10 cách trị đau khớp gối tại nhà? Nên làm gì để giảm cơn đau?
Người bệnh cần nắm một số cách trị đau khớp gối tại nhà hiệu quả để làm giảm tình trạng đau nhức tạm thời. Tuy nhiên, với một số trường hợp nghiêm trọng và mất kiểm soát, việc liên hệ trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa là thực sự cần thiết.
Mục Lục
Nguyên nhân gây đau nhức vùng gối
Tình trạng đau nhức vùng gối xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số yếu tố điển hình nhất phải kể đến bao gồm: (1)
1. Tổn thương khớp gối
Chấn thương đầu gối có thể gây ảnh hưởng đến dây chằng, gân, xương, sụn hoặc túi chứa chất lỏng bao quanh khớp. Trong đó, các tình trạng phổ biến gồm:
- Chấn thương dây chằng chéo trước: Đây là một vết rách ở dây chằng chéo trước (ACL) – một trong bốn dây chằng kết nối xương ống quyển với xương đùi. Chấn thương này thường xảy ra phổ biến ở những người chơi bóng đá, bóng rổ hoặc các môn thể thao cần thay đổi hướng đột ngột.
- Gãy xương: Các xương đầu gối, bao gồm xương bánh chè có thể bị gãy khi ngã hoặc gặp tai nạn ô tô. Ngoài ra, những người bị loãng xương, tình trạng này cũng rất dễ gặp phải.
- Rách sụn chêm: Sụn chêm hoạt động như một bộ giảm xóc giữa xương đùi và xương ống chân. Sụn có thể bị rách khi xoay đầu gối đột ngột.
- Viêm bao hoạt dịch khớp gối: Bao hoạt dịch khớp gối bị viêm sẽ khiến cho gân và dây chằng tại vị trí này không hoạt động bình thường, gây đau nhức.
2. Vấn đề cơ học
Đau nhức vùng gối cũng có thể xuất hiện do các vấn đề cơ học. Một số nguyên nhân điển hình nhất gồm:
- Mảnh sạn sụn khớp: Đôi khi, các chấn thương hoặc thoái hóa sẽ khiến xương, sụn bị gãy và lạc vào khớp. Đây cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến vùng gối bị đau nhức.
- Hội chứng dải chậu chày: Dải chậu chày (dải mô cứng kéo dài từ bên ngoài hông đến bên ngoài đầu gối) bị kéo căng, dẫn đến cọ xát với bên ngoài xương đùi. Tình trạng này thường xuất hiện phổ biến ở những người chạy bộ và đạp xe.
- Trật khớp bánh chè đùi: Tình trạng này xảy ra khi xương bánh chè bị di lệch ra khỏi vị trí, gây ra hiện tượng đau nhức.
- Đau hông hoặc chân: Tình trạng này sẽ buộc cơ thể phải thay đổi dáng đi để giảm đau cho khớp nhưng ngược lại sẽ khiến khớp gối bị căng thẳng.
3. Các bệnh viêm khớp
Người bệnh mắc chứng viêm khớp rất dễ đối mặt với tình trạng đau đầu gối. Một số dạng viêm phải kể đến như:
Ngoài ra, gây nhức đầu gối cũng có thể xuất hiện bởi một số nhóm nguyên nhân khác. Cụ thể như:
- Thừa cân hoặc béo phì gây căng thẳng cho khớp gối
- Cơ thể thiếu linh hoạt khi vận động
- Suy giảm sức mạnh cơ bắp
- Một số bộ môn thể thao gây căng thẳng cho khớp gối khi tập luyện như: bóng rổ, trượt tuyết,…
- Tình trạng tái phát các chấn thương trước đó
10 cách làm giảm và trị đau đầu gối tại nhà
Với mức độ từ nhẹ đến trung bình, các cách trị đau khớp gối tại nhà có thể đem lại hiệu quả tích cực. Người bệnh có thể tham khảo một số hướng dẫn hữu ích sau: (2)
1. Liệu pháp R.I.C.E
Khi bị ngã, trẹo chân, căng hoặc bong gân đầu gối, công thức RICE sẽ vô cùng hữu ích. Cụ thể:
- R (Rest – Nghỉ ngơi): Người bệnh nên để cơ thể trở về với trạng thái nghỉ ngơi, thoải mái để đẩy nhanh thời gian hồi phục vết thương.
- I (Ice – Đá lạnh): Người bệnh sử dụng đá lạnh để chườm vào đầu gối, trong trường hợp không có nguyên liệu này, có thể thay thế bằng các loại rau đông lạnh.
