Lễ hội Hoa ban - Mường Lò và những tinh hoa miền Tây Bắc

1.1 Lễ hội Hoa ban được tổ chức triển khai nào tháng mấy ?Lễ hội hoa Ban còn có tên gọi khác là lễ hội Xên Mường, được tổ chức triển khai bởi người dân tộc bản địa Thái ở một số ít địa phương Tây Bắc. Lễ hội diễn ra định kỳ hàng năm vào dịp tháng 2 âm lịch, cũng là mùa hoa ban khởi đầu nở rộ, phủ trắng cả vùng núi rừng Tây Bắc. Lễ hội Hoa Ban cùng Hội Xòe Mường Lò và Lễ hội Xên Lẩu Nó tạo nên nét độc lạ riêng không liên quan gì đến nhau trong văn hóa truyền thống của người Thái ở Yên Bái .

Lễ hội Hoa ban – Mường Lò được tái hiện trong ngày hội du lịch năm 2020

Bạn đang đọc: Lễ hội Hoa ban – Mường Lò và những tinh hoa miền Tây Bắc

Lễ hội đã có từ rất truyền kiếp, được những thế hệ kế tục và phát huy. Lễ hội bộc lộ tấm lòng tôn kính và tri ân của quần chúng nhân dân, dành sự tưởng niệm công lao to lớn đến những vị thần đã có công khai minh bạch thiên lập địa. Đồng thời cũng gửi gắm mong cầu được quốc thái dân an, cho bản Mường được no ấm, quanh năm đều mưa thuận gió hòa, mùa màng được bội thu, thóc đầy bồ, gà đầy sân, mái ấm gia đình thì ấm cúng, niềm hạnh phúc … Tuy nhiên cho đến ngày này lễ hội hầu hết được tái hiện trong những festival lễ hội ship hàng du lịch, cùng nhiều nét cải cách, không thực thi theo những tập tục nghi lễ xưa .1.2 Sự tích của Lễ hội Hoa ban – Mường LòTheo tương truyền trong dân gian và lời kể của những già làng thì lễ hội Hoa ban gắn liền với một sự tích về tình yêu đôi lứa đầy thương tâm. Chuyện kể lại rằng, nàng Khôm ( theo tiếng Thái có nghĩa là nghèo, cay đắng ) và chàng Tào Lu ( có nghĩa là phong phú ) dành tình yêu cho nhau nhưng không nhận được sự gật đầu từ mái ấm gia đình .Thế nên khi mùa xuân đến, hai người đã lén mái ấm gia đình rủ nhau lên chơi ở hang Thẩm Đông Ngoạng ( hay còn gọi là hang rừng ve, tức hang Thẩm Lé thời nay ). Ít lâu sau, khi trở lại chàng trai bị cảm nặng rồi chết, biến thành con Tô Mánh Lú ( có màu đen, size to hơn con ve ). Còn Nàng Khôm vì không muốn bị mái ấm gia đình ép gả cho chàng trai khác nên đã bỏ trốn vào rừng. Nàng cứ chạy, chạy mãi, đến khi kiệt sức rồi thì chết gục ở trong rừng. Nơi nàng ngã xuống sau này mọc lên một loại cây có hoa trắng, hương thơm êm ả dịu dàng như mật ngọt, người dân gọi đó là hoa Ban .Sự tích Lễ hội Hoa ban – Mường Lò cũng là sự tích về loài hoa ban trắng nở rộ khắp núi rừng Tây BắcTừ ấy mỗi dịp xuân về loài hoa ban ấy lại nở rộ, như tưởng niệm lại kỉ niệm mà chàng Lu và nàng Khôm đã có cùng nhau trong chuyến đi chơi hang. Loài hoa thanh khiết, trong trắng như tình yêu đôi lứa, lặng lẽ khoe sắc giữa đất trời Tây Bắc, kiên cường nhớ về những niềm hạnh phúc đã qua. Thế cho nên vì thế mỗi độ xuân về, người Thái lại tổ chức triển khai Lễ hội Hoa ban – Mường Lò như một sự khắc ghi về ý nghĩa tình yêu đôi lứa và mong cầu những điều tốt đẹp sẽ đến trong đời sống .1.3 Ý nghĩa của lễ hội Hoa banLễ hội Hoa Ban chính là nét văn hóa truyền thống tâm linh được truyền qua bao thế hệ, có ý nghĩa rất to lớn trong đời sống niềm tin, tín ngưỡng của đồng bào dân tộc bản địa Thái. Việc tổ chức triển khai lễ hội hàng năm mang theo tâm nguyện của họ thỉnh bái lên thần “ Then ” – vị thần cao nhất trong hàng ngũ thánh thần theo đức tin của người Thái. Đồng thời họ cũng thỉnh bái “ nàng Ban ” – hình ảnh cô gái trinh trắng, thuần khiết với một tình yêu thủy chung, son sắt. Cuối cùng họ cũng thỉnh bái đến ma trời, ma mường, ma núi, ma sông … để câu nguyện sự phù hộ cho mưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi, vạn vật đơm hoa, kết trái, cầu chúc cho lứa đôi niềm hạnh phúc, người người nhà nhà đều có đời sống yên vui, ấm no, đủ đầy .Những tiết mục múa hát được trình diễn trong lễ hội Hoa Ban ngày nayXem thêm : Về Yên Bái tò mò Lễ hội Lồng Tồng của người Tày ở Kiến Thành

Xem thêm: Mùa lễ hội cuối năm 2020: Thế giới có sự kiện gì hot?

