Bài 5: Hệ thống chính trị ở nước ta

<html>

<body>

Bài 5


Hệ thống chính trị ở nước ta


 

Qua hơn 17 năm đổi mới, với sự nỗ lực phấn đấu cao độ của toàn Đảng, toàn dân,
đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn về kinh tế- xã hội và đang đứng
trước yêu cầu mới của sự phát triển ở tầm cao hơn trước. Trong thời kỳ phát
triển mới, bên cạnh những cơ hội, thuận lợi, đất nước ta còn phải đối mặt với
nhiều khó khăn, thách thức to lớn, Tình hình đó đòi hỏi chúng ta phải nỗ lực cao
độ nắm bắt thời cơ, đẩy lùi nguy cơ đưa sự nghiệp cách mạng tiếp tục vững bước
tiến lên.

Để đáp ứng với yêu cầu của giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi toàn bộ hệ thống
chính trị ở nước ta phải được kiện toàn, đổi mới nội dung và phương thức hoạt
động.

Tuy nhiên, hệ thống chính trị là vấn đề rộng lớn, có nhiều nội dung cần đề cập,
vì vậy, trong bài này chỉ nêu một số vấn đề cơ bản, cần thiết, phù hợp với yêu
cầu giáo dục lý luận chính trị của thanh niên.

 

Câu hỏi 1: Hệ
thống chính trị là gì? Hệ thống chính trị ở Việt Nam bao gồm những tổ chức nào?


Trả lời:

Trong mọi xã hội có giai cấp, quyền lực của chủ thể cầm quyền được thực hiện
bằng một hệ thống thiết chế và tổ chức chính trị nhất định. Đó là hệ thống chính
trị.

Hệ thống chính trị là một chỉnh thể các tổ chức chính trị trong xã hội bao gồm
các đảng chính trị, Nhà nước và các tổ chức chính trị – xã hội hợp pháp được
liên kết với nhau trong một hệ thống tổ chức nhằm tác động vào các quá trình của
đời sống xã hội, để củng cố, duy trì và phát triển chế độ đương thời phù hợp với
lợi ích của chủ thể giai cấp cầm quyền.

Hệ thống chính trị xuất hiện cùng với sự thống trị của giai cấp, Nhà nước và
thực hiện đường lối chính trị của giai cấp cầm quyền, do đó hệ thống chính trị
mang bản chất giai cấp của giai cấp cầm quyền.

– Trong chủ nghĩa xã hội, giai cấp công nhân và nhân dân lao động là chủ thể
thực sự của quyền lực, tự mình tổ chức và quản lý xã hội, quyết định nội dung
hoạt động của hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa.

ở nước ta, giai cấp công nhân và nhân dân lao động là chủ thể chân chính của
quyền lực. Bởi vậy, hệ thống chính trị ở nước ta là cơ chế, là công cụ thực hiện
quyền làm chủ của nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng. Hệ thống chính
trị ở nước ta hiện nay bao gồm: Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hoà xã hội
chủ nghĩa Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Hội Nông
dân Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội hợp
pháp khác của nhân dân được thành lập, hoạt động trên cơ sở liên minh giữa giai
cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức làm nền tảng, dưới sự
lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, thực hiện và đảm bảo đầy đủ quyền làm chủ
của nhân dân.

 

Câu hỏi 2: Bản
chất và đặc điểm của hệ thống chính trị ở nước ta là gì?


Trả lời:


a. Bản chất:

Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp công
nhân Việt Nam, nhân dân ta đã đứng lên làm cách mạng, giành lấy quyền lực và tổ
chức ra hệ thống chính trị của mình. Vì vậy, hệ thống chính trị ở nước ta có
những bản chất sau:


Một là, hệ thống chính trị ở nước ta mang bản chất của giai cấp công nhân,
nghĩa là các tổ chức trong hệ thống chính trị đều đứng vững trên lập trường quan
điểm của giai cấp công nhân. Từ đó đã quy định chức năng, nhiệm vụ, phương hướng
hoạt động của toàn bộ hệ thống chính trị, đảm bảo quyền làm chủ của giai cấp
công nhân và nhân dân lao động.


Hai là, bản chất dân chủ của hệ thống chính trị ở nước ta thể hiện trước hết
ở chỗ: Quyền lực thuộc về nhân dân với việc Nhà nước của nhân dân, do nhân dân
và vì nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng – đội tiên phong của giai cấp công
nhân, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và
của cả dân tộc, thiết lập sự thống trị của đa số nhân dân với thiểu số bóc lột.


