiên cứu và điều tra bài học kinh nghiệm ; san sẻ những giải pháp dạy học trực truyến đạt hiệu suất cao ; thay đổi lập kế hoạch bài dạy môn Tiếng Việt chương trình hiện hành TH năm 2006 theo Chương trình GDPT 2018 phát triển phẩm chất, năng lực học viên.

       Tại nội dung Hội thảo, các đại biểu nghe TS Xuân Thị Nguyệt Hà, Chuyên viên Vụ GDTH Bộ GDĐT chia sẻ các nội dung dạy học môn Tiếng Việt; Ông Nguyễn Duy Hải, Trưởng phòng GDTH và GDMN Sở GDĐT giải đáp các ý kiến, hướng dẫn các nội dung triển khai đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Việt lớp 4 Chương trình tiểu học 2006 theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh tiếp cận Chương trình GDPT 2018 tại các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh. Ông Trần Đức Lợi Phó giám đốc Sở GDĐT phát biểu kết luận và chỉ đạo các nội dung đối với giáo dục tiểu học./.

Phòng GDTH và GDMN Sở GDĐT

Một số hình ảnh hội thảo:  

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN ĐIỆN BIÊN

TRƯỜNG TIỂU HỌC  YÊN CANG

TRUYỀN THÔNG VỀ DẠY HỌC TIẾNG VIỆT

THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH

Tiếng Việt là môn học có vai trò đặc biệt quan trọng quan trọng ở bậc Tiểu học, là phương tiện đi lại đa phần để học viên tiếp thu kiến thức và kỹ năng của những môn học khác. Môn Tiếng Việt ở Tiểu học có trách nhiệm hình thành năng lực ngôn từ cho học viên biểu lộ ở bốn kỹ năng và kiến thức : nghe, nói, đọc, viết. Do đó, môn Tiếng Việt có một vị trí rất quan trọng so với học viên Tiểu học .Môn Tiếng Việt là một công cụ hữu hiệu trong hoạt động giải trí và tiếp xúc của học viên, giúp học viên tự tin và dữ thế chủ động hoà nhập những hoạt động giải trí học tập trong trường học, giúp học viên hình thành và rèn luyện những kiến thức và kỹ năng cơ bản ở Tiểu học, đồng thời nó chi phối hiệu quả học tập của những môn học khác .Năng lực tiếng Việt được hiểu là năng lực đảm nhiệm văn bản và năng lực sản sinh văn bản ( gồm có văn bản nói và văn bản viết ). Năng lực tiếp đón văn bản gồm có nghe – hiểu và đọc – hiểu .Tuy nhiên, vì ý niệm cho rằng học sinh học tiếng Việt với tư cách là tiếng mẹ đẻ nên tất cả chúng ta thường nặng về phát triển năng lực đọc – hiểu văn bản của học viên ; trong khi năng lực nghe – hiểu ( như nghe để có quan điểm phản hồi hay nghe người khác đọc, kể câu truyện và kể lại hoặc khám phá nội dung câu truyện ví dụ điển hình ) nhiều khi Open với tần suất khá lớn trong đời sống mỗi người nhưng lại chưa được quan tâm, kể cả trong dạy học và nhìn nhận .Năng lực sản sinh văn bản gồm có năng lực nói, trình diễn một yếu tố trước người khác hay thuyết trình trước đông người và năng lực viết ( viết đúng chính tả, đúng ngữ pháp và trình diễn được một văn bản viết có nội dung đúng mục tiêu hoặc theo nhu yếu của người khác như một đề tập làm văn ví dụ điển hình ). Năng lực tiếp đón văn bản và sản sinh văn bản thường có quan hệ nhân quả : người hay chú ý quan tâm lắng nghe người khác nói hay tập trung chuyên sâu đọc văn bản viết thường có năng lực nói, viết tốt hơn và ngược lại .Dạy tiếng Việt theo hướng tiếp cận năng lực là dạy những gì ?Môn Tiếng Việt ở tiểu học ( trừ phần học vần lớp 1 ) được phân loại thành những phân môn : Tập đọc, Tập viết – Chính tả, Luyện từ và câu và Tập làm văn. Mỗi phân môn bên cạnh công dụng chung của môn học thường tiếp đón một mục tiêu chính. Phân môn Tập đọc nhằm mục đích phát triển kỹ năng và kiến thức đọc – hiểu ; phân môn Tập viết – Chính tả hình thành kỹ năng và kiến thức viết chính tả ( viết đúng chính tả, đúng vận tốc ) ; phân môn Luyện từ và câu trên cơ sở cung ứng kỹ năng và kiến thức sơ giản về từ và câu nhằm mục đích giúp học viên dùng từ, viết câu, đoạn văn đúng quy tắc ngữ pháp tiếng Việt ; phân môn Tập làm văn là phân môn thực hành thực tế tổng hợp nhằm mục đích rèn luyện kiến thức và kỹ năng tạo văn bản nói và viết cho học viên .Đối với những phân môn, tiềm năng kỹ năng và kiến thức trên suy đến cùng là hướng tới phát triển năng lực sử dụng tiếng Việt cho người học – năng lực tiếp đón lời nói và năng lực sản sinh lời nói. Dạy tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực chính là quy trình dạy học hướng tới hình thành và phát triển những năng lực sử dụng tiếng Việt cho người học trong môi trường học tập và đời sống theo lứa tuổi .“ Lời nói ” trong ngôn từ gồm có 2 dạng thức cơ bản, lời nói trực tiếp ( nghe người khác nói trực tiếp ) và lời nói gián tiếp ( lời nói trải qua văn bản viết ). Ngoài ra, còn có những yếu tố bổ trợ như ngôn từ khung hình, phục trang, hóa trang, tranh minh họa, … cũng hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động tới chất lượng thông tin của lời nói .Từ nhận thức trên, tất cả chúng ta cần có xu thế về tổ chức triển khai dạy học những phân môn Tiếng Việt sao cho môn học này hướng tới phát triển tốt nhất những năng lực sử dụng tiếng Việt so với học viên tiểu học .Trước hết, bàn về dạy học sinh phát triển năng lực tiếp đón lời nói, gồm có năng lực nghe – hiểu và năng lực đọc – hiểu .Dạy học sinh nghe – hiểu trải qua quy trình dạy học : nghe – nhắc lại lời giảng của giáo viên hoặc nghe – nhắc lại hoặc nhận xét về lời nói của bạn hoặc nghe người khác kể một câu chuyên rồi kể lại hoặc trình làng cho người khác, … Dạy kiến thức và kỹ năng nghe hiểu được thực thi trải qua những phân môn đặc trưng như Kể chuyện và hoàn toàn có thể triển khai qua toàn bộ những hoạt động giải trí dạy học môn Tiếng Việt cũng như những môn học khác .Các nhu yếu cơ bản về kỹ năng và kiến thức nghe hiểu gồm có từ rèn luyện học viên thói quen tập trung chuyên sâu lắng nghe khi người khác nói và có phản hồi đúng chuẩn. Tập cho học viên có thói quen tập trung chuyên sâu nghe, lĩnh hội thông tin từ lời nói của người khác và có phản hồi tích cực là nhu yếu quan trọng trong dạy kiến thức và kỹ năng nghe ở trường tiểu học. Điều này giúp cho học viên có thói quen lĩnh hội tích cực từ lời nói để bồi đắp thêm kiến thức và kỹ năng cho bản thân mình .Dạy đọc – hiểu trong môn Tiếng Việt là dạy kỹ năng và kiến thức đảm nhiệm văn bản, một trong những kiến thức và kỹ năng cơ bản và quan trong bậc nhất trong dạy học Tiếng Việt. Vì nó ảnh hưởng tác động tới chất lượng học tập môn Tiếng Việt và những môn học khác ; tác động ảnh hưởng tích cực tới đời sống sau này trong một xã hội mà việc “ học suốt đời ” được xem là cứu cánh cho sự thành công xuất sắc của mỗi con người .Dạy đọc – hiểu là dạy học viên kỹ năng và kiến thức tiếp đón, lĩnh hội thông tin qua văn bản ( văn bản giấy và văn bản điện tử ). Trong thời đại thông tin bùng nổ, vốn tri thức, vốn sống của con người được tích góp hầu hết từ hoạt động giải trí đọc. Vì vậy, dạy học sinh có thói quen đọc, có giải pháp lĩnh hội thông tin qua hoạt động giải trí đọc trở nên thiết yếu trong dạy Tập đọc. Từ đó, hướng tới văn hóa truyền thống đọc cho mỗi cá thể và hội đồng .Như vậy, năng lực tiếng Việt là năng lực sử dụng tiếng Việt hiệu suất cao trong tiếp xúc ở mọi nghành nghề dịch vụ của đời sống xã hội – tiếp xúc mái ấm gia đình, tiếp xúc nhà trường, văn phòng … tiếp xúc hành chính, khoa học, văn chương nghệ thuật và thẩm mỹ … Hướng tới việc hình thành và phát triển năng lực cho học viên không riêng gì tạo ra được tính thực tiễn cao của việc dạy – học Tiếng Việt trong nhà trường mà chính là một “ lối thoát ” quan trọng, khắc phục tính “ hàn lâm ” của nội dung dạy học môn Tiếng Việt, vốn được những nhà giáo dục học và những cha mẹ coi là nguyên do cơ bản dẫn đến sự quá tải .