Để mở màn Lễ hội Hoa ban – Mường Lò, những người dân tộc bản địa Thái sẽ cùng nhau mang lễ vật lên hang Thẩm Lé làm lễ cúng. Lễ vật gồm có một con lợn, mấy cành hoa ban, chai rượu, hai bát gạo tẻ, hai bát cơm trắng, vài nén hương cùng trầu cau. Người làm lễ là thầy, thầy khấn bài cúng thần hang, thần rừng, cầu nguyện cho dân cư có được đời sống ấm no và sung túc .2.2 Phần HộiSau khi hoàn thành phần lễ, sẽ đến phần hội để người dân được cùng nhau hòa vào không khí sôi động, tưng bừng. Các người trẻ tuổi trai gái cùng nhau chơi hội hái hoa, sôi sục tham gia những trò trình diễn độc lạ. Tiếng người hò reo cười đùa, tiếng pí, tiếng khèn hòa cùng tiếng trống chiêng vô cùng huyên náo. Con trai thì thổi khèn, con gái dập dìu ngại ngùng e thẹn, múa những điệu Thẩm Lé – là điệu múa dành riêng khi đi hái hoa ban .Điệu múa hái hoa ban được tái hiện trong lễ hội tổ chức triển khai hàng nămLúc này những chàng trai sẽ thi nhau trèo lên những cây hoa ban cao nhất, hái hoa xuống Tặng Kèm cho những cô gái mà mình thích. Có khi cùng lúc có 5, 6 chàng trai cùng trèo lên, còn ở bên dưới những cô gái lấy những cái ớp ( có hình dáng gần giống cái giỏ ) để sẵn sàng chuẩn bị đón những bông hoa được thả xuống. Anh chàng có ý với cô gái nào thì thả cho cô gái đó, còn cô gái cũng sẽ đón lấy hoa của chàng trai mà mình chú ý. Như vậy nam thanh nữ tú tìm thấy nhau, cứ thế mà nên duyên .Lễ hội hoa ban được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Yên Bái rất chú trọng tái hiện sao cho vẫn giữ nguyên niềm tin vốn có2.3 Kết thúc lễ hộiKhi lễ hội Hoa Ban kết thúc cũng là lúc những hai bạn trẻ trai gái trong thời điểm tạm thời chia tay nhau để chuẩn bị sẵn sàng xuống đồng cày cấy cho mùa vụ mới. Vì mùa xuân ở Yên Bái đồng thời cũng là mùa làm nương. Cho nên, trong dân ca của người Thái mới có những đoạn níu kéo nhau đầy tình tứ mà ý nhị như thế này :“ Muốn chơi thì chơi lúc hoa ban còn nởĐùa thì đùa thời hoa ban còn nhiềuĐừng đợi lát nữa hoa sẽ tàn

Lúc ấy con gái có chồng thì bị xích đeo tay, gông đeo cổ, chẳng đi chơi hội được nữa rồi…”

Xem thêm: Mừng mùa lễ hội năm 2021: Google Doodle có gì đặc biệt? – https://evbn.org

Lễ hội Hoa ban – Mường Lò thời nay đã có nhiều đổi khác, phối hợp với những cuộc thi như Người đẹp Hoa Ban để lôi cuốn phần đông sự chăm sóc của người dân địa phương và khách du lịchNgày nay cùng với sự tăng trưởng của thời đại, rất nhiều những nếp sống, nếp văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử của đồng bào dân tộc thiểu số đã bị mai một. Cuộc sống tân tiến hơn, người dân cũng khởi đầu rời quê nhà xuống thành phố thao tác khiến khoảng trống dành cho những lễ hội truyền thống cuội nguồn bị thu hẹp lại. Hầu hết chỉ còn người già là am hiểu về văn hóa truyền thống của dân tộc bản địa mình, thế hệ trẻ ít chăm sóc, ít biết đến và ít hứng thú. Cho nên để gìn giữ những giá trị truyền thống lịch sử tốt đẹp yên cầu Yên Bái nói riêng và những tỉnh thành miền núi phía Bắc nói chung, phải nỗ lực không chỉ có vậy để duy trì những tập tục, tăng cường ý thức cho người dân về giá trị ngàn đời mà tất cả chúng ta cần tiếp nối và phát huy .Trên đây là đôi nét về Lễ hội Hoa ban – Mường Lò cùng những ý nghĩa cao đẹp mà đồng bào dân tộc bản địa Thái gửi gắm. Nếu có dịp đến Yên Bài mùa xuân, bạn đừng bỏ lỡ thời cơ tham gia lễ hội cùng người dân địa phương và tìm hiểu và khám phá nhiều điều mê hoặc hơn về đặc trưng văn hóa truyền thống của miền đất này nhé .