Ba là, bản chất thống nhất không đối kháng của hệ thống chính trị ở nước ta.
Bản chất đó dựa trên cơ sở chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu, về sự
thống nhất giữa những lợi ích căn bản của giai cấp công nhân, nhân dân lao động
và toàn thể dân tộc.


b. Đặc điểm của hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay:


Hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay có những đặc điểm cơ bản sau:


Một là, các tổ chức trong hệ thống chính trị ở nước ta đều lấy chủ nghĩa
Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành
động. Các quan điểm và nguyên tắc của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh
đều được tổ chức trong hệ thống chính trị ở nước ta vận dụng, ghi rõ trong hoạt
động của từng tổ chức.


Hai là, hệ thống chính trị ở nước ta đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam. Đảng là một tổ chức trong hệ thống chính trị nhưng có vai trò lãnh đạo
các tổ chức trong hệ thống chính trị. Trong điều kiện cụ thể ở nước ta, do những
phẩm chất của mình – Đảng là đại biểu cho ý chí và lợi ích thống nhất của các
dân tộc; do truyền thống lịch sử mang lại và do những thành tựu rất to lớn đạt
được trong hoạt động thực tiễn cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng…
làm cho Đảng ta trở thành Đảng chính trị duy nhất có khả năng tập hợp quần chúng
lao động đông đảo để thực hiện lý tưởng của Đảng, nhân dân tự nguyện đi theo
Đảng, thừa nhận vai trò lãnh đạo của Đảng trong thực tế. Đây là đặc trưng cơ bản
của hệ thống chính trị ở nước ta.


Ba là, hệ thống chính trị ở nước ta được tổ chức và hoạt động theo nguyên
tắc tập trung dân chủ. Nguyên tắc này được tất cả các tổ chức trong hệ thống
chính trị ở nước ta thực hiện.

Việc quán triệt và thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ là nhân tố cơ bản đảm
bảo cho hệ thống chính trị có được sự thống nhất về tổ chức và hành động nhằm
phát huy sức mạnh đồng bộ của toàn hệ thống cũng như của mỗi tổ chức trong hệ
thống chính trị.


Bốn là, hệ thống chính trị bảo đảm sự thống nhất giữa bản chất giai cấp công
nhân và tính nhân dân, tính dân tộc rộng rãi.

Đây là đặc điểm khác biệt căn bản của hệ thống chính trị ở nước ta với hệ thống
chính trị của các nước tư bản chủ nghĩa, thể hiện tính ưu việt của chế độ xã hội
chủ nghĩa, sự thống nhất lợi ích giữa giai cấp công nhân, nhân dân lao động cũng
như cả dân tộc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn
minh.

 

Câu hỏi 3: Vị
trí, vai trò, nhiệm vụ của các tổ chức chính trị trong hệ thống chính trị ở nước
ta như thế nào?


Trả lời:

ở nước ta hiện nay, giai cấp công nhân và nhân dân lao động đang là chủ thể chân
chính của quyền lực. Vì vậy, hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng là
công cụ thực hiện quyền làm chủ của nhân dân lao động. Hệ thống chính trị của
nước ta gồm nhiều tổ chức, mỗi tổ chức có vị trí, vai trò khác nhau do chức
năng, nhiệm vụ của từng tổ chức, nhưng cùng tác động vào các quá trình phát
triển kinh tế – xã hội nhằm đảm bảo quyền lực của nhân dân.


a. Đảng Cộng sản Việt Nam:


Đảng Cộng sản Việt Nam – đội tiên phong của giai cấp công nhân, đại biểu trung
thành lợi ích giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc. Đảng là
một bộ phận của hệ thống chính trị nhưng lại là hạt nhân lãnh đạo của toàn bộ hệ
thống chính trị. Vai trò lãnh đạo của Đảng thể hiện trên những nội dung chủ yếu
sau:

Đảng đề ra Cương lĩnh chính trị, đường lối, chiến lược, những quan điểm, chủ
trương phát triển kinh tế-xã hội; đồng thời Đảng là người lãnh đạo và tổ chức
thực hiện Cương lĩnh, đường lối của Đảng.