- C (Compression – Ép): Quấn đầu gối bằng băng gạc để ngừa sưng. Tuy nhiên, người bệnh không nên quấn quá chặt để tránh làm ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu.
- E (Elevation – Nâng lên): Việc nâng chân lên cao trong quá trình nghỉ ngơi cũng là cách trị đau khớp gối tại nhà đem lại hiệu quả tích cực.
2. Bài tập thể dục
Tập thể dục hàng ngày sẽ giữ cho cơ bắp luôn khỏe mạnh và duy trì khả năng vận động linh hoạt. Đây cũng là cách để điều trị các bệnh viêm khớp cũng như chứng đau nhức đầu gối thường gặp. Cụ thể, theo chuyên gia, việc để chân nghỉ ngơi, hạn chế cử động có thể giúp tránh được cơn đau nhưng cũng đồng thời làm cứng khớp và kéo dài thời gian phục hồi. Theo đó, người bệnh có thể tìm một hoạt động yêu thích để tập luyện nhẹ nhàng mỗi ngày, như:
- Đi xe đạp.
- Đi dạo.
- Bơi lội.
- Thái cực quyền.
- Yoga
Tuy nhiên, trong một vài trường hợp nghiêm trọng, người bệnh cần nghỉ tập thể dục để tránh các vấn đề sức khỏe không mong muốn. Cụ thể như:
- Cơ thể bị chấn thương.
- Đau đầu gối nghiêm trọng.
- Triệu chứng tiến triển nặng và phức tạp hơn.
3. Tư thế trong sinh hoạt
Tư thế lao động và sinh hoạt hằng ngày có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị chứng đau đầu gối. Một số hướng dẫn hữu ích dành cho người bệnh gồm:
- Tránh ngồi ghế thấp.
- Không cúi hoặc nghiêng người khi ngồi.
- Tránh ngồi lâu và không cử động trong thời gian dài vì dễ khiến các khớp bị cứng, dẫn đến đau.
4. Kiểm soát cân nặng
Những người thừa cân hoặc béo phì thường đối mặt với nguy cơ đau đầu gối cao hơn. Nguyên nhân bởi trọng lượng cơ thể càng lớn, áp lực lên các khớp càng nhiều. Vì vậy, việc kiểm soát cân nặng hợp lý là vô cùng quan trọng. Một số giải pháp hữu ích cho người bệnh gồm:
- Ăn uống đầy đủ.
- Xây dựng một chế độ ăn lành mạnh và cân bằng, gồm nhiều trái cây, rau củ quả, ít thịt, mỡ động vật cùng các chất béo khác.
5. Thuốc
Thuốc điều trị đau khớp gối có thể tiêm trực tiếp tại bệnh viện hoặc sử dụng tại nhà tùy theo chỉ định của bác sĩ. Một số loại đang được sử dụng phổ biến gồm:
- Thuốc chống viêm không Steroid uống hoặc bôi tại chỗ (NSAID).
- Capsaicin tại chỗ.
- Thuốc Steroid tiêm vào khớp.
- Tramadol.
- Acetaminophen và Duloxetine.
6. Dinh dưỡng
Theo một số nguồn tin, giấm táo (ACV) với đặc tính chống viêm có thể giúp giảm đau đầu gối và viêm khớp. Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên bổ sung thêm các chất dinh dưỡng có lợi sau vào thực đơn mỗi ngày:
- Collagen.
- Gelatin.
- Pectin.
- Thực phẩm sống.
Ngoài ra, người bệnh cũng nên tránh tiêu thụ các loại sữa, thực phẩm chứa axit, một số loại rau củ quả như: cà chua, khoai tây, cà tím,… Việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng lành mạnh và hợp lý có thể giúp cải thiện triệu chứng đau một cách hiệu quả.
7. Massage
Đây là cách trị đau khớp gối tại nhà đem lại hiệu quả cải thiện tích cực người bệnh nên áp dụng. Các bước thực hiện như sau:
Cách 1:
- Bước 1: Ngồi ở tư thế đầu gối hướng về phía trước, bàn chân đặt lên sàn.
- Bước 2: Nắm tay thành dạng nắm đấm lỏng và vỗ vào đùi trên, dưới, giữa khoảng 10 cái rồi lặp lại 3 lần liên tiếp.
Cách 2:
- Bước 1: Ngồi ở tư thế đầu gối hướng về phía trước, bàn chân đặt lên sàn.