Năng lực tiếng Việt, gồm 4 năng lực bộ phận và nhiều năng lực/nhóm năng lực cụ thể. Các năng lực cụ thể cần được đánh giá về tầm quan trọng, mức độ khó – dễ, tính tối thiểu và tính tối đa để tính đến trong hình thành và phát triển năng lực theo thời gian giáo dục.

Năng lực sử dụng ngôn từ là năng lực tiếng Việt cũng là một năng lực cần hình thành và phát triển ở học viên, thuộc nhóm năng lực công cụ. Mặc dù ngôn từ – tiếng Việt chỉ là một trong những phương tiện đi lại để thực thi tiếp xúc của học viên nhưng nó là phương tiện đi lại tiếp xúc quan trọng nhất. Hiệu quả tiếp xúc, trong đại bộ phận những nghành nghề dịch vụ của đời sống, nhờ vào vào năng lực tiếng Việt – do đó muốn hình thành và phát triển năng lực tiếp xúc phải hình thành và phát triển năng lực tiếng Việt ( đương nhiên là tích hợp với 1 số ít năng lực khác mới có năng lực tiếp xúc tốt ). Mặt khác, việc hình thành và phát triển năng lực tiếng Việt không hề triển khai được nếu đặt tiếng Việt ngoài tư cách là phương tiện đi lại tiếp xúc. Nói cách khác, muốn hình thành và phát triển năng lực tiếng Việt phải đặt trong mối quan hệ ngặt nghèo với năng lực tiếp xúc .

                                                             Sam Mứn, ngày 03/10/2020