Đảng lãnh đạo xã hội chủ yếu thông qua Nhà nước và các đoàn thể quần chúng.
Đường lối, chủ trương, quan điểm của Đảng được Nhà nước tiếp nhận, thể chế hoá
cụ thể bằng pháp luật và những chủ trương, chính sách, kế hoạch, chương trình cụ
thể. Vì vậy, Đảng luôn quan tâm đến việc xây dựng Nhà nước và bộ máy của Nhà
nước, đồng thời kiểm tra việc Nhà nước thực hiện các Nghị quyết của Đảng.

Đảng lãnh đạo xã hội thông qua hệ thống tổ chức Đảng các cấp và đội ngũ cán bộ,
đảng viên của Đảng. Đảng lãnh đạo công tác cán bộ bằng việc xác định đường lối,
chính sách cán bộ, lựa chọn, bố trí, giới thiệu cán bộ có đủ tiêu chuẩn vào các
cơ quan lãnh đạo của Nhà nước và các đoàn thể quần chúng và các tổ chức chính
trị – xã hội.

Ngoài ra, Đảng lãnh đạo bằng phương pháp giáo dục, thuyết phục và nêu gương, làm
công tác vận động quần chúng, lãnh đạo thực hiện tốt quy chế dân chủ…


b. Nhà nước:


Nhà nước là trụ cột của hệ thống chính trị ở nước ta, là công cụ tổ chức thực
hiện ý chí và quyền lực của nhân dân, thay mặt nhân dân, chịu trách nhiệm trước
nhân dân để quản lý toàn bộ hoạt động của đời sống xã hội. Đó chính là Nhà nước
của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Mặt khác, Nhà nước chịu sự lãnh đạo
của giai cấp công nhân, thực hiện đường lối chính trị của Đảng. Đảng lãnh đạo
Nhà nước thực hiện và đảm bảo đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân.

Như vậy, Nhà nước xã hội chủ nghĩa vừa là cơ quan quyền lực, vừa là bộ máy chính
trị, hành chính, vừa là tổ chức quản lý kinh tế, văn hoá, xã hội của nhân dân.
Quyền lực Nhà nước là thống nhất, có sự phân công và phối hợp chặt chẽ giữa các
cơ quan trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp.

Quốc hội là cơ quan đại diện cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước
cao nhất của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Quốc hội do nhân dân trực
tiếp bầu ra, Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền lập ra Hiến pháp và luật pháp
(lập hiến và lập pháp). Quốc hội quyết định những chính sách cơ bản về đối nội,
đối ngoại, nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, những nguyên tắc chủ yếu về tổ
chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước, về quan hệ xã hội và hoạt động của công
dân.

Quốc hội thực hiện quyền giám sát tối cao với toàn bộ hoạt động của Nhà nước.

Với ý nghĩa đó, Quốc hội được gọi là cơ quan lập pháp. Chính phủ là cơ quan chấp
hành của Quốc hội, cơ quan hành chính cao nhất của nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam.

Chính phủ thống nhất quản lý việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn
hoá, xã hội, an ninh, quốc phòng và đối ngoại của Nhà nước. Chính phủ là cơ quan
chấp hành, chịu trách nhiệm trước Quốc hội và phải báo cáo công tác với Quốc
hội. Trên ý nghĩa đó, Chính phủ được gọi là cơ quan hành pháp.

Cơ quan tư pháp gồm: Toà án, Viện kiểm sát và các cơ quan điều tra. Đây là những
cơ quan được lập ra trong hệ thống tổ chức Nhà nước để xử lý những tổ chức và cá
nhân vi phạm pháp luật, đảm bảo việc thực thi pháp luật một cách nghiêm minh,
chính xác.

Toà án các cấp là cơ quan nhân danh Nhà nước, thể hiện thái độ và ý chí của Nhà
nước trước các vụ án thông qua hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật. Toà
án là cơ quan duy nhất có quyền áp dụng chế tài hình sự, không ai bị coi là có
tội và phải chịu hình phạt khi chưa có bản án kết tội của toà án đã có hiệu lực
pháp luật.

Để đảm bảo pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh, đảm bảo việc xét xử đúng người
đúng tội, Viện kiểm sát nhân dân được tổ chức thành hệ thống, tập trung thống
nhất và độc lập thực hiện thẩm quyền của mình đối với các cơ quan khác của Nhà
nước. Thực hiện các quyền khởi tố, kiểm sát các hoạt động điều tra, truy
tố…Với ý nghĩa đó, các tổ chức Toà án, Viện kiểm sát được gọi là cơ quan tư
pháp.