- Bước 2: Đặt bàn tay lên đùi và lướt đều đến đầu gối sau đó thả ra, thực hiện tương tự với mặt ngoài, mặt trong của đùi, mỗi vị trí 5 lần.
Cách 3:
- Bước 1: Ngồi ở tư thế đầu gối hướng về phía trước, bàn chân đặt lên sàn.
- Bước 2: Nhấn bốn ngón tay vào mô đầu gối và di chuyển lên xuống 5 lần, sau đó thực hiện lặp lại các động tác xung quanh gối.
Cách 4:
- Bước 1: Ngồi ở tư thế đầu gối hướng về phía trước, bàn chân đặt lên sàn.
- Bước 2: Đặt lòng bàn tay lên đùi, lướt xuống phía dưới, qua đầu gối và ngược lên đùi ngoài.
8. Chế phẩm hương liệu (tinh dầu)
Một nghiên cứu công bố vào năm 2008 cho thấy việc xoa bóp với tinh dầu chứa gừng, cam sẽ giúp cải thiện tình trạng đau nhức gối do viêm xương khớp từ trung bình đến nặng. Ngoài ra, người bệnh bôi thuốc mỡ có thành phần quế, gừng, dầu mè,… cũng đem đến tác dụng tương tự như Salicylate. (3)
9. Liệu pháp nóng – lạnh
Liệu pháp này đem đến hiệu quả cải thiện tích cực đối với trường hợp đau lưng dưới, đau khớp đầu gối. Sức nóng sẽ làm giãn cơ và tăng khả năng bôi trơn để giảm độ cứng các khớp. Với phương pháp này, người bệnh có thể sử dụng một chai nước nóng hoặc một miếng đệm ấm để chườm.
Ngoài ra, nước đá cũng được sử dụng phổ biến bởi đem lại hiệu quả làm giảm sưng tấy, viêm và đau nhức. Người bệnh có thể bọc đá lạnh trong miếng vải để chườm nhẹ nhàng lên vùng tổn thương.
10. Chiết xuất gừng
Gừng chứa các hợp chất chống viêm có chức năng tương tự như chất ức chế COX-2. Vì vậy, các sản phẩm chiết xuất từ nguyên liệu này như: gel, tinh dầu,… thường được sử dụng phổ biến trong điều trị giảm đau nhức đầu gối.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các cách trị đau khớp gối tại nhà thường chỉ đem lại hiệu quả đối với tình trạng đau từ nhẹ đến trung bình. Trong các trường hợp sau, người bệnh tốt nhất nên liên hệ ngay với bác sĩ để hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm:
- Chấn thương đột ngột, cần được chăm sóc y tế ngay lập tức
- Vết thương đau nghiêm trọng, có vết cắt sâu, sưng tấy
- Vết thương sưng đau khiến chân không thể cử động được
- Triệu chứng đau không thuyên giảm, ngược lại càng ngày càng trở nên tồi tệ
- Đau đầu gối kèm triệu chứng sưng đỏ, mềm, nóng các khớp
- Triệu chứng kéo dài dai dẳng và xuất hiện hiện tượng cứng khớp vào buổi sáng
Phương pháp phòng ngừa đau đầu gối
Đau khớp gối ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, gây bất tiện đối với sinh hoạt, lao động hàng ngày. Vì vậy, việc chủ động phòng ngừa ngay từ sớm là thực sự cần thiết. Một số phương pháp hữu ích nên tham khảo gồm:
- Duy trì cân nặng hợp lý: Việc duy trì số cân nặng hợp lý sẽ tránh gây căng thẳng cho khớp gối, hạn chế nguy cơ chấn thương và viêm xương khớp hiệu quả.
- Chơi thể thao: Việc luyện tập thể dục thể thao đều đặn mỗi ngày sẽ giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và cải thiện độ linh hoạt khi vận động. Tuy nhiên, quá trình thực hành buộc phải đảm bảo kỹ thuật để hạn chế tối đa các tình trạng chấn thương không mong muốn.
- Mang giày vừa vặn với chân, có độ cao vừa phải để tránh gây áp lực cho đầu gối.
- Luôn đi, đứng, ngồi và ngủ đúng tư thế.
Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.
Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…
BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
Trên đây là tổng hợp một số cách trị đau khớp gối tại nhà đơn giản nhưng đem lại hiệu quả cải thiện tích cực. Hy vọng với những chia sẻ này, người bệnh đã cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích để rút ngắn thời gian hồi phục chấn thương như mong muốn.