Nhà nước thực hiện quản lý xã hội bằng pháp luật, đồng thời coi trọng giáo dục
nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của nhân dân. Vì vậy, cần tăng cường pháp
chế xã hội chủ nghĩa.


c. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội…


Đây là những tổ chức chính trị-xã hội hợp pháp được tổ chức để tập hợp rộng rãi
các tầng lớp nhân dân theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản đại diện cho lợi ích
của nhân dân, tham gia vào hệ thống chính trị, tuỳ theo tính chất, tôn chỉ, mục
đích của mình nhằm bảo vệ quyền lợi dân chủ của nhân dân.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân có vai trò rất quan trọng trong
sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc để xây dựng và bảo vệ đất nước; phát huy dân
chủ, nâng cao trách nhiệm công dân của các hội viên, đoàn viên, giữ gìn kỷ cương
phép nước, thúc đẩy công cuộc đổi mới, thắt chặt mối quan hệ giữa nhân dân với
Đảng và Nhà nước.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân là cơ sở chính trị của chính
quyền nhân dân, nơi thể hiện ý chí và nguyện vọng; phát huy khả năng tham gia
bầu cử Quốc hội và Hội đồng Nhân dân; tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện
đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; thực hiện giám sát của nhân dân với
cán bộ, công chức và giải quyết những mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân.

Các tổ chức chính trị – xã hội của nhân dân có nhiệm vụ giáo dục chính trị tư
tưởng, động viên và phát huy tính tích cực xã hội của các tầng lớp nhân dân, góp
phần thực hiện nhiệm vụ chính trị; chăm lo bảo vệ lợi ích chính đáng và hợp pháp
của nhân dân; tham gia vào công việc quản lý Nhà nước, quản lý xã hội, giữ vững
và tăng cường mối liên hệ mật thiết giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, góp phần
thực hiện và thúc đẩy quá trình dân chủ hoá và đổi mới xã hội, thực hiện cơ chế
Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ.

Hệ thống chính trị ở nước ta được tổ chức theo một hệ thống từ Trung ương đến cơ
sở. Cơ sở phân cấp theo quản lý hành chính gồm có xã, phường, thị trấn. Hệ thống
chính trị ở cơ sở bao gồm: Tổ chức cơ sở Đảng, Hội đồng Nhân dân xã, phường; Uỷ
ban Nhân dân xã, phường; Mặt trận Tổ quốc xã, phường và các tổ chức chính trị-xã
hội khác như: Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân,
Hội Cựu chiến binh xã, phường, thị trấn… Tất cả các tổ chức trên đều có vị trí,
vai trò và nhiệm vụ được quy định trong Luật Tổ chức của hệ thống chính trị ở
nước ta.

Hệ thống chính trị ở cơ sở có vai trò rất quan trọng trong việc tổ chức và vận
động nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước,
tăng cường đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, huy
động mọi khả năng phát triển kinh tế-xã hội, tổ chức cuộc sống của cộng đồng dân
cư.

 

Câu hỏi 4: Vì
sao phải tiếp tục đổi mới hệ thống chính trị?


Trả lời:

Trong những năm qua, hệ thống chính trị ở nước ta đã có những đổi mới đáng kể:
Đảng đã được củng cố cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức; vai trò lãnh đạo của
Đảng trong xã hội ngày càng tăng; Nhà nước tiếp tục được xây dựng và hoàn thiện
theo hướng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, của dân, do dân và vì dân; Mặt
trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị-xã hội từng bước đổi mới nội dung và phương
thức hoạt động, đem lại hiệu quả thiết thực; quyền làm chủ của nhân dân trên các
lĩnh vực kinh tế, xã hội, chính trị, văn hoá, tư tưởng được phát huy… Bên cạnh
đó, hệ thống chính trị ở nước ta còn bộc lộ nhiều nhược điểm: Năng lực và hiệu
quả lãnh đạo của Đảng, hiệu quả quản lý, điều hành của Nhà nước, hiệu quả hoạt
động của các đoàn thể chính trị-xã hội chưa nâng lên kịp với đòi hỏi của tình
hình nhiệm vụ mới. Bộ máy Đảng, Nhà nước, đoàn thể chậm được sắp xếp lại cho
tinh giản và nâng cao chất lượng, còn nhiều biểu hiện quan liêu, vi phạm quyền
dân chủ của nhân dân. Công tác tuyển chọn, bồi dưỡng, thay thế, trẻ hoá, chuẩn
bị cán bộ kế cận còn lúng túng, chậm trễ. Năng lực và phẩm chất của đội ngũ cán
bộ của hệ thống chính trị chưa tương xứng với yêu cầu của nhiệm vụ. Một bộ phận
cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng cách mạng, tha hoá về phẩm chất đạo đức,
sức chiến đấu của một số tổ chức cơ sở Đảng chưa cao.

Hệ thống chính trị ở cơ sở hiện nay còn nhiều mặt yếu kém, bất cập trong công
tác lãnh đạo, quản lý, tổ chức thực hiện và vận động quần chúng. Tình trạng tham
nhũng, quan liêu, mất đoàn kết nội bộ, vừa vi phạm quyền làm chủ của dân, vừa
không giữ đúng kỷ cương, phép nước xảy ra ở nhiều nơi, có những nơi nghiêm
trọng. Chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận trong hệ thống chính trị chưa được
xác định rành mạch, tránh nhiệm không rõ; nội dung và phương thức hoạt động chậm
đổi mới, còn nhiều biểu hiện của cơ chế tập trung quan liêu, bao cấp. Đội ngũ
cán bộ cơ sở ít được đào tạo, bồi dưỡng; chính sách đối với cán bộ cơ sở còn
chắp vá.

Để tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở, từ nay
đến năm 2005, cần tập trung giải quyết mấy vấn đề cơ bản và bức xúc sau đây:


Một là, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng tổ chức trong hệ thống
chính trị, đồng thời xây dựng mối quan hệ đoàn kết, phối hợp giữa các tổ chức
dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, chi bộ cơ sở; đổi mới nội dung và phương thức hoạt
động hướng vào phục vụ dân, sát với dân, được dân tin cậy.


Hai là, thực hành dân chủ thực sự trong nội bộ các tổ chức của hệ thống
chính trị ở cơ sở theo nguyên tắc tập trung dân chủ và phát huy quyền làm chủ
của nhân dân trên cơ sở thực hiện quyền dân chủ trực tiếp, phát huy quyền làm
chủ đại diện, quy định cụ thể việc thực hiện quyền của dân giám sát tổ chức và
cán bộ ở cơ sở và kịp thời thay thế người không đủ tín nhiệm. Phát huy dân chủ
phải đi liền với củng cố và nâng cao kỷ luật, kỷ cương theo pháp luật.


Ba là, xây dựng đội ngũ cán bộ ở cơ sở có năng lực tổ chức và vận động nhân
dân thực hiện đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, công tâm, thạo việc,
tận tuỵ với dân, biết phát huy sức dân, không tham nhũng, không ức hiếp dân; trẻ
hoá đội ngũ, chăm lo công tác đào tạo, bồi dưỡng, giải quyết hợp lý và đồng bộ
chính sách đối với cán bộ cơ sở.

Trước yêu cầu mới ngày càng cao của sự nghiệp cách mạng, sự nghiệp công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nước, cùng với đổi mới nền kinh tế, từng bước đổi mới kiện
toàn hệ thống chính trị là đòi hỏi khách quan, yêu cầu cấp bách.

 

Câu hỏi 5: Nội
dung, phương hướng cơ bản nhằm đổi mới, kiện toàn hệ thống chính trị?


Trả lời:


Việc đổi mới hệ thống chính trị phải hướng vào việc thực hiện mục tiêu chủ yếu
là nhằm thực hiện tốt dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy quyền làm chủ của nhân
dân.


1. Đổi mới tổ chức và phương thức lãnh đạo của Đảng.


Để thực hiện vai trò lãnh đạo của Đảng trong tình hình mới, cần tập trung làm
tốt những vấn đề sau:


Một là, nâng cao nhận thức và thực hiện đúng vai trò hạt nhân chính trị và
trình độ lãnh đạo của tổ chức Đảng ở các cấp để phát huy tính chủ động, sáng tạo
và tinh thần trách nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính trị trong việc
thực hiện đường lối của Đảng.


Hai là, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng cần nâng cao nhận thức và có
quan niệm đúng đắn về sự lãnh đạo toàn diện của Đảng. Trước hết là việc đổi mới,
việc ra Nghị quyết và chỉ đạo thực hiện các Nghị quyết của Đảng. Phát huy dân
chủ trong sinh hoạt Đảng, giữ vững đoàn kết thống nhất trong Đảng. Tăng cường
công tác kiểm tra, thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ và quy chế
làm việc; tăng cường công tác giáo dục rèn luyện nâng cao phẩm chất đạo đức cách
mạng của cán bộ, đảng viên của Đảng…


2. Đổi mới và nâng cao hiệu quả quản lý của Nhà nước.


Để Nhà nước làm nhiệm vụ quản lý và lãnh đạo xã hội, cần làm tốt một số vấn đề
sau:

– Phát huy mạnh mẽ vai trò của hệ thống chính quyền Nhà nước trong việc mở rộng
và thực hiện dân chủ, hoàn thiện cơ chế dân chủ, thực hiện tốt quy chế dân chủ ở
cơ sở, cụ thể hoá phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra.

– Chăm lo xây dựng, kiện toàn bộ máy của Nhà nước từ Trung ương đến cơ sở, có cơ
cấu gọn nhẹ, hoạt động có hiệu quả, đội ngũ cán bộ có phẩm chất và năng lực với
tinh thần trách nhiệm cao. Hoạt động của cơ quan Nhà nước phải đặt nhiệm vụ phục
vụ nhân dân lên trên hết, giải quyết đúng đắn và nhanh chóng các công việc có
liên quan trực tiếp đến đời sống của nhân dân. Giáo dục cán bộ, công chức Nhà
nước xây dựng và thực hành phong cách "Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và
có trách nhiệm với dân", "Nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin"…

– Xây dựng cơ chế và biện pháp để kiểm tra, kiểm soát, ngăn ngừa và trừng trị tệ
quan liêu, tham nhũng, lộng quyền, xâm phạm quyền làm chủ của nhân dân; ngăn
chặn và khắc phục tình trạng dân chủ hình thức, dân chủ cực đoan, đồng thời
nghiêm trị những hoạt động phá hoại gây rối…

– Thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ trong tổ chức và trong sinh
hoạt của bộ máy Nhà nước.


3. Đổi mới và kiện toàn các đoàn thể chính trị-xã hội.


Những năm qua các tổ chức chính trị-xã hội, các đoàn thể quần chúng nhân dân đã
phát huy vai trò của mình trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đáp ứng
yêu cầu của thời kỳ phát triển mới, các tổ chức chính trị – xã hội cần được đổi
mới toàn diện theo hướng sau đây:

– Nâng cao hơn nữa nhận thức của toàn xã hội về vị trí, vai trò của Mặt trận Tổ
quốc Việt Nam các cấp và các đoàn thể quần chúng. Đẩy mạnh và nâng cao chất
lượng hoạt động của các đoàn thể nhân dân, các tổ chức xã hội nghề nghiệp… các
tổ chức quần chúng.

– Đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các
tổ chức chính trị – xã hội theo hướng mở rộng và đa dạng hoá các hình thức tập
hợp quần chúng nhân dân, đáp ứng yêu cầu và chăm lo lợi ích thiết thực, chính
đáng và hợp pháp của nhân dân.

– Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân tập trung hướng mạnh về cơ
sở. Lãnh đạo thực hiện tốt quy chế dân chủ, đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân,
ngăn chặn và chống mọi hành động vi phạm quyền làm chủ của nhân dân. Tăng cường
công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đổi mới hình thức tuyên truyền, vận động
nhân dân; gắn hoạt động của các tổ chức đoàn thể quần chúng trong việc thực hiện
các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, an ninh, quốc phòng… với việc nâng cao
đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

 

Câu hỏi 6: Đoàn
viên, thanh niên cần làm gì để xây dựng hệ thống chính trị?


Trả lời:

Thanh niên là lực lượng dự bị tin cậy, cánh tay đắc lực của Đảng và của hệ thống
chính trị. Vì vậy, thanh niên cần nhận thức đầy đủ trách nhiệm, góp phần xây
dựng hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh. Cụ thể:

– Tham gia tích cực vào cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Nhà
nước thật sự trong sạch, vững mạnh.

– Thực hiện một cách có hiệu quả đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và
pháp luật của Nhà nước.

– Tham gia tích cực vào cuộc đấu tranh chống tham nhũng, mạnh dạn đấu tranh với
những hành động sai trái, bảo vệ lợi ích thiết thực, hợp pháp và chính đáng của
nhân dân.

– Tích cực tham gia và thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, hăng hái đi đầu
trong mọi lĩnh vực học tập và công tác.

– Tích cực hưởng ứng và tham gia hoạt động trong phong trào của các tổ chức
chính trị – xã hội phát động; trực tiếp là xây dựng tổ chức Đoàn và phong trào
của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.